landweerlijsten in het district van Cattaro tot
voorvallen geleid, die opnieuw bewijzen hoe
voorzichtig de regeering bij de invoering van her
vormingen te werk moet gaan om geene aanlei
ding tot dwaling en tot miskenning van hare
beste bedoelingen te geven. Voorvallen, welke
aan hem die het land en de bevolking kent niet
bijzonder opmerkelijk voorkomen, worden bui-
ten'slands, waar de rechte maatstaf ter beoor
deeling ontbreekt, al licht, belangrijker geacht
dan zij werkelijk zijn. Wij vreezen dat dit ook
het geval zal zijn met de oproerige bewegingen
onder een deel der bevolking van bet district
Cattaro.
„Het gebied van dien naam maakt, gelijk men
weet, het uiterste zuidelijk gedeelte des rijks uit
en is volkomen afgescheiden van het overige ko
ninkrijk Dalmatië, waartoe het eigenlijk behoort.
Het beslaat slechts eene oppervlakte van 11 vierk.
mijlen en telt nauwelijks dl,000 inwoners. Eene
smalle strook van de Turksche provincie Herze-
govvina loopt bij de haven Grivizza tot aan de
Adriatische Zee, en scheidt zoodoende het landje
van Dalmatië af, terwijl ten zuiden Turksch-Al-
banië en ten oosten het vorstendom Montenegro
de grenzen uitmaken. De bewoners waren vroe
ger onderdanen van Venetië en de kustbevolking
wijdt zich zoo uitsluitend aan den zeedienst, dat
reeds uit dien hoofde, toen het land onder Oos-
tenrijksche heerschappij kwam, de bevolking van
allen krijgsdienst bij het leger vrijgesteld werd.
„Rondom de bocht van Cattaro liggen een aan
tal grootere en kleinere plaatsen, zooals Castel-
nuovo met 601)0, Cattaro met 3000, Bodna met
2000 inwoners, Dobrota, Percanjo, Ricano enz.,
wier inwoners eene bij uitstek zeevarende be
volking uitmaken, die, ofschoon van Slavische af
komst, geheel het Italiaansche volkskarakter heeft,
bijzonder beschaafd en, ofschoon moedig en on
dernemend, toch zeer vreedzaam is. Geheel an
ders is het met de landbevolging van omstreeks
16,000 zielen. Deze is arm, onbeschaafd en tot
allerlei gewelddadigheid geneigd, te- meer daar
zij met hare naburen, deMontenegrijnen.diezich
dikwijls aan het rooven van vee schuldig maken,
voortdurend een kleinen oorlog voert. Zij is daarom
altijd gewapend, en neemt nog heden tot beslis
sing van onderlinge geschillen de toevlucht liever
tot de wapenen dan tot den rechter. Zij is het
moedigste maar ook het moeilijkst te regeeren
gedeelte der bevolking van Dalmatië. Bij de in
voering der algemeene verplichting tot den krijgs
dienst in Oostenrijk werd op de oude voorrechten
en de gewoonten van het gebied van Cattaro
acht geslagen, en in de instructie tot uitvoering
der wet op de legerorganisatie is uitdrukkelijk
bepaald, dat de tot hier toe geheel van den mili
tairen dienst bevrijde bewoners van het district
Callaro hunnen dienstplicht alleen bij de land
weer te vervullen hebben.
„Zij moet dus slechts eene locale militie vor
men, ter verdediging van hare eigen haardsteden
in geval van oorlog. De oefening voor den land-
vveerdienst vordert, zooals een ieder weet, in
Oostenrijk nauwelijks noemenswaardige offers van
de bevolking, vooral van eene bevolking welke
zoo krijgshaftig en ervaren in de behandeling der
wapenen is als die van Cattaro. Het is dus moei
lijk te begrijpen, hoe de bloote inschrijving in de
lijsten dor landweer tot zulke oproerige en bloe
dige tooneelen heeft kunnen leiden, als hier het
geval is geweest. De keizer beeft terstond een
majoor van de militaire kanselarij, die het land
en het volk grondig kent, naar Cattaro gezonden,
terwijl van den kant der overheid alles gedaan
wordt om de Cattareezen behoorlijk in te lichten
aangaande hetgeen van hen gevorderd wordt,
waaromtrent zij blijkbaar in dwaling verkeeren.
Dat inmiddels nadrukkelijke maatregelen geno
men worden om de wet te doen eerbiedigen
spreekt van zelf, maar ook daarbij zal men met
groote omzichtigheid te werk gaan. Men mag
alzoo hopen dat de rust spoedig hersteld zal zijn."
De Neue Freie Presse is van oordeel, dat de op
stand, evenals in 1849, de onafhankelijkheid,
d. i. de vereeniging met Montenegro, ten doel
heeft.
„De Montenegrijnen, „zegt dit blad," vleien zich
sedert jaren met het denkbeeld om Cattaro te
veroveren en zoodoende toegang tot de zee te
verkrijgen. Met dat denkbeeld trachten zij de
bevolking van het gebied gemeenzaam te maken
zij strooien het zaad uit, waaruit de pogingen
tot opstand ontkiemen. In 184S en 1849 kwamen
zij bij geheele scharen over de grenzen om hunne
stamgenooteu te helpen; ook nu zijn zij zeker
in grooten getale in de rijen der opstandelingen te
vinden, hoe zou anders de vorst van Montenegro
op het zonderlinge denkbeeld gekomen zijn om
aan de Oostenrijksche regeering zijne bemidde
ling aan te bieden
„Maar het zijn niet de Montenegrijnsche inbla
zingen alleen, die in Cattaro den geest des op-
stands aanwakkeren. Er is nog iets anders: de
Russische invloed. Overal waar Christenen van
den Griekschen godsdienst wonen en zich een Rus
sische consul bevindt, daar kan men zeker zijn
dat politieke woelingen plaats hebben. Hoe zou
dit dan niet het geval zijn in Cattaro, welks be
zit men van 8t.-Petersburg uit meermalen uit
drukkelijk aan den Vladika van Montenegro toe
gezegd heeft! Indien er nauwkeurige nasporingen
gedaan wierden, dan zou het wel blijken, of niet
de Russische roebels een weinig mede geholpen
hebben om de Cattareezen tot opstand te brengen.
Dezen ten spoedigste te onderdrukken is onver
mijdelijk noodzakelijk, al ware het alleen om
het voorbeeld."
Duitisclilaiicl.
De ontbinding der Kamer in Beieren is met
buitensporige vreugde door de ultramonlaansche
partij begroet. Men kan zulks afleiden uit de vol
gende ontboezeming der Unita Callolica: „Groot
en verheven is de tuchtiging, waarmede God de on
beschaamdheid van vorst van den Hohenlohe, den
minister van het koninkrijk Beieren, die beproefd
heeft den loop van het oecumenisch concilie te
verstoren, wilde bestraffen. De te München ver
gaderde Kamer van afgevaardigden kon niets uit
voeren en niet eenmaal haren voorzitter benoe
men. Zevenmaal werd tusschen twee candidaten
voor den voorzitterszetel gestemd, en telkens be
kwam ieder der beide candidaten 71 stemmen.
Dit zijn de regeeringen, die zich willen mengen
in de groote samenkomst van het katholicisme."
De Augsb. Allgem. Zeil. beoordeelt die ontboeze
ming zeer aardig met éen enkel woord. Bum,
zegt zij, na haar vermeld te hebben, en meer
niets.
FVanlti-ijli.
De geruchten omtrent eene ministeriëele crisis
blijven aanhouden en de stof leveren tot de ge
sprekken, zonder meergrond echter dan vroeger; en
toch zoude het niet onlogisch zijn, want dezer dagen
is in den ministerraad de grootste twistappel tus
schen de ministers aan de orde gekomen, name
lijk de quaestie der prefecturen. Maar wat er ook
moge gebeuren, Rouher heeft bij geene combi
natie kans eene plaats in te nemen.
De 116 van de centre gauche hebben 't ronduit
verklaard, dat ze elk voorstel zouden verwerpen,
dat. merkbaar aan den invloed van Rouher zijn
ontstaan had te danken.
Naar men verzekert heeft de heer Schneider
zich naar Compiègne begeven, om bij den keizer
aan te dringen op eene vroegere bijeenroeping
van het wetg. lichaam; veel kans, dat hij daarin
zal slagen, bestaat echter niet, want had Napo
leon zich tot toegeeflijkheid willen laten vinden,
hij zou zulks zeker gedaan hebben door de krach
tige vvenschen des volks.
Het tnanifest van de linkerzijde, vastgesteld in
eene bijeenkomst ten huize van Jules Favre, luidt
aldus
„Aan onze Medeburgers.
„Men vraagt ons, of wij den 26"«° October naar
de Kamer zullen gaan.
„Wij zullen dit niet doen, en ziet hier de rede
nen van ons besluit:
„Gingen wij naar de Kamer, dan zouden wij
noodwendig manifestatiën uitlokken, wier gevol
gen niemand in den tegenwoordigen toestand
kan berekenen.
„En wij hebben het recht niet, om het lot der
herlevende vrijheid aan de kansen van het toeval
over te laten.
„Wanneer eene groote revolutie, eene vreed
zame revolutie is begonnen; wanneer men de
onvermijdelijke ontknooping er van niet van dag
tot dag met zekerheid kan- berekenen, zou het
onstaatkundig zijn, aan bet gezag ceri voorwend
sel te verschaffen, om zich door een oproer te
versterken.
„Iudien de regeering de constitutioneele ge
bruiken, die zij zich zelve tot regel heeft gesteld,
met voeten treedt, dan blijft der democratie op
dit oogeublik maar éene zaak over: zij heeft er
acte van te nemen. Aan deze constitutie, welke
het gezag willekeurig afbreekt, hebben wij ons
onderworpen, en op ons rust niet de taak om
haar te verdedigen en te herstellen.
„In dien toestand hebben wij besloten de wer
kelijke opening der aanstaande zitting af te
wachten.
„Dan zullen wij het gezag ter verantwoording
roepen wegens de beleediging, die der natie is
aangedaan.
„Dan zullen wij door de feiten van de laatste
drie maanden bewijzen, dat het persoonlijk gou
vernement, hoewel veinzende dat het wijkt voor
de algemeene afkeuring, niet opgehouden heeft
als heer en meester te spreken en te handelen.
„Dan zullen wij, op het terrein van het alge
meen stemrecht en van de nationale souvereini-
teit - de eenige, welke voortaan bestaat - ons
werk tot herovering der zuivere democratie voort
zetten, wier vaandel het volk ons heeft toever
trouwd."
Dit manifest is geteekend door de volgende
afgevaardigdenBancel, Bethmont, Dessaux, Do
rian, Esquiros, Jules Favre, Ferry, Gambetta,
Gamier Pagès, Girault, Montpayroux, Grévy,
De Jouvencel, Larrieu, Lecesne, Magnin, Ordi
naire, Pelletan, Picard, Jules Simon en Tachard.
Prins Napoleon, die zich nog steeds te Pran-
gins bevindt, heeft langs telegrafischen weg aan
de Pays rekenschap gevraagd van de vermelding
door dat blad, dat hij bij debegrafenis van Stainte
Beuve tegenwoordig was geweest; 't wekt alge
meen bevreemding, dat een blad, dat den naam
heeft de bijzondere gunst van den souverein te
genieten, zulk eene onjuistheid kan vermelden
omtrent een lid van de keizerlijke familie.
16 December zullen in de Academie Frangaise
de heeren d'Haussonville en Augusle Barbier als
leden worden toegelaten. Acht dagen later zullen
opvolgeis worden benoemd voor de Lamartine
en Sainte Beuve. De heer Duvergier de Hauranne
heeft veel kans de Lamartine op te volgen, terw ijl
de heer de Portmartin kandidaat is voor den
zetel van Sainte Beuve.
De Figaro bevat van den gewonen medewerker
Albert Millaud, den dichter van de coupletten,
die dagelijks onder den titel van „Ncmésis" in dat
blad verschijnen, een gedicht, dat, schijnbaar tegen
een paar afgevaardigden en dagbladen gericht, in
welluidende taal de republiek bezingt. Millaud
zegt tot zijne muse: richt in deze sombere dagen
den blik niet naar de Bourbons, naar de Orlean-
sen, noch de Napoleons, maar:
Plus haut, plus haut encore. Léve, maNémésis!
Plus haut ton aile métallique.
Plus haut!Arrête enfin tes regards indécis
Sur la future République!
Car c'est la Liberté, mot sacré, mot vainqueur,
Que tout Francais rêve et proclame.
Idéal immortel qui fait battre le coeur!
Espoir qui fait tressaillir Paine.
En aan het einde komen deze coupletten voor:
Descendez dans la rue et faites le chemin,
Et chantez d'une voix sonore
La vieille Marseillaise, en tenant ;i la main
Notre beau drapeau tricolore!
Marchez sans être émus, l'oeil calme, 1e front haut,
Sans angoisses et sans alarmes;
Présentez la poitrine aux fusils chassepot,
Marchez sans défense et sans arines!
La barricade attend ses chefs.
Het Bismarck is thans geheel op den achter
grond gedrongen door la couleur eau du Nil, de
modekleur voor dezen winter. Eene Nederland-
sche beschrijving van die kleur te geven is on
mogelijk: het Fransch eigent zich beter tot der
gelijke beschrijving.
„Imaginez un mélange de gris et de vert adora-
blement fondu, glacé de reflets argentés qui, au
moindre mouvement du corps, donnent la robe
l'aspect changeant de l'eau qui coule."
De dames gekleed in japonnen, die doen den
ken aan stroomend water! Sac a papier, zou
Gustave Droz zeggen, 9a n'est pas mal
In japónnen „eau du Nil" zullen de dames
waarschijnlijk de opening van het Kanaal van
Suez bijwonen, voornamelijk als het bericht van
de Patrie bevestigd wordt, dat de Sultan ter eere
van de Keizerin der Franschen, van den Keizer
van Oostenrijk en de andere vorsten, die voorne
mens zijn naar Egypte te gaan, besloten heeft
hen in persoon aldaar te ontvangen en de opening
bij te wonen.
In dat geval zou de Sultan door zijn groot
vizier en een talrijk gevolg vergezeld worden.
TELEGRAMMEN.
New-York, 18 October. De president Grant
heeft verklaard, dat hij geene bijeenkomst met
een vertegenwoordiger van Rothschild heeft gehad.
De leeraars der evangelische gemeenten te Bos
ton hebben den geestelijke Hyacinlhe plechtig
ontvangen.
Cattaro, 19 October. Uit Rispo wordt gemeld,
dat de troepen, onder bescherming hunner bat
terijen, zich zonder gevecht op de hoogte van
Lonenice hebben geposteerd. Hun geschut be-
heerscht de omliggende berghellingen.
Bayonne, 19 October ('s avonds). Uit Madrid
wordt van gisteren gemeld, dat de insurrectio-
neele beweging te Valencia opnieuw was begon
nen. Toen de troepen der regeering Zaterdag na
de capitulatie der insurgenten met geweld de
stad wilden binnendringen, werden zij met een
geweervuur ontvangen. Het gevecht duurde gis
teren bij de afzending van dit bericht nog voort.
Er waren nieuwe versterkingen daarheen ge
zonden. Men zegt dat de opstandelingen de familie
van den prefect en die van een generaal als gij
zelaars gevangen houden.
Per telegraaf wordt uit Cadix melding gemaakt
van eene ontmoeting nabij LTbrique. Twee per
sonen waren daarbij gedood. Op de telegraaf
lijn naar Frankrijk heerscht storing.
Parijs, 20 October. Het Journal ofliciel zegt, dat
het gouvernement met diep leedwezen de heftige
taal heeft vernomen, door den Pays tegen een
prins van de keizerlijke familie gevoerd.
M arktberichten.
Amsterdam, 19 October. Rogge per 2100 kilo,
Petersburg 198 c. z./k., Taganrog 198 c. z./k.; op
levering: October 194, 195, 196, 195; Maart 197;
Mei 195,196; Rogge onveranderd; Levering hooger.
20 October. Tarwe onveranderd. Rogge bij
gerijf iets hooger, levering lager. Tarwe p. 2400
kilo; O B. Poolsche 345 op tijd. Rogge per 2100
kilo, Petersburg 200, Galatz 210, Taganrog 200,
alles c. z./k.; p. October vóór 1 uur 192,193, later
194; Maart 196, 195; p. Mei 195, 194. Aangezegd
450 last, Koolzaad p. November 70Lijnolie vlie
gend 3144, najaar 31%, voorjaar 32% a S. Raap
olie vliegend 3914, najaar 3944, voorjaar 42.
Proinotiëu.
Leiden, 20 October. Bevorderd tot Doctor in
de Rechten de heer A. W. Blume, geb. te Was
senaar, met Stellingen.
LAATSTE BERICHTEN.
's-Gkavenuage, 20 October. In de gisteren ge
houden zitting van den gemeenteraad is benoemd
tot leeraar in de eerste gronden der staathuis
houdkunde aan de burger-dag- en avondschool,
de heer Dr. J. Ten Bruik, leeraar in de Neder-
landsche taal- en letterkunde aan de hoogere
burgerschool.
Scheven ing en, 20 October. Ten gevolge ran
den hevigen storm uit het N.-N.-W. is gisteren
avond en ongeveer halfacht tusschen Zeerust en het
vuurbaken gestrand het Noordsche jacht lijnx van
Hougesund, kapitein H. Olsen, reeder H. J. Olsen,
geladen met hoepels en zandballast, gisteren
morgen van Rotterdam en Maassluis vertrokken
en bestemd naar ilougesuud. De equipage, sterk,
behalve den kapitein en het zoontje van den
reeder, 4 koppen, is behouden aan wal ge
bracht en wordt door de goede zorgen van den
heer burgemeester Jhr. Mr. F. G. A. Gevers
Deyuoot in het voor schipbreukelingen bestemde
gemeentegebouw verpleegd. Blijft het stormweder
aanhouden dan bestaat er vrees dat het schip
weg zal zijn.
Florence, 19 Oct. De generaal Meuabrea is
hier aangekomen. Het ontslag, door Ferraris
aangeboden, is aangenomen.
Konstantinoeel, 2U Oct. Gistereu heeft de kei
zerin der Franschen van deu sultan afscheid ge
nomen en is heden naar Alexandrië vertrokken.
De kroonprins van Pruisen wordt op den 26stMI,
de keizer van Oostenrijk op deu 28,le° hier ver
wacht. Er worden toebereidselen gemaakt voor
hunne ontvangst en voor de revue der troepen,
welke zal plaaLs hebben.
Pakijs, 211 October. Het Journal ojjicici meldt, dat
de ministers gisteren te Compiègne eene verga
dering hebben gehouden, onder het voorzitter
schap des keizers. De heer Schneider woonde
deu ministerraad bij. Na afloop daarvan zijn eenige
ministers herwaarts gekomen. Zij keeren heden
naar Compiègne terug om weder eene zitting te
houden.
ERRATUM.
Bij de opgave in ons vorig nummer der gezel
schappen en vcreenigiugen, die zich bij deu stoet
op Maandagavond aansloten, is verzuimd te ver
melden het bestuur der vereeniging de Harmonie,
die expresselijk hare groote repetitie, die dien
avond zou plaats hebben, uitstelde, 0111 aan den
optocht te kunnen deelnemen.
I11 ons artikel over de feestviering van Maan
dag staat abusievelijk, dat de leerlingen de ba
nier naar liet lokaal brachten waar het bestuur
vergaderd was, voordat ze serenades gingen
brengen. Dit is onjuist, daar ze die banier bij de
serenades met zich voerden.
HUWELIJKEN, GEBOORTEN EN STERFGEVALLEN,
Burgerlijke stand van Leiden van den 14-den tot
en niet den 20sten October.
Gelliiwri: C. Penscel jra. en J. Van Rijn jd. A. C.
Goddijn jin. en M. T. Kriek jd. M. Van der Klcijjm. on J. II.
Van Oinincu jd.
Uevallcn: A. De Kaper, g b. Ruombcrg, Z. G. Van
der Keur, geb. Bavelaar, Z. A. E. Tuckcrmann, geb. Boelen,
Z. YV. Van Heusdeu, geb. De Mey, D. J. Blom, geb.
Van Ark. Z. A. Bleckinan, geb. Schnap, I). M. Holswildcr,
geb. Van Leeuwen, Z. A. YV. H. Truftino, geb. ('oebergh, Z.
J. M. Van Es, geb. Van Schootcn, Z. J. M. Mulder, geb.
Verlint, D. J. P. Van der YVallc, geb. Do Jong, Z. J. Ti.
Broekfeldt, geb. Secrete, Z. tVI. Van Beijcren Bergen en He
negouwen, geb. Kortekaai, Z. S. Trouwce, geb. Verlind, Z.
C. Van der Laat), geb. Klein, D. B. De Bock, geb. Peercn-
boora, Z. D. tweel. M. Van der Mee, geb. Boot, D. L.
Singerling, geb. Van der Meer, D. M. C. Vau der YVcydeu,
geb. Nicvaart, Z. G. Brarhoven, geb. Lepelaar, I).
Overleden: A. M. C. Brouwer D. 2d. J. Dirkse 28
j. G. Velthuijzen Z. fa j. J Veekoian, wed P. Dingjan,
70 j. A. Keercweer 67 j. M. J. Marjee 34 j. J. Da
Zoete, wed. P. Faasscn de Meer, 86 j. J. S. Becker Z. 9 m.
O. J. Mattaar 56 j. M. H. Foppe D. 2 m. G Chriati-
aausc Z. lm. P. Langezaal, geb. De Bruiju, 33 j. A. B.
v. d. Linden D, 3d. J. De Gunst Z. 2 j. E. t. d. YV pile
D. 20 j. J. A P. Hoppenbrouwer Z. 6 m.
Uit de verschillende Dagbladen.
Oct. BEVALLEN.
IB. A. M. M. Berger, geb. Ter Morst, D. Amsterdam.
15. E. Sutorius, geb. Basquin, Z. Rotterdam.
15. T. Van Blaaderen, geb. Roeland, Z. Nieuwor-Amstol.
15. C. A. YVolfson, geb. Veegcns, Z. Nieuwcdiep.
15. S. J. P.ins, geb. Loos, D. Z. Haarlem.
16. H. Borsje, geb. Bowser, D. Rotterdam.
16. A. M. Van Nieuwland, geb. Qniryus, Z. Amersfoo.t.
]fi. M. A. Vlicl'ndcr, geb. Van der YVilligcn, D. Mellevoetslu
16. N. C. B. Y'an der Blom, geb. Carstcns, Z. Melder
16. C. M. -I. E Ter Maten, geb Van Bulderen, i>. Amsterdam.
16. A. L. Kramers, geb. Caduvius, Z. Amsterdam.
16. H. Molijn, geb Geselaar, D. Arasterdam
16. A. B. Landré, geb. Frogcr, Z. Amsterdam.
17. YV. C. Van Holthe, geb. Van Konijnenburg, Z. Maarssen.
17. A. M. Van Beth Smith, geb. Macfarlnnc, D. Rottcrdnm.
17. J. M. Baer, geb. Hoogwinkel, Z. Rotterdam.
Oct. OVERLEDEN.
7. T. T. A. F. De Carpentier, V. 68 j. Sindol.
S. M. C. F. Mackay, geb. Van Lijnden, wede. 59 j. Ame-
rongen.
13. J. II, Behrcns, Z. 10 ra. Harl'ngen.
13. A. YV. Halbcrstadt, geb. Snoeck, wede. 55 j Bemni"L
14. J. V. Laqueille, M. 70 j. Rotterdam.
