N°. 2996.
Maandag
A°. 1869.
15 November.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Voor iederen regel0.15.
Grootere letter naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Leiden, 13 November.
Voordat wij met een enkel woord de verdere
wijzigingen in de plaatselijke belasting nagaan,
willen wij eene kleine onjuistheid herstellen, die
door ons gemaakt is betrekkelijk de voorstellen
van Burg. en Weth.: wij zeiden dat het voorstel,
dat ten slotte door den raad is aangenomen, was,
om de belasting-schuldigheid eerst te doen aan
vangen bij een belastbaar inkomen van 58dit
moet zijn, eene huurwaarde van 58, of een be
lastbaar inkomen van 60.
Wij zijn gekomen tot dat artikel, waarin het
vermoedelijk inkomen wordt berekend naar huur
waarde en meubilair. B. en W. hadden voorge
steld den factor, waarmede de huurwaarde (ver
meerderd met 5 pCt. van de waarde van het
meubilair) werd gemultipliceerd, voor de min
dere huurwaarden te verlagen.
De commissie was het ook met deze wijziging
niet eenszij achtte de veranderingen van B. en
W. verkeerd; terwijl toch het doel moet zijn,
om bij de berekening van het inkomen de waar
heid zooveel mogelijk te naderen, strekken deze
wijzigingen, naar haar inzien, slechts om ons al
lengs meer van de werkelijkheid te verwijderen.
Het inkomen van de laagste klassen werd nu
kunstmatig verminderd, dat der hoogste even
kunstmatig verhoogd.
De commissie ontveinsde zich evenwel niet,
dat berekende men het inkomen van den am
bachtsman en van den welgestelde zoo juist mo
gelijk, men eene onrechtvaardigheid zou begaan,
door beiden een gelijk aantal percenten te
laten betalen. Vijf percent van 300 drukt toch
vrij wat zwaarder dan vijf percent van een in
komen dat 10 of 20 maal zoo groot is. Het was
om daaraan te gemoet te komen, dat zij voor
stelde om zekere som, 250, als volstrekt noodig
voor levensonderhoud, van elk belastbaar inkomen
af te trekken, maar voor het overige dat inkomen
zoo juist mogelijk te berekenen, en al te groote
en te sterke overgangen weg te nemen, door
een minder snel opklimmenden factor aan te
nemen.
Het tarief van de comm. vau financiën was
dus belangrijk hooger voor de kleinere huren,
dan dat door B. en W. was voorgesteld, maar
deze hadden ook, om de hardheid van de niet-
splitsing tegen te gaan, juist voor de woningen
tusschen 200 eu ƒ300 de raming veel jte laag ge
steld.
Toen nu de raad het voorstel der comm. van
fin., wat het hoofdpunt betrof, had verworpen,
en B. en W. dit tarief niettemin van de comm.
wilden overnemen, deed de heer Cock de o. i.
juiste vraag, of thans het tarief wel juist zou
zijn. De leden der commissie van financiën waren
hieromtrent verdeeld, en terwijl de heer Schel-
tema een bevestigend antwoord gaf, ontkende
de heer Buys het, die de voorkeur gaf aan het
tarief van B. en W.
De verwarring was vrij groot; en terwijl B.
en W. eerst voorgesteld hadden om het over te
nemenmaar toch later de noodzakelijkheid van
een nader onderzoek hadden betoogd, en de voor
zitter daaromtrent een voorstel had gedaan, werd
toch het ongewijzigd art., door B. en W. oorspron
kelijk voorgesteld, thans alleen door den heer
Buys nog bij de discussie in bescherming ge
nomen, het eerst in stemming gebracht.
Het resultaat was evenwel dat het, door de
comm. van fin., voorgestelde art. werd aange
nomen, en het is zeker dat hierdoor eene
zware last wordt gelegd op de bewoners van
panden beneden de ƒ350. Wij hebben nagegaan,
welke verschillen tusschen beide voorgestelde
tarieven bestaan, en zij zijn belangrijk. Ter
wijl voor huurwaarden boven de 800 het nu
aangenomen tarief der commissie lager is, is het
voor allen daar beneden hooger. Vooral voor la
gere huurwaarden van 75 ƒ100 is het bijna
(verhoogd met 5 pCt. van de waarde van het
meubilair) driemaal zoo hoog als door B. en W.
is voorgesteld, van ƒ125 ƒ200, tweemaal zoo
hoog, en van ƒ200 300, is het ongeveer ander-
halfmaal hooger.
Met eene voortvarendheid, eener betere zaak
waardig, heeft onze gemeenteraad Donderdag
avond alzoo eene wijziging in de belasting-ver
ordening gebracht, waarvan de juiste gevolgen
toen bij niemand juist bekend waren, maar die
blijken volkomen het omgekeerde resultaat te
hebben van datgene, wat én het dagelij ksch
bestuur én de commissie van financiën verlang
den vermindering van de lasten voor bewoners
van woningen beneden de 280.
Wij hebben hier dan weder een treurig staal
tje van de Hollandsche - ja de Hollandsche
wijze van handelen. Men wacht lang, men stelt
eene zaak geruimen tijd uit en eindelijk dan
komt er iets goeds tot stand? neen, dan doet
men met overhaasting eene greep in den blinde,
men doet eeue sprong, zonder zelf te weten
waar men te land komtl
De vierde wijziging in de verandering, had
ten doel om de dienstboden van logementen of
gaarkeukens, evenals die van de winkeliers, te
beschouwen als werkboden, en ze alzoo vrij te
stellen van de belasting. De commissie van finan-
tiën oordeelde evenwel, dat al was het beginsel
juist, B. en W. te ver gingen, door het gezin
van den grooten logementhouder op éene lijn te
stellen met die gezinnen, waar men van hulp
van dienstboden geheel verstoken is. Zij stelde
daarom voor om voor elke dienstbode slechts '/s
te betalen van de som voor eene inwonende
vrouwelijke dienstbode verschuldigd. Deze wijzi
ging, door Burg. en Weth. overgenomen, is door
den raad goedgekeurd.
Ook de vijfde wijziging (berekening van al
het meubilair dat de kamerbewoners gebruiken)
werd door den raad aangenomen.
Te 's-Gravenhage is overleden Mr. N. Olivier,
oud-minister van justitie en lid der Tweede Kamer
voor het kiesdistrict Zuidhorn.
regeering, met uitnoodiging om van den heer
Busken Huet het hem opgedragen advies over de
middelen tot beteugeling der Indische drukpers te vra
gen, en bij weigering de hem daarvoor verleende
3000 terug te vorderen.
Men deelt aan hel Vaderland mede, dat heden
te 's-Hage een telegram van Point de Galle dd.
27 October is ontvangen, waarin gemeld wordt
dat de heer H. J. Lion, redacteur van het Bata-
viaasch Handelsbladden 12lien October jl. is over
leden.
We vernemen dat den 6J(I" December e. k.
door de Vereeniging Harmonieeene voorstel
ling in den Schouwburg zal gegeven worden
ten behoeve der nagelaten betrekkingen van de
verongelukte Katwijksche en Noord wijksche vis-
schers. We juichen dit plan van genoemde ver-
eeDiging alleszins toe en achten het een gelukkig
denkbeeld Leidens burgerij in de gelegenheid te
stellen eene weldaad te bewijzen en tevens een
aangenamen avond te slijten. Bij den bekenden
weldadigheidszin der burgerij achten we elke
aansporiug tot ondersteuning van dit loffelijk doel
ten eeneumale overbodig.
Naar wij vernemen, is bij de vereeniging tot
voortdurende ondersteuning der nagelaten betrek
kingen van verongelukte visschers der reederijen
te Katwijk aan zee en Noordwijk aan zee, alhier
en bij de sub-commissiën te Katwijk, Amsterdam,
's-Hage, Rotterdam en Utrecht tot heden ingeko
men eene som van 2847.60s.
Met genoegen wijzen we op de voorstelling
op Maandag-avond door het Hoogduitsch Tooneel-
gezelschap van den heer Van Lier, uit Amsterdam,
in den Schouwburg alhier te geven. De goede roep
waarin dit gezelschap in de hoofdstad staat en
de meestal volle zalen, waarin het zich bij zijne
voorstellingen mag verheugen, doen ons vertrou
wen, dat de Leidsche schouwburg op Maandag
avond wélbezet zal zijn.
Het. geval van veeziekte in België, waarvan
dezer dagen gewag werd gemaakt, is niet ge
weest een geval van veepest, typhus contagio sus
boum, welke in 1865, 1866 en 1867 'hier te lande
heerschte.
Volgens het Bat. Handelsblad heeft de minister
van koloniën een schrijven gericht tot de Indische
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 129 tot 144 vol
wassen personen en van 53 tot 65 kinderen.
Z. M. heeft eervol ontslag verleend aan Mr. J.
J. M. Laurillard uit zijr.e betrekking van leeraar
aan de Rijks-hoogere burgerschool te 's-Hertogen-
bosch en tot leeraar aan genoemde school be
noemd Jhr. Mr. J. L. E. M. De Kuyper, advocaat
te 's-Hertogenbosch.
Tot directeur van het rijkstelegraafkantoor al
hier, is, met ingang van 1 Januari 1870, benoemd
de heer W. Vruggink, thans in diezelfde betrek
king te 's-Hage.
Met ingang van den 15d™ dezer maand wordt
aan dat kantoor gestationneerd de klerk bij de
rijkstelegraaf H. A. Van Dijk, thans te Amster
dam, ter vervanging van R. Nicolai, die naar
Leeuwarden werd overgeplaatst.
Amsterdam, 12 Nov. Heden in den vroegen
ochtend, omstreeks 5 uren, barstte een hevige brand
uit in perceel O 55 in de Dijkstraat, zijnde een
bergplaats van lompen. Alras stond bet geheele
gebouw in brand, alsook het daaraan belende.nde
achterhuis van percool O 54. Door de werking
van 6 spuiten en de stoombrandspuit was men
dien brand te 9 uren meester. De oorzaak is
vooralsnog onbekend.
Het hoofdbestuur van het Nederlandsch ge
nootschap tot zedelijke verbetering der gevange
nen heeft zich in een adres tot de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal gericht, om zijne bezwa
ren te kennen te geven tegen de verplaatsing
van het tuchthuis van Leeuwarden naar Medem-
blik. Het bestuur acht, behalve de bezwaren, in
eene verbouwing van bestaande gestichten tot
gevangenissen gelegen, de verplaatsing ongeraden:
1°. voor de gezondheid der gevaDgenen, daar het
garnizoen vroeger wegens koortsigheid uit Me-
dembiik is verplaatst; 2°. voor de administratie
van het tuchthuis, voor welke alleen in groote
gemeenten goede keuzen van geschikte personen
zijn te vinden3°. voor de zorg der ontslagenen,
die evenzeer in eene kleine gemeente minder
krachtige ondersteuning kunnen vinden. Boven
dien houdt het bestuur het plan voor voor
barig, omdat onze strafwetgeving herzien behoort
te worden Daar het penitentiair systeem, en om
dat aangaande het aan te nemen gevangenisstel
sel nog niets beslist is. Daardoor zijn alle bere
keningen gewaagd en is het plan eene anticipa
tie op latere hervorming van het gevangeniswezen.
Het bestuur meent, dat men het gebrekkige te
Leeuwarden nog liever eenigen tijd moet dul
den, dan door ontijdig herstel noodzakelijke ver
beteringen tégen te werken, en wijst op de voor
beelden van het buitenland, vooral van Pruisen.
Haarlem, 11 Nov. In de jaarlijksche vergade
ring der vereeniging Welen en Werken, eergiste
ren alhier gehouden, werd door den secretaris
een verslag over het afgeloopen jaar uitgebracht,
waaruit bleek op boe veelzijdige wijze deze ver
eeniging gedurende het afgeloopen jaar was nut
tig geweest, zoo door het houden van voordrachten
en het verschaffen van lectuur, als door het ope
nen eener gelegenheid voor handwerkslieden
om zich in talen of andere vakken te bekwa
men. Voor de leden werd de zilveren medaille
ter bezichtiging gesteld, waarmede de vereeniging
was bekroond op de Internationale Tentoonstel
ling te Amsterdam.
's Gravenhage, 12 November. De Wekker (Week
blad voor Onderwijs) deelt mede den staat van
den uitslag van het najaars-examen 1869 in de
verschillende provinciën. Daaruit blijkt dat geza
menlijk zijn geëxamineerd 244 hoofd ouder-
i wijzers, toegelaten 103, afgewezen 141; geëxam.
j 29 hoofd onderwijzeressen, toegel. 20, afgew. 9;
geëxam. 3 huisonderwijzers, toegel. 2, afgew. 1
VAN TRIEST NAAR KAIRO.
{Slot.)
Een ander uitstapje voerde mij naar Ramle.
Ramle is het Potsdam, het Schönbrunn van Alex-
andrië of zal het ten minste worden, zoodra het
slot, dat de onderkoning zich daar laat bouwen,
gereed zal zijn. Een spoorweg geleidt daarheen,
die parallel met de kust loopt, en waarlangs een
aantal villa's gelegen zijn, die voor het grootste
gedeelte door Engelschen worden bewoond. Ten
gevolge van de nabijheid der zee heerscht hier
eene koelere temperatuur dan in de gloeiend-heete
straten van Alexandrië, ten gevolge waarvan
eene emigratie op ruime schaal hierheen plaats
vindt, De meeste landhuizen zijn van bevallige
tuinen omgeven, waarboven depalmboomen hoog
hunne kruinen verheffen. Deze heerlijke boom,
waarover wij Europeanen ons aan de weelde
rigste phantasieën overgeven, schijnt hier nog niet
die hoogte te bereikeD, die ze verder landwaarts
inheeft, terwijl zijne trotsche kruinen door den
wind dikwijls in een treurigen toestand worden
gebracht. De landhuizen liggen her- en derwaarts
verspreid en al wat niet daartoe behoort is woes
tijn. In de nabijheid van Ramle vindt men eene
goed ingerichte Engelsche kostschool, eene zeer
schoone Engelsche kerk. De stations hebben
ineerendeels Engelsche namen, zooals Fleming,
Balkely, enz.
En nu verder naar Kaïro! Van het plein van
het consulaat komt men langs een nieuw aan-
gelegden goedeu straatweg binnen een groot kwar
tier naar het station. Men ontmoet daar hetzelfde
gedrang van Arabische fachinis en bedelaars, die
als de vliegen iemand niet los laten. De spoor
weg-beambten, voor het meerendeel in sierlijke
uniformen, spreken Fransch, Engelsch en Itali-
aansch't zijn meestal jongelieden, die op kosten
van den onderkoning in Europa gestudeerd hebben
en nu hier worden gebruikt, om den vreemde
lingen een gunstigen indruk te geven van de
intellectueele ontwikkeling van Egypte. Over het
algemeen moet men hier zeer dikwijls verwach
ten den bekenden kunstgreep van Potemkin, tijdens
de reis der keizerin Catharina, veelvuldig te zien
nagevolgd. De spoorweg is zeer goed aangelegd,
maar men vindt er geene wachthuisjes. Menige
maatschappij in Europa zou zich de snelheid
waarmede hier gereden wordt ten voorbeeld
kunnen nemenhet geheele traject, ongeveer 30
mijlen, legt de sneltrein in 4% uur af. En die
korte reis is voorzeker zeer belangwekkend, daar
ze toestaat een blik te werpen op de gesteldheid
des lands. Eerst langs het meer Mareotis, snelt
men het geheele Deltadal door, zoo ver het oog
gaat niets dan vruchtbaar, bebouwd land, voor
het grootste gedeelte beplant met durrah, eene
soort gierst, waarvan hier te lande al het moge
lijke gemaakt wordt. Voor het eerst kreeg ik
hier eenige dorpen te zien, armzalige leemhoo-
pen, waarin de Fellah's hun leven als echte
Troglodyten slijten. Maar zoo bijzonder slecht
moet het den lieden toch niet gaan, want waar
heen men den blik wendt, overal heerscht leven
en beweging, handel en verkeer. Troepjes van
drie tot zes kameelen ontmoet men herhaaldelijk,
en zwaar beladen schrijden die „schepen der
woestijn" deftig voorwaarts. Ezels met vruchten
beladen, mannen met manden met allerlei waren
op het hoofd ziet men herhaaldelijk; veel zeld
zamer buffels voor karren gespannen. Schilder
achtig is de indruk, dien de bontkleurige kleeder
drachten maken, die zich tusschen de leemen
hutten bewegen. Maar ook grootere plaatsen, reeds
op een afstand te herkennen aan de minarets,
liggen aan den straatweg, en Kafe-Zejad (het
dorp van Zwitserland), waar de trein geruimen
tijd vertoeft, om de reizigers in de gelegenheid
te stellen eer te doen aan de uitstekende restau
ratie van André, heeft al het aanzien van een
bloeiende provinciale handelstad. Hier loopt de
spoorweg op den arm van den Nijl, den oorsprong
van alle leven en bloei in het land, reeds door
Homerus bezongen en waarvan Herodotus en
Aristoteles zeiden, en waarschijnlijk terecht, dat
de Delta zijn geschenk, zijn werk was. Eu wat
zou deze bloeiende landstreek zonder den Nijl ook
anders wezen dan eene woestijn, een plaats van
dood en ellende. Steeds vriendelijker wordt het
aanzien des lands, steeds menigvuldiger en dichter
het groen, waarnaar het oog zoo laDg reikhal
zend uitzag. Geheele rijen van sycomoren, gom-
boomen en accaciën omzoomen den zuidelijken
achtergrond eu geven niet het geringste vermoe
den van het bestaan der woestijn van Lybiësteeds
weelderiger en trotscher teekenen zich de zich ten
hemel verheffende omtrekken van den dadelpalm
af, tegen den donkerblauwen horizon, die door
geen wolkje wordt beroerd, alhoewel de thermo
meter, die ik buiten het venster houd, spoedig
tot 32' R. stijgt. 'tZijn deze beelden, die het kin
derlijk gemoed in zich heeft opgenomen, toen
het voor de eerste maal luisterde naar de ver
halen van het Heilige Land, 't zijn dezelfde beel
den, die den knaap voor den geest zweefden, loeu
j hij van de geschiedenis der oude volkeren leerde,
