1<
{A
m
,te '"'deze gelegenheid in het groot auditorium der
'le eD hóogeschool aanwezig.
eD Aan den sergeant R. J. Visser, van de 11de
'leer'komp. 3de reg. vest.-arl., alhier in garnizoen, is
'ere lde gouden medaille toegekend voor 86jaren ge-
trouwen militairen dienst en de gratificatie van f 50.
oeuia, jJj.DHOyEN) 26 Januari. De vrouw te Stratum,
ol, te
asten J
iet bel
die verdacht werd, hare moeder te hebben dood
geslagen, en deswege gearresteerd was, is weder
op vrije voeten gesteld, nadat bij gerechtelijke
lijkschouwing geen uitwendige teekenen van ver-
J' wonding aan het lijk gevonden waren, en geble-
^et ken' was, dat de oude vrouw aan een slijmbe-
eikut
embal
i eet
riDg;
zijn
idsch
Ier 1
lemal
unde
roerte overleden was.
Amsterdamsche Brieven.
27 Januari 1870.
Waarde Redacteur,
De aftreding van den heer Godefroi als lid der
\veede Kamer brengt de kiezersvereenigingen
alhier langzamerhand in rep en roer. Van alle
kanten hoor ik (want ik ken drie secretarissen
van evenzooveel kiesvereenigingen, - benijdt Ge
mij niet?) van candidaten spreken, van kansen
die de een hoven den ander vóór heeft, van
'^urt waarschijnlijke of onwaarschijnlijke opkomst der
en>1 kiezers bij de stembus, enz.
d, wtH pn zulke omstandigheden heeft Amsterdam
werkelijk iets van Homburg of Baden-Baden. De
ivont croupier zit in den Haag en roept: faites votre
ïingt jeu, faites votre jeu! op 8 Februari laat ik het
ad et balletje rollenDe spelers rondom de groene
i aat tafel kijken eens in hun portefeuille, of ze nog
aa"T namen bezitten die als goud klinken, - ze nemen
spot het Ij beste wat zij vinden en zetten dat op rood
of zwart, op pair of impair, op douze premiers,
iaal of douze derniers, en wachten nu in zenuwach-
tide 1 tige spanning het oogenblik af dat het „rien ne
ling - va plus!" weerklinkt. In den tusschentijd neemt
land de een of ander nog zijn inzet terug, of verwis-
1°. seltlhet voor iets beters of althans iets meer blin
kends. Anderen zitten angstig op de kaartjes te
turen waarop zij aangeteekend hebben hoeveel
maal zwart, of rood, of douze premiers achter
elkaar uit is gekomen. Eindelijk laat de croupier
zijn balletje vallen, geeft een ruk aan de koperen
kruk, en laat het bord bedaard uitdraaien. Eenig
verschil is er tusschen een verkiezing en de
roulette, de inzet namelijk dergenen die verliezen
komt niet ten bate der bank; - 't zou toch wat
heel erg wezen, zoo de niet gekozen candidaten
ten. bate der regeering geconfisqueerd werden
,n Maar in alle andere opzichten zult Ge mij toe-
nje geven, dat de vergelijking vrij wel opgaat; het
best zeker in zooverre eene verkiezing te Amster
dam even zeer hazardspel is als de roulette. Denk
aan de vier laatste jaren, en zeg mij wie op dit
oogenblik het meest kans heeft verkozen te wor
den! Wie kan er een pijl op trekken? Ziehier
de namen die ik tot nu toe heb hooren noemen
Grondwet en Burgerplicht zouden beiden Mr. T. M.
C. Asser, Hoogleeraar in de Rechten, candidaat
stellen, - ofschoon anderen weer beweren dat
de Hoogleeraar niet in concurrentie wil treden
met zijn oom den procureur E. J. Asser, die door
Amsierdam candidaat gesteld zou worden, - het
geen door derden weer pertinent geloochend
wordt, daar Amsterdam den heer Van Reenen wil
doen verkiezen, - terwijl een groote partij in
Burgerplicht den heer J. Bosscha Jr. verre zoude
eme:
avon
Mr.
iijm$
üo i
Piel.
sseu
5, L
i. w
-gent
tieisj
md,t
ring
erki: j
lier 1
mei
n ra 1
op
r ee
a|
eo
e f'] verkiezen boven den heer Asser. Maar neem nu
ter
um
d«
oer
'ing;
m
iftor:
:n o
n,e
ivee"
mor
;et
e zl
d
we
ik:
aae
ine
en
e:
eens aan, dat de meest bekende namen over en
weer op de candidatenlijst verschenen, b.v. Van
Lru Reenen tegenover Bosscha, zoudt Ge dan nog
D 11 met eenige zekerheid durven voorspellen, wie lid
der Tweede Kamer zal worden? Alles hangt
immers af 1°. van de opkomst der kiezers, 2°. van
de overtuiging der opgekomen kiezers. En nu
staat N°. 1 in onafscheidelijk verband met het weer,
en daar ik den Enkhuizer almanak niet bij de
hand heb, kan ik niet volkomen zeker zeggen,
welk weer het op 8 Februari zal zijn, - terwijl
ook met het beste weer ter wereld althans een
derde der kiezers thuis zal blijven, omdat thans de
schoolquaestie niet als shibboleth gesteld is, en niets
dan de school- of de kerkelijke quaestie in staat is
die heeren eenig belang in te boezemen. En wat
de overtuiging betreft van hen die hunne stem
uitbrengen, wie zal het wagen daaromtrent
iets te voorspellen, die zich herinnert dat
Amsterdam binnen een tijdsverloop van vier
jaren Heemskerk Bzn., Rochussen, Godefroi, Pijn
appel, Stieltjes, De Lange en 's Jacob heeft
afgevaardigd? Waarlijk, waarde Redacteur, er
bestaat voor Amsterdam geen noodzakelijkheid
om op eene verandering aan te dringen in onze
wijze van verkiezen, indien althans de vertegen
woordiging ook der minderheden het beoogde
doel is. J. Stuart Mill beweert dat bij een kies
stelsel als het onze, de meerderheid in een kies
district steeds uitsluitend in de Kamer vertegen
woordigd is; waar haalt hij dat malle argument
toch vandaan? Noodig den Engelschen wijsgeer
eens uit naar Amsterdam te komen (er is plaats
te over voor hem in het Amstel-Hotcll), en de
meest bevoegde deskundigen te raadplegen; hij
zal met een veel eenvoudiger recept naar huis
kunnen gaan dan het omslachtige kiesstelsel van
Hare, waarmee hij zoo dweeptlaat een derde
of tweederden der kiezers maar beurtelings te lui
te onverschillig, of te vadsig zijn, om ter stem
bus op te komen, en elke minderheid kan zeker
zijn van ten minste éen vertegenwoordiger in de
Kamer zitting te doen nemen. Probatum est!
De eenig vvenschehjke verbetering van onzen be-
staanden modus eligendi zou zijn, dat men te voren
kon weten of de politieke roulette zwart of rood
zou doen winnen.
A propos van rood mag ik U wel even onder
houden over hel Noorden, dat met 1° Februari
eene wedergeboorte te Amsterdam zal onder
gaan. Met gespannen verwachting ziet men het
eerste N°. van dat nieuwe blad te gemoet. Acht
bladzijden dagelijksche lectuur, bladzijden van 81
bij 45 centim., te zamen elfduizend honderd
enzestig vierkante centimeters, of anders éen
millioen honderdzestienduizend vierkante milli
meters druks, 't is om van te beven 1 Als men
tegenwoordig de „Vielseitigkeit" wil behouden,
die een beschaafd mensch noodig heeft, dient
men den dag wel eenige uren langer te maken.
Behalve de acht bladzijden van hel Noorden, ben
ik toch al verplicht 6 couranten te lezen, zoo ik
mij slechts eenigszins op de hoogte wil houden
van de opinies der voornaamste richtingen in
ons land, dewelke zijn 1°. de liberaal-ministerieele,
2". de anti-liberaal-ministerieele, 3°. de liberale,
4°. de grondwettig-Thorbeckiaansche, 5°. de Chris
telijk nationale en 6°. de ultramontaansche. En
nu komt nog de Tb of radicale er bij. Mijn he
mel, waar moet dat heen Zou er geen moge
lijkheid zijn in de journalistiek wat centralisatie
in te voeren? Ik bedoel natuurlijk niet van re-
geeringswege, maar door vereeniging en com
binatie vau krachten, of in navolging van hetgeen
de Galignani's Messenger voor de Engelsche Dag
bladen doet. Let wel, dat ik iets geheel anders
wensch dan wat thans in vele dagbladen onder
den naam van Pers van den dag voorkomt; daar
vindt men slechts korte uittreksels, die onder
de leus van onpartijdigheid, dikwijls een zeer
scheeve voorstelling geven van het origineele
stuk. Galignani daarentegen neemt uit de vijf of
tien meest gelezen dagbladen van verschillende
richting de beste leading articles over, en onthoudt
zich geheel van eenig oordeel daarover. Behalve
het ongemak, dat men thans heeft van in zes
verschillende couranten te moeten snuffelen naar
iets dat men nog niet in andere bladen gevonden
heeft, zou men zich door zulk een centraalblad
nog veel andere onaangenaamheden kunnen be
sparen; waaronder b. v. deze, dat men dan in
publieke lokalen niet meer achter een stapel
couranten zou behoeven te gaan zitten die men
met moeite veroverd heeft en thans met hand
en tand tegen andere liefhebbers moet verde
digen.
Ik geef mijn denkbeeld voor beter. Denk er
eens over na! t. t. Q. N.
BUITENLAND.
Afrika.
Van de Kaapstad wordt geschreven: Nog altijd
hoort men van ontdekking van diamanten. Niet
enkele, maar talrijk zijn die; thans vooral uit
den Oranje-Vrijstaat, waar de hoeveelheid de
stoutste verwachtingen schijnt te overtreffen. Op
de plaats Bloemfontein, gelegen op vier of vijf
uren afstands van Boshof, werden er in weinige
dagen 235 van verschillende grootte gevonden.
Deze plaats is door den eigenaar voor 220U
verkocht aan de heeren Lelienfelden Hond. Som
mige der aangebrachte diamanten worden op
600 geschat. Het vinden van diamanten bepaalt
zich echter niet tot die eene plaats; kort bij
Abrikooshof, in het nieuw aangehecht gebied
gelegen, heeft men er een van ruim twee ka
raat gevonden. De heeren Mackie, Duner en
Cie., van Port Elisabeth, hebben er onlangs wel
een 50tal uit het binnenland aangebracht, waar
van éen 12 h karaat weegt en van het eerste
water moet zijn.
Spanj e.
Gelijk de telegraaf ons reeds mededeelde, ver-
keeren de kweekeliugen der hoogeschool te
Madrid in openbaren opstand tegen het bestuur
dier inrichting, 't welk, ten einde het toenemend
verzuim der lessen tegen te gaan, onlangs bepaald
heeft, dat allen, die meer dan vijftienmaal'sjaars
zonder wettige redenen van de colleges weg
bleven, van het academieburgerschap vervallen
verklaard zouden worden. De misnoegde studen
ten hebben de professoren en den rector gehoond
en zijn in talrijke groepen de stad doorgetrokken
onder het aanheffen der kreten„De dood aan
Merelo! (den directeur van hetopenbaar onderwijs).
Weg metRivero! (den minister van Binnenlandsche
Zaken). Leve de republiek 1 Leve Isabella IIenz.
Bij eene deswege tot den minister Rivero in de
Cortes gerichte interpellatie heeft_ deze gezegd,
dat hij niet zou dulden, dat de rust in de hoofd
stad, die noch door de broodelooze arbeiders,
noch door de gewapende burgerwacht gestoord
was geworden, door de studeerende jeugd in gevaar
zou worden gebracht. Hij heeft voorts aange
kondigd, dat zoo lang de orde niet volkomen
hersteld was, de lessen geschorst zouden blijven.
Duitschland.
Schülze-Delitsch heeft het bestuur der veree
niging tot ondersteuning van werklieden verzocht,
over te gaan tot eene inzameling van gelden, ten be
hoeve der arbeiders die in de Walden burger steen
koolmijnen het werk hebben gestaakt. Dit ver
zoek is afgewezen, en wel op de volgende gron
den De berichten omtrent den nood der werk
lieden zijn overdreven. Het is niet waar dat zij
reeds gedurende eene maand volslagen gebrek
lijden. Ook is hun toestand het gevolg van hunne
ondoordachte handelwijze, daar zij tot de werk
staking zijn overgegaan alvorens alle andere
middelen tot bereiking van hun doel in het werk
te hebben gesteld. Het bestuur der vereeniging
die trouwens meer bepaaldelijk dient tot on
dersteuning van zieken en bejaarden verwacht
dat de werklieden door de toezending van geld
nog te meer in hun verzet zullen volharden, en
het meent niet bevorderlijk te mogen zijn aan
hunne onthouding van den arbeid. Zulk een on
dersteuning zou veeleer strekken tot vermeerde
ring van nood en verarming. De mijnwerkers
hebben wel een zwaren arbeid, maar worden
er goed voor betaald en kunnen het door vlijt
en zuinigheid veel verder brengen dan menig an
der werkman. Het bestuur meent derhalve aan
het verzoek geen gevolg te mogen geven. Aan
gaande den tegenwoordigen stand der zaak zegt
de Volks-Zeitung tot haar leedwezen te moeten
verklaren, dat de werkstaking ten einde loopt,
zonder dat de arbeiders hun doel hebben bereikt.
Er was hun altijd voorgepredikt dat zij, zoolang
zij maar volhielden, geregeld eene voldoende on
dersteuning zouden genieten, en dit blijkt nu
onmogelijk te zijn, daar de geldmiddelen totaal
zijn uitgeput en de verdere bijdragen in lang
niet toereikend zijn, om wie weet hoe lang te
voorzien in het onderhoud van 7000 personen
met hunne gezinnen. Om die reden heeft de com
missie tot leiding van den strike den arbeiders
aangeraden het werk te hervatten.
Frankrijk.
Het wetsontwerp, dat Jules Simon tot afschaf
fing van de doodstraf in Frankrijk heeft inge
diend in het Wetgevend Lichaam, bestaat alleen
uit dit artikel„De doodstraf is afgeschaft."
De Memorie van Toelichting is eveneens zeer
beknopt.
„Na een strijd," zoo begint het stuk, „die
meer dan zestig jaar geduurd heeft, is door de
rede en het nadenken eindelijk op het gezag de
wet van 29 Juni 1867 veroverd, die in sommige
zeer nauwkeurig bepaalde gevallen, de revisie
van crimineele vonnissen toelaat.
„Daar die wet de feilbaarheid van den rechter
erkent, is zij stilzwijgend de veroordeeling van
de doodstraf. Immers, kunnen de rechters zich
vergissen, dan mag de wet niet dooden.
„Het opnemen van de doodstraf in een wet
boek belet de moorden niet; het uitwisschen van
de doodstraf uit een wetboek vermeerdert het
aantal der moorden niet."
Dan volgt een opsomming der Staten, die de
doodstraf afgeschaft hebben, en „in geen enkelen
van die Staten is het aantal moorden toegeno
men. Men roept niets anders in tot handhaving
van de doodstraf dan de noodzakelijkheid om
rebellie en moorden te beletten, en het is met
de feiten bewezen, dat de doodstraf niets belet.
Zij is even nutteloos voor de veiligheid van den
Staat als voor die der enkele burgers."
Simon gaat daarop in eenige regelen het opko
men der publieke opinie vroeger tegen de wreede
schavotstraffen, thans tegen de doodstraf, na.
„Bij ons maakt de zaak van de afschaffing der
doodstraf zulke snelle vorderingen, dat dag aan
dag de jury's verzachtende omstandigheden aan
nemen zonder eenige andere reden, dan het uit
drukkelijk besluit om een doodvonnis te vermijden.
Daarbij verliest de wet haar eenheid, de justitie
haar majesteit en haar gezag. Dezelfde misdaad
zal, al naar dat de jury samengesteld is, met
den dood of met een tijdelijke straf gestraft
worden. Van alle kanten gaat een kreet op, dat
men ons althans het gezicht van het schavot
bespare; dat men althans niet voor de oogen
van de menigte die bloedige afrekeningen ver
toont, die een waarschuwend voorbeeld moesten
zijn, maar die slechts een ergernis zijn of een
leerschool van wreedaardigheid.
„Politici, geschiedschrijvers, rechtsgeleerden,
philosophen, dichters, al wat gevoel heeft, al
wat nadenkt, veroordeelt de doodstraf. Lesurques
en alle onschuldig ter dood gebrachten getuigen
tegen haar. De beschaving wil het schavot niet
langer. De ure is gekomen om het weg te doen."
TELEGRAJMMEN.
Munelien, 27 Jan. In het ontwerp van het aan
den rijksraad voorgestelde adres van antwoord
wordt met het oog op het ministerie Hohenlohe
gezegd: dat het vertrouwen eerst zal terugkee-
ren, wanneer het den Koning gelukt mannen te
vinden voor raadslieden der kroon, die evenzeer
het vertrouwen des lands als dat des Konings
bezitten.
Het door de commissie aan de Kamer van
Afgevaardigden voorgestelde ontwerp-adres, be
helst een votum van wantrouwen jegens het mi
nisterie Hohenlohe.
Parijs, 27 Jan. Het regeeringsblad behelst een
circulaire van den min. van justitie, waarbij iedere
vrederechter met ontslag bedreigd wordt, die in
zijn kanton candidaten mocht stellen voor de
algemeenearrondissements- en gemeenteraden
Uit Creuzot wordt gemeld dat de heer Schnei
der gelast heeft, dat geen arbeider mag worden
weggezonden omdat hij bij de werkstaking be
trokken was.
In de zitting van het Wetg. Lichaam heeft
de heer Magnin een wetsontwerp ingediend,
waarbij werd voorgesteld om de ledeu van de
Kamers van Koophandel te doen verkiezen door
alle gepatenteerde kooplieden.
Hierop zijn de discussiën over de handelstrac-
taten hervat. De heer Thiers heeft getracht de
argumenten van de voorstanders der vrijhandeis-
beginselen te wederleggen. Hij hield staande dat
het meerendeel des lands de handelstractaten
verafschuwt. Hij bestreed de argumenten en
cijfers van den heer Forcade; en hield vol dat
de handelstractaten nadeelig waren geweest voor
den bloei van den handel. Wel erkende hij dat
de handel met Engeland aanmerkelijk was ver
meerderd, van 800 tot 1400 millioen was geklom
men, maar de koopvaardijvloot was geruïneerd.
Was het te betwijfelen of de zijde industrie en
de wijnbouw onder het vorig stelsel waren voor
uitgegaan, hij hield vol, dat de katoen-industrie
in den grond was bedorven, omdat zij onmogelijk
met de Engelsche kan concurreeren. Hij volhardde
bij de meening, dat de beschermende tarieven
voor katoen, wol, ijzer, geweven en gesponnen
goederen onvoldoende waren.
De heer Forcade verweet toen den heer Thiers,
dat deze het ministerie wilde verzwakken door
le eischen dat de handelstractaten zouden opge
zegd worden. De heer Thiers antwoordde, dat hij
geen opzegging verlangde, maar alleen onder
handelingen tot verhooging der tarieven. Hij zeide
zelfs, dat hij den minister zou ondersteunen.
Morgen voortzetting der discussie.
Wcenen, 27 Jan. Bij de debatten over het adres
van antwoord op de troonrede, hebben de Duitsch-
Tiroolsche afgevaardigden bij den rijksraad ver
klaard, dat zij hun mandaat nederlegden, aan
gezien de constitutie niet vereenigbaar was met
de landrechten van Tirol. De Tiroolsche afge
vaardigden, die het Italiaansch spreken, blijven
echter leden van den rijksraad en handhavende
constitutie.
Rome, 26 Jan. De heer Argy, kolonel van het
legioen van Antibes, is heden aan de gevolgen
eener borstziekte overleden. Voor zijn dood heeft
hij de officieren van het legioen aangemaand om
trouw te blijven aan Frankrijk en aan den paus.
HANDEL.
OVERZICHT DER WEEK.
Rotterdam, 28 Jan.
Koflle. Zeer vast; er blijft veel vraag bestaan
voor de blanke soorten. Uit de eerste hand werden
verkocht 1380 balen Pamanoekan tot diverse
prijzen.
Suiker. Ruwe. De markt verkeert in eene zeer
kalme stemming met minder kooplust tot de laatst
besteedde prijzen.
Geraffineerd. In ruil tegen Ruwe werden er
eenige partijtjes Maart en April levering afgedaan
tot iets lageren prijs.
Thee. Zeer stil in afwachting der veiling der
lading Deerfoot. Te Amsterdam worden ook twee
ladingen van China verwacht.
Rijst. Stil. Verkocht werden 2000 balen Java,
zijnde het restant der lading Asia. In gepeld was
de omgang zeer gering.
Specerijen. Vast. De omgang dezer weekwas
zeer gering. Noot N". 1 werd op 120 c. gehouden,
N°. 2 115 c. en N°. 4 55 a 56 c. Foelie 180 a
190 c. Kaneel 200 c.
Vruchten. Zonder handel.
IMeekrap. Tot geheel onveranderde prijzen wer
den eenige partijtjes beste qualiteit verkocht;
ordinaire soorteD iets lager.
Indigo. Bij inschrijving aangeboden 23 kisten
Java, ordinaire qualiteit, werden tot vaste prijzen
verkocht.
Potasschen. Vaster; voor prima Petersburger
werd f 13.50 betaald.
Katoen. In gunstige stemming. Oost-Indische
ongeveer 1 a 2 c., Amerikaansche 1 c. hooger
betaald.
IVol. Met eenige omzettingen in Kaap tot vaste
prijzen.
Tin. Aanmerkelijk vaster. Banca met f65.25
betaald.
Petroleum. Sedert de laatste groote afdoening
hebben de prijzen zich niet alleen ferm staande
gehouden, maar is er zelfs veel vraag naar het
artikel, zoowel voor consumptie als voor buiten,
zoodat al hetgeen van boord komt, grif verladen
wordt en de voorraad daardoor sterk vermindert.
OllBn. Raapolie cont. f 45.75; Mei f45, f44.75;
Dec. 42.75. Lijnolie cont. f34.25; Mei f 34.75,
f84.50; Dec. f36.25, f36. Patentolie cont f49.50;
Mei f49.25; naj. f47.25.
Granen. Zeer stil en in voortdurend achter
uitgaande stemming.
Meel. 1ste qual. f 15.50, f 15.75; 2de qual. f13,
f14; 3de qual f 11.25, f 11.75. Keizersmeel f20,
tot f 25.
R echtzaken.
In de correctioneele zitting der Rechtbank te
Leiden van Vrijdag 28 Januari 1870, zijn:
G. M. te Leiden, wegens ontd. van pl. bel. op
de honden te Leiden, veroord. tot eene geldb.
