N°. 3023
Donderdag
16 December.
LEIDSCH
Ae. 1869.
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post.. n 3.85.
Afzonderlijke NommersD 0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DKR ADVKRTKNTIKN.
Voor iederen regel0.15.
Grootere lettor naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Leiden, 15 December.
ST A ATSBEG ROOTING 1870.
Hoofdstuk VII. Oorlog.
De minister van oorlog heeft bij zijne begroo
ting van dit jaar getracht de te doene uitgaven
binnen de nanwste perken te stellen, en met
iet oog op het weldra in te dienen wetsontwerp
ot voltooiing van ons vestingstelsel, slechts gei
len gevraagd voor de voltooiing der reeds aan
gevangen werken, niettegenstaande het eindcijfer
Ier begrooting nog altijd f 14,259,000, en slechts
f ton lager is dan in het vorige jaar.
De minister stelt zich voor dit jaar onder
ie wapenen te houden10,200 man kader en
rijwilligers, 7,100 miliciens, die, krachtens de
,vet van 19 Aug. 1861 (Staatsbl. n°. 72), moe-
,en dienen tot aanvulling van het incompleet
aan vrijwilligers,
10,400 miliciens die in dit jaar ingelijfd tot
serste oefening van 6 maanden tot éen jaar,
naarmate van de wapens waartoe zij behooren, in
ienst zullen gehouden worden,
6500 miliciens voor de najaarsoefeningen, geno
men uit de ligting 1866.
I De minister vertrouwt dat de onderzoekingen
mitreut het nieuwe in ie voeren geweer spoedig
;ullen zijn afgeloopen, en hij een wetsvoorstel
lit punt betreffende aan de kamer zal kunnen
onderwerpen.
Van de voorhanden geweren zijn thans reeds
78,500 in achterladers (Snider-Systeem) veran
derd, en bij het leger in gebruik.
De derde afd.-. verschillende wapenkorpsen heeft
sinds het vorige jaar eenige wijzigingen onder
gaan door veranderde samenstelling van de sta
ven en korpsen van het wapen der artillerie
eu genie. Het totaal cijfer van f8,970,242 laat
zich splitsen in deze 4 groote onderafdeelingen.
Wapen der infanterie f 4,S39,686.
Wapen der cavalerie. 1,687,793.
Wapen der artillerie. 2,105,236.
Wapen der genie 337,527.
f 8,970,242.
De minister heeft bij deze afdeeling gevoegd
jlen staat der ellectieve sterkte, van het leger op
1 Juli I860 waaruit wij liet volgende outleeneu
Olficieren. Troepen.
1. Groote staf, prov. eu plaatse
lijke staven, mil. admini
stratie, geneesk. dienst 174
2. Infanterie989
j3. Cavalerie178
4. Artillerie400
5. Genie93
waartoe echter gerekend zijn circa 29000 mili
ciens niet groot verlof afwezig.
Met inbegrip van het kader waren op 1 Juli
vrijwillig aaiigeworvenen in dienst:
Bij het wapen der infanterie6190
u a cavalerie 2028
ii a artillerie 2195
I, genie 392
41,880
3,992
10,339
1,022
10805, benevens
i 1604, die volgens art. 9 der militiewet tot eene
vrijwillige verbindtenis zijn toegelaten en tevens
nog militiepltchtig zijn.
De Memorie van Toelichting bij het wetsont-
twerp tot afschaffing der doodstraf, resumeert in
•de volgende woorden het standpunt dat de regee
ring in deze quaestie inneemt: Vat uien al het
voorgaande te zamen, met het oog op den stand
der vraag, toen zij voor het laatst met eenige
uitvoerigheid in 's lauds vertegenwoordiging werd
besproken (1847), dan kouit men tot het volgende
resultaat:
1°. toen was de doodstraf alleen afgeschaft iu
éen Staat van Noord-Amerika en dit zells was
hier te lande onbekend; nu kunnen Europa en
Amerika wijzen op niet minder dan veertien
Staten, waar de doodstraf sedert korteren oflau-
geren tijd niet meer beslaat, en op een niet min
der groot aantal (Wuriemherg, Weimar, Baden,
Engeland, België, Zweden, enz), waar de vraag
der afschaffing voortdurend aan de orde is.
2°. toen heerschle er op wetenschappelijk ge
bied, na langdurigen en hevigen strijd, een tijd
perk van stilstand, met overhelling naar de rich
ting van het behoudnu is de st'rijd weder
levendiger dan immer en de corypheën der weten
schap verklaren zich schier alom met meer kracht
dan ooit te voren voor de afschaffing.
3". toen moge zich hier en daar, nu en dan,
ook buiten de rechtsgeleerde wereld, eene enkele
krachtige stem tegen de doodstraf hebben ver
heven, van de algemeene beweging, in het einde
der vorige eeuw door Beccaria opgewekt, was
geen spoor meer te vinden; nu is die beweging
als herboren, en ook in Nederland zijn er spre
kende teekenen des tijds, dat het rechtsbewust
zijn van de meest verlichten en beschaafden zich
over het algemeen met het werk des beuls niet
meer verdraagt.
Hel voorbeeld is dus door vele anderen gege
ven. Zal Nederland het niet eindelijk volgen?
In 184U, in 1847, in 1854, in 1859, steeds heeft
uien de wenschelijkheid der afschaffing erkend,
altijd echter ouder bijvoeging dit was de ge
ijkte term dat de toestand der maatschappij
daarvoor nog niet rijp was. De regeering heeft
thans niet te onderzoeken, of men zich voor negen
en-twintig, voor tweeën-twintig, voor vijftien,
voor tien jaren met liet uiten van die nieeuing,
met liet stellen der uitzondering, der dilatoire
exceptie naast den in beginsel aangenomen regel,
zonder eenig bewijs voor hare gegrondheid, had
moeten vergenoegen. Wat daarvan zij, thans, na
alles wat er in de laatste jaren over de dood
straf is voorgevallen, kan men niet meer volstaan
met algemeene phrases, die alle discussie afsnij
den. Het is de dure plicht van regeering en ver
tegenwoordiging zonder parti pris, zonder voor-
of tegeniugenomenheid, het groote vraagstuk van
alle zijden te beschouwen.
De regel, geene verkorting, geene vernietiging
van het menschelijke leven, door de maatschappij
als straf uitgeoefend, buiten het geval van onver
mijdelijke noodzakelijkheid ter handhaving dcr
openbaie rust en veiligheid, moet zonder dubbel
zinnigheid vaststaan. De uitzondering mag, omdat
zij eene uitzondering is, niet worden aangenomen
bij gebreke van afdoende bewijzen.
Op dit standpunt het eenig juiste naar haar
oordeel wenscht de regeering zicli te plaatsen
bij de verdere bespreking van dit vraagstuk en
van dat standpunt betoogt zij1°. dat de dood
straf in strijd is met de beginselen der
nieuwere strafleer.
2s. dat de doodstraf in strijd is inet de
b ij zonde re vereischten van een deugde-
1 ij k s trafsteise 1.
Bovendien komt hierbij in aanmerking de toe
kenning van gratie als regel in stede van uit
zondering Cijfers spreken hier sterker dan woor
den. In Nederland (Noordelijke provinciën) zijn
in 58 jaren (1811 tot 1868) van de 490 doodvon
nissen 101 uitgevoerd en 389 (ongeveer 'ls, veel
meer dan niet uitgevoerd; en terwijl de verhou
ding der uitgevoerde tot de niet uitgevoerde van
18211830 nog was van 24 tot 50, was die ver
houding van J8511860 van 8 tot 71, ofschoon
in de laatste tien jaren zeven (18541860) be
grepen zijn, gedurende welke art. 13 der wet
van 29 Juni 1854 reeds van kracht was. Na 1860,
dus sedert negen jaren, had geene enkele exe
cutie meer plaats.
Beter dan alle redeneeringen bewijst dit, dat
de doodstraf, ook waar zij rechtens nog beslaat,
al meer en meer begint te zwichten voor de
kracht der overtuiging die, sterker dan de ge
schreven wet, zich tegen haar keert.
Maandag-avond is door eenige ingezetenen onzer
stad eene vergaderinggehouden, waarin besloten is,
om eene vereenigingtot bevordering van het school
bezoek op te richten. De vergadering heeft eene
commissie benoemd om middelen aan te geven,
waardoor dit doel kan verwezenlijkt worden,
opdat zOo spoedig mogelijk eene algemeene op
roeping kan geschieden, en allen die in deze
zaak belangstellen tot het houden eener hijeen-
komst kunnen opgeroepen worden. Er is voor-
loopig nog niets beslist omtrent de toetreding tot
het Schoolverbond.
Wij verheugen ons, dat thans ook hier ter
stede de handen aan het werk zijn geslagen, en
voegen alleen dezen uensch hierbij dat wanneer
spoedig Leidens burgerij zal opgeroepen worden
om van zijne sympathie voor haar doel te doen
blijken, de Vereeniging moge ondervinden dat
ook in onze stad liet aantal groot is van hen
die een der ergste kwalen van onze maatschappij,
het schoolverzuim, willen helpen bestrijden!
Bij circulaire aan de abonné's op Het Noorden
wordt door de redactie van dat blad medegedeeld,
dat het zijnen zetel met 1° Februari 1870 naar
Amslerdam zal verplaatsen.
„Onder dezelfde redactie" zegt de circulaire,
„zal het blad die uitbreiding ondergaan, welke
in den legenwoordigen tijd een politiek dagblad,
dat aan de wenschen en behoeften zijner lezers
wil beantwoorden, moet hebben."
Voor de tegenwoordige abonné's blijft de prijs
op f2 per kwartaal bepaald, voor de nieuwe is
die op f 3 per kwartaal vastgesteld.
Bij het dezer dagen alhier gehouden natuur
kundig staatsexamen, volgens art. 4 der wet van
1 Juni 1865, zijn de heeren Vaue, van Valken
burg, Bleekrode, Trousselot, Giltay en Fyan
toegelaten.
In de eerste helft der maand November zijn
aan het postkantoor alhier bezorgd de volgende
brieven, die wegens onbekendheid der adressan
ten niet bezorgd zijn kunnen worden:
B. v. d. Burg, E. v. Bekking, J. G. Swart, J. De
Wolf, M. v. Laar, M. v. Laar, A. Crama Stelle,
F. v. d. Werf, Mej. G. De Groot, J. W. D. Koek,
J. W. v. d. Linden, allen te Amsterdam M. Bouw
man te Aarlanderveen D. v. Wijk te Bodegraven;
E. T. Plantenga te Boxum;P Lancel, J. C. Kroes,
beiden te Breda; W. Galoudie te KuilenburgBen
jamin te Dordrecht; H. J. Delcourt, J. L. Nijhoff,
beiden te 's-Gravenhage; Flippo, A. Meijer, beiden
te HazerswoudeH. M. D. v. Gelder te Iledel;
H. v. d. Sluis te KaïnperzeedijkVan Leiden te
Koudekerk; H. Van Paasen te Langstraat; K. Bo
degraven te Leiden; K. B. J. De Bruin te Middel
burg; J. Tang te Noordwijkerhout; H. C. Wage-
maar te Rotterdam; K. J. Nieuwpoort te Rijns
burg; H. Haanvast van Duuren te SchiedamM.
RuigrOk ïe Schouten; K. MnDitemnltar l«Jt Zanit;
Wed. C. Bos te Zevenhuizen.
Naar men verneemt zal op 24 December e. k.
te Arnhem eene algemeene vergadering gehouden
worden van het Genootschap van leeraren aan
de Nederlandsche Gymnasiën en Hoogere Bur
gerscholen. Die bijeenkomst is belegd, om te be
slissen over een voorstel tot bet indienen van een
adres aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal
betreffende bet aanhangig Ontwerp van Wet. op
liet Hooger Onderwijs. Een concept adres van vrij
groote» omvang is dezer dagen aan de leden
van liet Genootschap toegezonden. Daarin worden
nagenoeg alle artikelen van bet genoemde ont
werp behandeld, die betrekking hebben op het
gymnasiaal onderwijs. Vooral is de verhouding
der progyninasia tot de gymnasia, de geest waarin,
en het doel waartoe de eerstgenoemde soort van
inrichtingen moeten werkzaam zijn, uitvoerig
besproken. Ook wordt de meening verdedigd, dat
ruime subsidiën aau gemeente-inrichtingen meer
nut kunnen stichten, dan een betrekkelijk groot
aantal Rijksgyinnasia. In dit opzicht wijkt het
gevoelen der opstellers van het concept-adres
geheel en al af van dat der regeering, wier ont
werp echter met ingenomenheid door hen wordt
begroet. {N. It. Ct.)
Hel Staatsblad bevat liet besluit van den 8*t8n
December 1869, houdende de vaststelling van den
vonn van het plakzegel voor handelspapier.
Artikel 1. Het plakzegel voor handelspapier
is \an rechthoekigen vorm en heeft eene lengte
van vierenveertig millimeters bij eene breedte
van twintig millimeters.
Het is parelkleurig en voert in het midden
een medaillon, bevattende op een witten grond
's Rijks wapen, omgeven van een eike en een
oranjetak, onder het wapen met elkander ver-
eenigd.
Het wapen met de takken is van eene blauwe
kleur voor de zegels van fb, in hoofdsom en min
der, en van eene roode kleur voor de zegels bo
ven I 5, in hoofdsom.
Zoowel hoven als onder het genoemde medail
lon is het bedrag van het Regelrecht in hoofdsom
in zwarte kleur uitgedrukt op een grond, waarop
in microscopische letters ettelijke maleo het
woord plakzegel voorkomt.
De buitenrand van het zegel bevat de woor
den: plakzegel Koninkrijk der Neder
landen.
Art. 2. Dit besluit treedt in werking den l",n
Januari 1870.
De inspecteur van den geneeskundigen dienst
der landmacht heeft bij de bereden wapens in
gevoerd: 1*. de sacoehes d'amhulance van zwart
leder, aan weerszijden van het paard van een
der manschappen te bevestigen2" de sacoehes
voor de officieren van gezondheid bij die wapens,
kleineren van geel leder. Die voor de ambulance
bevatten verbaudstoffeii, liet instrumentenkistje
en nog een mahoniehouten kistje voor de nood
zakelijkste geneesmiddelen. De sacoche van den
officier van gezondheid bevat verbandstoffen en
3 veldfourniquetten.
Bij de infanterie was reeds vroeger de ver-
bandransel ingevoerd.
Zaterdag den 18<Un dezer zal de audiëntie van
den minister van binnenlandsche zaken geen
plaats hebben.
Z. M. heeft benoemd tot gewoon hoogleeraar
in de medische faculteit der hoogeschool te Gro
ningen den heer Dr. lluizinga, adsistent bij het
physiologisch laboratorium dier hoogeschool.
Z. M. heeft de benoeming vau W. Knaapeu,
burgemeester van Geldrop, tot secretaris dier ge
meente bekrachtigd.
Z. M. heeft goedgevonden den viee-admir. J. Boe
len, op zijn verzoek, met den laatsten Decern bei-
aanstaande, eervol te ontslaan uit zijne tegen
woordige betrekking van lid van het hoog mili
tair gerechtshof, onder dankbetuiging voor zijne
vele, goede en laugdurige diensten, en hem, met
ingang van den l»lcn Januari 1870, krachtens art.
36, in verband met a van art. 38 der wet van
den 28ste" Augustus 1851 Staatsblad n°. 126), ter
zake van langdurigen dienst, op pensioen testel
len, ouder toekenning, ingevolge art. 21, in ver
band met lit. a vaD art. 14 der wet van gelijke
dagteekening (Staatsblad li". 127), van een jaar-
lijlre^»L pOnClAOn iron /"1UÖO
Z. M. heeft bevorderd den kapitein ter zee
J. E De Man, adjudant des Koniugs iu buiten-
gewonen dienst, met den 1"*" Januari 1870 tot
schout-bij-nacht, en met dat tijdstip, onder eer
volle afvoering uit liet korps zee-ollicieren, be
noemd tot lid van liet lioog militair gerechtshof.
Z. M. heeft ter zake van langdurigen dienst, inet
den l,t0« Januari 1870, op pensioen gesteld de ka
pitein-luitenants ter zee A. L. Palm, F. J. Abresch
eu H. Schokker, onder toekenning van eenjaar-
lijkscli pensioen voor den eerstgenoemde van
/■1500 en voor de beide laatsten ieder van f 1400
goedgevonden den adjunct-administrateur A. M.
Montijn, dieuende bij den zeemacht iu Oost-Indië,
op zijn verzoek, eervol uit den zeedienst te ont
slaan, niet den laatsten der inaand waarin dat
besluit ter zijner kennis zal worden gebracht;
goedgevonden bij het personeel van den genees
kundigen dienst der landmacht in Nederl. Indië
te benoemen: tot officier van gezond beid der 3d°
klasse de heeren A. W. J. Deijeen B. Loeckener.
Z. M. heeft pensioen verleend aan: G. R. Huis
man, gewezen hoofdonderwijzer te Helpman, gem.
Haren, ten bedrage van /"280 'sjaars; T. W. Bee-
ker, gewezen hoofdonderwijzer in de Rijp, ten
bedrage van 1780 's jaars, met intrekking van het
pensioen van f 683.
UIT EGYPTE.
(Slot.)
Den volgenden dag zette de vloot zich iu be
weging door het kanaal. Ten 9 uur precies lichtte
de Aigle het anker en achtereenvolgens, met tus-
schenpoozen van 10 minuten, zag men het kanaal
opvaren de Greif met den keizer van Oostenrijk,
dc Grille met den prins van Pruisen, de Valk niet
prins Hendrik enz. Achtereenvolgens ziet men naar
de opening van het kanaal langzaam opstoomen
(die opening was kenbaar aan twee houten obe
lisken in den vorm van die van de Luxor) de
Peluse van de Messageries Irnperialees, le Musr, die
het geheele personeel van de Consuls aan boord
heeft, de booten der Oostenrijksche Lloyd, met
het gevolg van den keizer van Oostenrijk, de
Oostenrijksche oorlogsvloot met Von Beust en den
Hongaarschen minister Andrassy aan boord sche
pen met hoog- en laaggeplaatste ambtenaren uit
de verschillende landen van Europa en met ge-
inviteerden en niet geïnviteerde»om i uur liep
de America liet kanaal in, tot groote vreugde van
de Amerikanen, die zich al zoo langzamerhand
geprepareerd hadden om dien dag ru9tig in de
haven te blijven liggen; de kapitein had wel