VROUWEN-COMITÉ
ADVEBTEHTIEH.
BELGISCHE STEENKOLEN.
concentreerd tot verdediging der Moezellinie, ter
wijl de legerkorpsen van Mac-Mahon en de Failly
met dat van Douay de kern eener nieuwe armee
zouden uitmakeu. Nadat nu de Keizer, op aan
drang der openbare opinie, bet opperbevel te
Metz nedergelegd en aan den maarschalk Bazaine
opgedragen had, werden eerst alle toebereidselen
gemaakt om, op Metz steunende, de Moezellinie
te verdedigen.
Toen echter de Duitsche korpsen nauw aan
eengesloten krachtig naar den Moezel voorwaarts
ukten, besloot Bazaine naar men zegt op ad
vies van den bejaarden generaal Changarnier
de Moezel-linie prijs te geven en de voor Metz
staande hoofdarmee naar de Maas en van daar
naar Ch&lons te voeren, om er zich met de ge
noemde tweede armee te vereenigen en in eene
meer gunstige positie den vijand een beslissenden
slag te leveren. Met het oog hierop beschouwden
de Duitsche legerhoofden het als de belangrijkste
zaak, de vereeniging der beide Fransche legers
te verhinderen, en dus Bazaine's hoofdarmee op
den terugtocht naar de Maas tegen te houden en
tot staan te brengen.
'e De Duitsche legers waren in drie liniën naar
den Moezel opgerukt: de eerste armee, onder
generaal Steinmetz, noordelijk rechtstreeks op
Metz; de tweede, onder Prins Frederik Karei,
eenige mijlen zuidelijker naar Pont-a Mousson;
de derde, onder den Kroonprins, nog meer zui
delijk, in de richting van Nancy.
De Fransche armee, de dicht bij Metz stond,
was door de vestingwerken en door den Moezel
tegen een rechtstreeksche vervolging gedekt. Er
bestond dus geene andere mogelijkheid om haar
den terugtocht naar de Maas af te snijden, dan
haar met een deel onzer armee om te trekken
en in de flank te vallen. Die gewichtige taak
werd aan de armee van Prins Frederik Karei
opgedragen. Deze bereikte met versnelden marsch
Pont-a-Mousson, om aldaar den Moezel over te
trekken. Nog op het laatste oogenblik zonden
de Franschen, om dien overgang te beletten, uit
Metz per spoortrein eene afdeeling troepen naar
dit punt; doch deze kwamen er te gelijk met
de Pruisische infanterie aan, en trokken daarom
zoo spoedig mogelijk naar Metz terug; zoodat
onze troepen het punt van overgang meester
waren.
Van Pont-i-Mousson liet prins Frederik Karei
in schijn naar de zijde der Maas op Verdun aan
rukken. Zijn wezenlijk doel echter was, noord
waarts op te gaan, in de richting van den straatweg
tusschen Metz en Verdun, en aldaar Bazaine tegen
te houden, door hem te overvallen en tot een
gevecht te noodzaken. Het was echter zeer twij
felachtig of de prins, zelf bij den snelst mogelijken
marsch, er nog tijdig genoeg zou aankomen om
dat doel te bereiken. Van onze armee toch kon
den zelfs de voorste troepen niet vóór den 16d,n
tot die linie zijn doorgedrongen, terwijl de Fran
schen zich reeds den 14d°n gereed maakten om
uit Metz op te breken. De berekening was der
halve, dat zij Verdun konden bereiken, alvorens
door de onzen in hun aftocht gestoord te kunnen
worden. Het kwam er dus op aan, om in hun
terugmarsch uit Metz éen of twee dagen vertra
ging te veroorzaken, en daarom nu deed Steinmetz
den 14den bij Metz zijn aanval.
Na deze uiteenzetting geeft de Prov. Corr. een
overzicht van de geleverde gevechten bij Pange,
Mars-la-Tour en Gravelotte. De uitslag van het
eerste gevecht was, dat de Franschen in hun terug
marsch werden opgehouden en dat alzoo het
hoofddoel van dit gevecht was bereikt. Daarop
kwam de beurt aan prins Frederik Karei. Deze
had door het gevecht van Steinmetz tijd gewon
nen en rukte nu op naar Mars-la-Tour, waar de
Franschen den 16dm meenden te passeeren om
hun terugtocht door te zetten. Zij werden er door
prins Frederik Karei in de flank aangetast en tot
staan gebracht. Bazaine wilde evenwel nog eene
vertwijfelde poging aanwenden om er doorheen
te slaan. Hij was tot op eene mijl afstand van
Metz teruggetrokken en nam daar op het berg
achtig terrein eene sterke positie. Nu voorloopig
buiten schot zijnde, telegrafeerde hij naar Parijs
dat hij eene overwinning had behaald, en dat hij
slechts weinige uren rust zou nemen, om zijne
ammunitie aan te vullen, maar dat hij dan ook
terstond weer slag zou leveren. Hij besteedde
daarop den geheelen 17d,n Augustus, om zich in
zijne positie op de hoogten nabij Gravelotte te
versterken, en hoopte van daar door de Duitschers
heen te breken; doch dit mislukte door het ge
vecht waarin de koning van Pruisen de gezamen
lijke korpsen tegen hem aanvoerde.
-«De correspondent van de KreuzZeitung zegt om
trent dit laatste gevecht
„Toen de Franschen in den loop van het ge
vecht eerst bespeurden, wat eigenlijk ons doel
was, werd hun tegenstand inderdaad verschrik
kelijk. De behendige manoeuvre om hen van
Parijs af te snijden, schijnt hun in de verte niet
in de gedachten te zijn gekomenanders zouden
zij de wegen naar Parijs sterker bezet, of den
aftocht naar Verdun eerder aangevangen hebben.
De overtuiging van op deze wijze waarschijnlijk
voor deu geheelen verderen duur van den oorlog
werkeloos te moeten blijven, schijnt een vreese-
wer
lijken indruk op hen gemaakt te hebbenzoodat
de laatste oogenblikken van den strijd aan hunne
zijde het karakter van vertwijfeling, onzerzijds dat
van niets ontziende opofferingen droegen. Uit de
verhalen der zeer uitgeputte soldaten kan men
de buitengewone hevigheid van den strijd op
maken, waarin de Franschen voor het eerst sedert
den aanvang van den veldtocht hunne voormalige
energie schijnen te hebben wedergevonden. En
wat de verhalen der troepen reeds grootsch en
roemrijks bevatten, wordt door het gezicht der
tallooze gesneuvelden en lange rijen van gekwet
sten bevestigd.
„Het resultaat van den strijd is, dat de vijand,
met uitzondering van een klein gedeelte waar
omtrent nog berichten ontbreken, omdat het in
noordwestelijke richting ontkomen schijnt te zijn
van uit het westen tot binnen Metz geworpen
is, zoodat hij door de Duitsche legers van Parijs
is afgesneden en alleen nog in de richting van
België kan uitbreken, tenzij hij na zes verloren
veldslagen en gevechten nog de kracht mocht be
zitten, om in een zevende gevecht het geheele
vereenigde leger in deu rug aan te vallen, waarbij
hij echter naar alle waarschijnlijkheid geheel
vernietigd zou worden.
„Metz is alsnu met zijn verschanst kamp ge
heel ingesloten. Op den rechteroever der Moezel
staat het 1ste legerkorps, op den linkeroever in
het noorden het 12de korps (de Saksische troepen),
welks kavallerie den spoorweg, die van Metz
naar Thionville voert, reeds op twee plaatsen
vernield heeft en derhalve ook hier den uitweg
heeft afgesneden. Daarnaast ten zuiden de garde,
aan welke zich het 9de korps aansluit. Vervol
gens geheel in het zuiden (op het eigenlijke slag
veld van den 18den) het 8ste en het 7de korps.
In reserve op den weg naar Parijs staan het
3de en het 10de korps en op de bijzondere eere
plaats, dichtst bij den vijand, het 2de legerkorps,
op de door dat korps bestormde hoogten. Het 4de
legerkorps schijnt met eene bijzondere bestem-
meng afgezonden te zijn en zeker zal men zeer
spoedig daarvan hooreu."
Berlijn, 26 Augustus. Naar men weet schoten
de Franschen bij Metz op een parlementair, den
luitenant-kolonel Verdy. Deze officier is licht ge-
woud, terwijl de trompetter mede een wond
ontving.
Berljjn, 26 Augustus. De Kreuizeitung zegt, dat
behalve de drie bestaande legerkorpsen, nog een
vierde zal gevormd worden onder het opperbevel
van den kroonprins van Saksen. Hiertoe zal ook
de Pruisische garde behooren. Dit legerkorps is
bestemd om met het derde onder bevel van den
kroonprins van Pruisen in de richting van Parijs
te opereeren.
Berlijn, 26 Augustus. (Part. telegram.) Generaal
Vogel von Falckenstein zou voor Metz zijn ge
arriveerd met 150,000 man.
De kroonprins rekent Zondag voor Parijs te
zijn. (IV. R. Cl.)
Brussel, 26 Augustus. (Particulier telegram) De
laatste berichten uit Montmédy melden niets om
trent de aankomst van Bazaine of van Fransche
troepen aldaar. Sedert Dinsdag jl. is Metz geheel
omsingeld door goed versterkte vijandelijke leger
kampen. Tot op Woensdag jl. hebben de beleger
den geen uitval gewaagd, en het liet zich ook
niet aanzien dat zij dien in den zin hadden.
Het aantal Pruisische troepen in Frankrijk
bedraagt 550,000 man.
De kroonprins is met 400,000 man op weg
naar Parijs.
Dagelijk worden voor Metz nieuwe versterkin
gen van Duitsche troepen verwacht. NH. Ct.)
Parijs, 26 Aug. In het Wetgevend Lichaam,
heeft de minister Chevreau gezegd, dat het leger
van den kroonprins van Pruisen eerst zijn marsch
naar Parijs scheen te staken, maar dien gisteren
heeft hervat. Het Gouvernement beschouwt het
als zijn plicht de Kamer en het land daarvan in
kennis te stellen. Het comité van defensie neemt
maatregelen om aan de eventualiteit van een beleg
het hoofd te bieden. De gouverneur van Parijs
en het kabinet zullen hun plicht doen. Laat ons
ook rekenen zei de minister op de vader
landsliefde van de hoofdstad.
Parijs, 26 Aug. Volgens openbaar gemaakte
mededeelingen heeft Phalsbourg eene heldhaftige
verdediging begonnen. Twee pogingen der bele
geraars om de stad te bemeesteren zijn afgesla
gen. De Pruisen verloren bij de eerste 500, bij
de tweede 1000 man. De kommandant heeft ver
klaart, dat hij zich liever in de lucht zal laten
springen dan de plaats over te geven.
Voorloopers van den vijand zijn op 12 kilome
ters van Reims gezien. De Pruisische troepen
schijnen zich naar Varennes en Stenay te rich
ten. Eenige duizende Pruisen zijn rondom Verdun.
In den Senaat heeft de minister Busson-Bil-
lault gezegd, dat geen rechtstreeksche dépêche
van Bazaine ontvangen was, maar dat bij de
regeering ingekomen mededeelingen bevestigen
dat de gesteldheid onzer legers uitmuntend is.
De minister deed opmerken, dat de marsch van
den vijand naar Parijs eenige vertraging schijnt
te ondervinden.
Londen, 27 Aug. Naar men zegt, houdt men
zich aan den Rijn, te Berlijn en in Silezië, onledig
met de vorming van drie Duitsche reservelegers.
In het protest, door de Pruisische regeering
aan de Duitsche gezanten gezonden, worden de
namen opgegeven der officieren, die als parlemen
tairs door de Franschen met schoten zijn ontvan
gen; voorts wordt in dit stuk gezegd, dat de
Duitschers geen parlementairs meer zullen zenden.
De troepen voor Straatsburg hebben een gracht
gegraven, waardoor het water der vesting wordt
afgeleid.
Gisteren heeft aan het departement van bui-
tenlandsche zaken de uitwisseling plaats gehad der
ratificatiën van het Belgische onzijdigheidsverdrag.
Parijs, 27 Aug. Volgens bij den minister van
binnenlandsche zaken ontvangen berichten, zijn
vijandelijke troepen Nancy doorgetrokken, zich
begevende naar Chétlons en Joinville over Vau-
couleurs. Zij schenen samengesteld te zijn uit den
laatsten dan der landweer.
De troepen, die Toul belegeren, schijnen, tegen
over de hardnekkige verdediging dier vesting,
het beleg te zullen opbreken en naar de Marne
te zullen oprukken.
Pruisische éclaireurs, die den spoorweg tusschen
Montmedy en Mézières opbraken, zijn door scherp
schutters op de vlucht gejaagdkort daarop is
de weg hersteld.
Pruisische troepen, te Stenay gekampeerd, trek
ken op Dun terug.
Parijs, 27 Aug. Alle maatregelen voor de ap
proviandeering en de verdediging van Parijs zijn
genomen.
De heer Thiers is benoemd tot lid van het
comité voor de verdediging van Parijs.
De wet op de plaatsvervanging is op de lich
ting van 1870 niet van toepassing.
Het Journal O/ficiel bevestigt het bericht, dat
België en Luxemburg het verlof tot vervoer van
Pruisische gekwetsten hebben ingetrokken, daar
het kabinet van Berlijn daarop niet langer heeft
aangedrongendit incident is daarmede voor
goed afgeloopen.
De laatste hier ontvangen berichten schijnen
te bevestigen, dat het leger van den Pruisischen
kroonprins op Parijs aanrukt.
Parijs, 27 Aug. De Honiteur meldt, dat de Prui
sische brik Auguste Paul, kapt. Maas, van Terra
Nova naar Rotterdam bestemd, is opgebracht.
Madrid, 27 Aug. Morgen vertrekken drie ba
taljons jagers van hier, tot versterking van het
garnizoen van Pampeluna.
In Navarra heeft zich een bende Carlisten ver
toond.
Londen, 27 Aug. Vrijdagavond is de keizer
lijke Prins vertrokken naar Rethel (halfweg
Reims en Mezières). De Keizer volgt het leger
van Mac-Mahon, die Reims verlaten heeft in de
richting van Montlois (vermoedelijk tlonlhoisplaat
sen van den naam Montlouis liggen veel te ver
zuidelijk, om te kunnen zijn bedoeld) en Vou-
ziers (Monthois en Vouziers liggen bewesten de
Aisne en gerekend van Reims, in de richting
van Mont-Médy). Te vijf ure's avonds hoorde men
gisterenavond te Reims kanongebulder uit de rich
ting van Pont Faverger (op den weg van Reims
naar Vouzièrs, aan de Suippe, in de nabijheid
van eene hoogte, waarop Maronvilliers).
Tusschen Soisons en Reims is de spoorwegge
meenschap verbroken.
Te Bar-le-Duc voegde een gedeelte van het le
ger des Konings (van prins Frederik Karei) dat
bij Metz lag, zich bij den kroonprins.
Volgens de Presse is het leger van generaal
Steinmetz, gescheiden van dat van den kroonprins
en noordwaarts gedreven. Hetzelfde blad zegt,
dat prins Frederik Karel's korps bij Maizières
een ernstige nederlaag leed. Een ander gerucht
meldt, dat een gansch korps Pruisen, bij Metz is
verdronken.
Het eerste bataljon van de mobile garde te
Aube is te Parijs aangekomen, ten einde twee
duizend personen te volgen (arrived Paris to fol
low), die in de beide laatste dagen gevangen
genomen zijn. De gearresteerden zijn vagebonden,
verdachte personen en bedenkelijke vrouwen.
(Volgens de gisteren ontvangen Fransche dagbla
den hebben deze arrestatiën plaats gehad in den
omtrek van den boulevard Montmartre; de fau
bourg Montmartre is een bekend verdacht kwar
tier).
Parijs, 27 Aug. (Part. tel.) Sedert Donderdag
avond hebben 3000 arrestatiën plaats gehad, voor
namelijk van dagbladschrijvers, veroordeelden,
republikeinen en leden van geheime genoot
schappen.
De zittingen van het Wetgevend Lichaam van
Donderdag en Vrijdag zijn zeer stormachtig ge
weest. De minister president (De Palikao) wei
gerde inlichtingen te geven over den staat van
het leger en weigerde evenzeer om den generaal
Trochu in het geheim comité der Kamer toe te
laten, zeggende, dat hij alleen het hoofd was.
De openbare zitting van Vrijdag was onstui
mig, doordien de afgevaardigde Ordinaire er op
aandrong, dat de heer Bonaparte de door den
vijand bezette provinciën schadeloos zou stellen.
TÜLEGKAMMEIN.
Parijs, 26 Augustus. Het Journal O/ficiel bevat,
een dekreet, waarbij tot leden van het comité
voor de verdediging van Parijs benoemd worden
de Senatoren Béhic (oud-minister van openbare
werken en generaal Mellinet, en de afgevaardig.
den Daru (oud-minister in het Kabinet-OUivier),
Dupuy de Lhöme en markies de Talhouet.
LAATSTE BERICHTKiV.
PROGRAMMA VAN MUZIEKUITVOERINGEN.
SOCIETEITSTENT IN HET BOSCH TE 's-GRAVENHAGB.
Zondag 28 Aug., des namiddags te 2 uren, door
het muziekkorps van het regiment grenadiers en
jagers, onder directie van den heer F. Dunkier.
N°. 1. Marchfeld-Lager-Marsch, Liehmann. 2.
Overture de l'opéraLe Lac des Fees, Auber. 3.
Fantaisie sur des motifs de l'opéra de Donizetti:
l'Elisire d'Amore, Schröder. 4. Polonaise, Chopin.
5. Ouverture zu Athalia, Mendelssohn. 6. Nebelbil-
der Fantaisie, transcrite par Dunkier, a. Souve
nirs de la Suisse, b. Orage. c. Le camp Bohémien.
d. Le couronnernent, Lumbye. 7. Le Sylphe, Ga
lop, Berr.
's-Gravenhage, 27 Augustus. De heeren M. Pate-
notte de Domon, secretaris, en baron Kervijn de
Lettenhove, attaché bij de Belgische legatie alhier,
zijn uit deze residentie vertrokken.
De heer Mr. H. A. Des Atnorie van der
Hoeven heeft in de zitting van den Hoogen Raad
van heden den eed als advocaat bij dat college
afgelegd.
Comité van het EOODE KRUIS te Leiden
en omstreken.
Heden weder in dank ontvangen
Van de leerlingen van de openb. school te Lei
derdorp (Hoofdonderwijzer de heer J. A. Ten
Klooster) f 12.58; Van de leerlingen der bijzondere
school van den heer J. H. Eichman, te Leiden
ƒ1430; van de leerlingen van de Openb. school
te Nieuwe Wetering (Hoofdonder» ijzer de heer
D. H. Los) ƒ4; van de leerlingen van de bijzon
dere school van den heer J. v. d. Bijl te Huzers-
woude 4.32; van de leerlingen van de openb.
school aan den Hoogen Rijndijk te Ilazers-
woude (Hoofdonderwijzer de heer J. C. lscken)
5.50; uit de bus, geplaatst aan de Koninklijke
Nederl. Grofsmederij ƒ3.52; van N. N. bankbiljet
B. B. 2229 ƒ25; van B. ƒ2.50; door tusschen-
komst van den heer Burgemeester van Hazers-
woude van ingezetenen aldaar (waarunder 3 Le
den) 109.50door tusschenkomst van den heer
Burgemeester te Kouderkerk van ingezetenen al
daar (waaronder 11 Leden) ƒ118; door tusschen
komst van den heer Burgemeester van Voorschoten
twee prijzen bij de Landbouw-Tentoonstelling
aldaar, behaald door den heer D. Meijer en door
dezen afgestaan 10; éen prijs als voren, behaald
door den heer P. Byleveld ad 1; en het be
drag aanwezig in de bussen geplaatst geweest
bij de ingangen van het gebouw der Tentoon
stelling 50.35; van verschillende ingezetenen
22.25 (alzoo met de vroegere opgaven ƒ233.60).
Met de opgave van gisteren ad 2762.44 te
zamen ƒ3145.26.
Namens het Bestuur:
Leiden, J. A. F. Coebekgh,
27 Aug. 1870. Penningmeester.
THERMOMETER VAN FAHKENHE T.
morg.
morg.
DUffl.
nam.
HU UI.
avond
avoD'
b n.
8 u.
12 q.
4 u.
5 u.
8 u.
10 n.
Vrijdag
60°
56'
54°
Zaterd.
54»
56°
64°
64"
Wind: Vrijdag-namiddag 5 uren N W.
Voor de meer dan talrijke attenties bij de ge
boorte van onzen Zoon, zeggen wij welmeenend
dank.
A. SCHMIER.
E. SCHMIERde Poorter.
Leiden, 26 Augustus 1870.
Ontijdig bevallen van een Koon S. M. BLöTE
geboren Vreügdenburg.
Eenige en algemeene kennisgeving.
van het
■5OKRUIS.
Degenen, die zich zouden willen bezighouden
met het vervaardigen van benoodigdheden voor
het ROODE KRUIN, of dit met geldelijke bij
dragen wenschen te ondersteunen, worden vrien
delijk verzocht zich aan te melden bij een der
ondergeteekenden, bij wie de modellen en stoffen
voorhanden zijn.
Mevrouw DOZY.
EEKHOUT.
SCHRETLEN.
VIRULY.
Leiden, 24 Augustus. DE VRIES.
Gedurende ft dagen in lossing liggende in den
Nieuwen Rijn bij de Rijnstraat, a contant vn krijg-
baar tegen 8ft cents per mud, aan het schip en
vrij aan huis, 90 cents per mud, voor teke
ning van
Ph. VAN DER HEIJDEN,
Kraaijerslraal.
N.B. By groote party rabat toegestaan.
