zijn verdronken, en hier en elders komen aan
drijven.
Maastricht, 31 Augustus. Van hier en uit de
onutrekeu ziju dezer dagen wederom 14- jonge
lingen naar Home vertrokken om bij het .Pause
lijk leger dienst te nemen.
ÏNUE/ONJDKIV.
Aan de Hedactie van het Leidsch Dagblad.
WelEdele Heerenl
De in Uw nummer van heden voorkomende
opgaaf van de Commissie tot ondersteuning der
achtergebleven betrekkingen, van hen die, ten
gevolge der buitengewone tijdsomstandigheden,
tot den krijgsdienst zijn geroepen, trok mijne
bijzondere aandacht.
De daarbij vermelde cijfers van de ontvangsten
der Commissie gedurende de maand Augustus,
overtroffen mijue verwachting en leveren, nnjns
inziens, het bewijs dat Leiden in de uiting zijner
mensch- en vadeilandslievende gevoelens, voor
de beste gemeente in ons vaderland niet behoeft
uit den weg te gaan. in het bijzonder evenwel
trof mij de daarbij vermelde opbrengst der bus
sen in onderscheidene fabrieken geplaatst.
94.32 aan wekelijksche giften in minder dan
ééne maand (want de meeste bussen zijn, naar
ik verneem, eerst in de tweede week vau Augus
tus geplaatst) door werklieden bijeengebracht! Mij
dunkt, dat cijfer zal de verwachting der Com
missie niet hebben teleurgesteld en strekt tot eer
van hen, die, van hun soms karig weekloon, zóó
veel afzonderden ter voorziening in de zoo onver
wacht en plotseling ontstane behoefte.
Voor den Leidscheu milicien, wiens plicht hem
vóór auderen gebood om een offer aan 't vader
land te brengen, moet het, dunkt mij, een stree-
lend gevoel zijn, dat ook zijne kameraden zich
de zaak zijner achtergebleven betrekkingen heb
ben aangetrokken. Eere den Leidschen werklieden,
die van de hun aangeboden gelegenheid een zoo
ruim gebruik hebben gemaakt!
U dankzeggend voor de plaatsing dezer regelen,
heb ik de eer te zijn
WelEdele Heeren
Uw hoogachtende Dienaar
Leiden, A.Z.
1 September 1870.
Gleld- en HAIectenmarlit-
Amsterdam, 22—29 Augustus 1870.
Bij ontstentenis van oorlogs- of diplomatiek
nieuws van eenigzius beslissenden aard, was de
houding der Beurs kalm, terwijl de ruimte van
geld de prolongatie tot 4% pCt terug dreef.
Hoezeer er onder deze omstandigheden geene
groote eruptiën plaats hadden werkten de boven
genoemde oorzaken toch niet gunstig op de prij
zen, die over het algemeen geleden hebben bij de
vorige week.
Van onze Nationale schuld verloren de 2% pCt.
de 3 pCt. !Z, de 4pCt. en blijven respectief
bl'He, 61%, 81Hie pCt.; Aandeeleu Handel-Maat-
schappij liepen van 109 terug op 107% en blijven
108 pCt.
Spanje, Portugal en Oostenrijk bleven tamelijk
op dezelfde hoogte; van de Russische, Staats,
zoowel als Spoorweg-fondsen kwamen enkele
soorten zelfs iets op, terwijl auderen, b. v. de
Oude 5 pCt. bij Hope en Comp. van 9014 op 8914,
de 1864 er van S9'/e op 87 ii, de 4 pCt. 1840 van
61 op 60& pCt. daaldeu. Meer echter leed Turkije;
de 5 pCt. van 43 pCt. op 40 K pCt., de 1869 van
139 op 132Egypte verloor 114 en blijft
72 pCt.
De meeste Noord-Amerikaansche soorten liepen
eeue fractie terug, evenals de Spoorweg-fondsen.
Gemengde Berichten.
Te Zierikzee had bij net ophalen van het an
ker van de gepantserde stoomkaDonneerboot n°. 1,
liggende ter reede Zondag een ongeluk plaats.
Door het breken van een tand van het kamrad
van de spil bekwamen drie matrozen min of meer
ernstige verwondingen. De een brak den arm,
van een ander werden het borstbeen en de kin
gekwetst, van den derde de pols gekneusd. Daar
zich geen officier van gezondheid aan boord be
vond, werden zij nog denzellden avond naar het
hervormd Diacouie A nngesticht te Zierikzee over
gebracht en in heelkundige behandeling opge
nomen.
Te Amsterdam heeft eergisteren in den vroegen
morgen in De Hes een man op straat ziju liuker-
heupbeen gebroken. 's Namiddags te 5 uren
sprong in de Korte Niezel een 14-jarig meisje,
bij afwezigheid der ouders, uit een raam der 2de
verdieping op straat, waardoor zij ernstig in den
rug werd gekneusd. Ook viel op dat uur op
de Elandsgracht een.S-jarig knaapje, en te 6 uren
op de Keizersgracht bij de Vijzelstraat, een 6jarig
knaapje al spelende in 't water, beide kinderen
werden gered. Het schijnt dus een ware onge
luksdag geweest te zijn.
Te Kampen zijn twee schippersknechts die de
zeilen wilden nederlateu van hun schip, door den
storm van het dek gerukt en verdronken.
In den storm van 29 Aug. moeten op de Loe-
nen-Vreelandsche Laan p. m. 150 en tusschen
Harmeien en Woerden p. m. 60 boomen omge
waaid zijn; duizenden mudden fruit zijn in de
omstreken afgewaaid.
Met den storm van eergisterennacht moeten
ook onder de gemeenten Zwaluwe, Made en
Drimmelen door het inloopen van 't water in de
polders, 17 stuks vee verdronken zijn, terwijl aan
den nog te veld staanden oogst voor duizende
guldens schade moet zijn toegebracht.
Hoewel de doodstraf nog niet is afgeschaft, is
te Zwolle het schavot reeds verkocht. Het oude
meubel had dan ook zijn tijd gehad, want het
bracht aau brandhout niet meer op dan f 43.60.
De burgerschool te Delft wordt in de vacantie op
nieuw geverfd. Er ziju daar halverwege de trap
twee beste-kamers. De verwer, die op de een
u°. 1UU gezet had, zette op de andere n°. 1U1.
Bij gelegenheid dat zeker inspecteur voor het
lager onderwijs, die de pedante gewoonte had,
nu en dan eeu Latijnsch woord te bezigen, eeue
iuspectie-reis deed, kwam hij ook in 't dorpje
N., waar hij den schoolmonarch aansprak met
de woorden: «Zoo, ouwe, nog altijd coelebs?"
De arme man, die deze uitdrukking voor ongehuwd
niet verstond, wist zich niet beter uit de verle
genheid te redden dan door daarop te antwoor
den«Neen, sleclils bij tusschenpoozen
De Meppeler El. (24 Aug.) schrijft het volgende
11 Volgeus het Nieuws van den dag wordt „a/s curieuse"
medegedeeld in het n°. van den 17deu Aug. jl.,
dat Mr. E. Van Ueeckeren geb. Laurin te Amster
dam is bevallen van eue dochter." Maar vlak
daarnaast, in hetzelfde nummer, in de eerste kolom
schrijft zij zelve: „Volgeus den Figaro is prins
Frederik Hendrik Albert, „de gemalin" van prinses
Marianne, gesneuveld."
Als de prins eene gemalin kan zijn, kan een
meester in de rechten ook best bevallen zijn van
eene dochter
Twee geneesheeren te 's-Hage hadden dezer
dagen zulk een hoogloopenden twist over de
plukselquaestie, naar aanleidmg van hetgeen prof.
Polano te Leiden en het Haagsche comité v. h.
Roode Kruis daarover in de dagbladen hadden
gezegd, dat de een den ander voor een „ezel"
uitschold. Een officier van gezondheid, die juist
binnentrad en deze uitdrukking hoorde, zeide:
„Weest toch bedaard, vrienden: gij hebt beiden
in uwe bewering evenveel recht!"
Te Berlijn heeft zich het bestuur der Duitsche
visscherijvereeniging geconstitueerd. Het doel de
zer Vereeniging is de uitbreiding en verbetering
der Duitsche zee- en riviervisscherij. Als midde
len daartoe zullen onderzoekingen ingesteld wor
den naar den toestand der verschillende vissche-
rijen; de hinderpalen en beletselen, die den bloei
in den weg staan, zal men trachten weg te ne
men ook zal men vischvoorraad allervvege door
piscicultuur trachten te vermeerderen en nieuwe
markten tot verkoop opsporen.
BUITENLAND.
VAN HET OORLOGSTOONEEL. j
Het is thans zoo goed als zeker dat de steeds
van Fransche zijde hardnekkig volgehouden ver
eeniging van Mac-Mahou met Bazaiue eene utopie
was, met goed gevolg aangewend om de gemoe
deren van het Fransche volk in bedwang te
houden. Dat Mac-Mahon zulks beproefd heeft
is aannemelijker, al zijn wij van gevoelen dat
de manoeuvres van de Pruisische legerhoofden
dit plan de campagne zeer in de hand hebben
gewerkt. De berichten sedert 30 Augustus van
het oorlogstooneel, dat thans ten derde male op
ander Fransch grondgebied, steeds meer land
waarts in, is verplaatst, komen in de hoofdpunten
overeen met de veronderstellingen eergisteren
door ons vooropgezet is.
Mac-Mahon stuit in ziju voorgenomen tocht naar
Bazaiue op ten geduchte Pruisische legermacht,
die zijn legerkorpsen overal den doonocht ver
sperd. Reeds Dinsdag is een gedeelte van liet
leger Mac-Mahon aangetast en wel te Beaumont,
in de Ardennen, en zuidelijk van Mouzon gelegen.
Daaruit kan meu opmaken dat het leger van
Mac-Mahon 11a Reims verlaten te hebben, zich
achtereenvolgens in een stelling genesteld heeft
die zich uitstrekt langs en door Vouziers, Réthel
en vandaar langs de Belgische grens tusschen
Sédan en Cariguan, terwijl een ander gedeelte
heeft gestaan van Grand-pré tot Stenay. Dit
laatste nu is waarschijnlijk het 5de Fransche
legerkorps onder Failly, dat volgens de berichten
door het 12de Pruisische legerkorps, dat deel
uitmaakt van dat van den kroonprins van Prui
sen, en onder bevel staat van den kroonprins
van Saksen, aangevallen en tegen de Belgische
grenzen teruggedrongen.
De overwinning moet op dit punt volkomen
zijn. Althans de Duitschers moeten het Fransche
kamp met al de tenten en vele kanonnen hebben
buit gemaakt en de vervolging van den vijand
hebben gestaakt wegens de duisternis.
Maar dit is naar onze Opvatting niet heteenig
gevecht dat Dinsdag is geleverd. Mac-Mahon zelf
is met de Duitschers slaags geweest en wel te
Mondtmédy, van waar hij volgens de Belgische
tijdingen naar zijn uitgangspunt de hoogten bij
Vaux, ten zuiden van Beaumont is teruggeslageu.
Geven al deze bijzonderheden reeds op zich zelfden
indruk dat de beide veldslagen, wel met het terug
slaan maar niet met het verslaan van de Fransche
legers geëindigd zijn, de telegrammen laten daar
over geen twijfel bestaan, want zoowel die uit
Florenville als die uit Brussel behelzen dat de
veldslagen den volgenden morgen, dus gisteren
(Woensdag) hervat zijn.
Uit de plaatsen waar deze nieuwe vijandelijk
heden begonnen zijn, blijkt zeer duidelijk dat de
Duitschers den vorigeu dag terrein hebben gewon
nen. Immers beide berichten komen overeen dat
men slaags is tusschen Sedan en Montmédy en
wel langs de Belgische grens. De Franschen moe
ten dus van hunne oorspronkelijke linie van de
fensie die wij straks aangaven, teruggedrongen
zijn tusschen Sedan en Montmédy, waar de plaat
sen Mouzon, Carrignan en Roncourt liggen. Üp
die terugtochtslinie hebben de Duitschers gisteren,
Woensdag, de Franschen opnieuw aangevallen
en wel 's morgens te vijf uren. Voor zoover de
telegraaf daarvan iets heeft kunnen mededeelen,
(toen wij dit overzicht schreven waren nog geen
nieuwe dépêches aangekomen) moeten de Fran
schen al meer en meer wijken, want de Pruisen
die voortrukken, zijn reeds Carrignan doorgetrok
ken en Mac-Mahon trekt terug naar Sedan.
Dat als het ware om eiken voet gronds geducht
gestreden is, kan blijken uit de bijzonderheid die
de telegraaf vermeld, dat het aangericht bloedbad
ontzettend is. Er doet zich hier een geval voor, dat
ons in de berichten meer vertrouwen dan anders
doet stellen. De voornaamste mededeelingen ko
men namelijk van Belgische zijde, een bron die
men niet van partijdigheid mag verdenken en
dan ook wel de waarheid zal hebben gehuldigd.
Naar onze veronderstelling komen die berichten,
behalve het eene telegram van Duitsche zijde, re
gelrecht van het Belgisch leger dat langs de ge-
heele grens verkenningen doet. Het Belgisch minis
terie heeft dan ook inlichtingen van zoo ingrijpen
den aard ontvangen dat het na een ministerraad
onder voorzitterschap van den Koning onmiddellijk
nieuwe troepen naar de grenzen heeft gezonden, ter
wijl de graaf van Vlaanderen zijn hoofdkwartier
van Namen naar Philippeville heeft verlegd. Let
men er op dat deze versterkte plaats vlak aan de
grenzen ligt, dan is de gissing niet gewaagd, dat
de berichten in het Belgisch hoofdkwartier van
dien aard zijn, dat het mogelijk is dat Mac-Mahon
door de Duitschers worde ingesloten en dat hem
niets anders overblijft dan zich over te geven of
al vechtende op Belgisch grondgebied terugge
slagen wordt, in welk geval het Belgisch leger
handelend zal moeten optreden.
Trekken wij nu een en ander te samen dan
mag men veilig vaststellen dat aan Mac-Mahon
de pas is afgesneden door de meesterlijke taktiek
van Von Moltke. Bazaine nog altijd in Metz om
singeld, kan dus niet meer op hem rekenen en
zoo zal er spoedig aan deze zijde van het oor
logstooneel handelend worden opgetreden, 't zij
door een belegering van Metz, waarvoor de groote
kanongieterij van Krupp, reeds zware stukken
geschut heeft verzonden, 't zij door een uitval van
Bazaine op de legers van prins Frederik Karei
en v. Steinmetz. Het is echter niet onwaarschijnlijk
dat een gedeelte van de troepen van dien laat-
eten veldheer reeds aan de gevechten van 30 en
31 Augustus heeft deelgenomen.
Wij twijfelen niet of heden zullen ons nog
nieuwe berichten toestroomen. Wij kunnen nog-
thans dit overzicht niet besluiten, zonder eene
allervreemdste particuliere correspondentie van
Parijs, gedagteekend 30 Augustus 7 uren 's avonds,
uit de Indépendance over te nemen. Hoewel de
boven uiteengezette feiten het onware van deze
correspondentie duidelijk doet uitkomen, meenen
wij haar toch eene plaats te moeten inruimen,
al ware het slechts als een staaltje hoe verkeerd
men zich de zaken te Parijs voorstelt, welke
illusiën men daar schept of welke onwaarheden
de regeering het Fransche volk opdischt. De
correspondentie komt hierop neder.
Het is thans zeker dat de vereeniging van de
legers van Mac-Mahon en Bazaine, nooit anders
dan eene utopie is geweest, daarheen geworpen
door de kamerstrategistende opperbevelhebber
van het Fransche leger heeft die nooit gewild.
Integendeel
Hetgeen hij wenschte was de volkomen split
sing van de Pruisische legers. Deze wensch is
thans een voldongen feit. Hij moest tot dit einde
eene zeldzame slimheid, wat meer is een geniaal
werk in toepassing brengen. En dit heeft maar
schalk Bazaine in den avond van den veldslag te
Saint-Privat ondernomen.
Eensklaps zijne stellingen op het slagveld opge
vende, deed hij het voorkomen alsof hij was over
wonnen en trok zich terug op Metz, vervolgens
nog lager, waar hij de voorposten van het leger
van prins Frits verontrustte die over dezen onver-
wachten aanval zeer verrast waren.
I Door deze manoenvre bereikte maarschalk Ba-
I ziane dit vierledig doelhet tegenhouden van den
marsch naar Parijs door het kamp van Chalons
voor Mac-Mahon tijd te winnen om zijn leger
in dit kamp aan te vullen; het beletten van de
vereeniging van het leger van Steinmetz met dat jj,
van den kroonprins m. a. w. de drie leger-
korpsen op twee terug te brengen en aan prins j
Frederik Karei vertrouwen in te boezemen, die
zich overwinnaar wanende, zijn marsch naar het
noorden voortzette door Etain, Damvillers en Luj
De kroonprins bood Bazaine drie maal des i-,
slag aan, die echter telkens terug trok en aliv, Jj
den marsch naar Chalons tegenhield.
Toen vervolgens Bazaine, door afgesprokents.
kenen in zij 0 kamp wist dat Mac-Mahon slagvaatL flj
was, trok hij noordwaarts terug, den kroonpn,.
aan zijn lot overlatende, die op Parijs aantrt, Lg
waardoor de maarschalk Mac-Mahon zich ka 1 r(
plaatsen tusschen hem en prins Frederik Karei at
Door deze taktiek waren beide Pruisische hootl. <j(
legers van elkander gescheiden.
Bazaine trok iutusschen al sneller en sneller s
noordwaarts van Metz naar de grenzen, en sneec tt
alzoo den terugtocht van prins Frederik Karei al, ri
die reeds de hulp had ingeroepen van des g
kroonprins. a
Deze zag ten tweede male van zijn marsch on g.
Parijs af en onmiddelijk zond men hen het 13d- 0
legerkorps op de hielen, dat gisteren en eergi; ti
teren Parijs heeft verlaten. g
De stand van zaken is thans aldus:
Van de grenzen tot Parijs staat eerst Bazaim b
2°. prins Frederik Karei, 3°. Mac-Mahon, 4°. <t 8
kroonprins van Pruisen en 5°. de generaal Vino;
met het 13de legercorps.
De beide Pruisische legers staan dus tussche:
twee Fransche legers, en al werd Mac-Mahot 8
die tusschen de beide Pruisische legers staat, ve: e
pletterd en vernietigd, dan zou dit in den toestai S
niets wijzigen.
Ziehier hetgeen in 14 dagen tot stand is g
bracht. Frankrijk heeft alfe troeven in het sp=
Wachten wij af wat de tegenpartij zal doen.
Deze inlichtingen doen heden alle andere nieuw:
tijdingen te niet; ik zal er niet meer van zegges
Ik schrijf u uit Parijs, want sedert drie dage:
beproef ik te vergeefs naar het noorden te ve:
trekken. Hedenavond, zou ik wellicht kunne:
vertrekken."
De ongerijmdheid van dezen brief springt du:
delijk in het oog en zelfs de lndepenaance is zo: j
vrij in zijn overzicht aan de verzekeringen va:
zijn correspondent weinig geloof te hechten.
Dat de positie van Mac-Mahon inderdaad nek
lig is, wordt ten overvloede op nieuw bevestigt
door een telegram van den Koning van Pruise:
uit Varennes, 30 Augustus, 3 uren 's namiddag
aan zijn gemalin, Koningin Augusta. Daar:
bericht Z. M., dat het 4de en 12de Saksische e:
het 1ste Beiersche legerkorps de overwinnia
hebben behaald in een gevecht tegen Mac-Mahoi
die van Beaumont tot over de Maas bij Mouzk
teruggedrongen is. Twaalf stukken geschut, eenig
duizende gevangen en zeer veel materieel zijl
in handen van den overwinnaar gevallen, wiet
verlies matig is.
Door dit telegram worden de Belgische beric!
ten volkomen bevestigd.
De Algemeine Zeitung beschrijft de toestand:
in en om Straatsburg, waaraan wij het volgen:
ontleenen
In deze week zal men tot de beslissing gerak:
ja wellicht voor goed beslist worden, wat er vanS I
stad Straatsburg zal worden. Er zijn allerlei gerucl
ten in omloop; men zegt, dat de kommandant Ulrit!
verklaard zou hebben dat als de stad door ij I
Duitschers wordt ingenomen, hij de hoofdkeri:
omver zou schieten, en de Duitschers daaras:
de schuld geven. Bij Lampertheiin staan 22! 8
boerenwagens, verderop is in alle dorpen lang
den weg geschut van allerlei kaliber met lÜ'fl
noodige ammunitie ter belegering opgesteld, fi
dépêches vliegen heen en weer. Het is als
ware de versnelde polsslag, wij zijn de perepet!
van een historisch drama ingetreden. Men tnc«
zich in de citadel van Straatsburg niet zeker me-'
gevoelen, daar men zich van den ballast ontdoe
Zoo werden hedenmorgen 100 Duitsche soldate: 1
die in het vreemdenlegioen gediend hadden,!; I
tientallen uit de verschillende poorten der in
gedreven, met de bedreiging, dat als zij zich oinh''
den, dadelijk terneergeschoten zouden wordend
droegen, ten minste voor een goed gedeelte,^ I
Fransche uniform, en moesten door de onzen I
voor Franschen gehouden worden. Wie weet W' fl
velen er doodgeschoten werden toen zij de voor
posten naderden. De ongelukkigen stonden mL f
schen twee vurenIk zag er twee biouei' r
brengen, het wareu geboren Pomineranen, la
gelukkig hunne landslieden in handen waren
gevallen. Dit uitdrijven kan men toch als eenl
teeken beschouwen, dat de vesting in groot goj
vaar verkeert. En toch moet de kommaudaoi
verklaard hebben dat, daar de Fransche wapenet
in het open veld het onderspit delven, hij. hUIi-1
eer in de vesting zal redden. Maar waardoor, 1
Door eene stad en duizende harer inwoners of|H
te offeren? Is dat Frankrijks eer redden? Hoe-
zeer van onze zijde alles gedaan wordt om d'jB
bewoners van den Elzas te verschoonen en
