N°. 3135. Dinsdag A°. 1870. 3 Mei. n 1 LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DEZER COURANT. Voor Leiden per 3 maanden3.00. Franco per post3.85. Afzonderlijke Noramers0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DKR ADVERTKNTIEN. Voor iederen regel.J O.lfc. Grootere letter* naar de plaatsruimte die zij beslaan. Leiden, 2 Mei. et ultramontaansche dagblad de Tijd bevat het ;end opmerkelijk schrijven, gedagteekend :uie, 22 April, waaraan wij ontleenen Om nu eindelijk tot de zaak te komen, zou k met een parlementaire uitdrukking kunnen leggen, dat het verzenden der bemerkingen over je onfeilbaarheid aau de leden der Commissie ,an geloofszaken als een voldingend bewijs kan gillen, dat het punt der onfeilbaarheid in het Concilie aan de orde van den dag is gesteld. Zoo liet dan ook werkelijk. Alle tegenkantingen van l maten en dagbladschrijvers, alle bedenkingen, in loncilie uilgesproken en daarbuiten „uitgeschreeuwd," i i het eenvoudig hiertoe gebracht, dat het mon strum horrenduin spoediger en te zekerder zijn weg it.-/ gemaakt. De vraag over de tijdigheid of on- Lu heid dezer verklaring is feitelijk beslist. „Da zaak is er." Het Algemeen Dagblad van Nederland laat daarop llgcn ij vreezen dat er spoedig een tijd zal aan- 1 ;n, waarop dezelfde zegevierende partij van u, zoo juichend dat „de iaak er ts," van harte |al enschen, dat ze er nooit geweest ware!" 481 loer %li Aint' f 2*'), 1 c >i"- r. f kort- too- totter* Ileden der Tweede Kamer zijn tot hervat van hunne werkzaamheden opgeroepen te- Jinsdag 10 Mei e. k., 's namiddags te 2 uren. ida viert feest, schreef de Goudsche Courant •;n in een hoofdartikel, want de eerste trein naar 's-Hage staat gereed te vertrek- Geen wonder dat dit heuglijk feest in staat '-•ine korte afwisseling te brengen in de regel- 1 ge eentonigheid van 't dagelijksch leven. I feit is gewichtig, zoowel wanneer men 'top ch zelf beschouwt, als wanneer men 't in ver- nd brengt met de toekomst. In de onmiddel- ke nabijheid èn van Amsterdam èn van 's-Gra- •nhage èn van Rotterdam is op dit oogenblik reeds OU gemeente op een benijdenswaardig stand punt geplaatst. Waar is in Nederland een tweede ■aatsje, dat op zooveel bevoorrechting bogen kaD I .Heen dusagp-al-^t-sangenaBie, dat aan den en Spöorweg verbonden is;hetSchevening- rand, het Haagsche bosch of de muziek renadiers, maar ook om het voordeel, dat onze gemeente uit die nieuwe verbinding ukken is, zij ons hart met vreugde vervuld, loch is meer bevorderlijk aan de weivaart ni gemeente dan hare ligging? Verplaats onze ad, breng haar in een streek, waar spoorwegen ■>c' niet of althans minder zijn doorgedrongen zult weldra weer het oude Gouda herken en, zooals het, eenige jaren geleden, werd be- hr en in een Engelsch tijdsehrijft«adecaijed |M 'vvn with a great grassgrown square, still sited by the tourists, for the sake of some pain- in its principal church", d. i. een ver- allen oud stadje met een groot met gras begroeid •leio, dat nog door toeristen bezocht wordt om inge geschilderde glazen in de voornaamste erk. Uit die schildering toch blijkt ten duide- ijkste, dat de biograaf (want naar aanleiding ener levensbeschrijving van Erasmus werd dit •ordcf-l geveld) vele jaren geleden zijn indruk an Gouda had opgevangen; vele jaren geleden tien het nog niet met de weldaden van den poonveg had kennis gemaakt en ook hier de vrij algemeen was, dat het stadje nog die ier zinken zou dan het reeds deed. Het tegen zet is geschied. Het oude vervallen stadje heeft liaan gemaakt voor eene welvarende gemeente iet met gras begroeide plein is (zoolang het wied- aes de halmen niet uitrukt) minder 't teeken ener ongestoorde stilte, dan wel van rijk voor- liene veemarktennaast de onovertroffen glazen de St.-Janskerk, wordt menigeen tot deze ge beente getrokken door hare belangrijke industrie, tovenal door hare stearine-kaarsenfabriek, die dare, producten naar alle werelddeelen verzendt, e diu zoo ontzettend veel heeft bijgedragen om welvaart van dat vervallen oude stadje te ver meerderen. Maar er is meer dat verbeteren kan dan de hoffelijke welvaart. Vergeleken met vele andere plaatsjes is de geestelijke ontwikkeling alhier lering. Het volk is dom en onbeschaafd, en de II rgers stellen te weinig belang in de algemeene tóak om daarin verandering te brengeD. Toch moet dat veranderen, want de tijd nadert 'meer en meer, waarin kennis de eenige voor waarde van welvaart zal zijn, en waarin gees telijke achterblijvers geen voordeel meer zullen genieten van den stoom, al kwamen er dagelijks duizend treinen in hunne woonplaats aan. Een nieuwe baan is voor ons geopend, moge de toe komst getuigen, dat wij haar wisten te gebruiken tot meerdere ontwikkeling van alle krachten, die in ons zijn." De feestelijke opening van de spoorweglijn door Drenthe heeft Zaterdag 11. plaats gehad. Wanneer men zich herinnert, hoevele plannen reeds schipbreuk hebben geleden, en welke moeite bet gekost heeft om de Drentsche lijn in het staatsspoorwegnet te doen opnemen, dan kan men licht de rechtmatige vreugde van de Drente naars over het bezit van dien spoorweg begrijpen. Ziehier eenige wetenswaardige bijzonderheden omtrent den bestaanden spoorweg en zijne daar- stelliug. De spoorvvegreiziger kan Drenthe niet beoor- deelen naar hetgeen hij uit den waggon ziet. De kortste afstand levert niet de voor de ont wikkeling en het gezicht schoonste punten. Noch Drenthes schilderachtigste dorpen, onder eikenloof ordeloos verscholen, noch zijne schoon ste punten, die zich hier en daar als eene oase uit eene woestijn van heide verheffen, noch zijne belangrijke ontginningen en ontluikende bosch cultuur vertoonen zich aan den belangstellenden spoorweg-reiziger; geen landschapschilder, geen landoeconoom vindt in den trein bevrediging. Uit het station Meppel gaat de baan oostwaarts op in eene ongeveer evenwijdige richting met en ten noorden van 't kanaal der Drentsche ka naal-maatschappij, doorsnijdt de met hout om zoomde groen- en bouwlanden eu lachende stre ken van den Oosterboer en Koekange; ten zui den van het Drentsche kanaal vertoont zich het schoone de Wijk, ten noorden van de baan Rui- nerwold en Ruine; buiten Koekange neemt de baan eene meer noordelijke richting, geeft u een voorproef van de Drentsche heide om u over Echten en zijn esch te voeren, het Drentsche kanaal te verlaten en u in de ontgonnen landen en bevallige streken van het Hoogeveen te bren gen. Ten noorden van dat station begint het rechte eind van 5 uurde baan geeft u thans den vollen smaak van Drentsche heide; ze voert u in eene groote heidevlakte, die zich tot Beilen uitstrekt. Gij ziet daar heidebranden en plag- geDsteken voor het schaaphokgij ziet daar lange rijen bijenkorven; gij ziet daar ijverige heide- plukkers met hunne lieideinutsengij ziet daar talrijke schaapskudden en den schaapherder- wijsgeer met zijn trouwen bondhij sleept zorgeloos zijn schaapschop achter zich, leest in den bijbel of breidt zijne kous; zijne overden kingen klimmen ongestoord van de beide tot het uitspansel; hij is de onfeilbare weerprofeet, de onverbiddelijke oordeelveller, de geijkte theoloog; hij eet rond bij den boer, komt in alle huishou dingen; hij weet alles; hij ziet met minachting neer op het gewoel en de verkeerdheden der groote steden; hij vindt „zoo'n spoorweg een looze prakkesatie, goed voor koopmans en Oostgangers, maar 'n boer mot op ziene deel en in de stal blieven." Aau den onbelemmerden gezichteinder vertoonen zich, vooral in warme, zonnige dagen, de geheimzin nige dwarrelingen en gezichtsbegoochelingen, door de boeren „maarlekatlen" genoemd, en door den begaafden redacteur van den «Huisvriend" en den grooten Schiller zoo geestig en zoo heer lijk beschreven en bezongen; gij hebt ruimschoots de gelegenheid, u daarin te verdiepen en aller hande fantastische figuren daarin te ontdekken. De benaming vau inaartekatten komt daar van daan, dat die dwarrelingen het eerst in Maart, als de warmte begint, plegen opgemerkt te wor den, wanneer ook de Maartsche katten zich ver toonen; bij mindere warmte en eenigen wind kan men in die dwarrelingen somwijlen beesten of katten meenen te zien, die achter elkander aan loopen. Links ziet gij in de verte Ruinen, Pesse, den Anholt, Nuil, Spier, Dwingeloo, rechts Drij- ber, Manting, Bruiiting, dichterbij Wijster met zijn ken baren molen, Holte, Makkum en Lie- ving. Na dit heidegezicht voert u de baan in de vruchtbare landen van den Beilerstroom; Beilen met zijne oude kerk en toren wenkt u als't ware tot een levendiger gezicht. Buiten Beilen betreedt de baan de bouwlanden van den Beiler-esch en het noordveen, overschrijdt het begin van het reusachtige Oranjekanaal, geeft u links Eursinge-Beilen, Hijken, Hoog- en Laag- halen en de Oude Landschapskerk, de ronde Smilder koepelkerk, te zien, rechts Westerbork, Alting, Klateringe, Zwiggelte; ten noorden van Halen bereikt zij de eeuwenoude groenlan den van Geelbroek (in de alleroudste charters van 't Asser klooster vermeld), om tusscheu de Haar en Anreep door Assen te naderenrechts vertoont zich de toren van Rolde, links Assen met zijne bevallige torentjes en aangename bosschen, reeds in 1685 door Titia Brongersma zoo aardig bezongen en met Thessalisch Tempe vergeleken vriende lijk noodigt u tot een bezoek uit de nieuwe ruime toegangswegten noorden van Assen loopt de baan een tijdlang ten oosten van het Noord-Wil- leuiskanaal, laat Loon met zijn onlangs op last van den Commissaris des Konings opgemaakt en omheind llunnebed rechts liggen, alsmede Taarloo, Oudemolen en Zeegse, links Peeloo, llhee, Zeijen en Vries, om u, zeer nabij het gebouw van de halte Zuidlaren-Tinaarloo-Vries, eene verrassing voor te bereiden en u het eenig ongeschondene beroemde HunDebed van Tinaarloo, dat weinig meters rechts ligt, te aanschouwen te gevenGij kunt dan, door de beweegkracht der XIXd" eeuw in gemakkelijke rijtuigen voortbewogen, naden ken over de beweegkracht, die onze voorouders hadden bij en tot het oprichten dier geheimzinnige reusachtige gedenkteekenen der grijze oudheid gij kunt, u over 't ijzeren spoor voortbewegende, nadenken, hoe zij, zonder ijzer, zich bedienden van steenen wapenen, bijlen, pijlspitsen, kammen, zagen, lepels, werpschijven, enz. Onder deze en dergelijke overdenkingen verlaat gij deze halte. Buiten haar zijn rechts Zuid- en Noordlaren (met zijn Hunnebed), links Eelde, Paterwolde, Oosterbroek, de PuDt; de baan overschrijdt thans het Punterdiep, de grens van Drenthe, en voert u achter Haren door Onnen en Essen door eene oMigcoome eu vroolijke streek van den Hondsrug naar 't station Groningen, eenige meters vóór dat station zich vbicomgoudo moi i, i.u„,. lingenHanoversche grenzen." Morgen te 9 uren zal naar de laatste rustplaats te Katwijk worden gebracht een man, wiens borst niet schitterde met lint en eereteekenen, maar wiens hart gloeide voor al wat goed was, wiens leven getuigde van onvennoeiden ijver en lust om anderen Ie helpen, getuige daarvan de verschillende betrekkingen die hij bekleedde op kerkelijk zoowel als op philantrhopisch gebied. Onze waardige Kelder zal lang in zegening blijven bij zoovelen die hij zoo liefderijk met raad en daad hielp en die steeds een toonbeeld was van een waar Christen. Zijn asch ruste in vrede. Een l'ljarige knaap, werkzaam in de sajet- fabrick van de heeren Van Wijk alhier, ge raakte hedenochtend met een vinger tusschen een der machines, waardoor deze verminkt werd. Een rijtuig reed Zaterdag-avond op de Oude Vest een ladder, waarop een lantaarnopsteker stond, omver. De man viel op de steenen en be kwam kneuzingen aan borst en armen, die hem zware pijnen veroorzaken. De Middelb. Ct. van heden deelt het volgende mede Verschillende dagbladen hebben zich gedurende eenige dagen bezig gehouden met het leveren van berichten omtrent een voorval in de kerk te Vlissingen, waarover wij tot nu toe gezwegen hebben. De reden hiervan is, dat wij het ge beurde beschouwden als kinderspel, waarvan het best is maar geen notitie te neuien. Wij wisten ook toen niet wat het karakter der zaak zeer verandert dat er een commissaris van politie in betrokken was. Nu het gebeurde zoo algemeen, hoewel niet overal geheel nauwkeurig, bespro ken wordt en veler belangstelling schijnt te wekken, hebben wij opzettelijk informatiën ge nomen. Deze komen op het volgende neder: De luitenant G., zooals hij geheimzinnig in de meeste couranten genoemd wordt, maar die er wel geen bezwaar tegen zal hebben, dat men zijn rechten naam: Guyot, opgeeft, moest met een gedeelte der troepen de godsdienstoefening bijwonen overeenkomstig de bepaliDgen der mi litaire wetgeving. De officier had een deeltje van Goethes werken bij zich en zat daarin onder de godsdienstoefening te lezen. Gedurende het gebed en onder het ge zang hield hij de pet op, waaraan zich de post directeur Esser, die naast hem zat, ergerde, eu hem herhaaldelijk verzocht zijn pet af te ne men, doch toen tot antwoord kreeg: «wie zijt gij?" «ik doe het niet." De commissaris van politie vroeg den officier, waarom hij dan hier kwam als hij zich niet naar de gebruiken schikken wilde, waarop het antwoord luidde: «ik kom hier niet, ik word gezonden." Na de derde waar schuwing duwde de heer Esser de pet van den officier af, die zeer bedaard bleef, en later schoof de commissaris van politie De Graaf, een ander buurman van den luitenant, zijn boek van de bank, hetwelk later door hem werd medegeno men. Overigens heeft dat incident geen wanorde teweeggebracht. Na afloop der godsdienstoefening heeft de offi cier eene aanklacht tegen de beide heeren inge steld bij den burgerlijken rechter, en de commis saris van politie heeft den officier aangeklaagd bij den kommaudant, die hem vier dagen arrest heeft opgelegd. Naar men wil, zou eene combinatie van bui- tenlandsche bankiers en industrieeleu het voor nemen hebben weder concessie aan te vragen voor den aanleg eeuer haven te Scheveningen en zou daartoe reeds een voorloopig onderzoek zijn aan gevangen. Het Algem. Dagblad van Ned. meldt, dat Z. M. de Koning bepaald heeft dat de verdere oplei ding van Dirkje Veldhuizen, dezer dagen opgeno men in het opvoedingsgesticht te Zetten, uit Zr. Ms. particuliere cassette zal wordeD bestreden. Het heeft Zijne Majesteit behaagd den naam van het op 's Rijks werf te Amsterdam aange bouwde gepantserd ramschip Matador te verande ren in dien van Guinea, welke bodem in den voor middag van den 30sten April jl., met goed gevolg is te water geloopen. tv G. P. Ittmann en Zn. te Rotterdam, transit-agenten van het öuez-hanaaineDtien eergis teren van den president dor kanaal-maatschappij, den heer Ferdinand De Lesseps, mededeelingen ontvangen, waaruit blijkt dat de ongunstige be richten omtrent den toestand van het kanaal, onlangs ook door Nederlandsche bladen overge nomen, als geheel belijden de waarheid moeten worden gequaliüceerd. Meermalen werd de vraag behandeld, of schuld- eischers in een faillissement, wier vorderingen geverificeerd zijn, bij de stemming over het door den gefailleerde aangeboden accoord noch in per soon noch bij gemachtigde verschijnende, moeten worden geacht door hun wegblijven tegen het accoord te stemmen. Deze quaestie werd eerst bij de arr.-rechtbank te Utrecht en daarna in hooger beroep bij het prov. gerechtshof aldaar in beves tigenden zin beslist. Tegen deze beslissing voor zag de gefailleerde zich in cassatie, welk beroep echter door den H. R. bij een V rijdag uitgesproken arrest werd verworpen, zoodat met betrekking tot deze rechtsvraag de jurisprudentie als gevestigd is te beschouwen. Den 21*,on Januari jl. kwam in eenige bladen het bericht voor, als zou aan den Nederlandschen Waterstaat de verbetering van de haven van Tripoli zijn opgedragen. Thans verneemt men, dat van de verbetering der haven van Tripoli na het vertrek van Z. E. Ali Riza Pacha voorloopig niets zal komen. De toeloop tot de voordrachten van Jhr. Moses Salvador over de gevangenneming van den Haar- lemscheD heelmeester Elders neemt steeds toe. Te Rotterdam bestond het auditorium, zooals in het nommer van Dinsdag is medegedeeld, uit twaalf personen. In den Haag, eene zooveel klei nere stad, waren er reeds dertien! Daaronder zijn echter medegerekend de heer Salvador zelf, de concierge van het locaal, drie personen die aan het Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage zijn ver bonden, en twee toehoorders die tot den spreker in familiebetrekking staan. ArnhCl.) De audiëntie van den Minister van Oorlog zal op Donderdag den 5deD Mei aanstaande niet plaats hebben. Volgens een bij het Departement van Marine ontvangen schrijven van den kommaudant van Zr. Ms. schroefstoomschip hel Loo, ter Kuste van Guinea, in dato 6 April jl., had Zr. Ms. schroef-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1870 | | pagina 1