N°. 3135.
Dinsdag
A°. 1870.
3 Mei.
n
1
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Noramers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DKR ADVERTKNTIEN.
Voor iederen regel.J O.lfc.
Grootere letter* naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Leiden, 2 Mei.
et ultramontaansche dagblad de Tijd bevat het
;end opmerkelijk schrijven, gedagteekend
:uie, 22 April, waaraan wij ontleenen
Om nu eindelijk tot de zaak te komen, zou
k met een parlementaire uitdrukking kunnen
leggen, dat het verzenden der bemerkingen over
je onfeilbaarheid aau de leden der Commissie
,an geloofszaken als een voldingend bewijs kan
gillen, dat het punt der onfeilbaarheid in het
Concilie aan de orde van den dag is gesteld. Zoo
liet dan ook werkelijk. Alle tegenkantingen van
l maten en dagbladschrijvers, alle bedenkingen, in
loncilie uilgesproken en daarbuiten „uitgeschreeuwd,"
i i het eenvoudig hiertoe gebracht, dat het mon
strum horrenduin spoediger en te zekerder zijn weg
it.-/ gemaakt. De vraag over de tijdigheid of on-
Lu heid dezer verklaring is feitelijk beslist.
„Da zaak is er."
Het Algemeen Dagblad van Nederland laat daarop
llgcn
ij vreezen dat er spoedig een tijd zal aan-
1 ;n, waarop dezelfde zegevierende partij van
u, zoo juichend dat „de iaak er ts," van harte
|al enschen, dat ze er nooit geweest ware!"
481
loer
%li
Aint'
f 2*'),
1 c
>i"-
r. f
kort-
too-
totter*
Ileden der Tweede Kamer zijn tot hervat
van hunne werkzaamheden opgeroepen te-
Jinsdag 10 Mei e. k., 's namiddags te 2 uren.
ida viert feest, schreef de Goudsche Courant
•;n in een hoofdartikel, want de eerste
trein naar 's-Hage staat gereed te vertrek-
Geen wonder dat dit heuglijk feest in staat
'-•ine korte afwisseling te brengen in de regel-
1 ge eentonigheid van 't dagelijksch leven.
I feit is gewichtig, zoowel wanneer men 'top
ch zelf beschouwt, als wanneer men 't in ver-
nd brengt met de toekomst. In de onmiddel-
ke nabijheid èn van Amsterdam èn van 's-Gra-
•nhage èn van Rotterdam is op dit oogenblik reeds
OU gemeente op een benijdenswaardig stand
punt geplaatst. Waar is in Nederland een tweede
■aatsje, dat op zooveel bevoorrechting bogen kaD
I .Heen dusagp-al-^t-sangenaBie, dat aan den
en Spöorweg verbonden is;hetSchevening-
rand, het Haagsche bosch of de muziek
renadiers, maar ook om het voordeel, dat
onze gemeente uit die nieuwe verbinding
ukken is, zij ons hart met vreugde vervuld,
loch is meer bevorderlijk aan de weivaart
ni gemeente dan hare ligging? Verplaats onze
ad, breng haar in een streek, waar spoorwegen
■>c' niet of althans minder zijn doorgedrongen
zult weldra weer het oude Gouda herken
en, zooals het, eenige jaren geleden, werd be-
hr en in een Engelsch tijdsehrijft«adecaijed
|M 'vvn with a great grassgrown square, still
sited by the tourists, for the sake of some pain-
in its principal church", d. i. een ver-
allen oud stadje met een groot met gras begroeid
•leio, dat nog door toeristen bezocht wordt om
inge geschilderde glazen in de voornaamste
erk. Uit die schildering toch blijkt ten duide-
ijkste, dat de biograaf (want naar aanleiding
ener levensbeschrijving van Erasmus werd dit
•ordcf-l geveld) vele jaren geleden zijn indruk
an Gouda had opgevangen; vele jaren geleden
tien het nog niet met de weldaden van den
poonveg had kennis gemaakt en ook hier de
vrij algemeen was, dat het stadje nog die
ier zinken zou dan het reeds deed. Het tegen
zet is geschied. Het oude vervallen stadje heeft
liaan gemaakt voor eene welvarende gemeente
iet met gras begroeide plein is (zoolang het wied-
aes de halmen niet uitrukt) minder 't teeken
ener ongestoorde stilte, dan wel van rijk voor-
liene veemarktennaast de onovertroffen glazen
de St.-Janskerk, wordt menigeen tot deze ge
beente getrokken door hare belangrijke industrie,
tovenal door hare stearine-kaarsenfabriek, die
dare, producten naar alle werelddeelen verzendt,
e diu zoo ontzettend veel heeft bijgedragen om
welvaart van dat vervallen oude stadje te ver
meerderen.
Maar er is meer dat verbeteren kan dan de
hoffelijke welvaart. Vergeleken met vele andere
plaatsjes is de geestelijke ontwikkeling alhier
lering. Het volk is dom en onbeschaafd, en de
II rgers stellen te weinig belang in de algemeene
tóak om daarin verandering te brengeD.
Toch moet dat veranderen, want de tijd nadert
'meer en meer, waarin kennis de eenige voor
waarde van welvaart zal zijn, en waarin gees
telijke achterblijvers geen voordeel meer zullen
genieten van den stoom, al kwamen er dagelijks
duizend treinen in hunne woonplaats aan. Een
nieuwe baan is voor ons geopend, moge de toe
komst getuigen, dat wij haar wisten te gebruiken
tot meerdere ontwikkeling van alle krachten, die
in ons zijn."
De feestelijke opening van de spoorweglijn
door Drenthe heeft Zaterdag 11. plaats gehad.
Wanneer men zich herinnert, hoevele plannen
reeds schipbreuk hebben geleden, en welke moeite
bet gekost heeft om de Drentsche lijn in het
staatsspoorwegnet te doen opnemen, dan kan
men licht de rechtmatige vreugde van de Drente
naars over het bezit van dien spoorweg begrijpen.
Ziehier eenige wetenswaardige bijzonderheden
omtrent den bestaanden spoorweg en zijne daar-
stelliug.
De spoorvvegreiziger kan Drenthe niet beoor-
deelen naar hetgeen hij uit den waggon ziet.
De kortste afstand levert niet de voor de ont
wikkeling en het gezicht schoonste punten.
Noch Drenthes schilderachtigste dorpen, onder
eikenloof ordeloos verscholen, noch zijne schoon
ste punten, die zich hier en daar als eene oase
uit eene woestijn van heide verheffen, noch zijne
belangrijke ontginningen en ontluikende bosch
cultuur vertoonen zich aan den belangstellenden
spoorweg-reiziger; geen landschapschilder, geen
landoeconoom vindt in den trein bevrediging.
Uit het station Meppel gaat de baan oostwaarts
op in eene ongeveer evenwijdige richting met
en ten noorden van 't kanaal der Drentsche ka
naal-maatschappij, doorsnijdt de met hout om
zoomde groen- en bouwlanden eu lachende stre
ken van den Oosterboer en Koekange; ten zui
den van het Drentsche kanaal vertoont zich het
schoone de Wijk, ten noorden van de baan Rui-
nerwold en Ruine; buiten Koekange neemt de
baan eene meer noordelijke richting, geeft u een
voorproef van de Drentsche heide om u over
Echten en zijn esch te voeren, het Drentsche
kanaal te verlaten en u in de ontgonnen landen
en bevallige streken van het Hoogeveen te bren
gen. Ten noorden van dat station begint het
rechte eind van 5 uurde baan geeft u thans den
vollen smaak van Drentsche heide; ze voert u
in eene groote heidevlakte, die zich tot Beilen
uitstrekt. Gij ziet daar heidebranden en plag-
geDsteken voor het schaaphokgij ziet daar lange
rijen bijenkorven; gij ziet daar ijverige heide-
plukkers met hunne lieideinutsengij ziet daar
talrijke schaapskudden en den schaapherder-
wijsgeer met zijn trouwen bondhij sleept
zorgeloos zijn schaapschop achter zich, leest in
den bijbel of breidt zijne kous; zijne overden
kingen klimmen ongestoord van de beide tot het
uitspansel; hij is de onfeilbare weerprofeet, de
onverbiddelijke oordeelveller, de geijkte theoloog;
hij eet rond bij den boer, komt in alle huishou
dingen; hij weet alles; hij ziet met minachting
neer op het gewoel en de verkeerdheden der
groote steden; hij vindt „zoo'n spoorweg een looze
prakkesatie, goed voor koopmans en Oostgangers, maar
'n boer mot op ziene deel en in de stal blieven." Aau
den onbelemmerden gezichteinder vertoonen zich,
vooral in warme, zonnige dagen, de geheimzin
nige dwarrelingen en gezichtsbegoochelingen,
door de boeren „maarlekatlen" genoemd, en door
den begaafden redacteur van den «Huisvriend"
en den grooten Schiller zoo geestig en zoo heer
lijk beschreven en bezongen; gij hebt ruimschoots
de gelegenheid, u daarin te verdiepen en aller
hande fantastische figuren daarin te ontdekken.
De benaming vau inaartekatten komt daar van
daan, dat die dwarrelingen het eerst in Maart,
als de warmte begint, plegen opgemerkt te wor
den, wanneer ook de Maartsche katten zich ver
toonen; bij mindere warmte en eenigen wind
kan men in die dwarrelingen somwijlen beesten
of katten meenen te zien, die achter elkander aan
loopen. Links ziet gij in de verte Ruinen, Pesse,
den Anholt, Nuil, Spier, Dwingeloo, rechts Drij-
ber, Manting, Bruiiting, dichterbij Wijster met
zijn ken baren molen, Holte, Makkum en Lie-
ving. Na dit heidegezicht voert u de baan in de
vruchtbare landen van den Beilerstroom; Beilen
met zijne oude kerk en toren wenkt u als't ware
tot een levendiger gezicht.
Buiten Beilen betreedt de baan de bouwlanden
van den Beiler-esch en het noordveen, overschrijdt
het begin van het reusachtige Oranjekanaal, geeft
u links Eursinge-Beilen, Hijken, Hoog- en Laag-
halen en de Oude Landschapskerk, de ronde
Smilder koepelkerk, te zien, rechts Westerbork,
Alting, Klateringe, Zwiggelte; ten noorden
van Halen bereikt zij de eeuwenoude groenlan
den van Geelbroek (in de alleroudste charters van
't Asser klooster vermeld), om tusscheu de Haar
en Anreep door Assen te naderenrechts vertoont
zich de toren van Rolde, links Assen met zijne
bevallige torentjes en aangename bosschen, reeds
in 1685 door Titia Brongersma zoo aardig bezongen
en met Thessalisch Tempe vergeleken vriende
lijk noodigt u tot een bezoek uit de nieuwe ruime
toegangswegten noorden van Assen loopt de
baan een tijdlang ten oosten van het Noord-Wil-
leuiskanaal, laat Loon met zijn onlangs op last
van den Commissaris des Konings opgemaakt en
omheind llunnebed rechts liggen, alsmede Taarloo,
Oudemolen en Zeegse, links Peeloo, llhee, Zeijen
en Vries, om u, zeer nabij het gebouw van de
halte Zuidlaren-Tinaarloo-Vries, eene verrassing
voor te bereiden en u het eenig ongeschondene
beroemde HunDebed van Tinaarloo, dat weinig
meters rechts ligt, te aanschouwen te gevenGij
kunt dan, door de beweegkracht der XIXd" eeuw
in gemakkelijke rijtuigen voortbewogen, naden
ken over de beweegkracht, die onze voorouders
hadden bij en tot het oprichten dier geheimzinnige
reusachtige gedenkteekenen der grijze oudheid
gij kunt, u over 't ijzeren spoor voortbewegende,
nadenken, hoe zij, zonder ijzer, zich bedienden
van steenen wapenen, bijlen, pijlspitsen, kammen,
zagen, lepels, werpschijven, enz.
Onder deze en dergelijke overdenkingen verlaat
gij deze halte.
Buiten haar zijn rechts Zuid- en Noordlaren
(met zijn Hunnebed), links Eelde, Paterwolde,
Oosterbroek, de PuDt; de baan overschrijdt thans
het Punterdiep, de grens van Drenthe, en voert
u achter Haren door Onnen en Essen door eene
oMigcoome eu vroolijke streek van den Hondsrug
naar 't station Groningen, eenige meters vóór
dat station zich vbicomgoudo moi i, i.u„,.
lingenHanoversche grenzen."
Morgen te 9 uren zal naar de laatste rustplaats
te Katwijk worden gebracht een man, wiens
borst niet schitterde met lint en eereteekenen,
maar wiens hart gloeide voor al wat goed was,
wiens leven getuigde van onvennoeiden ijver en
lust om anderen Ie helpen, getuige daarvan de
verschillende betrekkingen die hij bekleedde op
kerkelijk zoowel als op philantrhopisch gebied.
Onze waardige Kelder zal lang in zegening
blijven bij zoovelen die hij zoo liefderijk met
raad en daad hielp en die steeds een toonbeeld
was van een waar Christen.
Zijn asch ruste in vrede.
Een l'ljarige knaap, werkzaam in de sajet-
fabrick van de heeren Van Wijk alhier, ge
raakte hedenochtend met een vinger tusschen een
der machines, waardoor deze verminkt werd.
Een rijtuig reed Zaterdag-avond op de Oude
Vest een ladder, waarop een lantaarnopsteker
stond, omver. De man viel op de steenen en be
kwam kneuzingen aan borst en armen, die hem
zware pijnen veroorzaken.
De Middelb. Ct. van heden deelt het volgende
mede
Verschillende dagbladen hebben zich gedurende
eenige dagen bezig gehouden met het leveren
van berichten omtrent een voorval in de kerk
te Vlissingen, waarover wij tot nu toe gezwegen
hebben. De reden hiervan is, dat wij het ge
beurde beschouwden als kinderspel, waarvan het
best is maar geen notitie te neuien. Wij wisten
ook toen niet wat het karakter der zaak zeer
verandert dat er een commissaris van politie in
betrokken was. Nu het gebeurde zoo algemeen,
hoewel niet overal geheel nauwkeurig, bespro
ken wordt en veler belangstelling schijnt te
wekken, hebben wij opzettelijk informatiën ge
nomen.
Deze komen op het volgende neder:
De luitenant G., zooals hij geheimzinnig in de
meeste couranten genoemd wordt, maar die er
wel geen bezwaar tegen zal hebben, dat men
zijn rechten naam: Guyot, opgeeft, moest met
een gedeelte der troepen de godsdienstoefening
bijwonen overeenkomstig de bepaliDgen der mi
litaire wetgeving.
De officier had een deeltje van Goethes werken
bij zich en zat daarin onder de godsdienstoefening
te lezen. Gedurende het gebed en onder het ge
zang hield hij de pet op, waaraan zich de post
directeur Esser, die naast hem zat, ergerde, eu
hem herhaaldelijk verzocht zijn pet af te ne
men, doch toen tot antwoord kreeg: «wie zijt
gij?" «ik doe het niet." De commissaris van politie
vroeg den officier, waarom hij dan hier kwam
als hij zich niet naar de gebruiken schikken
wilde, waarop het antwoord luidde: «ik kom hier
niet, ik word gezonden." Na de derde waar
schuwing duwde de heer Esser de pet van den
officier af, die zeer bedaard bleef, en later schoof
de commissaris van politie De Graaf, een ander
buurman van den luitenant, zijn boek van de
bank, hetwelk later door hem werd medegeno
men. Overigens heeft dat incident geen wanorde
teweeggebracht.
Na afloop der godsdienstoefening heeft de offi
cier eene aanklacht tegen de beide heeren inge
steld bij den burgerlijken rechter, en de commis
saris van politie heeft den officier aangeklaagd
bij den kommaudant, die hem vier dagen arrest
heeft opgelegd.
Naar men wil, zou eene combinatie van bui-
tenlandsche bankiers en industrieeleu het voor
nemen hebben weder concessie aan te vragen voor
den aanleg eeuer haven te Scheveningen en zou
daartoe reeds een voorloopig onderzoek zijn aan
gevangen.
Het Algem. Dagblad van Ned. meldt, dat Z. M.
de Koning bepaald heeft dat de verdere oplei
ding van Dirkje Veldhuizen, dezer dagen opgeno
men in het opvoedingsgesticht te Zetten, uit Zr.
Ms. particuliere cassette zal wordeD bestreden.
Het heeft Zijne Majesteit behaagd den naam
van het op 's Rijks werf te Amsterdam aange
bouwde gepantserd ramschip Matador te verande
ren in dien van Guinea, welke bodem in den voor
middag van den 30sten April jl., met goed gevolg
is te water geloopen.
tv G. P. Ittmann en Zn. te Rotterdam,
transit-agenten van het öuez-hanaaineDtien eergis
teren van den president dor kanaal-maatschappij,
den heer Ferdinand De Lesseps, mededeelingen
ontvangen, waaruit blijkt dat de ongunstige be
richten omtrent den toestand van het kanaal,
onlangs ook door Nederlandsche bladen overge
nomen, als geheel belijden de waarheid moeten
worden gequaliüceerd.
Meermalen werd de vraag behandeld, of schuld-
eischers in een faillissement, wier vorderingen
geverificeerd zijn, bij de stemming over het door
den gefailleerde aangeboden accoord noch in per
soon noch bij gemachtigde verschijnende, moeten
worden geacht door hun wegblijven tegen het
accoord te stemmen. Deze quaestie werd eerst bij
de arr.-rechtbank te Utrecht en daarna in hooger
beroep bij het prov. gerechtshof aldaar in beves
tigenden zin beslist. Tegen deze beslissing voor
zag de gefailleerde zich in cassatie, welk beroep
echter door den H. R. bij een V rijdag uitgesproken
arrest werd verworpen, zoodat met betrekking
tot deze rechtsvraag de jurisprudentie als gevestigd
is te beschouwen.
Den 21*,on Januari jl. kwam in eenige bladen
het bericht voor, als zou aan den Nederlandschen
Waterstaat de verbetering van de haven van
Tripoli zijn opgedragen.
Thans verneemt men, dat van de verbetering
der haven van Tripoli na het vertrek van Z. E.
Ali Riza Pacha voorloopig niets zal komen.
De toeloop tot de voordrachten van Jhr. Moses
Salvador over de gevangenneming van den Haar-
lemscheD heelmeester Elders neemt steeds toe.
Te Rotterdam bestond het auditorium, zooals
in het nommer van Dinsdag is medegedeeld, uit
twaalf personen. In den Haag, eene zooveel klei
nere stad, waren er reeds dertien! Daaronder zijn
echter medegerekend de heer Salvador zelf, de
concierge van het locaal, drie personen die aan het
Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage zijn ver
bonden, en twee toehoorders die tot den spreker
in familiebetrekking staan. ArnhCl.)
De audiëntie van den Minister van Oorlog zal
op Donderdag den 5deD Mei aanstaande niet plaats
hebben.
Volgens een bij het Departement van Marine
ontvangen schrijven van den kommaudant van
Zr. Ms. schroefstoomschip hel Loo, ter Kuste van
Guinea, in dato 6 April jl., had Zr. Ms. schroef-