linieerd en in algemeene trekken, naar locale
omstandigheden omschreven worden.
2. De statistiek van het schoolverzuim is niet
nauwkeurig en de conclusie, dat een vierde ge
deelte van de kinderen tusschen de vijf en twaalf
jaren van onderwijs verstoken blijven, geheel
valsch.
3. Aan art. 196 der grondwet is nog niet vol
daan; er is overal in ons land nog geen voldoend
lager onderwijs.
4. Een der voorname oorzaken van het school
verzuim is: gebrekkig onderwijs. Het gebrekkig on
derwijs is veel algemeener dan de regeerings-
verslagen doen voorkomen.
5. Het gebrekkig onderwijs neemt in het alge
meen sedert 1858 langzaam toe, in verhouding
misschien tot het toenemende schoolverzuim.
6. Het leidend beginsel van het lager onder
wijs, dat uitgaat van het ministerie van binncn-
landsche zaken, is niet practisch maar meest ad
ministratief.
7. De opleiding van de onderwijzers moet meer
practisch zijn, zij is te uitsluitend wetenschappelijk.
8. De openbare hoofdonderwijzers moeten
overal, boven en behalve hunne vaste jaarwed
den, welke zij tegenwoordig genieten, een bur
gerlijk inkomen hebben in verhouding tot het
toenemend aantal hunner leerlingen.
9. De beweeglijke inkomsten der hoofdonder
wijzers moeten bij het toekennen van pensioen,
evenals bij de rijksambtenaren, zoo mede de som,
die verstrekt wordt voor vrije woning en tuin,
of het genot er van, in aanmerking komen.
10. Het genot van pensioen voor de kerkelijke
bedieningen moet bevorderd worden.
11. Oude, ziekelijke, zwakke en ongeschikte
onderwijzers moeten onder genot van pensioen,
op genoemde voorwaarden ontslagen kunnen
worden.
12. De onderwijskrachten moeten naar aan
leiding van art. 18 der wet op het onderwijs,
versterkt en vermeerderd worden.
Een nieuw bewijs, dat men buitenslands weet
te waardeeren wat hier te lande op economisch
gebied voorvalt, levert een dezer dagen bij Long
mans en C°. te Londen uitgegeven werkje: Re
cent discussions on the abolition o[ patents for inven
tions in the United Kingdom, France, Germany and the
Netherlands, waarin onder de opiniën en rede
voeringen van sir William Armstrong, graaf Bis
marck, sir Roundell Palmer, lord Stanley, Michel
Chevalier en anderen, ook de belangrijke rede
voeringen voorkomen, welke de minister Fock
en de heer Godefroi bij de beraadslaging over
het, weLsnnt.we.rn tpt afschaffing der uitsluitende
rechten op uitvindingen enz. (octrooien) in de
Staten-Generaal hielden. De Engelsche bladen,
welke een aankondiging van deze uitgaven be
vatten, spreken met veel lof van de redevoerin
gen dezer twee Nederlandsche staatsmannen.
Vaderl.)
Door de te Dordrecht gevestigde makelaars in
koffie is een adres aan den minister van koloniën
gezonden, waarin zij aangaande de quaestie der
veilingen als hun gevoelen kenbaar maken, dat
de middelweg in dezen het verkieslijkst is; dat
het aantal veilingen op den bestaanden voet blijft
met steeds aan de markt te brengen al den voor
raad, die van gouvernements-koffie alhier te lande
aanwezig is, waardoor met meer vertrouwen zou
gekocht (worden) en alzoo meer vastheid aan
het artikel gegeven, dat de weder-uitgifte van
monsters den toestand natuurlijk zal maken en,
daardoor hoogere prijzen bedingende, 's rijks
schatkist zal bevoordeeld worden.
Naar wij vernemen, wordt aan het Ministerie
van Justitie druk gearbeid aan een wetsontwerp
tot afschaffing der tiendrechten. De beginselen,
welke dit ontwerp zou huldigen, zijn nog niet
bekend. Naar het schijnt echter, heeft de heer
Van Lilaar, met het oog op de aanhoudende klach
ten en bezwaren van den landbouwer, gemeend
op beslissende wijze den knoop te moeten door
hakken. AlgDagblad
Naar wij vernemen, heeft de heer J J. Van
Coeverden, onder eerbiedige dankbetuiging voor
de hem toegewezen onderscheiding, Z. M. ver
zocht hem van de aanvaarding er van te willen
verschoonen, zich daarvoor beroepende op de ver
klaring, bij de voordracht van het denkbeeld der
stichting van het gedenkteeken door hem gedaan,
dat hij daarmede niets anders bedoelde dan de
vervulling van een nationalen plicht. Wij hech
ten te meer aan de mededeeling dezer beweeg
reden, dewijl zij niet alleen strekken kan om
verkeerde opvattingen weg te nemen, maar tevens
hulde doet aan het karakter van den man, die
van den aanvang tot het einde aan deze zaak
een zoo belangrijk aandeel had. Industrieel
Het gisteren door den heer J. P. Perrin in de
kerk der Doopsgezinde gemeente alhier, ten voor-
deele van de Vereeniging tot voortdurende onder
steuning der nagelaten betrekkingen van veron
gelukte vissehers der reederijen te Katwijk aan
Zee en Noordwijk aan Zee, gegeven orgel-concert
was zeer druk bezocht. Ook ter wille van het
doel verheugt ons dit zeer. De uitvoering was
zooals men dit van den heer Perrin gewoon is.
De Tweede Kamer der) Staten-Generaal zal
heden te halfvier eene zitting houden. Men ver
wacht dat alsdan de dag der beraadslagingen
over de ontwerpen der staatsbegrooting voor 1870
zal worden bepaald.
Door de afdeelingen der Tweede Kamer zijn
tot rapporteurs over de twee aanhangige kolo
niale wetten, die nu in de afdeelingen worden
onderzocht, gekozen de heeren Fransen van de
Putte, Mirandolle, Thorbecke, Hasselman en Van
Sijpestein.
Nopens de toepassing van art. 5, 2, litt. i
der wet op het personeel, heeft de Minister van
Financiën bij resolutie van 30 October aan een
der provinciale inspecteurs der directe belastin
gen, in antwoord op zijne missive van den 14de" dier
maand te kennen gegeven, dat hij zich met zijne
wetsbeschouwing geheel kan vereenigen. De wet
op de personeele belasting stelt toch vrij bij art.
5, 2, litt. i, o. a. de bergplaatsen van koopwa
ren, onder de beperkende voorwaarde dat in de
localen geen kantoor of winkel wordt gehouden,
noch goederen of waren worden uitgestald; d. i.
voor den handel ten toon gesteld of uitgespreid.
Als eene vrijgestelde bergplaats van koopwaren
is dus niet aan te merken een zoogenaamd mon-
sterlocaal van tabak en sigaren, waarin make
laars volgens de eigen verklaring der belang
hebbenden - de bedoelde monsters tot uitoefening
hunner makelaardij etaleeren. Evenmin zijn onder
die vrijstelling te rangschikken de drie kamers
van een koopman, waarin op tafels en rekken
zijn uitgestald lampen, kandelaars, gas- en andere
ornamenten en verschillende artikelen van weelde
en fijne kramerijen, welke goederen, zooals zij
daar staan, worden verkocht, of dienen tot mons
ter voor gegadigde kooplieden of winkeliers.
De gewone audiëntie van den minister van
financiën, voor de zaken van hervormden eere-
dienst, op aanstaanden Dinsdag 23 November,
die van den minister van koloniën op Woensdag
24 November, en die van den minister van finan
ciën op Donderdag 25 November, zullen niet plaats
hebben.
Amsterdam, 19 November. In plaats van den
onlangs overleden heer Mr. G. J. De Martini is
heden door de orde van advocaten, op het aan
het prov. gerechtshof aan te bieden viertal, ter
benoeming van twee leden van den raad van
toezicht en discipline, geplaatst de heer Mr. J. C-
De Koning. De nominatie bestaat dus thans uit
de heeren Mrs. A. C. Cosman, A. Philips, J. A.
Molster en .T G De Koning.
vGritAVENHAGu, 20 Nov. Naar wij vernemep,
heeft zich alhier eene commissie uit de burgerij
gevormd, ten einde in het feestgebouw op het
Buitenhof, bij inteekening een groot bal te orga-
niseeren. Indien de toestemming mocht worden
verkregen, om dat bal gecostumeerd te houden,
dan bestaat het voornemen daarop vele personen
uit de geschiedenis voor te stellen.
Katwijk, 20 Nov. Wij vernemen dat de 66
sollicitanten naar de betrekking van hoofdonder
wijzer aan de openbare lagere school te Katwijk
a/d. Rijn zijn opgeroepen tot het vergelijkend
examen tegen Maandag den 29ston November
aanstaande.
Scheveningen, 21 November. Gisteren 20 dezer,
is te Scheveningen uit zee aangebracht een roei
boot, waarop van achteren aan de buitenzijde met
gele verf geschilderd wasJane Elisabeth. Rams-
gate en van binnen: Thomas Halton; van buiten
bij den voorsteven met witte verf gemerktR.
146.
Utrecht, 21 Nov. Wij vernemen, dat de Ne
derlandsche Weerbaarheids-Boud op den 20,tcI1
December a. s. eene buitengewone algemeene
vergadering zal houden, hoofdzakelijk ter bespre
king van tijd en plaats voor den derden natio
nalen schietwedstrijd in 1870, aan de vroegtijdige
vaststelling waarvan ditmaal om bijzondere rede
nen veel gelegen is. Ook zal de vergadering ge
wijd zijD aan de bespreking van wijzigingen, die
noodig mochten geacht worden in het wedstrijd
programma, op de vorige vergadering vastgesteld.
Zwolle, 18 November. Gisterenavond omstreeks
acht uren vond de politie een persoon op de
Groote Markt staan, die te kennen gaf, geen geld
en geen onderkomen te hebben. Terwijl de bri
gadier-majoor Daman met dien persoon sprak,
greep deze onverwacht een mes uit den zak en
onder den uitroep: „daar dan" bracht hij Daman
eene snede over de wang toe, die gelukkig we
gens de stompheid van het mes, waardoor het
niet goed door den baard kon dringen, niet he
vig is aangekomen. De bedoelde persoon, Jan
Spuiman genaamd, oud 61 jaren, geboren te Delft,
is een ontslagen bedelaarskolonist, die door het
plegen van een misdrijf gaarne weder in de ge
vangenis wilde komen.
liet gemeentebestuur alhier heeft aan de
Maatschappij tot exploitatie van staatsspoorwegen
te kennen gegeven, dat het stationsterrein niet
genoegzaam verlicht is en voorziening daarin van
wege de Maatschappij hoogst wenschelijk en nood
zakelijk zoude zijn. Naar men nu van ter zijde
verneemt, heeft die maatschappij daarop geant
woord, dat zij alleen verplicht is voor de vol
doende verlichting te zorgen van de toegangen,
vestibulen en gaanderijen, die voor de reizigers
dienen, gelijk daarin op het station Zwolle dan
ook behoorlijk voorzien wordt door de ontste
king van een licht op den kandelaar en twee
op de beide armen ter wederzijden van den in-
en uitgang van het gebouw, en dat het aan het
gemeentebestuur vrijstaat, om den publieken weg
(dit zijn in dezen de avenue9 tot het station)
voor zijne rekening verder te verlichten.
Het reizend publiek hoopt, dat wie dan ook
de kosten der verlichting moet of wil dragen,
de Egyptische duisternis, welke 's avonds op het
stationsplein heerscht, zal worden verholpen.
Meppel, 17 November. Met genoegen berichten
wij dat zich hedenavond ook alhier eene afdee-
ling van het Schoolverbond heeft geconstitueerd,
bestaande aanvankelijk uit 14 leden en dat tot
bestuurders gekozen zijn de heeren P. Hofstede
Crull, schoolopziener, tot president; A. De Visser,
kassier, tot secretaris; Jacob De Jonge Jzn., agent
der Nederl. bank, tot penningmeester.
Wijhe, 18 November. De veehouders hebben
hun vee meestal op de stallen gebracht, zoodat
er weinig of geen grasboter meer aan de markt
komt. Ook de spurrieboter is zeer schaars, zoo
dat er meestal knolleboter wordt aangevoerd.
De prijzen van dit product zijn in den laatsten
tijd aan de weekmarkten van dit gewest zeer
gestegen. De vraag voor Engeland is dan ook
groot.
Het water is in de laatste dagen zoodanig
gewassen, dat de uiterwaarden geïnundeerd zijn.
De tongblaar, die onder het rundvee
heerschte, is nog niet geheel geweken.
Het winterkoren staat zeer goed te velde.
De landbouwers klagen er echter over, dat zij
veel last vaD de muizen hebben, die veel schade
aan de rogge toebrengen. Algemeen verlangen
de landbouwers naar vorst, ter verdelging van
de vele insecten, die dit jaar de boomen en akkers
vernielen.
Beilen, 17 November. In geheel Drenthe klaagt
men tegenwoordig bij uitstek over de buitenge
woon groote aanwezigheid van vossen, die niet
alleen onder 't wild groote schade aanrichten,
maar ook vrij wat kippen, eendvogels en meer
van hun gading, prijs maken. Men verwondert
zich dan ook zeer, dat de Drentsche jagers zich
nog niet en corps opmaken, om dat schadelijk
gedierte te doodendaar het toch genoegzaam
bewezen is, dat bij behoorlijke eenparigheid in
dezen, bedoelde plaag gemakkelijk bestreden kan
worden.
Groningen, 18 November. Naar men verneemt,
hebben de navolgende heeren zich bij Dr. Sal-
verda aangesloten tot vorming van een comité
ter oprichting eener afdeeling hier ter stede van
het Schoolverbond. Jhr. Mr. W. C. A. Alberda
van Ekenstein, Dr. Ali Cohen, Mr. I. J. Blaupot
ten Cate, Mr. H. O. Feith, Mr. C. C. Geertsema,
T. Hofkamp, Jhr. Tjarda van Starkenborgh Stac-
houwer, J. Suringa, H. A. Wijnne en Dr. I. A.
Wijnne. Ook de heeren Prof. Gratama en F.
W. Q. Jansen, R. K. deken en pastoor, waren
door Dr. Salverda uitgenoodigd, deel uit te maken
van het comité, maar hebben gemeend zich van
aansluiting bij het Schoolverbond te moeten ont
houden. Voorts hebben de heeren Mr. W. De
Sitter, burgemeester van Groningen, S. Blaupot
ten Cate, inspecteur van het lager onderwijs, en
Jhr. Mr. H. J. Trip, schoolopziener in het lst«
district, zich bereid verklaard, de commissie als
adviseerende leden (er zijde te staan.
De commissie hoopt in de volgende week hare
werkzaamheden aan te vangen en de gelegen
heid open te stellen tot deelname aan het Ver
bond.
Wester Kwartier (Groningen), 19 November.
Behalve in de hoofdplaats onzer provincie, is de
eerste afdeeling van het Schoolverbond ten platte-
lande in dit gewest vóór eenige dagen opgericht
in de gemeente Leek. Van verschillende kanten
werden hier te lande aanstalten gemaakt tot het
oprichten van dergelijke afdeelingen. En geen
wonder! Want nergens meer en beter dan juist
hier te lande kent men het schoolverzuim in al
zijne beteekenis en uitgebreidheid. Naar het zich
laat aanzien, zal dan ook de vereeniging in deze
streken krachtig gesteund worden.
Leeuwarden, 18 November. Het heeft Z. M.
den Koning behaagd aan den 23jarigen jonge
ling uit het naburige dorp Jelsum, die onlangs
door het provinciaal gerechtshof van Friesland
wegens moedwillige brandstichting ten huize van
zijn oom, tot de doodstraf is veroordeeld, daar
van kwijtschelding te verleenen en haar te ver
anderen in tuchthuisstraf voor den tijd van 15
jaren.
Capellk (Noord-Brabant), 18 November. Onder
de middelen, welke alhier met vrucht worden
aangewend, om het schoolverzuim te bestrijden,
behoort o. a. dat vanwege het burgerlijk arm
bestuur aan de schoolgaande kinderen van be-
hoefligeu, geregeld na afloop van eiken schooltijd,
voeding wordt verstrekt, terwijl door het gemeen
tebestuur het geven van kosteloos onderwijs steeds
iD ruimen zin wordt toegepast.
Middelburg, 20 Nov. Men verneemt dat dezer
dagen is benoemd de regelings-commissie voor
het in 1870 alhier te houden XIIde Nederlandsch
Taalkundig Congres, en dat de heeren Mr. De
Jonge van Ellemeet, lid der Provinciale Staten,
en Mr. G. N. De Stoppelaar, gemeente secretaris,
respectievelijk als voorzitter en secretaris daarbij
zullen optreden.
KOLONIËN.
Batavia, 14 October.
Aan het Bal. Handelsblad ontleenen wij het vol
gende
Wij moeten heden een droevige taak vervullen,
de mededeeling dat onze hoofdredacteur, de heer
H. J. Lion, gisterenochtend aan eene korte doch
hevige ziekte is bezweken.
Hoewel reeds sedert eenige dagen ongesteld,
noopte hem zijne immer levendige belangstelling
in alles wat tot de ontwikkeling en den bloei
van ons eiland kan bijdragen, en den onverinoei-
den ijver waarmede hij steeds tot bevordering
dier belangen weuschte mede te werken, om de
vergadering der Handelsvereeniging van Zaterdag
den 2den dezer bij te wonen, alwaar hij als immer
met de hem eigen overredingskracht, zijne denk
beelden over het toen behandelde belangrijk
onderwerp toelichtte en de algemeene instemming
der aanwezigen mocht bekomen. Die inspanning
schijnt de gevaarlijke ziekte, waarvan hij onbe
wust de kiem reeds met zich omdroeg, te hebben
doen uitbreken, althans doodelijk vermoeid begaf
hij zich te huis komende onmiddellijk ter ruste,
waarop des nachts zich de verschrikkelijke ziekte
openbaarde, die hem in weinige dagen ten grave
sleepte.
Wij vermeten ons niet het verlies te schetsen
dat wij, maar nog meer dan iemand, dat Java
en Nederland hebben geleden. Onvermoeide
kampvechter voor recht en billijkheid, krachtig
voorstander en medearbeider bij alle pogingen tot
ontwikkeling van onzen Java landbouw en indus
trie, stond hij jaren lang aan het hoofd der Indi
sche liberale pers en in zijn vaandel was nimmer
eene andere leus geschreven, danvrijheid, ont
wikkeling, vooruitgang.
En nu, dat de immer jeugdige stem van den
krachtvollen grijsaard zich niet meer door den
Archipel zal doen hooren, de stem die zoo menig-
malen waarschuwend over de zeeën naar Neder
land werd gedragen en daar de belangen en
rechten van vreemdeling en inboorling bepleitte
met een eenvoudige kracht van taal, die tot de
harten doordrong en den stempel droeg van
waarheid, trouw en liefde; nu de stem is ver
stomd die, zonder vrees voor de machtigen der
aarde, woorden sprak, glooiend van verontwaar
diging of scherp als het zwaard der gerechtig
heid, wanneer hij zich het lot aantrok van den
armen Javaan of met meesterlijke taal de belan
gen bepleitte van den minderen ambtenaar of
militair in Indiënu dat wij de treurige zeker
heid hebben dat die stem zich niet meer voor
onze belangen, de welvaart en toekomst van het
schoone land onzer inwoning, kan doen hooren,
nu gevoelen wij het, welk een groote en krach
tige geest in ons midden was en nu erkennen
allen dat niet alleen Java maar de Nederlandsche
natie een harer groote en uitstekende mannen
tot de geschiedenis telt.
Den 13den Oct. had zijne plechtige begrafenis
met militaire honneurs plaats.
Groot was het aantal vrienden en belangstel
lenden, die hem naar zijne laatste rustplaats ver
gezelden. Ook het leger waarvoor hij immer met
zooveel liefde bezield zijne beste krachten veil
had, en dat in hem een zoo krachtigen en trouwen
steun in de bespreking zijner belangen verliest,
werd door een zeer groot aantal officieren van
alle rangen vertegenwoordigd; ook vele onder
officieren waren op het kerkhof bijeengekomen,
wel de sprekende getuigen hoezeer zijn verlies
door allen wordt gevoeld en betreurd.
Ds. Van Ameijde van Duijm nam bij de geo
pende groeve het woord en herdacht in gevoel
volle bewoordingen de verdienstelijke loopbaan
van den afgestorvene; hoogst treffend waren zijne
woorden en diep werden ze door allen gevoeld,
toen hij de overblijvende weduwe en weezen,
waarvan velen nog te jong zijn om hun verlies
te kunnen beseffen, herdacht en met vertrouwen
wees op Hem die der weduwen man en der
weezen vader is.
Daarna sprak de heer Weyhenke eenige har
telijke woorden, besluitende met de hoop dat uit
die groeve eene bezieling moge uitgaan over den
geheelen Archipel en dat de stem die nu ver
stomd is, maar in zoo talrijke geschriften blijft
voortleven, een aansporing zal zijn voor zijne
geestverwanten, om met onverllauwden ijver
voort te werken op den weg waarop hij hen
gedurende zijn leven met zulk een schoon voor
beeld is voorgegaan.
Daarop nam de heer J. R. Klein het woord
en herinnerde hoe Lion en Van Hoëvell de eer
sten waren geweest die getracht hadden de banden
los te maken, waardoor de vrije uiting der ge
dachte werd bekneld, en die de toortsen ontstoken
hebben waarvoor de nevelen verdwenen.
„Lion ging hij met bewogen stem voort
is geweest een waar vriend van Indië en Neder
land; een waar vriend, omdat hij op de feilen
