De raad der gemeente Hattem, de tijdsomstan
digheden in aanmerking nemende, heeft besloten
de op 8 Augustus invallende kermis en de daar
opvolgende paardenmarkt dit jaar niet te doen
plaats hebben.
Door wijlen mejufvrouw B. W. Schoonhoven
te Workum, is aan de Vereeniging voor Chris
telijk nationaal schoolonderwijs eene som van
2000, vrij van successierecht, vermaakt.
Uit Voorst wordt van 21 Juli gemeld: In den
afgeloopen nacht liepen hier en in het naburig
Wilp eenige weinig bekende personen rond, die
de boeren uit hun bed klopten, hetgeen natuur
lijk in deze dagen niet weinig sensatie veroorzaakte.
De bedoelde personen gaven voor in last te heb
ben de boeren uit te noodigen hedenmorgen met
hunne eenigszins geschikte paarden te Zutfen te
komen, waar zij voor Pruisische rekening zouden
worden aangekocht. Onze boertjes, in de veron
derstelling dat er voor hen goede zaken te maken
zouden zijn, gaven voor een groot gedeelte aan
die roepstem gehoor, en trokken vroegtijdig met
hunne paarden naar Zutfen. Maar wat gebeurt?
In de stad gekomen, vernamen zij dat zij waren
misleid; althans zij konden onverrichter zake
terugtrekken, omdat, naar men hun verzekerde,
de uitvoer van paarden was verboden.
Aan de zwem- en badinrichting Rhymigt zijn
gedurende deze week 1755 baden genomen.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 119 tot 128 vol
wassen personen en van 44 tot 55 kinderen.
's-Gravenhaqe, 23 Juli. Z. M. de koning heeft
in den vroegen morgen van gisteren het regi
ment grenadiers en jagers in de kazerne geïn
specteerd.
De troepen zijn vervolgens uitgerukt om zich
te oefenen; de grenadiers in de Maliebaan, de ja
gers naar de duinen om er te tirailleeren. De
geoefende scherpschutters hebben zich evenzeer
in het duin bezig gehouden, terwijl de recruten
van het korps in de Koekamp onderricht in de
handgrepen en de soldatenschool ontvingen.
In de Maliebaan onderhield zich Z. M. de ko
ning met verschillende officieren, onder-officieren
en manschappen, terwijl hij ook sommige burgers
met de meeste innemendheid aansprak.
Z. M. reikte den kapitein van het regiment gre
nadiers en jagers H. E. J. Heymans, het ridder
kruis van de orde der Eikenkroon uit, onder toe
voeging van eenige hartelijke woorden.
Twee batterijen rijdende artillerie, ter ver-
vaugiug van de 8ste en 10de batterij veld-artillerie,
die gisterenmorgen de residentie verlieten, zijn
gisterennamiddag hier binnengerukt.
Spoedig daarop is Z. M. de Koning, vergezeld
van een adjudant en ordonnance-officier, naar
de Alexander-kazerne gereden om de batterijen
welkom te heeten.
Hedenmorgen te 9 uren hebben al de troe
pen uitmakende het garnizoen van de residentie,
zich in de Maliebaan vereenigd. Z. M. de koning,
te paard gezeten, in generaals-uniform, inspec
teerde en commandeerde de troepen, die vervol
gens voor den koning defileerden. Toen te half-
tien H. M. de koningin de Maliebaan voorbijreed,
deden de troepen haar de gewone eerbewijzen.
Zwolle, 22 Juli. Te Almelo, Enschedé en Olden-
zaal beklaagt men zich zeer, dat de miliciens,
die dezer dagen zijn opgeroepen, hoezeer voorzien
van plaatskaartjes 3de klasse, met beestenwagens
werden vervoerd.
Kampen, 22 Juli. Men verneemt alhier, dat de
burgemeester van Zwolle, die naar de Hooge
Regeering was afgevaardigd om de bezwaren
van den Zwolschen gemeenteraad tegen het voor
nemen der genie, om in en bij die stad 7 batte
rijen met 2 stukken geschut te leggen, kenbaar
te maken, gisteren van 's-Hage is teruggekeerd
en in de 's avonds gehouden vergadering heeft
medegedeeld, dat de Minister van Oorlog genegen
i3 het getal batterijen te verminderen, echter
slechts met 2 in de stad, en die alzoo op 5 te
brengen.
De raad zal zijn genomen besluit, om voor het
aanleggen dier batterijen geen gemeentegrond af
te staan, blijven handhaven en daarover, des noo-
dig, eene procedure tegen den Staat voeren.
Enschedé, 21 Juli. In eene buitengewonee ver
gadering der Kamer van koophandel en fabrie
ken alhier is gisteren besloten tot het onverwijld
indienen van een adres aan de regeering, waarbij
dringend hare krachtige tusschenkomst verzocht
wordt bij het Pruisische gouvernement, opdat
weder verlof gegeven worde tot den uitvoer van
kolen uit Westfalen naar Twente. Met ieder uur
neemt het gebrek aan die brandstof hier toe;
Engelsche kolen blijven te lang onderweg om in
de behoefte van het oogenblik te voorzien, be
halve dat zij 150 percent hooger dan Duitsche
komen. Moeten de fabrieken stilstaan, dan zijn
alleen in Enschedé 2000 arbeiders zonder werk
en brood, en wordt dus de toestand zorgwekkend.
Ootaiarsum, 21 Juli. Gisterenavond laat heeft
alhier een dubbele moord plaats gehad. De schil
der H. K.heeft namelijk zijne vrouw, alsmede
zijn dochtertje, een meisje van zeven jaren, dat
bij de moeder te bed lag, terwijl beiden in slaap
waren, met een scheermes den hals afge
sneden. Terstond daarna heeft hij de nacht
wacht hiervan kennis gegeven en is, na door
den burgemeester gehoord te zijn, in verze
kerde bewaring genomen. Men gist dat armoede
en valsche schaamte hem tot dezen verschrikke-
lijken stap hebben gebracht.
Groningen, 22 Juli. In eene gisterenavond ge-
houdene buitengewone raadsvergadering is, met
het oog op het feit, dat morgen hier nog twee
bataljons infanterie en eene batterij veldartillerie
zullen aankomen, de inkwartiering bij de burgers
geregeld, vermits hier geene publieke gebouwen
zijn, geschikt tot herberging van meer militairen
dan zich nu reeds hier bevinden.
De Curatoren van het gymnasium hebben
als leeraar in de staathuishoudkunde voorgedra
gen de heeren J. Oppenheim en J. Ebbinge, can-
didaten in de rechten.
Achtkarspklkn, 21 Juli. Zijn onderscheidene
landbouwers ten gevolge van de oproeping der
lichtingen in ongelegenheid geraakt, en moet
menigeen zich wegens het gemis zijner dienst
baren vrij wat behelpen, in de Twijzelerheide
staat het onderwijs op de lagere school stil, daar
de hoofdonderwijzer aldaar zijn post heeft moeten
verlaten, om als milicien zijn plicht te doen.
60 leerlingen der school zijn nu van alle onder
wijs verstoken.
Harlingen, 19 Juli. De Hirondelle is door de
sleepboot Magnet weder in diep water gebracht
en ligt op de reede, gereed om zee te kiezen.
1NGEZOND EIV.
Aan de Redactie van het Leidich Dagblad.
Niet zonder leedwezen heb ik Uw Woord aan
ome Fabrikanten in Uw blad van gisteren 22Julij
gelezen. Gaarne breng ik hulde aan de goede
bedoelingen die aan het schrijven van dat Woord
ten grondslag liggen, maar ik kan en mag niet
nalaten ook mijn woord daartegenover te spre
ken. Ofschoon Uw Woord ook ter loops gerigt is
aan allen die invloed hebben op den werkenden tland,
zoo worden speciaal de Fabrikanten toegesproken
om hunne werklieden aan te manen zich bij de
aanstaande kermis van bandeloosheid en jeneverflesch
te onthouden. Ik maak daaruit de gevolgtrekking
en ik geloof teregt dat door U het dwaal
begrip gedeeld wordt dat hier ter stede, en ook
elders, helaas zoo algemeen is, dat de walgelijke
tooneelen van dronkenschap, liederlijkheid en
woeste dierlijke uitspattingen bij gelegenheid onzer
kermissen en andere feesten, op rekening mogen
gesteld worden der fabriekarbeiders. Ik protes
teer daar ten sterkste en ten ernstigste tegen.
Ik aarzel niet hier de verklaring af te leggen,
dat ik geen gevolg aan Uwe opwekking zal ge-I
ven omdat dit onnoodig is en ik tot niemand
mijner arbeiders zoodanige vermaning zou durvern
rigten zonder ieder hunner het regt te geven
zich persoonlijk beleedigd te gevoelen. Sedert -10
jaren heb ik in de naauwste betrekking tot die
klasse der maatschappij gestaanik heb dus ge
legenheid gehad ze te leeren kennen in hare ge
breken en goede hoedanigheden, en meen dus
regt te hebben een woord mede te spreken wan
neer zij zoo bij algemeenen maatregel veroordeeld
wordt en haar als klasse een smaad wordt aan
gedaan dien zij niet verdient. Ik verklaar plegtig
dat gedurende die 40 jaren mij slechts 4gevallen
zijn voorgekomen dat ik dronkenschap heb moe
ten straffen, terwijl ik meen dat indien men de
statistiek van de veroordeelingen bij het Kantonge-
regt en de ArrODdissements-regtbauk raadpleegde,
alsmede die van het gevangeniswezen, deze niet
ten Dadeele van de zedelijkheid in het algemeen
der fabriekarbeiders zouden getuigen. Onze fa
briekarbeiders verdienen geenszins alzoo bij uit
zondering met den vinger te worden aangewezen
als zouden zij zich schuldig maken aan wange
drag en zedeloosheidmijne ondervinding heeft mij
een geheel anderen dunk van die klasse gegeven,
en ik betreur het zeer dat zoo weinigen door
dagelij kschen omgang met onze fabriekarbeiders
in staat zijn hen te leeren kennen en waar-
deeren. Niet dat het ontbreken zou aan wei
willenden in den lande die ui< de verte op hen
letten en waarlijk goed gemeende pogiDgen
voorslaan om hen te leiden en te onderrigten
derzulken zijn er bij menigte! maar te groot
is het getal dergeDen die, van verre staande,
menschen, zaken en toestanden miskennen en
door hunne oppervlakkige beoordeelingen aan
leiding geven tot zulke scheeve voorstellingen
als waarvan Uw Woord getuigt.
UEd. zult mij verpligten door aan deze regelen
een bescheiden plaatsje in Uw geacht Dagblad
te geven.
Met de meeste achting noem ik mij,
Uw Dienstwilligen Dienaar,
J. v. HEUKELOM Jr.
Leiden, 23 Julij 1870.
Een paar opmerkingen, naar aanleiding van 't
bovenstaande schrijven. De heer Van Heukelom
beweert, dat wij slechts ter loops 't woord gericht
hebben tot allen, die invloed hebben op den wer
kenden stand, dat wij derhalve speciaal de fa
briekarbeiders van losbandigheid en verkwisting
beschuldigen, en bun daardoor een onverdienden
smaad aandoen. Dit nu is onjuist. Onze woorden
zijn algemeen. Wij spreken van arbeider, dagloo-
ner, werkenden stand etc., 't geen toch niet alleen op
den fabriekarbeider ziet. Ons artikel bevat eene
opwekking aan de fabrikanten en allen die in
vloed hebben op den werkenden stand, en de
reden daarvan is, dat een zeer groot deel vaD
den Leidschen werkenden stand zijn onderhoud
vindt in den fabriekarbeid.
Indien we nog meer hadden willen specialisee-
ren, hadden we zooveel personen moeten opnoe
men: timmerlieden, ververs, schippers etc., etc.
Deze allen liggen opgesloten in de benaming van:
allen die invloed hebben op den werkenden stand. Niet
ter loops, maar in éen adem met de fabrikanten,
worden zij genoemd.
Gaarne brengen we hulde aan de voortreffelijk
heid van de werklieden van den heer v. H.; gaarne
gelooven wij ook, dat de fabriekarbeidersklasse
vele goede hoedanigheden bezit, en niet verdient
gestigmatiseerd te worden, maar dat er onder
haar toch ook individuen gevonden worden, voor
wie bij een naderende kermis, eene kleine op
wekking tot spaarzaamheid en zuinigheid niet
geheel onnut is, zal de heer v. H. wel willen
toegeven.
Indien 'tden heer v. H. ergert, willen we gaarne
't woord fabrikanten weglaten, maar we blijven bij
allen die op den werkenden stand invloed hebben,
(en daaronder behooren dan ook de fabrikanten)
aandringen op 't in 't nummer van 22 Juli gezegde.
Onze bedoeling is hen, die metden werkenden
stand in betrekking staaD, op te wekken om hunne
onderhoorigen (diegenen natuurlijk uitgezonderd,
welke huns inziens zulk eene vermaning niet
behoeven, iets, dat alleen zij, niet wij kunnen
beslissen) te wijzen op de ook voor hen zoo na-
deelige gevolgen van den oorlog en hen daardoor
tot spaarzaamheid en matigheid aan te zetten.
Red.
BUITENLAND.
De Noord-Duitsche Rijksdag heeft reeds de door
de omstandigheden aan de orde gestelde onder
werpen afgedaan, waarna gisteren het tegen
woordig buitengewoon zittingjaar is gesloten.
Graaf Von Bismarck heeft vóór het uiteengaan
namens Z. M. den Rijksdag den warmsten dank
betuigd voor den spoed en de eensgezindheid waar
mede de nationale maatregelen toegestaan zijn.
De president, de heer Simson, sloot de verga
dering in de volgende bewoordingen: De volks
vertegenwoordiging heeft thans hare taak vol
bracht; thans is de beurt aan onze wapenen.
Moge Gods zegen ook in dezen heiligen oorlog
op ons volk rusten. Lang leve de opperbevel
hebber van het Duitsche Bondsleger, koning
Wilhelm 1
Koning Lodewijk van Beieren heeft op een
telegram van den kouing van Pruisen dat hij
het opperbevel over het leger van den Noord-
Duitschen Bond had aanvaard, het volgend tele
gram teruggezonden
Uw telegram heeft bij mij weerklank gevon
den.
Vol geestdrift zullen mijne troepen naast uwe
met roem gekroonde soldaten voor het recht en
de eer van Duitschland strijden.
Dat dit tot welzijn van Duitschland en tot
heil van Beieren strekke.
Uit Saarbrücken wordt van 20 Juli des avonds
(van Duitsche zijde) gemeldHedenmiddag schoot
een soldaat van het 40,u regiment infanterie, die op
voorpost stond, een Fransch soldaat dood, en wel op
een afstand van 300 passen. De Fransche jagers
te paard gaven daarop vuur uit hunne karabij
nen, doch trokken terug, toen onze ulanen-pa
trouilles van het 174' regiment ulanen tegen hen
oprukten. Er hebben nog meer kleine voorposten
gevechten plaats gevonden en nog hedenavond
werden hier 2 FraDsche soldaten gevankelijk bin
nengebracht. De hitte is ontzettend en verzwaart
zeer den dienst van onze brave soldaten.
UitForbach wordt van Fransche zijde geschreven
Er hebben hier reeds eenige schermutselingen
tusschen de Fransche en Pruisische voorposten
plaats gehad. Bij een van die schermutselingen is
een kolonel van het 5dt regiment jagers door een
kogel licht aan den arm gewond.
De keizerlijke garde heeft Parijs verlaten. Men
weet dat dit de keurbende van het FraDsche
leger is.
Voor de vervulling van vijf vacatures van ka
pitein bij de mobiele garde te Parijs, zijn 5832
aanvragen ingekomen.
Een ooggetuige bij de aankomst vaD een ba
taljon zouaven te Neuilly, verhaalt het volgende:
ledereen juichte hen toe.
Men hoorde leve Frankrijk! Weg met Pruisen 1
Maar vooral trok de aandacht en was het voor
werp van de geestdrift een zouaaf, die op zijn
ransel een papegaai had zitten, die uit al zijn
macht schreeuwde:
Naar Berlijn! Naar BerlijnI
In den Figaro lezen wij heden:
Het gerucht van een zeeslag aan de Holland-
sche kusten heeft zich niet bevestigdslechts
vijf kanonschoten hebben alles in rep en roet
gebracht. De Pags verhaalt de toedracht van een
en ander aldus:
Een Fransche oorlogsboot, de Hirondelle, die
op verkenning was uitgezonden, heeft een Prui.
sisch schip ontmoet dat op haar vuurde.
De Hirondelle heeft dit met vier schoten beam,
woord, en is vervolgens teruggekeerd om van
hare bevindingen verslag te geven.
De Avenir National bericht dat op een banket it
Berlijn, deze toast is gedronken:
„Op Napoleon III, stichter van de Duitsche
eenheid."
In hetzelfde blad leest men:
Op de muren van Berlijn is deze proclamatie
aangeplakt
„Het vaderland verwacht dat alle vrouwen haat
plicht zullen doen. Voor alles, is hulp aan den
Rijn noodig. De Koningin."
De behandeling van het proces voor het Hoog.
gerechtshof te Blois, in zake het komplot tegen
het leven der keizers, wordt steeds voortgezet met
het getuigenverhoor en het ondervragen van de
beschuldigden.
De heer Thomas, notaris te Parijs, dezelfde, die,
zoolang de oorlog duurt, dagelijks 100 frankeD aan
de schatkist contribueert, heeft het volgende be-
kend gemaakt: „Ik verwed 200,000 franken tegen
100,000 franken, dat het Fransche leger tegen
15 Augustus a. s. Berlijn zal binnentrekken."
De Times spoort Frankrijk ten krachtigste aan,
om even liberaal als Pruisen te handelen ten
opzichte der handelsschepen, en dus particulier
eigendom ter zee te eerbiedigen.
De vereeniging van wissel-makelaars heeft den
baron Rothschild, thesaurier van het comité tol
ondersteuning van de militairen en zeelieden, die in
den oorlog gekwetst worden, eene som van 60,000
franken ter hand gesteld. De wissel-makelaars
hebben buitendien persoonlijk voor 25,000 fr.
geteekend; de keizerin voor 50,000 fr.; de baron
Rothschild voor 40,000 fr.; de hertog van Vicenza
voor 15,000 fr.; het Journal des Débats (evenals de
Temps) voor 1000 fr.; de heer Koenigswarter voor
1000 fr., de ministers elk voor 5000 fr., enz.
De luitenant-overste Stoffel, Fransch militair
gemachtigde, heeft toch eindelijk Berlijn verlaten.
Bij zijn vertrek heeft de politie met de sabels op
het volk moeten inslaan, om hem uit de handen
zijner aanvallers te redden.
Te Trier zijn de hoogste klassen van het gymna
sium en der Reaalschool tijdelijk ontbonden, om
dat al de leerlingen vrijwillig dienst hebben ge
nomen.
De graaf d'Abboville, zoon van den beroemden
generaal der artillerie, heeft zich bij het comité
der vereeniging tot verpleging der gewonde en
zieke soldaten, als eenvoudig ziekenoppasser in
de ambulances laten inschrijven.
De Times gedenkt in warme bewoordingeu
den heer Prevost-Paradol, die voor eeDige dagen
te Washington overleed. Het blad roemt hem als
een hoogst talentvol man, en maakt hem bekend
als schrijver van de geestige en critische arti
kelen over Fransche politiek, die, tot voor kor
ten tijd, elke week in den Times werden opge
nomen.
In éen dag hebben zich te Parijs 13,000 vrij
willigers aangemeld. De toeloop aan de werf-
bureaux is zoo groot, dat men uit voorzichtigheid
het hek voor de bureaux heeft moeten sluiten.
Onder de vrijwilligers bevinden zich 200 genees-
heeren, 500 studenten in de geneeskunde, 50 apo
thekers en 150 studenten in de pharmacie.
Het te Parijs gevestigde dames-comité van de
internationale vereenigiQg tot verpleging van de
gewonde en zieke militairen en zeelieden in tijd
van oorlog, heeft opnieuw een beroep op de
menschlievendheid der Franscben gedaan. „Lateu
wij niet vergeten" wordt onder anderen in de
oproeping gezegd „dat de Amerikaansche vrou
wen gedurende den burgeroorlog in de Unie meer
dan 65 millioen fr. hebben bijeengebracht, eu
dat zij er in mochten slagen, om van de 100 ge
wonden 95 te redden.
Mevr. Vilbort, lid van het dames-comité, heeft
bovendien eene oproeping tot de Fransche vrou
wen gericht, om zich aan te bieden tot het ver-
leenen van hulp in de ambulances. Een groot
aantal dames hebben zich hierop reeds bij mevr.
Vilbort aangemeld. Ze zijn allen gereed om op
de eerste aanzegging te vertrekken, ten einde de
gewonde militairen te verplegen en te verzorgen.
Het zou niet onmogelijk zijn dat de oorlog
begon met een zeestrijd. De Fransche schepen
maken althans jacht op de Pruisische, die naar
de Oostzee terugkeeren. De Elbe is feitelijk ge
blokkeerd. De ingang, die 20 mijlen breed is, is
ondiep op de meeste plaatsenop die welke toe
gang verleenen heeft men 120 schepen met stee-
nen laten zinken.
De Rumeensche Moniteur deelt mede, dat in het
plaatsje Rimnick een individu is gevangen geno-
