Maandag
A°. 1870.
28 Maart.
sen
DAGBLAD
Ui
te
tiei(
ged
an
mii
oor
ede
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS D£}R ADVKRTÏÏNTIÏÏN.
Voor iederen regelj 0.15.
Grootere letter naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Leiden, 26 Maart.
M
Dat het soms goed is, om vergeten feiten uit
et verleden op te halen, al was 't alleen om
ns tot dankbaarheid aan te sporen voor de
rleelen van den tegenwoordigen tijd, bewijst
stukje, geplaatst in het laatste N°. van den
omul, geschreven door zekeren D. H. Het is
:en vervolg op een vroeger artikel, ook getiteld
Ons dagelij ksch Brood," waarmede wij indertijd
n> v„ii3 lezers mede bekend gemaakt hebben.
e schrijver vertelt ons daarin, hoe het vroeger
uer te Leiden met de neringen van molenaars
<n| hakkers gesteld was. Het was in den tijd,
oe i de regeering zoo goed voor de ingezetenen
org droeg, toen zij de geheele maatschappij door
lonnantiën de wet wilde stellen. Zij regelde
lebi., |e prijzen van het graan en van het brood, zij
56!|>erkte door het uitgeven van gildebrieven,
I aantal bakkers en molenaars toch mocht
is met baten, want aan de ontevredenheid kwam
leen einde. Telkens kwamen er klachten in, óf
la er te veel bakkers waren, óf dat eenige bak-
ie s de zetting niet volgden, óf weer dat de zet-
ing te hoog was en de regeering was zoo goed
bi t, of zij vaardigde telkens nieuwe ordonnantiën
ui waarbij zij, 0111 zich de moeite te sparen
van steeds strengere straffen uit te schrijven,
He ivoudig bepaalde, dat de ontevredenen „arbitra-
ick" „naar der zaecken gelegenheyt" zouden
WQrden gestraft.
1 het was niet alleen in de 16d" eeuw dat
beschermende, beperkende en verbodsbepa
lingen van kracht waren, in 1791, ja in 1804
was men hier nog volstrekt niet van afgegaan.
Langzaam en stap voor stap ging men verder;
iu de bakkersgilden reeds lang waren vergeten,
I' de graanhandel het voorwerp der regee-
rïngszorg. De schr. deelt 011s achtereenvolgens
mede, hoe ook hierbij de vooruitgang zich deed
gevoelen, tot dat in 1855 de gemaalaccijns werd
[eschaft; toen werd het mogelijk om bij het
len van graan die verbeteringen in de praktijk
te passen, welke door de wetenschap in de
,tste 50 jaren waren aangegeven,
n zoo heeft de vrijheid eindelijk gegeven,
arnaar men eeuwen lang te vergeefs heeft
tocht; goed fabrikaat, en goed en goedkoop
iod.
ijn er thans klachten, in vroegere eeuwen
tbraken zij ook werkelijk niet. In het aange
draaid artikel kan men zien, dat niet minder in
17de eeuw dan in het begin van deze eeuw,
klacht bestond dat vele bakkers niet van hunne
rdiensten konden leven 1
En eene vergelijking van de broodprijzen be-
ijst zeker, dat voor de verbruikers thans minder
tden van klagen bestaat, dan vroeger!
1.80
g eet
34>i
0.
'w.
1. l«
k
Roll
18.
FW
aidt
poll
H. M. de Koningin heeft twee fraaie lampen
tschonken als prijs in de verloting, te Utrecht
houden ten voordeele der hulpbehoevende
Iden van de Evangelisch Luthersche gemeente
ld aar.
Men schrijft dat Z. K. H. de Priüs van Oranje
ch hij zijne herhaalde aanwezigheid in de ver
kering van den Raad van State, door zijn juist
I zicht in zakeu het Gemeenebest rakende onder-
I beidt.
jj De uitvoering door de leerlingen van de eerste
Klasse der Volkszangscliool in de vergadering van
I oaderdag 11., van de leden met hunne dames
der Maatschappij tot Hut van 't Algemeen, heeft
*eer voldaan.
1 EeD zestigtal kinderen hebben goed gezongen
II zonder het plaatselijk dialect. Merkwaardig
I dat volgens de verklaring van een commis-
Jiris dat dialect uit den zang verdwenen is,
•vdert daarbij de piano is ingevoerd.
De twee- en driestemmige liederen werden bij-
Imder geroemd en deden de allerliefste sopraan
en alt eer aan, die ook bij het eveneens goed
geslaagde driestemmig lied waardig werden bij-
estaan door den tenor. Vooral het lied „de
Ipenherders" was zeer streelend voor het ge-
oor, omdat daarbij de jeugdige stemmen bijzon-
er uitkwamen.
Na afloop van het concert bracht Dr. De Loos,
s president van het Nutsb'estuur, dank aan den
eer De Jong, aaD commissarissen, donateurs en
en de kinderen.
Terwijl de kinderen in eene afzonderlijke ka
mer op brood en chocolaad onthaald werden, trad
de heer D. F. Van Heyst op en gaf ten genoege
van het publiek drie versjes ten beste, waarmede
de vergadering was afgeloopen.
Gisterenavond heefi in de Leidsche Zangvereeni-
ging alhier de lieer Wetrens een verzoek an Dr.
Rutgers v. d. Loeff voorgelezen, otn op Paschen
gezamenlijk met de Leidsche Koraalrereeniging
eene uitvoering in eene der kerken te geven. De
opbrengst zal strekken voor het Minnehuis. Naar
wij vernemen,zulleu allen aan dit verzoek, gedaan
door hem, aan wien menige instelling alhier
zooveel te danken heeft, gaarne voldoen.
Gedurende deze «eek zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 131 tot 155_ vol
wassen personen en van 48 tot 55 kinderen.
die in het bezit zijn eener akte van bekwaamheid als
hulponderwijzer.
Zij die genegen zijn zich op deu voet, onder genot
der voordeelen, en onder de verplichtingen, om
schreven in het Koninklijk besluit van 22 Februari
1N65, n°. 128 (opgenomen in de Nederlandsche Staats-
Courint van den 24i,tin dier maand, n°. 47) als
onderwijzer der tweede of derde klasse aan 's lands
dienst in Nederlandsch Indië te verbinden, kunnen
zich tot en met den 20'"" April 1870, bij een op
zegel geschreven request tot het Departement van
Koloniën wenden.
De gewone Audiëntie van den Minister van Ko
loniën zal op Woensdag den 30,ten blaart aanstaande
niet plaats hebben.
De schrijver van „een blik op het buitenland" in
n°. 6 van Ons Streven, zegt daarin, „dat een Cou
rantje nieuwstijdingen bevattende, voor de ont
wikkeling der vrouw juist geen hoofdvereischte
is. De inededeelingen der doodsberichten en be
vallingen, tot hiertoe aan de Oprechte Haarlemmer
overgelaten, moge voortaan ook door middel van
het bijblad voor de advertentiën geschieden en
de vriendinnen onzer lezeressen zullen wel zoo
goed zijn haar huwelijken of gouden bruiloften
voortaan door dit bijblad haar bekend te doen
worden, dit is in elk geval eene zeer onder
geschikte zaak." Zou de uitgever dit laatste
wel inet den schrijver eens zijn, en kan men
toegeven dat doodsberichten, bevallingen, huwe
lijken of gouden bruiloften wèl een hoofdvereischie
voor de ontwikkeling der vrouw zijn?
Ten gevolge der beslissing door den Hoogen
Raad nopens de berekening van het briefport
voor hetgeen het Amsterdamsche Volksblad ais
bijvoegsels meende te mogen aanmerken, zal nu
de uitgave dier bijvoegsels gedeeltelijk worden
opgeheven en zullen de tijdvragen, de leestafel
en het mengelwerk weder als vroeger in het
blad zelf worden opgenomen.
De constitutioneele vereeniging te Milaan heeft
eene motie aangenomen, waarbij besloten wordt
den voorzitter van de Kamer van Afgevaardigden
te verzoeken aan de leden den wensch over te
brengen, dat zij zich wat minder met onvrucht
bare discussiën bezig houden, uiaar zaken afdoen.
Dit voorbeeld is door andere politieke vereeni-
gingen in Italië gevolgd. Voorwaar een be
hartigenswaardig antecedent voor anderelanden!
In de vergadering der Geldersche Maatschappij
van Geschied- en Letterkunde werd gisteren be
handeld de vraag óf en hoe Nederland te ver
dedigen was. De krijgskundige die daarover sprak
zal zijn betoog in eene volgende bijeenkomst
voortzetten.
De Arnhemsclie gemeenteraad heeft aan de
plaatselijke commissie voor de internationale ten
toonstelling voor den werkman, in 1870 te Lon
den te houden, te kennen gegeven, dat er zwa
righeid bestaat om voor deze zaak een subsidie
uit de gemeentekas te verstrekken.
De oud-adsistenl-rcsident J. F. Hamers, die te
Gendringen een welverdiende rust na een eer
volle loopbaan geniet, beklaagt zich dat in Ne
derland de verplichte heerendiensten nog niet zijn
afgeschaft. Den 19J"n dezer verscheen ten zijnent
de veldwachter F., hem namens den burgemees
ter komende aanzeggen, dal hij 's Woensdags,
den 23""°, aan den weg moest komen werken.
Aangezien het bij de Tweede Kamer niet be
kend schijnt te zijn, dat in sommige streken van
Nederland nog onbeloonde heerendietisien wor
den gepresteerd, zoo brengt hij dit ter harer
kennis, opdat ook hier, evenals het in Nederlandsch
Indië wenschelijk is, deze tniddeleeuvvsche in
stelling ophoude.
Uit het openbaar gemaakt finantieele verslag
der iloll. IJzeren-Spoorweg-Maatschappij over het
jaar 1869 blijkt, dat de ontvangsten over de ge
heele exploitatie 12,162,632 of 1147,474 meer dan
in 1868 hebben bedragen.
Voor deD dienst in Nederlandsch Indië zijn benoo-
digd: 1°. twee onderwijzers beneden den leeftijd van
dertig jaren, die in het bezit zijn eener akte van be
kwaamheid als hoofdonderwijzeren 2°. acht onder
wijzers beneden den leeftijd van vierentwintig jaren,
Z. M. hqoft goedgevonden bij het korps ingenieurs,
mineurs eu sappeurs te benoemen 1 tot kapit van de
3de klasse (naar ouderdom van rang), den Isten luit.
H. T. Schalken, van het korps, werkzaam bij de
Koninklijke Militaire Academie; en tot lsten luit.
(n. o. v. r den 2den luit. W. Badon Ghijben, mede
van het korps.
Aarlandkrveen, 24 Maart. Door de goede zorg
van eenige heeren uit de gemeente Aarlander-
veen, Alphen en Oudshoorn had het publiek den
22"eu en 2S'ten dezer maand, twee alleraange
naamste avonden te danken aan den bekenden
heer Maju van Amsterdam, die in de eerstge
noemde gemeente op beide die avonden door
zijne aanschouwelijke voordrachten uit het leven
der natuur met behulp van een hydro-oxygeen-
gasmicroscoop, zoowel als door zijne voorstellin
gen uit de geschiedenis, fabelleer, geographie,
enz. door brillante dissolving views, zijn welver
dienden roem op het luisterrijkst handhaafde.
Beide avonden werden de voorstellingen bij
gewoond door omstreeks 400 personen, den eer
sten avond het meer gegoed publiek tegen beta
ling, den tweeden avond het volk met vrijen
toegang en vertering.
Opmerkelijk was voorzeker dat de voorstelling
op den laatsten avond, de aandacht yan een zoo
talrijk en tot luidruchtigheid neigend publiek
derwijze wist te boeien dat de grootste orde en
rust heerschte en somwijlen de bewondering zich
in oorverdoovende toejuiching lucht gaf.
Niet onduidelijk bleek bij die gelegenheid hoe
algemeen voor de volksontwikkeling te weinig
gedaan en de volksgeest miskend wordt, door
hen, die meenen dat het volk voor dergelijke
vermaken minder smaak bezit dan voor drink
gelagen.
Velen die dan ook de bedoelde voorstellingen
hooglijk afkeurden en tegenwerkten, omdat ze
in de kerkelijke passieweken werden gegeven,
zullen hebben ingezien de dwaasheid van hun
kerkelijk vooroordeel, toen zij eene zoo groote
menigte, die zich met het zien van natuurwon
deren had vermaakt, de plaats der bijeenkomst
zagen verlaten met eene orde, die een kerkge
bouw niet tot oneer zou strekken.
De vrucht van de ontvangen indrukken is
geweest dat de bovenbedoelde heeren het voor
nemen hebben opgevat om eene permanente com
missie te vormen met het doel om op gelijke
wijze op de volksbeschaving te blijven meewerken.
Amsterdam, 25 Maart. Gisterenavond werd in
het lokaal Frascati de algemeene vergadering
gehouden van de Ambachtsschool voor de arbei
dende klasse van de maatschappij voor den wer
kenden stand. Uit het jaarverslag bleek, dat eene
schoone collectie pleistermodellen door den min.
van binnenl. zaken, den heer Mr. C. Fock, aan de
school was ten geschenke gegeven. In warme be
woordingen werd daarvoor dank uitgedrukt. Hon
derd zevenentwintig leerlingen bezoeken thans de
school. Eene som van ƒ2926 was door de hoofdcom
missie voor het nationaal gedenkteeken in 1813 aan
de school geschonken. Vierentwintig leerlingen
werden met getuigschriften van goed gedrag en
geschenken, bestaande uit gereedschappen, enz.
na driejarigen leercursus eervol ontslagen.
Van de thans ontslagen leerlingen waren er
eenige, die de school reeds eenigen tijd verlaten
hadden en 3 a 6 cents per uur en 50 cents per
dag verdienden.
In de pauze hezichtige het zeer talrijke pu
bliek de aan de muren opgehangen teekeningen
en modellen, alleen door leerlingen der school
vervaardigd. Eene commissie bestaande uit de hee
ren Heynsius, Matthes en Keer onderzocht de
balans. Deze openbare vergadering loonde op
nieuw aan het nut, dat door de Amsterdamsche
ambachtsschool geslicht wordt.
Amsterdam, 25 Maart. De 1ste luitenant van
het korps mariniers Jhr. W. F. Clifford Koch
van Brengel, zal van 1 Mei tot uit". September
bij de Normaal Schietschool te 's-Gravenhage
worden gedetacheerd lot liet hijwonen van den
cursus bij die school.
Hoorn, 24 Maart. Voor de betrekking van kan
tonrechter te Edain zijn aanbevolen: Mr. B. D.
Weyland, griffier hij het kantongerecht te Me-
demblik, en Mr. M. Buchner, griffier hij het kan
tongerecht te Gouda.
's-Gravenhagh, 25 Maart. Bij arrest van heden
heeft de Hooge Raad (burgerlijke kamer) uit
spraak gedaan in de reeds vroeger medegedeelde
zaak van J. Hardeman, eischer, tegen den staat
der Nederlanden, gedaagde, betreffende de kudde
schapen en lammeren die op rechterlijk hevel
was verkocht, als zou het vervoer dier kudde,
van Renswoude naar Leersum, over de lijn van
afsluiting tot wering van de veeziekte hebben
plaats gehad. De raad heeft de vordering van
den eischer toegewezen, strekkende tot veroordee
ling van den gedaagde tot vergoeding der kosten,
schaden en interessen, geleden ten gevolge der
beweerde onrechtmatige aanhaling en verkoop
van des eischers vee
Het Indisch Genootschap zal aanstaanden
Dinsdag, 29 dezer, eene algemeeDe vergadering
houden. Daar geene sprekers tot inleiding der
discussie over het een of ander onderwerp zijn
uitgenoodigd en niemand zich daarvoor ook heeft
aangeboden, opent het bestuur de gelegenheid tot
het doen van mededeelingen of het voeren van
gedachten wisseling over de volgende onderwerpen
De toekomst der koffiecultuur in Nederlandsch
Indië (voortzetting der discussie). De immigratie
in Suriname. Statistieke opneming van Java.
Kustverlichting in Nederlandsch Indië. Telegra-
phische verbinding van Java met het overige ge
deelte van Azië en met Australië. Is militaire be
scherming van gouvernementswege onmisbaar
voor particuliere ondernemingen op de buiten
bezittingen (bijv. voor mijnontginningen)?
's-Gravenhage, 26 Maart. Z. 11. de Koning is
gisterenuamiddag van het Loo in deze residentie
teruggekeerd.
Delfshaven, 25 Maart. Het standbeeld van den
overwinnaar van de zilver vloot, onzen zeeheld
Piet Hein, zal in Augustus of September binnen
deze gemeente onthuld worden.
Utrecht, 25 Maart. De vergadering van de
Utrechtsche afdeeling van het Schoolverbond, gis
terenavond belegd, was zoo weinig bezocht, dat
zij opnieuw is moeten verdaagd worden. Juist
was het belangrijke vraagstuk aan de orde: welke
bijzondere middelen hier ter stede ter wering
van schoolverzuim zullen aangewend worden.
Is dit te rijmen met de belangstelling, die men
terecht mag verwachten van een stad, waarin
het Schoolverbond geboren is?
Birgambacht, 24 Maart. liet door het kiescollege
alhier opgemaakt drietal voor de vacante pre
dikantsplaats, bestaat uit de heeren: H. W. A.
Verhoeff, pred. te Charlois en Katendrecht; P. J.
R. Laan, te Maassluis, en G. Ringnalda, te Aar-
landerveen.
Heffel, 25 Maart. Brood is een zeer gezond en
krachtig voedsel, ook voor 't vee. De landbou
wers van de gemeenten Ambt Vollenhoven, Wan-
neperveen en Steen wijkerwold voeren hun vee met
rogge, wegens de duurte, der lijn-en raapkoeken.
Meppel, 24 Maart. Gisterenavond had hier eene
conferentie van onderscheidene notabele ingezete
nen plaats, waarin besloten werd tot het geven
van een feest bij de opening van den spoorweg
Meppel-Groningen op 2 Mei a.s. De directie van
de vereeniging voor volksvermaak heeft de rege
ling en leiding van de feestelijkheden op zich
genomen, en aan 10 ingezetenen is opgedragen
de inzameling van geldelijke bijdragen voor de
eventueele kosten. Ook de gemeenteraad heeft
voor dezen dag eene som beschikbaar gesteld.
Alles doet voorzien dat de opening van de
Drentsche spoorweglijn met opgewektheid en
luister zal worden gevierd.
Vollenhoven', 24 Maart. De paling en aal wordt
grootendeels legen liooge prijzen opgekocht voor
uitvoer naar Engeland; te dien einde wordt op
deze kusten een vaartuig geplaatst tot opkoop en
dadelijk rechtstreeksch vervoer naar Engeland.
Middelburg, 25 Maart. Door den minister van
oorlog is bepaald dat 11a liet vertrek van de thans
te Walcheren gestationneerde huzaren met 1°. April