-a
N°. 3172,
Donderdag
A°. 1870.
16 Juni.
SL
Veen:
m il
en V
's J
ie ol
it hi
'tee;
lebui.
LEIBSCI
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden.
Franco per post
Afzonderlijke Nommers
3.00.
ti 3.85.
0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER. ADVERTBNTIEN.
Voor iederen regel. 0.15.
Grootere lettera naar de plaatsruimte die zij beslaan.
)0.
Leiden, 15 Janl.
Je opbrengst van de middelen in Mei 1870
.s 6,190,172.50 tegen 5,193,638.79 in Mei 1869.
er de eerste B maanden was zij dit jaar
i®.671'593-39' teSen ASO,471,567.96» in 1869.
9 J Je cijfers toonen dus aan, dat in dit jaar de
U "jBastingen weder meer opgebracht hebben dan
"n het vorige jaar. De goede verwachtingen van
len minister van financiën worden bewaarheid.
Vooral is het resultaat van de maand Mei
verrassend. In de 4 eerste maanden van 1870 was
opbrengst 800,000 lager dan in de 4 eerste
.anden van 1869. De oorzaak er van was, gelijk
ij in de vorige maand reeds opmerkten, dat de ver-
loging van het gedistilleerd het vorig jaar in Mei
werking trad. Daardoor was de opbrengst hier
in April 1869 1 millioen hooger dau gewoonlijk,
e hoogere opbrengst in de maand April is
tuurlijk door een mindere opbrengst gevolgd,
ij zien dan nu ook dat in Mei 1870 de opbrengst
het gedistilleerd 600,000 hooger is geweest
u in Mei 1S69. Dat dus spoedig de opbrengst
|n 1870 die van 1S69 zal overtreffen lijdt geen
'ij fel.
ijna alle middelen hebben voorts meer opge-
,cht in Mei 1870 dan in Mei 1869.
et ware te wenschen dat de bladen, welke
|er deze dingen spreken zich van deze feiten
de hoogte stelden, voordat zij een oordeel uit-
aken. Het D. v. Z. II. en 's-G. redeneert van
ag aldus; de opbrengst van het gedistilleerd
er de eerste vijf maanden in 1870 was 5,306,553,
sr de eerste 6 maanden in 1869 f5,592,031
De opbrengst van het zegelrecht, waarvan de ge
deeltelijke afschaffing door een verhooging van
iet gedistilleerd moest goed gemaakt worden, was
,n dien tijd ƒ770,130 tegen 1,091,839 in 1S69. Een
verlies lijden wij dus daaraan van f 321,709. Het ge
distilleerd, waaruit dit verlies moest gedekt wor
den, bracht ook minder op (gelijk wij gezien
hebben was daar in de eerste maanden van dit
jaar een zeer natuurlijke reden voor). Ergo is
onze finantieele toestand slecht.
Is het nu onkunde van de redactie, waardoor
zij dit schrijft, dan moet zij dit verbeteren, na-
4 ook andere bladen op die fout opmerkzaam
ibben gemaakt. Doet zij dit niet, dan blijkt het,
zij niets anders deed dan de cijfers opzette-
scheef voorstellen.
Dat de opbrengst van het gedistilleerd in de
Iftste 5 maanden onder de raming is gebleven,
niets vreemds, daar altijd de opbrengst in de
itste 6 maanden van het jaar belangrijk hoo-
r is, dan die in de eerste.
die
Postspaarbanken bestaan in Engeland, Frankrijk,
|lgië en in andere landen. De heer Fokker
eft gisteren eene poging gedaan om ze, door
amendement op de Postwet, bij ons inheemsch
maken. De Kamer heeft echter dit amende
ment verworpen. Wel stemden vele leden er tegen,
niet, omdat zij het beginsel afkeurden, maar omdat
deze zaak niet en passant wilden regelen toch
ken de verklaringen van den minister van
lanciën het niet waarschijnlijk dat er spoedig
afzonderlijk voorstel daartoe zal gedaan wor-
In den eersten tijd althans zullen wij hier
wel geene postspaarbanken zien verrijzen.
1 naar mate men met het beginsel ingenomen
zal men dit betreuren of gelukkig achten.
Vij gelooven dat het vooral goedkeuring ver-
nt, dat de Kamer niet ter loops de quaestie
ilist heeft. Veel is voor de oprichting van post-
arbanken te zeggende plaatsen waar de
arpenningen kunnen gebracht worden, te ver
erderen, en daardoor de spaarzaamheid te be-
'deren is zonder eenigen twijfel hoogst nuttig,
it deze inrichtingen in andere landen en met
ie in Engeland bestaan en goed werken,
'oorzeker een uitstekende aanbeveling,
iettegenstaande dit alles, en al is ook reeds
eger deze zaak meermalen in den Econo-
behandeld, gelooven wij toch, dat zij
nog
niet volkomen rijp voor een beslissing is;
een vergelijking tusschen de postadministratiën
hier en in Engeland behoort o. i. ingesteld te
j worden, om te weten of deze meerdere werkzaam-
'last heden en deze grootere verantwoordelijkheid bij
lAh ons zonder gevaar aan de post kunnen toevertrouwd
■geworden, terwijl een vergelijking van de particu-
iotiliere spaarbanken hier en in Engeland, en van
de vermeerdering van haar aantal bij ons de
vraag
moet beantwoorden of hier wel die be
hoefte aan staatsinmenging bestaat als daar.
i».
enioi
pCi.
Ï0 ld
Ame
11
8 le.
*r
„t.c
Om slechts een voorbeeld te noementerwijl
Groot-Brittannië in 1S61 (het jaar dat de staats-
spaarbanken aan de posterijen werden opgericht)
gemiddeld 1 spaarbank op 43,000 zielen telde,
vond men er hier 1 op de 22,000 zielen. Zulke
feiten mag men hierbij niet uit 't oog verliezen.
Laten particuliere ondernemingen vooral de
departementen van 't Nut, die hier zoo goed zijn
voorgegaan voortgaan met het oprichten van
spaarbanken, dat is zeker te verkiezen boven
staatsspaarbankenEr kunnen tijden komen, waar
het geld veiliger is in handen van particulieren
dan van den Staat.
Naar men verneemt, zullen door de eigenaars
van het prachtig feestgebouw op de Ruïne, met
toestemming van het gemeentebestuur vier con
certen gegeven worden, waarop zich vier zeer
gunstig bekende muziekkorpsen zullen doen hoo-
ren. Binnen eenige dagen zullen er lijsten ter
deelneming worden aangeboden.
Wij wenschen den ondernemers goed succes.
Een knaapje van elf jaar vertrok hedenochtend
met zijn grootvader naar het land bij Wouten-
brug, buiten de Koepoort alhier, om daar veld
arbeid te verrichten. De jongen bleef langzamer
hand wat achter loopen, en scheen zijn oogen
nog niet goed uitgewreven te hebben, want naar
het verhaal van zijn grootvader, moet hij hem
nog gelukkig bij tijds uit een sloot nabij het
land hebben gehaald, waarin de jongen meer
slapend dan wakend was geloopen.
Te Laubach is in de vorige week overleden
mevrouw de gravin Luitgarde van Solms-Laubach,
geb. prinses Zu Wied. De overledene, tante van
den prins Zu Wied, die met H. K. H. prinses
Maria verloofd is, bereikte den ouderdom van
57 jaren.
Men schrijft ons heden uit 's-Gravenhage
Gisterenavond circa kwartier over tienen, toen
de drukke Spuistraat nog vol leven was, zag men
eensklaps een zich naar alle zijden verspreiden
den vlam uit de bovenverdieping van de woning
des breukbandenmakers B. slaan. De ontsteltenis
hetwelk dit teweegbracht is licht na te gaan,
vooral ook omdat de vlam steeds hooger steeg
en zich over de daken der nevengebouwen uit
strekte, die veel hooger waren dan het brandend
perceel.
Hoe spoedig ook bij branden in de volkrijkste
gedeelten van een stad als de residentie, de brand
weer komt opdagen, zij blijft voor de ongeruste
en gejaagde menigte, die staat te gapen, zonder
in de mogelijkheid te zijn iets te kunnen uitvoe
ren, altijd te lang weg. En zoo waren dan ook
de praatjes van de ontzaglijke menigte, die op
zoo een centraal punt der stad steeds aangroeide.
Maar praatjes vullen geen gaatjes. Men mag niet
het onmogelijken vergen. Wij waren van den be
ginne ooggetuigen en naar onze berekening kon
de eerst aanrukkende stadsspuit niet vroeger op
het terrein zijn. Een andere vraag die men zich
stellen mag is, of de tijdruimte, die tusschen het
aankomen en watergeven lag, niet te groot was,
vooral in vergelijking met het onbegrijpelijk vlug
in werking brengen van de spuiten van het re
giment grenadiers en jagers, die niet zoo spoe
dig toegesneld, bijkans gelijk met de stadsspuit
hare krachtige waterstralen op den vuurpoel
richtten.
Wat hiervan moge zijn, of de stadsspuitcn -
want er waren er inmiddels meerdere aangerukt, -
minder snel en doelmatig werkten dan die
van de militairen, laten wij in het midden, maar
zeker is het dat de brand door vereenigde krach
ten en ten gevclgs van de doortastende handelin
gen van den opperbrandmeester, den heer Van
Gogcb, die onmiddellijk de wond peilde en toen
van vier zijden te gelijk een krachtige inspui
ting liet toedienen, binnen betrekkelijk korten
tijd tot staan is gebracht. En dit was hoog noo-
dig, want de naast het gebouw gelegen woning
was die van een handelaar in wijnen en spiri
tualiën. Dit en de overige iu den omtrek liggende
huizen werden dan ook niet uit het oog verlo
ren en beveiligd voor de vonken, die overal heen-
vlogen en bij wind nu was het gelukkig zeer
stil in de natuur groot gevaar hadden kunnen
doen ontstaan.
De oorzaak berust vooralsnog op gissingen
hier vertelde men dat de brand door het drogen
van zeegras was ontstaan, en daar hoorde men
weder dat die in het belendend huis van den
wijnkooper is aangekomen.
Het nadeel is niet gering, daar veel huisraad,
dat uit de ramen werd geworpen, zwaar bescha
digd is.
Te halfeen kon de brandweer het terrein ver
laten.
Omtrent de feestviering te Soestdijk schrijft 1
men aan het U. D. uit Soest nader o. a.
//De 50ste verjaardag van Z. K. II. prins Hen
drik der Nederlanden wordt heden alhier met
opgewektheid gevierd. De gemeente heeft haren
ambachtsheer en vorstelijken weldoener een blijk
van hare toegenegenheid en erkentelijkheid wil
len geven, en heeft zijn feestdag zoeken op te
luisteren door een geschenk, dat zijne waarde
ontleent, van de eene zijde aan de volvaardig
heid, waarmede meer dan 300 personen er toe
bijdroegen, en van de andere zijde aan de kunst,
die er in ten toon gespreid wordt. Het bestaat,
zooals men weet, in een sierlijk gebonden album.
Dit is vervaardigd door den heer A. P. Molenaar
te Amsterdam, prijkende met een wapen der
gemeente Soest, van zwaar geoxydeerd zilver,
kunstproduct uit de werkplaats van den heer
P. Van Santen Nzn. te Amsterdam, en inhou
dende tien hoogst verdienstelijke teekeningen van
den in dit genre zoo gunstig bekenden kunste
naar, den heer P. J. Lutgers te Loenen a/d Vecht,
voorstellende verschillende der schoonste gezichts
punten uit de gemeente Soest; alsmede vijf pho-
tographieën, producten uit het atelier der heereu
J. E. Ebbenhorst en Zoon te Soest, en op geluk
kige wijze wedergevende het inwendige der drie
kerkgebouwen der gemeente, en kopieën van
twee teekeningen uit het begin dezer eeuw, af
beeldingen van de groote en kleine Melm. Dit
geschenk was vergezeld vau eene keurig gedrukte
alphabetische naamlijst der gevers, onder welke
inzonderheid de aandacht trok de vroegere minne
van Z. K. H., de nu Sbjarige Willemijnlje Van
Wijk, wed. van Huibert Woudenberg.
Zaterdag en Zondag 11. was een en ander ter
openbare bezichtiging gesteld, met eene bus daar
nevens voor de ongelukkigen door den brand te
Bodegraven. Ruim 32 werd daarin bij de opening
gevonden.
Eene commissie, bestaande uit de heeren
Mr. P. M. De la Court, burgemeester; Dr. W-
Steenhoff, pastoor, en J. J. Bos, predikant,
had de eer, dit geschenk aan Z. K. H. aan te
bieden. Des voormiddags te halftwaalf op het
Paleis Soestdijk ontvangen, werden zij spoe
dig bij HH. KK. HH. toegelaten, en was de
burgemeester in eene hartelijke en gepaste toe
spraak de tolk der gevoelens, waarmede geheel
de gemeente voor Z. K. H. is bezield. De Prins
betuigde, ook namens de Prinses, zeer erken
telijk voor die wenschen te zijn, en verklaarde
dat eene gemeente, aan welke eens zijne ouders
zóo verbonden waren, ook zonder zulk eene aan
beveling op zijne warme belangstelling rekenen
konde. Daarna werden de teekeningen en pho-
tographieën met aandacht bezichtigd, en mochten
deze zeer de goedkeuring van HH. KK. HH.
wegdragen. Mocht aller wensch vervuld worden,
en de gemeente zich nog vele jaren in het bezit
van het geëerd en bemind vorstenpaar verheugen."
Uit eene goede bron vernemen wij, dat het
bericht omtrent de zoogenaamde //verregaande"
balddadigheden in een der lokalen van de Hoo
gere Burgerschool te Bommel zeer onjuist is. Het
geldt hier niet, zooals bij de klokken-historie, een
storm in een glas water, maar een ontploffinkje
van een onbeduidende hoeveelheid los kruit achter
een teekenblok. Maar toch er is een baldda-
digheid gepleegd. Het is vau belang voor de dis
cipline, dat de schuldige of de schuldigen bekend
worden; daartoe heeft een der leeraren de jonge
lui opgewekt om te bewerken, dat de schuldige
zich zelven zou bekend maken, om de zaak op
de gemakkelijkste en voor de jongelui meest ge-
wenschte wijze te doen eindigen. Toen hieraan
niet voldaan werd, heeft de directeur den vol
genden morgen de lessen in de betrokken klasse
geschorst, terwijl door toevallige omstandigheden
toch den volgenden morgen de lessen in die klasse
hervat werden.
Er is dus geen sprake geweest van de lessen
aan de Hoogere Burgerschool tijdelijk te staken.
(U. D.)
In het Mei-nummer van den Economist, blz. 515
cn 516, schrijft de heer Steyn Parvó(/Ik zal het
voorschrift der wet op het middelbaar onderwijs
niet verdedigen, hetwelk uitdrukkelijk vordert,
dat het eindexamen moet loopen over alle aan
de hoogere burgerschool onderwezen vakkeu, met
uitzondering van schrijven en gymnastiekinte
gendeel konden, mijns inziens, bij dat examen
zeer wel enkele vakken achterwege blijven voor
de candidaten, die den cursus eener hoogere bur
gerschool geheel hebben doorloopen; men kon
een afzonderlijk eindexamen instellen voor hen,
die voor den handel bestemd zijn; daaraan doet
zich de behoefte nu reeds gevoelen in verschil
lende gemeenten, zooals Amsterdam, Rotterdam,
Dordrecht en Groningen, waar bijzonder van het
onderwijs in handelswetenschappen werk wordt
gemaakt."
Op het graf van Jan Van Rijsvvijck te Ant
werpen zal op Zondag 10 Juli het monument ont
huld worden. De zangafdeeling van Crombrugghes
genootschap, ten getale van ongeveer 10U perso
nen, zal een voor die gelegenheid door de hee
ren Blaes en Bouchery vervaardigde cantate uit
voeren. De plechtigheid zal met een inschrijvings
banket besloten worden.
De 1ste luitenant bij het korps mariniers F.
A. Van Braam Houckgeest, thans kommandeerende
het detachement mariniers, ingescheept op Zr.
Ms. schroefstoomschip Vice-Admiraal Koopman, wordt
met den 20sten dezer weder ter beschikking ge
steld van den konimandant en inspecteur van
gemeld korps.
Z. M. heeft bij het korps, gevormd uit de weer-
baarheidsvereeniging //Burgerplicht" te Gouda,
benoemd: tot lsten luit.-komm. J. F. C. Prince,
tot lsten luit. H. J. Steenbergen, tot 2den luit.
G. II. G. De Lange en J. M. Noothoven van Goor.
Z. M. heeft met ingang van heden benoemd
tot lid van den geneeskundigen raad voor Fries
land en Groningen, Dr. J. Baart de la Faille te
Leeuwarden.
Z. M. heeft aan den historieschilder L. L. Kleyn,
te Gorsel, vergunning verleend tot het aannemen
der groote gouden medaille voor kunst en we
tenschap, hem door Z. M. den Koning vanWur-
temburg toegekend.
Z. M. heeft benoemd tot plaatsvervangend kan
tonrechter te Maastricht Mr. L. J. Van Uppen,
advocaat aldaar.
Z. M. heeft benoemd tot plaatsvervangend kan
tonrechter te Gouda Mr. G. A. S. Huygens, wo
nende aldaar.
Z. M. heeft benoemd tot griflier bij het kanton
gerecht te Maarsen Mr. A. P. R. C. Van der
Borcli tot Verwolde, advocaat aldaar.
Z. M. heeft aan P. M. H. S. Cornelis vergund
zijne notarieele standplaats over te brengen van
de gemeente Heythuizen naar de gemeente
Roermond.
Z. M. heeft den heer Mr. VV. K. C. Sassen, oud
lid van de Provinciale. Staten van Limburg, be
noemd tot procureur-generaal in de kolonie Cu
rasao.
Amsterdam, 14 Juni. Gisteren is door de Holl.
IJzeren-Spoorweg-Maatschappij in haar stations
gebouw in het openbaar aanbesteed: 1°. het uit
voeren van eenige herstellingen en veranderin
gen aan de stations-gebouwen, woningen, brug
gen enz. op den Noord-Hollandschen Staatsspoor
weg, tusschen den Helder en Uitgeest. Aanne
mers de heeren Gebr. Moorman, te Helder, voor
ƒ4450.2°. Het maken van een loswal en goe-
derenspoor met bijkomeude werken, ter verbin
ding van het station te Wormerveer met de Zaan
aldaar. Aannemer de heer J. A. Van der Kamp,
te Leiden, voor ƒ11,890.
De Handboog- en .Bukschutterij //Claudius
Oivilis" heeft gisteren den 50sten verjaardag van
Z. li. H. Prins Hendrik der Nederlanden, be
schermheer der vereeniging, feestelijk gevierd met
een diner en illuminatie.
Aalsmeer, 9 Juni. Zelfs hier in dezen afgelegen
hoek, wie weet hoe lang nog van spoorwegver
binding verstoken, komt verandering en verbe
tering. Stoombootjes brengen ons in aanraking
met Amsterdam en Leiden. Op Haarlem is
nog geen publieke reisgelegenheid. Trouwens die
