P.H.A.IIÏEB. N°. 2870. Maandag iiép- A°. 1869. 21 Juni. BINNENLAND. |vl *L EIDSCH DAGBLAD PRIJS DEZER COURANT. Itor Leiden, per 3 maandenó.OO. [franco per post3.85. Afzonderlijke Nommers0.10. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 1-6 regels f 0.75iedere regel meer0.12*. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van 1-4 regels ƒ0.90; iedere regel meer0.15. Lelden, 19 «lunl. Het buitengewone gewicht van de keuze, door iden aanstaanden Dinsdag te doen, wordt niet leen in ons district begrepen: het geheele land it met gespannen verwachting den afloop van izen strijd te gemoet. iTerwijl in de meeste districten de beslissing ids is gevallen is het hier nog de vraag, wie ir de volgende 4 jaren als onze afgevaardigde de Tweede Kamer zal zitting hebben. Op Dinsdag a. s. zullen de kiezers van ons itrict moeten beslissen, of zij met het grootste eelte van ons land strikte handhaving der trale openbare school verlangen, of dat zij toekomst van die school, door het afvaardi- van den heer Taets van Amerongen, in ge- r willen brengen. eeds meermalen zeiden wij hetnooit is bij de kiezingen de quaestie zoo zuiver een quaestie beginselen geweest als thans. Hoe onze te standers het ook willen keeren en wenden, en blijft de eenige vraag, of men bet ;insel onzer onderwijswet wil vasthouden, dan men het wil prijsgeven aan politieke kans- ekeningen en politieke machinatiën. Alle con- iratiën van persoonlijken of anderen aard leten vervallen, en hij die zich thans tegen e overtuiging door zulke motieven zou laten len, zou verraad plegen aan het vaderland. [Onze welvaart, onze toekomst, ja wellicht onze slfstandigheid is van het behoud onzer volks tool afhankelijk! Al trachten onze tegenstanders nu ook de oloniale of de finantieele quaestie op den voor rond te schuiven zij toonen hierdoor slechts y te zeer, hoe zij met hunne meeningen over hoofdvraag niet voor den dag durven ko- In En wat die koloniale quaestie betreft, zoo bedenke wel, dat hun alarmslaan van de laatste dagen :hts alleen gegrond is op losse, wellicht ver- nen geruchten, maar waaruit men alleen dit zou moeten besluiten, dat de liberale partij Ikomen gelijk heeft, wanneer zij er sinds ja- li) op wees, dat er hervormingen, dringende ^vormingen in onze Overzeesche bezittingen oodzakelijk zijn; terwijl men verder al zeer lecht onze geschiedenis van de laatste 25 jaren loet kennen, wanneer men niet weet, dat de egenwoordige minister van financiën, tegen wien heer Taets than9 stelselmatig oppositie voert, sar het oordeel van allen, de meest voorzich- ;e en de meest bekwame minister van finan- in ia, dien wij in al die jaren gehad hebben. Dus niet, omdat wij den handschoen over die iaeatiën niet durven opnemen, zwegen wij steeds irvan, maar eenig en alleen, omdat geen be fog thans zoo overwegend en tevens in zoo groot gevaar verkeert dan ons onderwijs, ons neutraal openbaar onderwijs. Daarom roepen wij alle kiezers nog eenmaal ten ernstigste toe: Komt Dinsdag a. s. ter stembus, laat u niet afschrikken door onze tegenstanders, die, al zijn zij ook nog zoo machtig bij hunne verdeeldheid, toch onmachtig zullen zijn tegenover onze eensgezindheid; komt en brengt uwe stem uit op den man, die onze volksschool ongeschonden wil behou den, op LEIDEN, 19 Juni. Als eene bijdrage van de gezindheid der ultra- montanen tegenover de liberalen, inzonderheid tegenover de schoolwet-quaestie, leze men het volgende uit de //Grondwet": //De beteekenis van de nederlaag der liberalen in Noord-Bra bant: 1°. Het liberale katholicisme is veroor deeld. 2°. Het mandement zegeviert. 3°. De eenheid der Katholieken heeft een grooten stap voorwaarts gedaan. 4°. Nog eene verkiezing als deze, en de 16 Katholieken staan als een phalanx aaneengesloten in de Kamer. Blijft", zoo ein digt de //Grondwet", //blijft zoo de goede geest heerschen, dan zal weldra de Katholieke een heid in de Tweede Kamer een feit zijn. En daar is veel kans op. Want de armen hangen niet slapde strijd is slechts een oogenblik gestaakt, maar gaat met vernieuwde hevigheid aanvangen. Harde, bitter harde slagen zullen op de schoolwet vallen, totdat zij er eindelijk onder bezwijkt en het geloof onzer kinderen gered is. Inmiddels zal de beurt aan de heeren Guljé en Kerstens komen en aan de Limburg- sche liberalen. Guljó zal moeten verschijnen voor de 1800 kiezers van Luyben, en Kerstens voor de 1500 van Haffmans, en hoogstwaar schijnlijk zullen zij met Pijpers en Clerkx in ^politieke vergetelheid zinken, indien zij zich niet van de overheerschiug der liberalen hebben weten vrij te maken." Van verschillende zijden zijn thans stemmen opgegaan tegen de brochure, waaruit //de Tijd" twee dagen vóór de verkiezingen verschillende aanhalingen in een extra-nummer verzamelde, opdat de katholieke ouders zouden weten, dat zij hunne kinderen niet langer naar de hoo- gere burgerschool te Breda moesten zenden. De directeur dezer school, de heer J. H. H. Hülsmann, noemt het uitgesproken oordeel onge grond, voorbarig en onrechtvaardig, en toont dit met bewijzen aan. De beer R. E. De Haan, leeraar in de dierkunde aan de hoo- gere burgerschool te Nijmegen, meldt in den //Nij- meeg8chen Nieuwsbode", hoe de vreeselijke dingen, die in het door //den Tijd" aangehaalde boekje van Dr. Lubach voorkomen, niet anders be schreven worden in een Fransch leerboek door den aartebisschop van Parijs goedgekeurd, en dat zelfs dit boekje aan Dr. Lubach tot gids zou hebben verstrekt. Zoo verontwaardigt zich dus hier de ultramon- taansche partij over dingen, die in andere lan den de R.-C. geestelijkheid goedkeurt. Het merkwaardigste van alles blijft echter, dat vol gens //den Tijd" de godsdienstige overtuiging der katholieken met voeten wordt getreden, wan neer Willem de Zwijger //Vader des Vaderlands" wordt genoemd. En die partij wordt nu in be scherming genomen door hen, die de histori sche rechten van het Huis van Oranje steeds op den voorgrond plaatsten Merkwaardig in onze dagen is het volgende bericht, voorkomende in de //Toekomst" In alle deelen van Duitschland wordt sedert eenigen tijd ijverig gewerkt ter opheffing der confessioneele scholen en hunne vervanging door scholen toegankelijk voor alle leerlingen zonder onderscheid van geloofsbelijdenis. Wekelijks bren gen de Duitsche schooltijdschriften ons berichten over die werkiug aan, die, naar het schijnt» niet gevolgeloos blijkt. De Wegweiser" van 14 Mei neemt uit den //Landauer Anzeiger" een verslag over, waarin wij lezen, dat den lsten Mei te Landau (Beieren) over de hervorming der confessioneele gemeentescholen in kerkelijke neutrale scholen, bij openbare stemming een besluit werd genomen. Op 504 protestanten stemde stemde slechts 1, en op 436 katholieken slechts 3 voor het behoud der confessioneele scholen, terwijl hunnerzijds de Israëlieten allen zich voor de gemengde school verklaarden. De mail uit Java en China is Donderdag te Suez aangekomen. De opbrengst der rijksmiddelen (hoofdsom en opcenten) over de maand Mei 1869, is geweest f 5,192,638.79, tegen f 5,738,729.80 in Mei 1868. Gedurende deze week zijn dagelijks in het werkhuis alhier opgenomen van 112 tot 130 volwassen personen en van 55 tot 66 kinderen. In de zwem- en badinrichting Rhynzigt zijn gedurende deze week 248 baden gebruikt. Naar wij vernemen, is aan den heer Hugo De Vries, candidaat in de wis- en natuurkunde aan de hoogeschool alhier, door de faculteit der wis- en natuurkundige wetenschappen aan de hoogeschool te Groningen de gouden me daille toegewezen voor zijne beantwoording der academische prijsvraag over den invloed der warmte op de wortels der planten. Van de 45 adspiranten voor het admissie- examen, gisteren en heden alhier gehouden, zijn er 25 toegelaten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1869 | | pagina 1