s°. 3276
Zaterdag
15 October.
A0. 1870,
PRIJS DEZER COURANT.
Leiden per 3 maanden3.00.
anco per post-3.85.
ionderlijke, Nommersn 0.05.
Deze Courant wordt dagelijks ^net uitzondering van
Zon- en Feestdagen uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Voor iederen regel.J 0.15.
Grootere letters naar d$ plaatsruimte die zij beslaan.
heel
N'.
Hl
n In
Lelden, ld October.
eotiek omtrent het bericht nopens 't toe
oen ex-4ouaaf tot het hnlponderwijzers-
oitgelokt door onze instemming met de
ju van den minister van Binnenlandsche
deze, wordt volkomen naar onze opvatting
in de nieuwe bijdragen voor onderwijs. In
hrift, waaraan het Haagsche Dagblad toch
zal toekennen, komt de volgende ver
van het geval voor
specteur van Gelderland deelt mede dat
hem tot aflegging van examens had aan
een candidaat, die zich zonder toeslem-
n Z. M. den Koning in Pauseiijken krijgs-
ad begeven, daarop twee jaar in Rome
gebracht, en na zijne terugkomst vergun-
1 verkregen tot het dragen van het aan
;ereikte kruis Fidei el Virluti. De inspec-
oordeel zijnde, dat de bedoelde persoon,
art. 10 der wet, strekkende tot uitvoering
7 der grondwet, zijn staat als Nederlan-
verloren, had zich tot den minister van
ndsche zaken gewend, ten einde het ge-
an Zijne Excellentie te vernemen omtrent
of hij hem derhalve als vreemdeling
«schouwen en alzoo het 2de lid van art.
nderwijswet op hem toepassen. De mi-
ad daarop toestemmend geantwoord."
wij vernemen, zijn behalve deheerSnel-
Vollenhoven, med. cand. nog in het be-
r week van hier naar Sédan vertrokken,
n Van West, med. Doctor en J. Hoogka-
|ed. cand. Beiden zijn door het hoofdco-
het Hoode Kruit gezonden.
(burgemeester alhier. Gezien de circulaire
heer Commissaris des Konings in de
je Zuid-Holland, van den 8S""> October 11.,
t bij deze de gebruikers van sloomtoeslellen
dej voorschriften van art. 32 der wet vaü
\869 Staatsblad n". 97), volgens hetwelk
beidstoestellen van alle stoomketels op den
ptember dezes jaars behoorden te zijn
t overeenkomstig de bepalingen van de
- |ll tot 36 van het Koninklijk besluit van
itember 1869 Staatsblad u°. 154)onder ken-
lig wijders aan hen, die in gebreke blijven
i te voldoen, dat bij langer verzuim tot
ug zal worden overgegaan.
Stut de voorgenomen oprichting van een
t ijzersverbond met het doel om verbetering
brengen in de schrale bezoldigingen der
ijzers vernemen wij het volgende. Up uit-
der Leidsche commissie hebben zich
ertogenbosch, 's-Gravenhage, Haarlem en
fi even als (e Leiden afdeelingen gecon-
d. Op Zaterdag 22 October a. s. zullen af-
ligden uit die gemeenten zich in het sta-
jüiehuis te Utrecht vereenigen tot eene
lineerde vergadering met eene commissie
6de, 7de en 8ste district van| Gelderland,
iert geruimen tijd tot hetzelfde doel werk-
Ie voordracht tot benoeming van een kan-
Her te Edam zijn door de arrondissements-
ink alhier de volgende heeren geplaatst:
Buchner, griflier bij, het kantongerecht te
Hr. C. W. De Vrieze, advocaat en plaats-
gend kaptonr. te Kauipen; en Mr. H. W.
o, griffier bij het kantonger. te Noordwijk.
Alkmaar is tot hulponderwijzer aan de
te burgerschool voor gewoon en uitge-
Isger onderwijs benoemd de heer K. M.
ie Voorschoten.
honderd ex-Zouavcu van den onttroonden
Pius IX zullen met inuigen eerbied en
jikechlheid (sic) den troon van Koning
1 III naderen om Z. M. o. a. te kennen te ge-
'I de onttrooning van den Paus-Koning eene
tandiDg is van godsdienst van de Neder-
e R. K. onderdanen; 2'. een aanranding
I wettig eigendom der Katholieke bevol
kt Nederlanden, wijl de Pauselijke Staten
leudom zijn van de Katholieken der gansche
i 3°. een gevaar, zoo de overweldiging
werd, voor de onafhankelijkheid der kleine
ook voor ons dierbaar Nederland, waar
de Majesteit wettige Souverein is.
!Wlve de 700 zouaven zich komen neder-
aan Zr. Ms. voeten, met de nederige en
•de bede om het wederrechtelijke voldongen
feit niet te erkennen en ter bescherming van de
dierbaarste belangen Zijer Majesteits Katholieke
onderdanen, bij de diplomatie de noodige bevelen
te geven, om, voor zooveel zulks mogelijk is, voor
Nederland mede te werken tot herstel van het
opperhoofd der Katholieke Kerk in het bezit der
Kerkelijke Staten.
Wij hebben voorloopig omtrent dit adres niet
anders op te merken dan dat het in flagrante»
strijd is met de bepalingen van onze grondwet
en het beginsel van vrijheid van Kerk en Staat
door de meeningen en eischen die in dit adres
voorkomen vertreden wordt.
Er ontbreekt nog slechts den wensch aan, dat
het Z. M. den Koning der Nederlanden moge
behagen de taak op zich te nemen die het Fran-
sche keizerrijk vervuld en de republiek van zich
afgeschoven heeft.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben
den llden dezer nader bepaald dat wanneer ter
vervulling der vacature als lid der Provinciale
Staten van Zuid-Holland, ontstaan door het over
lijden van den heer J. C. Singels, zitting gehad
hebbende voor het hoofdkiesdistrict Sliedrecht,
eene herstemming mocht worden vereischt, deze
zal plaats hebben op Woensdag den 26"«° Octo
ber a. s.
In de vergadering van de Koninklijke Academie
van Wetenschappen, afdeeling letterkunde, van
Maandag 10 October, ware tegenwoordig ,de hee
ren: C. \V. Opzoomer, voorzitter, W. Moll, J. H.
Scholten, M. De Vries, W. G. Brill,,H. J. Koenen,
D. Harting, N. Beets, H. Kern, J. Dirks, J. P. Six,
R. Fruin, J, P. Veth, M. J. De Goeje, G. Mees Az.,
C. Leemans, J. A. Fruin, H. Van Herwerden en
de secretaris J. C. G. Boot.
De heer Kern leest het verslag over de door
het Bataviaasch genootschap gezonden afdrukken
van Kawioorkonden. Daaruit blijkt dat die stuk
ken, van welke het oudste van het jaar 840 na
C., het jongste van 1396 na C. is, grootendeels
onvolledig zijn, maar zoowel om de taal als door
hun inhoud vrij belangrijk moeten geacht.,wor-
den, en de uitgave ten volle verdienen. Het vopr-
stel der commissie, aldus luidende: „De letter
kundige afdeeling der Koninklijke Academie van
Wetenschappen belast zich met de uitgave dezer
eerste reeks van afdrukken, namelijk met het
oversahrijven der platen in hedeudaagsche Ja-
vaansche karakters, met het leveren eener ver
taling, voor zoo ver doenlijk is, eindelijk met het
ge\ en eener verklarende woordenlijst met de noo
dige aanteekeningen", geeft aanleiding tot eene
discussie tusschen de heeren Leemans, Kern,
Veth, Beets en den voorzitter. Ten slotte wordt
het voorstel aangenomen met deze wijziging, dat
in plaats van de woordenbelast zich met de uit
gave, zal gesteld worden: „biedt aan het bestuur
van het Bataviaasch genootschap aan zich inet
dé uitgave enz. te belasten."
De heer Van Herwerden levert eene bijdrage
tot de verklaring en kritiek der karakterschet
sen van Theophrastus. Ondanks vele on-Attische.
vormen, die het geschrift ontsieren, en ondanks
het gebruik van enkele woorden, die een lateren
oorsprong schijnen te verraden, houdt de spreker
het werkje voor een excerpt uit een werk van
Theophrastus. Hij toont uitvoerig aan dat de voor
rede het werk is van een onhandigen schrijver.
Het boekje verdient ook voor schoolgebruik ver
klaard en gezuiverd te worden van vele feilen,
die na al wat sedert Casaubonus gedaan is, daar
aan kleven. De spreker wil daartoe eene poging
doen, daar de uitgave van J. L. Ussing, te Ko
penhagen in 1868 verschenen, in de meeste op
zichten veel te wenschen overlaat. Te dien einde
doorloopt hij de tien eerste hoofdstukken, wijst
daarin duistere plaatsen aan en tracht die, althans
gedeeltelijk, door kleine veranderingen duidelijk
te maken.
Daar de lijd verstreken is, zal de spreker het
vervolg van zijne bijdrage in de volgende zitting
der afdeeling mededeelen.
De commissie voor de overblijfselen der oude
vaderlaudsche kunst vermeldt met dankzegging
aan de inzenders, dat zij heeft ontvangenvan
den burgemeester van Appeltern, het zilveren
groot- en geheimzegel, zatnen gehecht door een
zilveren ketting van Wolfert Van Borssele, bij
Alphen opgebaggerd, ter bezichtiging; van den
Minister van Binnenlandsche Zaken, drie photo-
graujuien van de onlangs afgebroken waterpoort
te Hreda; van Jhr. Mr. V. De Steurs, berichten
ove de voorgenomen slooping van het oude slot
(nu gevangenis) ie Leeuwarden, en over e®n
oud buitenpoort te Zutfen; van den heer N. Van
Buren te Gouda, de teekening van de voor- en
keetijde eener gouden munt, gevonden bij VqI-
lenbven; van den heer L, A. Laurey te Nieu-
weiep, ter bezichtiging een koperen schiaippen-
nin| van 1585.
Ndat de secretaris nog de ontvangst van boek-
gesaenken van de leden Sloet Van de Beele,
Schlten en Dirks en van het gemeentebestuur
van Roermond vermeld heeft, wordt de vergade-
rini door den voorzitter gesloten.
Ie luitenant ter zee der 1ste kl. Jhr. O. H. O.
Vtu Heemskerck van Beest en de luitenants ter
zee der 2de kl. H. J. J. Kempe, F, W. C. Lede
boe', E. Kempe, L. A. Walaardt Sacté, laatst be
hoed hebbende tot het eskader in Oost-Indië,
de drie eerstgenoemden den Isten dezer en de
beile laatstgenoemden respectivelijk den 2den en
3dm dezer vandaar in Nederland teruggekeerd,
waden met die datums op non-activiteit gesteld.
Z. M. heeft goedgevonden aan den. Isten luif.
C. 5. S. baron Van Heemstra, van het reg. rijd,
artillerie, op het daartoe door hem gedaan ver
zoek, een eervol ontslag uit de militaire dienst
te rerleenen.
Z. M. heeft aan den Oost-Indischen hoofdamb
tenaar D. W. Rost van Tonningen, laatstelijk
inspecteur, belast met de leiding der statistieke
opname van Java, thans met verlof hier te lande,
op zijn verzoek, met ingang van 1 November 187U,
een eervol ontslag verleend uit 's lands dienst, met
toekenning van pensioen.
Amsterdam, IS October. De vereeniging tot
handhaving vep het liberale beginsel de Neder).
Hervormde kerk alhier zal in liet begin der vol
gende m^and volksvoordrachten op godsdienstig
gebied houden tegen een entrée van 5, cents. In
de helft dier maand begint tjezelfde vepeeniging
hare vergaderingen met introductie, waardoor
ook voor leden van andere kerkgenootschappen
gelegenheid bestaat om aan de discussiën deel te
nemen.
Alkmaar, 13 October. De heer W. G. 'Ten Houte
de Lange, alhier, herdacht dezer dagen den dag
waarop liii voor 50 jaren zijne praktijk als heel- en
verloskundige begon uit te oefenen. Van Z. M.
den Koning ontving hij de medalje van verdienste,
van de hier gevestigde geneesheeren eene prach
tige pendule en tal van blijken van hartelijke
deelneming van de ingezetenen dezer stad.
Sqhagen, 13 October De centraal kiesvereeni-
ging alhier, heeft den generaal Hnoop tot haar can
didaat gesteld met 33 van de 35 uitgebrachte stem
men. Op den heer Aug. Philips waren 2 stemmen
uitgebracht.
Hellevoetsluis, 13 Oct. ,,'s Rijks stoomflottille-
vaartuig Hector zal in 't laatst dezer maand naar
Vlissingen vertrekken, om aldaar 's rijks korvet
Print Maurits der Nederlanden als wachtschip te
vervangen.
„De voorgenomen overvoer van 's rijks schroef-
stoomschip 1ste kl. de \\atergeus naar Amsterdam,
om bij 't marine-etablissement aldaar voor den
dienst te worden gereed gemaakt, schijnt eerst
daags te zullen plaats hebben."
's-Gravenhage, 14 October. Heden zijn 16 ad-
spiranten geexamineerd voor het verkrijgen der
acte als hulponderwijzer; S hadden zich tijdens
het examen teruggetrokken; 11 werden afgewe
zen, en slechts 2 adspiranten toegelaten, nl. de
heeren J. L. Van der Have van Alblasserdam
en N. Van Ree van Delft.
Delft, 13 October. H. M. de Koningin zond
heden aan de vereeniging Dorcas alhier, een prach
tig canapékussen, voor de eerlang te houden ver
loting.
Door een onbekende zijn de verpleegden in
de Hervormde en R. C. Weeshuizen, almedo die
in het meisjeshuis alhier, in de gelegenheid ge
steld het concert in de oude kerk op Dinsdag
avond, voor zijne rekening, bij te wonen.
Zwolle, 13 October. Naar wij vernemen heelt
de heer Dr, S. A. Naber, rector aan het gym
nasium alhier, de benoeming tot hoogleeraar aan
het atheneeum illustre te Amsterdam aangenomen,
Ambt-Vollenhove, 13 October. In de laatste
jaren, omstreeks dezen tijd, verzamelt en ver
handelt men hier (per praam vol) eere bekende
waterplant, de scheer, welke in groote hoeveel
heid in de uitgeveende plassen van dezen omtrek
gevonden en algemeen ter vervanging van dier
lijke meststoffen gebruikt wordt.
Groningen, 13 October. Door de commissie voor
examen zijn in de levende talen geëxamineerd
tyvee dames candidaten, die beide zijn afgewezen,
voor het. teekenen hadden zich ook twee candi
daten aangegeven, waarvan een is afgewezen.
Zaterdag a.s. zal door den hoogleeraar Van
Hall een college geopend worden over landhuis
houdkunde;.de lessen kunnen door ieder belang
stellende geheel kosteloos worden bijgewoond.
Hedenmorgen had de overdracht, van het
rectoraat over de academie door den hoogleeraar
Mr. Tilligen aan zijn opvolger Dr. Rosensteiu
plaats. De gehouden redevoering van.eerstgenoem
den in het groot auditorium werd door vele be
langstellenden bijgewoond. Hedenavond worden
door het studentenkorps Vindicat atqui Polil. de
gebruikelijke serenades gebracht.
Meppel, 13 October. Voor de vacature van ge
meentelijk geneesheer belast met de armen-practijk
alhier, heeft zich slechts éen sollicitant aangebo
den; niettegenstaande van gemeentewege eene
toelage van 500 is toegekend en de uitoefening
vW praotijk als geneesheer voor 't algemeen niet
verboden is.
Meppel, 14 October. De bouwkundige teeken
en rekenschool alhier wier bestaan in gevaar
verkeerde, is thans voor goed gevestigd onder de
leiding van den hoofdonderwijzer B. Huizingh.
De gemeente heeft een jaarlijksch subsidie van
f 400, f 20 voör schoolbehoeften, benevens locaal,
vuur en licht toegezegd. Het maximum van 't
schoolgeld is daardoor bepaald op slechts f 3 voor
't winterhalfjaar, vijf avonden in de week. De
school is den Isten dezer met 83 leerlingen ge
opend, waarvan S3 in het hand- en bouwkundig
teekenen, 36 in de wiskunde en 14 in de natuur
en werktuigkunde onderwijs ontvangen. Gedu
rende den vorigen cursus was het getal leerlingen
slechts 66.
Leeuwarden, 13 October. Op den 18<1p11 dezer
zal te Leeuwarden een bijeenkomst van moderne
predikanten en gemeenteleden gehouden worden.
De volgende vragen zullen daarbij aan de orde
gesteld worden.
Wat kunnen gemeenteleden doen om de mo
derne beginselen in hunnen kring te verbreiden
Referent; de heer Dr. A. G. Vaii Hamel.
Hoe is het godsdienstonderwijs te verbeteren
Referent; de heer Dr. H. Oort.
Is het voortduren van verschillende kerkgenoot
schappen wenschelijk, en zoo neen. welke ver
eeniging zou men daarvoor in de plaats begee-
ren Referent; de heer A. A. Deenik M. Lzn.
Verdient de protestantenbond onze sympathie?
Zoo ja, wat kan men dan doen om haar op te
wekken? Referent; de heer A. S. Carpentier
Alting.
Is eene kerkelijke census billijk en wensche-'
lijk? Referent; de heer B. W. Ooien brander.
Renkum, 13 October. Door eenige ingezetenen
alhier is gevormd eene „commissie ter bevorde
ring van volksontwikkeling en volkswelvaart."
Door verspreiding van algetneene kennis en aan
kweeking van goede zeden wil deze Vereeniging
trachten, tot heil des volks werkzaam te zijn.
Vooreerst zal zij beginnen met in dezen winter
volksvoordrachten te organiseeren, oui daarna al
zulke middelen aan te wenden als onder haar
bereik vallen, en aan het doel kunnen bevorder
lijk zijn.
Breda, 13 October. Door het provinciaal ge
rechtshof van Noord-Brabant is tot deurwaarder
bij de arrondissements-rechtbaDk te en ter stand
plaats Breda benoemd de heer L. Jans, klerk op
het- parket aldaar.
Bkhlicum, 11 October. In den namiddag van
den 9den dezer omstreeks 3 uren brak in deze
gemeente een hevige brand, uit, welke het eerst
ontdekt werd in eene karschop, staande bij het
huis van A. Wijnen, bouwman aan de Plein. De
schop en het huis werden door den bnaud ver
nield, alsmede ongeveer 7a vimmen rogge, 20,000
kilo's'hooi, eene partij graan, 6 varkens,enz Het
huis. vyas tegen brandschade verzekerd voor ƒ1500
het verdere verbrande, ter waarde van ongeveer
£1300,: was niet verzekerd.
,De schade aan gebouwen bedraagt ongeveer
£1700, de oorzaak van den braud is onbekend.