N°. 3208.
Donderdag
A°. 1870.
28 Juli.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering ran
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVKHTENTIEN.
Voor iedere» regel....................I........./ 0.1 S,
Grootere letten naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Lelden, 27 Juli.
Men schrijft uit Middelburg: De oorlog, die
thans aller gedachten bezig houdt, doet ons echter
de naderende verkiezing van een lid der Tweede
Katner niet uit het oog verliezen. Meer en meer
wint de candidatuur van prof. Buys te Leiden
veld, daar Mr. P. J. Pické niet geneigd schijnt
eene candidatuur te aanvaarden, Mr. Lantsheer
bepaald geweigerd heeft casu quo eene verkiezing
aan te nemen, en men minder en minder gezind
schijnt op Mr. Tak, commies-griffier der Tweede
Kamer, de keus te vestigen. Van welke bekwaam
heden toch deze heer blijken moge hebben ge
geven, op politiek gebied is zijne richting ten
eenenmale onbekend, en kan hij niet in de scha
duw staan van prof. Buys.
Mogen wij aan de vertegenwoordiging in Mr.
Tak wellicht een volgeling der liberale richtiDg
kunnen schenken, door prof. Buys zon de Tweede
Kamer versterkt worden in alles, wat tot een
waarachtig liberalen vooruitgang behoort, en zou
die vooruitgang geen volgeling, maar een leader
verkrijgen.
De schrijver van de Politieke Brieven uit de Hof
stad in de N. R. Cl. zegt heden
Maar wat is er nu van de geruchten, omtrent
wijzigingen in het Nederlandsch Ministerie? On
derscheidene bladen, die eene verschillende rich
ting voorstaan, hebben de meening geuit, dat in
deze buitengewone tijden de heer Thorbecke het
roer van Staat moest in handen nemenen nauwe
lijks was die meening geuit, of het regende ge
ruchten vaD Kabinetsveranderingen. Het Vaderland
maakte er een einde aan, door ze volkomen on
gegrond te verklaren. Het ministerie zal niet ge
wijzigd worden. Wil het ook niet gewijzigd wor
den? Dat is eene andere vraag. Men zegt, dat
sommige ministers gaarne in den heer Thorbecke
hun ambtgenoot zouden zien, en hem gaarne met
de leiding der buitenlandsche zaken op dit oogen-
blik zagen belast. Weer aüderen beweerden, dat
de heer Thorbecke minister-president behoorde te
worden. Maar de pertinente wijze, waarop de
heer Thorbecke in 1848 zich tegen een minister
president heeft verklaard, (zie bl. 1013 zijner
Bijdrage tot herziening der Grondwet) en de stel
lige bepalingen van art. 73 der Grondwet maken
onmogelijk, hetgeen zeer velen zouden wenscben.
Want, ofschoon men geenszins de bekwaamheden
en de diplomatieke ervaring van den heer Roest
wil gering scbattenzoo meeuen hier velen, dat
de heer Thorbecke in dezen oogenblik meer on-
vrikbaar weerstand zou bieden tegenover de be
leefde aanzoeken der diplomatie en de mogelijke
sympathieën van 's Konings omgeving. De optre
ding van den heer Thorbecke zou zeker bijdragen
om het vertrouwen in de standvastigheid der re
geering te versterken, wier ijver en welwillend-
eid boven alle verdenking zijn verheven.
Men bericht ons dat hier en daar in Limburg,
o. a. te Maastricht, gedurig FranschgeziDde demon-
stratiën plaats hebben. Men spreekt van optochten,
waarbij de Marseillaise gezongen zal zijn. Wij
hopen dat dit bericht overdreven is en dat de
RegeeriDg overal streng zal toezien, opdat niet
door dergelijke handelwijze onze neutraliteit in
gevaar worde gebracht.
Sommigen willen weten, dat eergisteren, in
de omstreken van Dordrecht, hoog in de lucht
een ballon gezien zou zijn. Nauwkeurige waar
nemers meenden zelts militairen iu het schuitje
opgemerkt te hebbeu. Ofscboou wij de waarheid
van dit bericht vooralsuog betwijfelen, is bet
toch zoo onwaarschijnlijk niet. Het zou anders
niet kwaad zijn als Pruisen en Frankrijk beslo
ten de zaak met eenige luchtballons boven de
wolken af te doen.
Uit alle oorden des lands verneemt men de
bijeenkomsten van de meest geachte ingezetenen
tot stichting van comité's van de vereeniging het
Roode Kruis, en tot vorming van comniissiën om
de belangen van de achtergebleven familiebetrek
kingen der krijgslieden, die tot handhaving onzer
neutraliteit hebben moeten uittrekken, te behar
tigen.
Men verneemt dat Z. K. li. de prins van Oranje
zich uit het hoofdkwartier naar de provincie
Noord-Holland zal begeven, ten einde als opper
bevelhebber aldaar verschillende inspectiën te
houden.
Te Brielle is de volgende publikatie gedaan:
„De burgemeester van Brielle noodigt bij deze
de ingezetenen met aandrang uit, om Diet door
gesprekken, noch bij schrift, of hoe ook, meedeelin-
gen te doen, welke aanleiding kunnen geven dat
de maatregelen, die onder de tegenwoordige tijds
omstandigheden ten opzichte van de indeelingen,
het emplacement der troepen, de getalsterkte en de
toerustingen enz. van het leger worden genomen,
in dagbladen of op andere wijze voorbarig of ten
nadeele van het algemeen belang worden rucht
baar gemaakt."
De Tijd verklaart op de verschillende verwij
ten dat het in deze dagen onvaderlandlievend
handelde, door Nederlandsche jongelingen op te
wekken dienst te nemen in het pauselijke leger,
slechts tot dendieDstin Rome te hebben opgewekt
hen, die uit verveling haar verlaten hadden,
maar beloofd hadden terug te keeren.
De Tijd verklaart dat „de gedachte zeer ver van
hem was om een raad te geven, die ook maar
een enkel soldaat of vrijwilliger zou kunnen ont
trekken aan het Nederlandsche leger."
De somberheid des tijds drukt, gelijk te voor
spellen was, loodzwaar op de kermis. Moge het
straatgejoel op de punten der stad waar draai
molens, poffertjes- en wafelkramen staan, eene
zekere gedwongen levendigheid hebben, elders
is het stil. De tenten waarin de publieke verma
kelijkheden anders zooveel ingezetenen lokken,
zijn ontvolkt. Tooneelspelers, zangers en zange
ressen, acrobaten en andere reizende gezelschap
pen, die de kern der kermis behooren te zijn,
missen publiek om bijval in te oogstende direc
teuren, toeschouwers om zaken te maken.
Intusschen is de kermis nog jong en zonder
onze overtuiging te willen prijsgeven, dat de
kermis ditmaal niet moet zijn, wat zij andere
jaren is, zien wij, nu zij toch eens is begonnen,
er volstrekt niets in, van de onschuldige verma-
keD, die zij in groote verscheidenheid aanbiedt,
gebruik te maken.
Wij meenen ons dan ook aan geen inconse
quentie schuldig te maken, indien wij overgaan het
bijwonen van onderscheidene publieke vermake
lijkheden aan te bevelen.
Een bezoek aan het vanouds gerenommeerde
Thé&tre des Variétés van de heereu Boas en Jo-
deli, onder directie van den talentvollen Victor
Drlessens, verschaft een genotvollen en aangena-
men avond. Getuige de genoeglijke indruk, dien
de voorstelling van gisterenavond op het wel is
waar Diet talrijk, maar zeer beschaafd publiek,
maakte. De avonturen van Peperman is een aller-
kluchtigst tooneelspel. De intrige geheel aan het
dagelijksch leven ontleend, is geestig en onder
houdend. Van het begin tot het einde bevat het
stuk alleraardigste en verrassende scènes. Wij
zijn zeker dat eene tweede opvoering een veel
talrijker publiek zal lokken. De aanwezigen zullen
immers links en rechts mededeelen dat dit stuk
hen uitermate voldaan heeft, eD dan zullen zij
er zeker niet vergeten bij te voegen, hoe uitmun
tend de dames en heereu vertooners de rollen
vervulden.
Daarover behoeven wij inderdaad niet veel te
zeggen, als men weet dat de heer Victor Driessens
de hooldrol, van den voormaligen koekbakker
Peperman, thans rentenier, vervulde. Deze rol is
de ziel van hetstuk en vereischt het talent van Dries
sens, Judels of Albregt om vervuld te worden,
zooals wij dit gisterenavond aanschouwden.
De zware taak van dieu heer werd zeer ver
licht, door de loffelijke wijze waarop de overige
artisten speelden. Run spel was ongedwongen,
natuurlijk en vol leven, en de uitspraak der taal,
hoewel de meeste artisten Vlamingen zijn, zeer
zuiver.
De heer Judels, de uitstekende komiek, die gis
terenavond nog niet medewerkte, speelt reeds he
denavond en voorts de meeste dagen der keruiis-
week. Dit is eene reden te meer om voor bet ver
volg een druk bezoek te hopen.
Ook de voorstelling door liet alhier zoo goed aan
geschreven tooneelgezelschap van den Rotterdam-
schen schouwburg, onder directie van de heereu
Albregt en Van Ollefen, was gisterenavond
Diet druk bezocht. Wij bejammeren het waarlijk
voor dit uitstekend gezelschap, dat door gansch
Nederland, en niet het minst in de residentie,
zoo hoog geroemd wordt. Niets werkt ook dit
maal mede. De publieke vermakelijkheden heb
ben alles tegen zich: temperatuur, oorlog en
ook de studentenfeesten, die zeker bij velen nog
versch in het geheugen liggen, doen hun in
vloed gevoelen. Intusschen kunnen wij van onze
zijde der directie slechts toeroepen: houd maar
moed, het zal wel gaau. Op de uitstekende hoe
danigheden van uw tooneelgezelschap stuiten
misschien nog vele bezwaren af. En vooral is het
ten tooneele brengen van het groot tooverklucht-
spel Flik en Flok, dat op alle kermissen zooveel
opgang heeft gemaakt, uitermate geschikt om het
publiek naar de schouwburgtent van Albregt
en Van Ollefen te doen stroomen.
Het Feestlokaal op de Ruïne te Leiden, dat door
den ondernemingsgeest van onzen stadgenoot
Borgemelster in een aan alle eischen voldoend
Café Chantant voorziet, valt af en toe een druk
bezoek ten deel. Gisterenavond was er inderdaad
een niet gering publiek bijeen, dat herhaaldelijk
toonde uitermate voldaan te zijn èn over den zang
van de vele Fransche en Duitsche artisten èn over
de uitvoeringen van het sterk en weibezet orkest.
Maar niet het minst trokken de aandacht de
geduchte en sterke toeren van een drietal acro
baten en de evolutiën op het ijzerdraad van de
bekende koorddanseres Speltrlnl.
Men kan dus ook in het Feestlokaal op de
Ruïne zeer genoeglijke uren doorbrengen.
Dat het tooneelgezelschap van de heeren Stoete
en Jacqut door het Leidsche publiek nog niet ver
geten is, bleek ook gisterenavond weder; immers
voor een goed bezette zaal werd daar ten tooneele
gevoerd: Dick Malton, of de lotgevallen van een ont
slagen gevangene. Dat het stuk juist in den smaak
van het publiek viel, bleek uit de onverdeelde
aandacht waarmede het den loop er van volgde.
Na hetgeen wij in ons nummer van Dinsdag
omtrent het stuk zelf zeiden, merken we hier
slechts op, dat de rollen van Jack Supple, Dick
Malton en Flora Lee door de HH. Jacqui en
Pereira en Mevr. Elert-Lohaus op eene wijze het
stuk waardig, vervuld werdeD, terwijl de HH.
I. J. Stoete en J. G. Stoete door hunne eigenaar
dige karakters, de eeD als medeplichtige van Jack
Supple en de ander als geheim agent van politie,
het publiek menig genoeglijk oOgeDblik bezorg
den. Ze werden door de overige vertooners flink
ter zijde gestaan.
Voor de lieve kleinen, wien het toch zeer zwaar
zou vallen door den oorlog van het zoo lang be
loofde kermisvermaak beroofd te worden, bevelen
wij zeer aan het Cirque in miniatuur en honden
en apenthé&tre van L. Dassle, flrma Verdl.
Laat het knaapje en meisje hun vrije keus
waar het heen wil gaaD, en zij zullen op de
vragen van pa en ma antwoorden„naar de hond
jes en aapjes, naar de mooie kleine paardjes."
En inderdaad, er is voor kinderen geen aardi
ger vermaak dan die aangekleede honden en
apen te zien dansen, touwtje-springen, exerceeren
en meer van die kunsten van geleerde bondeu
en apeD.
Het Cirque van den heer L. Dassie valt dan
ook nu reeds een druk bezoek ten deel.
Onder het bezienswaardige der kermis, dat,
naar men ons mededeelt, veel bezichtigers trekt,
noemen wij het nieuw Cosmorauia van L. Xhaflalre
op de Bloemmarkt, waarin eene groote verschei
denheid van prachtig uitgevoerde kunstphotogra-
phieën ten toon gesteld is.
Italië heeft op de kermis eene schoone Vene-
tiaansche vrouw gezonden. De VeDetiaansche
vrouwen zijn over het algemeen schoon en de
schoonste der schoonen heelt nu den ondernemer
naar Nederland vergezeld, die haar eene plaats
heeft ingeruimd in zijne tent op den Apothekers-
dijk. Of men ook in het buitenland weet, dat
de Nederlanders gaarne scboone vrouwen zien!
Eergisteren werden te Utrecht laDgs den Rijn-
spoor 8 Duitschers vervoerd, die door twee rijks
veldwachters naar de grenzen werden gebracht,
ten einde in bun vaderland aan de dienstplichtig
heid te voldoen.
Vanwege de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken te Amsterdam, is het volgende algemeen be
ken gemaakt:
„Ingevolge hel verzoek van Z. Exc. den minis
ter van buitenlandsche zaken, waarschuwt de
Kamer van Koophandel en FabriekeD den han
delsstand zich zorgvuldig te onthouden van elke
daad, die als strijdig zou kuDnen aangemerkt
worden met het door Nederland aangenomen stel
sel van neutraliteit, en vestigt daartoe de aan
dacht op de verbodsbepalingen, door de Neder
landsche regeering uitgeschreven en vermeld in
de Staats-Courant van den 21sten dezer, ten einde
gedurende den uitgebroken oorlog te waken voor
de inachtneming der strengste neutraliteit, welker
niet naleving den staat in moeilijkheden zou kun-
Den wikkelen, waarvan de gevolgen niet te bere
kenen zijn."
Blijkens eene bekendmaking van het Pruisi
sche ministerie van marine, zijn alle zeemerken
in de Jabde-golf, aan de monden van de Elbe
en Weser en in de Kieler-haven weggenomen,
en is de laatstgenoemde haven gesloten.
In den Pruisischen Staats-Ameiger van den
21"i«> dezer wordt een besluit afgekondigd, waarbij
de uit- en doorvoer wordt verboden van klaver
eD hooi over de Pruisische greDS tussclien Meinél
en Saarbrücken; alsmede van granen, peulvruch
ten, rundvee, varkens en schapen, over de grens
van Nordhorn tot aan Saarbriicken.
De bepaling in 2 van het op den 16d"> dezer uit
gevaardigde verbod, betreffende den uitvoer van
wapenen, is ook op dit verbod van toepassing.
Het Bestuur vau het X_XIV,td Nederlandsch
Landhuishoudkuudig Congres, te Arnhem gehou
den, heeft het batig slot zijner rekening ter be
schikking gesteld van het Hoofdcomité van de
Vereeniging het Roode Kruis, en als eerste storting
ingezonden een bedrag van honderd gulden 100),
met den wensch dat dit voorbeeld van schenking
„tot een bij uitnemendheid vaderlandlievend doel"
door andere corporatiën en particulieren inOge
worden nagevolgd. Tot bevordering der vervulling
van dezen wensch wordt, met dankzegging aan
het geëerde bestuur voormeld, hiervan openlijk
kennis gegeven.
Bij Koninklijk besluit van 24 Juli 1870, n*. 27,
is aan de na te melden commissiën uit de Staten
der provinciën Groningen en Utrecht machtiging
verleend tot voortzetting barer werkzaamheden
na de sluiting der zomervergadering dier Sta
ten van 1870, te weten; aan de commissie uit
de Staten van GroniDgen tot vereeniging en
verbetering der scheepvaartkanalen en de indee
ling der provincie in nieuwe waterschappenaan
de commissie uit de Stateu dierzelfde proviucie,
belast met het ODderzoek der concept-reglementen
voor de waterschappen in de provincie, voor
zoover die waterschappen nog niet zijn georga
niseerd volgeDS de bepalingen van het daarop be
staand grondreglement enz.; en aan de commissie
uit de Staten van Utrecht tot onderzoek van een
ontwerp-reglement voor het heemraadschap de
Eem, Beken en aankleve van dien.
Z. M. heeft aan VV. F. Thamer, milicien-stuk-
rijder van het regiment veld-artillerie, toegekend
de bronzen medaille, ingesteld bij Koninklijk be
sluit van 22 September 1855, n". 64, alsmede een
loffelijk getuigschrift, wegens de redding van twee
personen uit den Ouden Rijn of Leidsche vaart
bij Utrecht, op 22 Mei jl.
Z. M. heeft aan J. J. Speelman, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend als burgemeester der ge
meente IJseluionde, onder dankbetuiging voor de
vele goede diensten, gedurende ruim twintig jaren
in die betrekking deD lande bewezen, en is tot
burgemeester dier gemeente benoemd C. A. Mor
lenaar.
Z. M. heeft aan H. Polman te Nijmegen en W.
Sledsens te 's-Hertogenbosch, vergunning verleend
tot het aannemen eD dragen van bet kruis Fidei
et Virluti, hun door den paus geschouken.
Z. M. heeft op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als plaatsvervangend lid van den genees
kundigen raad voor Zeeland, aan F. P. J. Was,
te Oosterland, en als zoodanig benoemd Dr. H.
Goemans Jr., te Zierikzee.
Z. M. heeft aaD J. Roldanus, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend als lsten luit. bij de dienstd.
schutterij te Middelbarnis, en benoemd bij de
4de komp. van het 8ste bat. rustende schut
terij in de prov. Noord-Brabant: tot lsten luit.
W. Van der Hoeven, tbans 2den luit.; tot 2den
luit. B. A. Middelkoop.
Z. M. heeft Mr. N. G. Cnoop Koopmans be
noemd tot auditeur bij den schuttersraad der
dienstd. schutterij te Beverwijk.
Z. 'M. heeft bij de dienstdoende schntterij te
Rotterdam benoemdtot luit.-kol. fl. Kerdijk,
thans maj.; tot waj. G. Van Houten, thans kapit. r
