N°. 2915.
Donderdag
A°. 1869.
112 Augustus.
Feuilleton van liet „Leidscli
Dagblad".
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maanden3.00.
Franco per post0 3-85.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVKHTENTIKN.
Voor iederen regel0.15.
Grootere letter naar de plaatsruimte die zij beslaan.
Opgaven betreffende de sterfte in eenige groote gemeenten, over de maand Juni 1869.
gemeenten.
Overleden op den
leeftijd van:
Amsterdam.
Arnhem 1
Dordrecht
'3-Gravenhage
Groningen
Haarlem
's-Hcrtogcnbo=ch
Leeuwarden
Leiden
Maastricht.
Rotterdam.
Utrecht
271764
31792
24878
90068
37634
30916
25038
25048
39294
28679
118837
60999 157
Overleden ten gevolge van:
aanmerkingen.
20
11
25
a. 3 verdr.; 5 gevallen1
vcrbr.; 1 verwond1
zelfm.
b. 1 verdr.
c. verdr.
d. 1 verdr.; 1 zelfm.
e. Te Utrecht stierf een
man uit de beruchte
Knelpoortde laatste der
naar liet Ziekenhuis over-
gebrachten, aldaar aan
typhus.
1 verdr.; 2 zelfm.
(Overgedrukt uit het Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde. Jaargang 1869.)
Lelden, 11 Augustus.
De K ies vereen i gi n g Het Algemeen Belang
heeft in hare op gisteren gehouden ver
gadering den heer Jlr. P. C. Leiwijn tot
haren candidaat voor het Lidmaat
schap van den Gemeenteraad gekozen.
Thans, nu de Fransche Senaat groote
hervorming zal ondergaan, trekt Louis Jourdan
in de Siècle eene parallel tusschen dat staatsli
chaam en dezelfde corporatie in de Ver. Staten.
Hij schrijft: Wij meenen de doorluchtige heeren,
die in het Luxembourg zetelen, niet te beleedi-
gen, wanneer we beweren, dat zij de natie niet ver
tegenwoordigen. Door het hoofd van het uitvoerend
gezag benoemd, wordt hun door dezen de vervulling
van eenige functiën opgedragen, door de consti
tutie aangewezen, maar ze danken hun oorsprong
niet aan het land, dat hen niet kent, en ook
niets met hen gemeen heeft. Wat we in hoofd
zaak van hen weten, is dat elk hunner ons 30,000
fr. 'sjaars kost. En wat geven ze ons daarvoor
in de plaats? Niets. Ondersteld, dat onze 150
Senatoren eensklaps verdwenen en niet weer
vervangen werden zeker zou daardoor, van een
humaan standpunt, eene smartelijke leegte het
gevolg zijn, maar uit een politiek oogpunt zou
men niets van hun gemis bemerken en de zaken
zouden er noch slechter noch beter om gaan.
En dat is te begrijpen. Daar, waar het beginsel
der nationale souvereiniteit voorheerschend is,
wordt alles, wat van dat beginsel niet rechtstreeks
zijne levenswerkzaamheid ontvangt, van onder
geschikt belang. In de publieke opinie staat een
Senator op dezelfde lijn als een lid van den Raad
van State, een president van het Hof, een gene
raal of een prefect. Allen worden door den Kei
zer benoemd even goed als de minste ambtenaar.
De functiën en de traktementen verschillen, maar
de oorsprong is dezelfde. Waarom heeft de Ge
meenteraad van de kleinste gemeente in Frank
rijk meer zedelijk gezag, meer invloed in zijne
omgeving dan de gemeente commissie van Parijs
in de hare? Omdat de eerste door het algemeen
stemrecht wordt gekozen, terwijl de leden van
de gemeente commissie door het hoofd van het
uitvoerend gezag worden benoemd.
De Amerikaansehe Senaat is niet het recht-
streeksch voortbrengsel van het algemeen stem
recht, maar ontleent er toch zijn oorsprong aan,
en dat is voldoende om er al het indrukwek
kende aan bij te zetten, dat hem noodzakelijk is.
Elke staat der Unie bezit een provinciaal par
lement, dat door de burgers is gekozen. Dit par
lement kiest op zijne beurt twee Senatoren voor
den tijd van zes jaren. In dat opzicht zijn al de
staten volkomen gelijk. Rhode-Island bijv., een
der minst bevolkte staten en dat slechts éen af
gevaardigde verkiest, zendt evengoed twee ver
tegenwoordigers naar den Senaat als New-
York en Pennsylvanië, waarvan de eerste dertig
en de tweede drieëntwintig afgevaardigden heeft.
Om de twee jaren wordt een derde gedeelte
van den Senaat hernieuwd, terwijl de rooster
van aftreding zoo is ingericht, dat elk der staten
steeds door minstens een zijner senatoren verte
genwoordigd blijft.
De vice-president van de republiek zit in den
Senaat voor. Men voorkomt aldus eiken strijd om
den voorrang tusschen de verschillende staten
der Unie, en daar de Senatoren steeds een even
getal uitmaken, beslist bij staking van stemmen
de president.
De senaat alleen oefent toezicht op de betrek
kingen met bet buitenland, waaraan de Kamer
van volksvertegenwoordigers geheel vreemd blijft.
Een verdrag is dus geldig, wanneer het door den
senaat en door den pres. der republiek is goed
gekeurd. De benoemingen der ministers, der gezan
ten, die de Amerikaansehe Unie in het buiten
land vertegenwoordigen, moeten door den senaat
worden goedgekeurd. „Op die wijze," zegt Labou-
laye, „zijn de Ver. Staten er in geslaagd, zich als
een groote mogendheid te doen beschouwen, ter
wijl, tijdens de omwenteling, met die voortdurend
vernieuwde congressen, Amerika met niemand
onderhandelen kon, en zwak en veracht bleef."
De vereischten waaraan men moet voldoen, om
tot senator verkozen te kunnen worden, verschil
len niet veel van die welke vereischt worden
om volksvertegenwoordiger te zijn. Oin afgevaar
digde te zijn, is 't voldoende dat men sinds zeven
jaar burger van de Ver. Staten ia en den leeftijd
van vijfentwintig jaren bereikt hebbe. Om tot
senator verkozen te worden moet men negen
jaar burger van de Ver. Staten, dertig jaren oud
zijn, en in den Staat wonen waardoor men be
noemd wordt.
Laat ons nu voor een oogenblik aannemen, dat
in Frankrijk de Staat tot zijn waren werkkring
wordt teruggebracht, tot wachter van de alge-
meene belangen en tot uitvoerder van den volks
wil; dat de prefecten eenvoudige administrateurs
zijn en geen keizers in klein formaat; dat al de
maires door het algemeen stemrecht worden ge
kozen; dat het stelsel der oilicieele caudidaturen
geheel achterwege (worde gelaten. Dat aange
nomen, zouden wij, wanneer de kiesraden van
elk departement bijeen werden geroepen om twee
senatoren voor zes jaar te verkiezen, een hooger-
huis hebben, dat, in zijn oorsprong, met den Aine-
rikaausclien seDaat zou overeenkomenmaar de
attributen van dien Fransehen senaat zouden
waarschijnlijk zeer verschillend zijn; het wetg.
lichaam toch zou slechts noode aan den senaat
het uitsluitend toezicht op de betrekkingen met
het buitenland overlaten, en het zou daarin gelijk
hebben. Van die betrekkingen hangen oorlog
en vrede af; en is 't niet billijk dat al de ele
menten der volksvertegenwoordiging samenwer
ken, waar het hare leiding, liet voorkomen van
den krijg of het behoud van den vrede geldt?
De Amerikaansehe senaat is niet slechts een
groot staatkundig lichaam, maar constitueert zich
ook als rechtbank om de ministers en al de amb
tenaren te beoordeelen, die door de Kamer van
representanten naar zijne jurisdictie worden ver
wezen. De eenige straf die hij echter kan uit
spreken, is de degradatie, - of - wat juister is -
de ongeschiktheid om voortaan eenige openbare
betrekking te bekleeden. Dat is een straf, die
slechts den ambtenaar, niet den man treft. Zoo
de man zich, in de uitoefening zijner functiën,
heeft schuldig gemaakt aati eenig misdrijf of aan
eene misdaad van gemeen recht, dan wordt hij
niet naar den senaat, maar naar de gewond recht
banken verwezen. Alleen politieke rechtbank, oor
deelt de Amerikaansehe senaat slechts over het
gedrag van den man als ambtenaar van den staat
en niets meer.
Deze organisatie strekt den staatkundigen geest
van de landgenooten van Washington en Frank
lin tot groote eer. Wij zijn er verre van af, die
volmaking te hebben verkregen en ons gouver
nementeel mecanisme laat nog veel te wenschen
over. 't Is thans zeker niet ondienstig er op te wij
zen, dat de Amerikanen begrepen hebben, dat een
lichaam als de senaat, waar het op het stemrecht
steunt, oneindig beter kan werken dan wanneer
het zijne macht ontleent aan het uitvoerend ge
zag, welk dit ook zij.
Inde Menisten-Kerk te Amsterdam had gisteren
morgen te 10 uren de opening plaats van de
81"° Aigemeene Vergadering der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen.
220 Departementen waren opgekomen.
De heer Dr. J. Bosscha Jr. nam als Voorzitter
het woord.
Hij wijst op het. besef, dat alle opgekomenen
geestverwanten zijn en strijdgenooten op't gebied
van 't ouderwijs. De leden waren soldaten in
een uitgebreid leger, die hunne blikken naar
't hoofdkwartier richten.
Deze vergadering heeft een bijzondere betee-
kenis. Het herdenken van het verledene zal een
waardeering zijn van het tegenwoordige en een
les voor de toekomst.
Hij herinnert het gebeurde in't afgeloopen jaar.
In de vorige vergadering was opgewekt om
voorde volksschool te waken, voor welke de maat
schappij haar tachtigjarigen strijd gestreden had.
Die opwekking was met daverende toejuiching
begroet, omdat het gesprokene de gevoelige snaar
der Maatschappij aanroerde, haar dochter, de volks
school, betrof. De Maatschappij had van haar
stichting af door haar scholen het voorbeeld ge
geven. Haar wet gebood verspreiding van volks-
ROMANESKE JONGEJUFYROUWEN.
NAAR HET FRANSCII VAN
JULES KERGOMARD.
Vervolg.)
Dewijl er ons intnsschen een kostbaar oog is
overgebleven, dat en face is, beeft zij er nog
een bij geschetst op drie kwart. Zoowat tusschen
beiden in heeft zij een arendsneus en profil
geteekend, en daaronder een mond, waarvan ik
geene beschrijving kan geven. Het overige is
naar rato. Maar zij verzekert dat het geheel
frappant gelijkt, en zij verbiedt mij om er iets
aan te veranderen. Ik weet niet wat voor be
proevingen Renée mij nog zal laten doorstaan,
alvorens zij mij hare liefde schenkt; er bestaat
geene enkele, die ik niet bereid ben door te staan
maar hoe grillig zij ook moge wezen, zou ik
wel eens willen zien dat zij mij er eene meer
heroïque konde opleggen, dan mijne tegenwoor
dige medeplichtigheid aan soortgelijke misdaden.
Ik zou dan ook onvermijdelijk reeds idioot of
dol zijn geworden van walging van dien arbeid
en van schaamte over inij zeiven, indien het pa
viljoen, waar ik dien arbeid verricht, niet nu
en dan werd opgeluisterd door de tegenwoor
digheid van Renée. Zij kent al te goed de ge
strengheid waarmee hare moeder vasthoudt aan
de welvoeglijkheid en aan hetgeen naar hare
begiippen al of niet past, dan dat zij zich alléén
in het paviljoentje zou durven wagen; mejuf-
vroinv de Gury en zij weten echter eiken dag
den chevalier over te halen om haar daarheen
te vergezellen; maar de meistreel die een al
lerbest en erg verstrooid mensch is, gaat dan
al spoedig, zonder dat hij 't zelf weet, heen en
dwaalt rond in bosschages, om naar eenige
pastorale rijmpjes te zoeken, die hij niet vinden
kan, en die bestemd zijn voor de schoone Mar-
celle, van wie de goede oude heer, erger en
ernstiger, geloof ik dan hij zelf wel weet, zich
als den getrouwen patito heelt opgeworpen, en
dan blijven de beide meisjes met mij alleen, al-
zoo mijne tante gewoonlijk te zeer bezig is met
liet beheer harer bezittingen dan dat zij iets zou
merken van dien inbreuk op de regelen der
welvoeglijkheid. Eu ik kan u verklaren dat ik,
die, zooals gij weet, nog al vrij wat ongegeneerd
omspring met de schepsels, waaraan gij daar
ginds bij u dom genoeg zijt den naam van
vrouwen te geven, mij tegenover die onschuld-
jes veel erger verlegen gevoel dan zij het zijn
tegenover mij. Ik weet soms het stilzwijgen met
haar niet anders af te breken, dan door ze aan
't lachen te maken, die ondeugende meisjes, met
onze ateliers-grappen wel te verstaan met
die, welke baar onschuldige ooren mogen hoo-
ren. Gij ziet dus, dat, wanneer ik ook ai houd
van tiet rom-aneske in 't leven, de voorzichtige
moeders toch niet van mij te vreezen hebben,
dat ik de jeugdige hartjes zal trachten in te
palmen door middel van verdraaide airs of on
gepaste praatjes. Al was dus Renée niet van
nature te degelijk en ferm om erg toegankelijk
te zijn voor eene zuchtende en smachtende liefde,
dan zou het mij nog onmogelijk zijn om te trach
ten haar in te pakken door middelen, die geheel
en al buiten den kring mijner gaven liggen.
Ik wil mij zeiven intusschen niet belangeloozer
afschilderen dan ik ben, door u te verbergen
dat ik geene enkele gelegenheid ongebruikt laat
voorbijgaan, zonder te doen uitkomen, niet door
hoogdravende betoogen, maar door voorbeelden,
dat de kunst in onzen tijd in evenzoo hooge
achting staat als alle andere soort van aanzien,
en welk een benijdenswaardig aandeel eene
vrouw, die men liefheeft, hebben kan aan liet.
ontstaan in de schepping van een meesterstuk!
Daar ik zeker genoeg ben van door mijn talent
fatsoenlijk te kunnen leven, geloof ik niet te
handelen tegen de wetten der kiesclilieid, wan
neer ik poog eene vrouw te verbinden aan een
loopbaan, die, al zou zij dan ook nimmer roem
vol worden, toch altoos ten minste eervol zal
zijn zoowel voor haar als voor mij. Renée schijiit
nog met meer smaak naar dat onderwerp te
luisteren dan haar vriendinnetje. Zij luistert
naar mij met eene naïeve verwondering, ter
wijl zij hare groote blauwe oogen op mij ves
tigt, wier volslagen gebrek aan schroomvallig
heid mij in verwarring brengt, welke moeite ik
ook aanwend om mij daartegen te verzetten.
En als zij dan van mij zijn weggegaan, zie ik
ze na door het open vensier, hoe zij daar ge
armd door de lanen van liet park wandelen, en
dikwijls blijkt het uit hare blikken, als zij zich
omkeeren en naar mij kijken, dat zij het over
mij hebben.
Over mij en over iemand anders; want ik zie
wel iederen dag, zonder dat ik het laat merken,
opnieuw hoe mejufvronw Marcelle getrouwelijk
op den brievenbesteller wacht, en ik moet tot
hare eer zeggen, dat zij wei al haar best doet
om tot een goed resultaat te komen, maar dat
