Tot toelichting van hetgeen gisteren in de T weede
Kamer is geschied, de weigering der som, uitge
trokken voor het beheer der kerkelijke goederen,
laten wij hier het verzoekschrift uit Utrecht, be
trekkelijk deze zaak volgen:
Aan de Leden aan de Tweede Kamer der
Stalen Generaal.
Geven met verschuldigden eerbied te kennen
deondergeteekenden, leden der Nederl. Herv. kerk:
Dat zij met bevreemding ontwaard hebben, dat
bij de begrooting voor 1870, ingediend door den
minister van financiën, tevens tijdelijk belast met
het departement der Herv. en andere eeredien
sten, behalve den R.K., Hoofdstuk VII C, 2de afd.,
N". I, alsnog de kosten voor het kerkelijk beheer
der goederen van de Herv. gemeenten zijn uitge
trokken, niettegenstaande de regeering dit beheer
geheel aan de kerkelijke gemeenten heeft vrijge
laten.
Dat deze bevreemding nog grooter is geworden
door de in den bij dit gedeelte der begrooting be
hoorenden uitgewerklen en toelichtenden staat gevoegde
aanteekening, dat men voornemens is dezen post
als een fixum toe te staan aan het algemeen col
lege van toezicht, uadat de nieuwe organisatie
van het Hervormd kerkgenootschap zal zijn tot
stand gekomen.
Dat zij vermeenen, dat juist deze nieuwe orga
nisatie moet en zal strekken, om dat beheer ge
heel van den staat te scheiden en alleen door de
gemeenten te doen voeren eu dat dus daardoor
elke aanspraak zal ophouden, om de kosten daar
voor door den staat te doen dragen.
Dat toch het nieuwe algemeen college van toe
zicht en de provinciale colleges van toezicht zijn
uit den boezem der gemeenten en der kerk sa
mengestelde colleges tot het beheerder kerkelijke
goederen, die niet van den staat maar van de
gemeenten en de kerk hun mandaat ontvingen,
die niet teu behoeve van den staat, maar ten be
hoeve van hen, die dat mandaat gaven, het uit
oefenen, en wier noodzakelijke kosten derhalve
niet door den staat, maar door de gemeenten en
de kerk behooren gedragen te worden.
Dat dan ook die colleges een officieel karakter
missen, daar reeds door het besluit van 9 Febr.
1866 (Stbl. N°. 10) met 1 Oct. 1S69 eene bemoeie
nis der regeering met dat beheer heeft opgehou
den en reeds aan het daarbij ingestelde algemeen
college de bevoegdheden waren opgedragen bij
besluiten of reglementen omtrent dit onderwerp
aan den Koning of aan den minister voorbehou
den, zoodat ook de machtiging bij kabinetsbe
schikking van 22 Aug. 1869, N°. 7, tot overdracht
va» de zorg voor het beheer der kerkelijke goe
deren gegeven, geenszins aan het nieuwe alge
meen college van toezicht eenig officieel of staats
rechterlijk karakter kan geven.
Dat daarenboven in het verleenen van staatssub
sidie voor het beheer op deze wijze eene onbil
lijkheid ligt jegens die gemeenten, die zich aan
de nieuwe organisatie niet hebben aangesloten
en die dus van deze bijdrage uit staatskas niet
alleen geen voordeel zouden genieten, maar zelfs
het nadeel zouden ondervinden, dat dergelijke
bevoordeeling van rijkswege van zelf geeft.
Dat immers daardoor de staat, die de Herv. kerk
wenscht vrij te laten in haar eigen beheer en be
stuur, in werkelijkheid partij kiest voor en be
gunstigt die gemeenten, welke het algemeen col
lege van toezicht zullen erkennen boven die an
deren, die een eigen en vrij beheer, natuurlijk
op haar eigene kosten, hebben verkozen en daarin
van hun door den staat en de regeering zelve
erkend recht hebben gebruik gemaakt.
Dat wellicht dit vrij beheer niet door zoo vele
gemeenten zou zijn verkozen indien het algemeen
college van toezicht bij zijn zoogenaamd leidend
optreden in Oct. 1868 en later de vrijheid en on
afhankelijkheid der gemeenten met 1 Oct. 1869
in zijn olie recht had erkend.
Dat, zoo de ïegeering meent deze sommen nog
te moeten toestaan aan het Hervormd kerkge
nootschap, dit dan billijker zou kunnen geschie
den door die te doen strekken tot. bestrijding der
klassikale kosten, in zoover daaraan vele gemeen
ten bijdragen en waardoor dus die sommen allen
ten goede zouden komen.
Dat door die sommen te doen strekken, zoo
als ze thans worden uitgetrokken, een deel der
Hervormde kerk wordt benadeeld, dat, tot behoud
zijner vrijheid en onafhankelijkheid gedwongen
een eigen beheer te kiezen, toch zeer zeker daar
door niet buiten de Ilervonide kerk en dit Her
vormd kerkgenootschap staat.
Dat eene zoodanige begunstiging van het eene
deel van dit kerkgenootschap boven het andere
zou daarstellen een staatkundig beginsel, gevaar
lijk voor de vrijheid van al de kerkgenootschap
pen, in strijd met artt. 165 en 168 der grondwet,
waartegen de ondcrgeteekenden met den mees
ten aandrang moeten opkomen.
Weshalve zij uwe vergadering eerbiedig, maar
dringend verzoeken dezen post van uitgaaf op de
ingediende begrooting niet goed te keuren.
(Get.) R. Van Meerlant, A. Kuyper, M. II. Van
Ascli van Wijck, B. J. L De Goer, J. .1. Teding
van Berkhout, Groen van Prinsterer, Van den
Berch van Heemstede.
Wij vestigen de aandacht der politie op een
feit, dat men hier dagelijks in verschillende stra
ten kan waarnemenhet spelen van jongens om
centen, liet zoogenaamde „plompen", als hazard
spel bij de politie-verordening en bij de wet ver
boden. Wij behoeven niet te zeggen tot welke
verkeerde dingen dit aanleiding geeft; nog dezer
dagen is ons een geval bekend geworden, waarbij
een jongen, die door dit spelen meer geld noodig
had dan hij verdiende, op den goeden weg is
gebracht om te stelen! Strengheid kan in dezen
niet genoeg aangeprezen worden
Het studenten muziek-gezelschap Sempre Cres
cendo gaf gisterenavond een concert op Zomer-
zorg ten voordeele der algemeene armen dezer
stad. De orkestwerken, met zorg gekozen, werden
met netheid uitgevoerd vooral de prachtige derde
symphonie van Mendelssohn Barlholdy voldeed
algemeen, jammer slechts dat in de finale de
koperen instrumenten wat zuiverheid en discre
tie betreft veel te wenschen overlieten.
Spohr's ouverture „Berggeist" en Reissigers
„Yelva" werden flink afgespeeld. De solisten, dit
maal twee dames: mevrouw Johnson Graever,
pianiste van H. M onze Koningin, uit Londen, en
mejufvrouw C. Meysenheim, uit's-Hage, leerlinge
van den heer Seiffert, verwierven terecht den
algemeenen bijval.
Wij kennen van harte gaarne echter deneere
palm toe aan mej. Meysenheim, die, ofschoon zij
nog slechts voor korten tijd hare loopbaan als
concertzangeres begon, reeds blijken gaf van groo-
ten aanleg en ijverige studie. Zij won ieders
symphatie door hare schoone zuivere stem, door
hare eenvoudige en gemakkelijke voordracht.
Vooral kwamen hare rijke stemmiddelen uit in
het aria uit Halévy's mousquetaires de la reine
en „Icli will dir's nimmer sagen" van Louis
Lübeck. Deze jeugdige en lieftallige artiste is
eene aangename verschijning in de muzikale
wereld, en indien zij op den ingeslagen weg
blijft voortgaan, durven wij haar gerust eene
schoone toekomst voorspellen.
Was het misschien te wijten aan het gebrekkig
accompagnement van het orkest, dat nu eens
de piano geheel overschreeuwde, dan weder, wat
vooral bij de polonaise het geval was, volstrekt
niet stemde, dat mevrouw Johnson Graever min
der succes had dan zij wellicht vrediende? Het
concert van Litolff voldeed ons als compositie
niet. Het scherzo was wel is waar piquant, doch
te eentouig en te lang gerekt. De polonaise werd
zeer verdienstelijk door haar uitgevoerd, terwijl
zij eene bewonderenswaardige techniek bleek
(e bezitten. Seuipres orkestdirecteur, de lieer
A. J. Wetrens, zoowel als liet bestuur met den
ijverigen president den heer .1 11. Van Reenen aau
het hoofd, hebben aanspraak op onze dankbaar
heid voor den genotvollen avond, dien we gis
teren op Zomerzorg hebben doorgebracht.
Up Dinsdag den 14.d«1> December zal door de
Nationale Zangvereeniging alhier in de Stads-Gehoor-
zaal hare gewone jaarlijksche uitvoering Worden
gegeven. Het programma, waarop verscheidene
nummers van classieke meesters voorkomen, be
looft voor de hoorders een alleszins genoeglijken
avond, zoodat wij niet twijfelen of het publiek zal
door een goede opkomst blijken geven, dat liet de
pogingen der Vereeniging tot verbetering van het
volksgezang op waarde weet te stellen.
Volgens een „ingezonden stuk" in hel (Rotter-
damsche) Volksblad heeft Z. M. de Koning aan de
weduwe van den werkman, die onlangs van het
koninklijk paleis viel eu dood op de plaats bleef
liggen, een vast inkomen van 8 's weeks verze
kerd, benevens een jaargeld van 100 tot aan het
tijdstip der meei derjaiigheid aan ieder kind, wier
opvoeding verdi r geschiedt op kosten des Ko-
nings, die eindelijk den bij het regiment grena
diers en jagers in dienst staanden zoon nog bij
zonder heeft aanbevolen, om tot bevordering in
aanmerking te komen.
De publieke aanbesteding der militaire lakens
heeft dit jaar aan het Rijk het niet onbelangrijk
voordeel van 70,000 gulden opgeleverd.
Uit Groningen wordt ons gemeldDe heer
H. J. Van Aiiknin, phi 1. nat. doctorandus, tijdelijk
leeraar aan de Rijks hoogere burgerschool alhier,
heeft besloten de door den Raad der gemeente
Rotterdam op hem uitgebrachte benoeming tot
leeraar in de planten- en dierkunde aan de hoogere
burgerschool aldaar te aanvaarden. (iV. R. Cl.)
Naar wij vernemen, zijn tot officier van de orde
der Eiken Kroon benoemd de kapitein der ar
tillerie VV C. Hojel, werkzaam aan de K. M.
Academie te Breda, en tot ridder dierzelfde orde
de 1ste luitenant der artillerie F. H. Usener,
thans gedetacheerd in Zweden bij de fabricatie
van zwaar kustgeschut. Vad
Z. M. heeft benoemd tot plaatsv. kantonrechter
te Bergum W. Hellema, burgem. der gemeente
Achtkarspelen en candidaat-notaris, wonende te
Buitenpost.
Z. M. heeft bevorderd: lot luit. ter zee der lste
klasse, den luit. ter zee 2de kl. C. E. Uhlenbeck
en tot luit. ter zee 2de kl. den adelborst lste kl.
Jhr. J. C. R. Westpalm van Hoorn.
Z. M. heeft met. het einde der maand Decem
ber 1869 aan Mr. J. Cornelissen, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend als schoolopziener in het
zevende schooldistrict der provincie Overijsel,
onder dankbetuiging voor de. vele en belangrijke
diensten, door hem aan het onderwijs bewezen;
en met ingang van I Januari 1870 tot schoolop
ziener in dat district benoemd Mr. J.H.E. Mees
ters, te Avereest.
Z. M. heeft aan L. II. De Bas, op verzoek, eer
vol ontslag verleend als lid van het college van
regetiteu over het huis van arrest te Zutfen, en
benoemd tot lid van genoemd college Jhr. 11. A.
D. Coeneu, burgemeester der gemeente Zutfen.
Z. M. heeft aan den minister van oorlog J. J.
Van Muiken vergunning verleend tot het aanne
men en dragen van de versierselen van grootkruis
der orde van Leopold (militaire), en aan E. Verveer,
kunstschilder te. 's-Gravenhage, tot het aannemen
en dragen der versierselen van ridder der Leopolds
orde, hun door Z. M. den Koning der Belgen
geschonken.
Z. M. heeft de benoeming van J. W. Van Roijen,
burgemeester van Nijeveen, tot secretaris dier ge
meente bekrachtigd.
Hazkrswoude, 3 Dec. De heer A. W. Van Son,
pastooor dezer parochie, vierde, onder algemeene
deelneming en belangstelling, jl. Zondag het feest,
dat hij 25 jaar in deze gemeente als herder
werkzaam was. Den volgenden dag werd hier
een nieuwe R. C. school met veel plechtigheid
geopend en ingewijd. De kinderen werden op
krentenbrood en chocolade onthaald.
Gouda, 7 Dec. De aanbesteding der nieuw te
bouwen Remonstransche kerk alhier heeft heden
plaats gehad. Tien biljetten waren ingeleverd.
De laagste inschrijver was W. De Jong alhier,
aan wien onder nadere opprobatie van heeren
Ged. Staten van Zuid-Holland, voor de som van
f 13,795, voorloopig het werk gegund is. De
hoogste inschrijving bedroeg 15,863.
Gisterenavond vergaderden de leden van de
tweede sectie Metalen Kruis, in het gewone
lokaal „de Paauw" alhier; na afloop daarvan
vereenigden de leden zich met hunne Dames tot
een Bal, dat tot in den nacht voortduurde en in
de beste orde is afgeioopen.
Maastricht, 5 Dec. Naar men verneemt, zal
het belangrijke fort St.-Pieter van deze vestiDg
publiek door het Rijk worden verkocht.
Gemengde Berich t e li
bit Rome wordt geschreven, dat het met het
Latijnspreken der bisschoppen, die tot bijwoning
van het concilie daar thans verzameld zijn, niet
best gaat. Bij gelegenheid van het opstellen van
een adres aan den paus, ontstond dientengevolge
groote spraakverwarring: eenige Amerikaansche
bisschoppen begonnen Fransch tc spreken, totdat
de bisschop van Reggio er op aandrong om zich
toch van het Latijn te bedienen. Het gevolg was,
dat verscheidenen zwegen.
De oorspronkelijke Zerline uit Mozarts Don
Juan is eerst dezer dagen overleden. Zij was
trouwens 10U jaar oud. Haar naam was Codecasa;
zij woonde te Milaan en heeft indertijd onder
Mozarts eigen leiding de beroemde partij in de
Don Juan voor het tooneel te Praag ingestudeerd.
Eene vervalsching van saffraan. Volgens Blan-
chez gebruikt men sedert eenigen tijd meermalen
ter vervalsching van saffraan krijt; hij vond eens
in 2 gr. saffraan 0.250.35 krijt. Het krijt wordt
denkelijk als poeder met honig tot een papje
aangemengd, en dan met een penceel op de saf
fraan gebracht. De pap is bovendien nog met
eene gele kleurstof geverfd. Deze is echter niet
nader nagegaan. (Ned. Ind.)
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur!
Eindelijk is er dan toch een stem opgegaan
uit de Leidsche burgerij over het Leesmuseum. Uw
artikel van voor eenige weken had natuurlijk
ten doel eene discussie over dit onderwerp uit
te lokken, ten eiude door gedachtenwisseling mo
gelijk een goed plan te doen geboren worden.
Daartoe is echter volstrekt noodig, dat van de
belangstelling in een goed Leesmuseum onder
onze medeburgers, die geene leden zijn van het
tegenwoordige Leesmuseum, iets meer blijke dan
tot hiertoe gebleken is. Bibliophilos is de eerste,
die het stilzwijgen heeft afgebroken.
Ik laat het aan u over, M. de R., de denkbeel
den, door hem in het midden gebracht, nader te
bespreken. Vergun mij alleen, als lid van ons
Leesmuseum, ook een duit in 't zakje te werpen.
Commissarissen, leden en niet-leden van het L.,
we zijn het er allen over eens, dat de tegen
woordige inrichting in alle opzichten veel te
wenschen overlaat.
„Ei ei, dus 't werk verrichten van den predi
kant", viel de arts in. „De man heeft mij onlangs
n goeden ernst verzekerd, dat hij zooveel mo
gelijk het bijgeloof bestreed Doch misschien zijn
de middelen, die gij daartoe hebt aangewend,
vermakelijker en meer afdoende dan die door
hem gebezigd worden."
Kornelis verhaalde nu, dat het hun gelukt was
een grooten zwarten kater te vangen, en dat hij
daarmee op het dak van Van Ampels woning
was geklommen. Toen hij ontdekt had, dat er
veeren op het vuur stonden, had hij het dier
met kracht door den schoorsteen naar beneden
geworpen. Door de haast waarmee hij daarop
van het dak had willen afklimmen, was hij op
een zwak punt er door gezakt, en op de zolde
ring te recht gekomen, waardoor een groote hoe
veelheid spek en een menigte worsten naar be
neden waren gevallen. Door de. groote verwarring
en het ijselijke rumoer in het woonhuis was het
hem gelukt ongemerkt langs den ladder in de
schuur af te dalen, en te ontvluchten.
„En hoe is 't met den duivelbanner gegaan?"
vroeg de van het lachen schuddende arts.
„Nu," herinnerde Kornelis, „mijnheer heeft
mij geheimhoudiug beloofd. De schurk is ter dege
door ons afgestraft en zal, vertrouw ik, nimmer
hier terugkomen om zijn kunsten te vertoonen.
Eigenlijk", lachtte hij, „zijn wij de beste duivel
banners."
„Zoo'n tragisch voorval met zoo'n komischen
afloop, doet misschien beter uitwerking dan een
half dozijn saaie preeken tegen het. bijgeloof,"
meende de arts. Zeg Plank! kan ik je dienen
met een glas punch?" vroeg hij.
„Dank je m'nheer! Ik heb tot nog toe mijn
eigenlijk verzoek verzwegen," hervatte Kornelis.
„En dat is?" vroeg de arts.
„Dat m'nheer nu eens naar de Van Ampels
ging. Ik vrees, dat de vrouw des huizes erg ge
schrikt heeft," voerde Kornelis aan.
„Geen nood Plank," troostte de dokter. „De
menschen zijn hier niet teergevoelig. Zenuwen
als staal, longen van ijzer en magen als die van
roofvogels," prevelde hij.
„Weergaasch! je hebt daar een mooie studen
tenstreek uitgevoerd," zei hij, Kornelis op den
schouder kloppende. „Je liadt het korps geen-
oneer aangedaan. Je zult zeker wel meer aar
digheden hebben uitgevoerd," meende de dok
ter, die het gulden academieleven niet vergeten
kon.
„Zoo'n enkele," verzekerde. Kornelis. „Maar
m'nheer, ga toch als het belieft," smeekte hij.
„Ik zal des noods de kosten betalen en daar het
zeer donker is, m'nheer op weg begeleiden. Wie
weet," vleidde hij, „welk een vermakelijk verhaal
Van Ampel van 't gebeurde opdischt."
„Nu Plank, je hebt een goed hart en je aan
bod om mee te gaan neem ik gaarne aan, maar
de kosten worden op dendommen boer verhaald.
Wij drinken bij onze tehuiskomst er een goed
glas punch voor, weet je? En nu allonszei de
dokter terwijl hij zijn stok nam.
Lang moest Kornelis bij de woning van Van
Ampel op den arts wachten, die vruchteloos be
proefde den boer uit te hooren.
Van den duivelbanner werd door niemand der
huisgenooten een wooul gerept.
„Hier moet iets buitengewoons voorgevallen
zijn," meende de dokter. „Uw dochtertje is erger
dan ze geweest is, en de pols vau uw vrouw is
zeer gejaagd. Hoe is dat gat daar in den zolder
gekomen?" vroeg hij naar boven wijzende.
„Boeven ondeugende rekels!" viel Van Am
pel in. „'k Zal 't heur ofleeren. Morgen angeven.
Grietien is er nog naor van."
„Laat. over een half uur de medicijnen halen.
Uw kind kan genezen worden, zoo ge ophoudt
haar maag als een vuilnisbak te gebruiken,
waarin elk zijn vuil mag werpen," zei de dokter
heengaande.
„Nu Plank, 'k heb daar 'n nul op 't request
gekregen. Ze zijn zoo stom als eenden, 't Eenigste
dat ik te weten gekomen ben, is, dat hij mor
gen procesverbaal zal doen opmaken."
„Ben je dwaas? Denk je dat dat voorvalletje
gevolgen zal hebben," troostte hij, toen Kornelis
door deze mededeeling bevreesd werd.
„Morgenochtend ga ik terstond naar onzen
burgemeester en zal hem de geheele toedracht
der zaak mededeelen. Wij zijn van onzen aca
demietijd af beste vrienden. De dikke houdt van
zoo'n grap en ik zal hem doen lachen, dat hij schudt.
Van Ampel zal bij hem alles moeten opbiegten."
Geen slaap had zijn verkwikkeuden invloed
over Dina uitgeoefend, toen Kornelis laat in den
nacht te huis kwam. Ze had hem op 't spinmaal
niet gezien; zou hij op een ander verliefd zijn?
Ze had hem in den laatsten tijd minder blijken
van genegenheid betoond, men kon niet weten
In haar geheele leven was ze niet zoo door ja
loezie geplaagd geworden dan thans.
(Wordt vervolgd.)
