N«. 2805.
Dinsdag
A0. 186
15 Juni.
BINNENLAND.
/-V
LEIDSCH
1:A
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels ƒ0.75iedere regel meer/0.12*.
Geboorte-, huwelyks- en doodberichten van
1-4 regels ƒ0.90;iedere regel meer0.15.
Leiden, 14 Juni.
Zelden was hier te lande een verkiezingsstrijd
too zuiver strijd van beginselen als die welkejin de
vorige week plaats had. Het moet gezegd worden
ter eere zoowel van onze kiezersvergaderingen als
Iran onze dagbladen, dat zij over het geheel
jalle persoonlijke quaestiën ter zijde stelden om
ilechts te onderscheiden tusschen de heele en
alve vrienden en de vijanden van de openbare
ichool. Ook wij hebben ons streng bepaald tot
et bespreken van beginselen en geen woord
ezegd om de persoonlijke verdiensten van Mr.
eeb met die van den heer Taets van Ameron-
;en te vergelijken.
Ook thans, nu de herstemming voor de deur
taat, wenschen wij trouw te blijven aan dat
ieginsel, en wij kunnen het gemakkelijk doen,
ant wat wij met zeggen, zegt het groote pu-
liek, zoo te Leiden zelf als elders in het dis
trict. Wij weten zeker, dat wij ijverende voor
Neeb ook in dit opzicht de publieke con
sciëntie aan onze zijde hebben, want de beide
andidaten zijn in het geheele district volkomen
)ekend. Veilig durven wij dan ook stellen, dat
loevelen ook bij de herstemming de voorkeur
mogen geven aan den heer Taets boven Mr.
Seeb, er binnen Leiden niemand en buiten Lei-
len bijna niemand is, die het doen zal in de
gemoedelijke overtuiging, dat hij stemmende
I voor den heer Taets werkelijk op den voortref-
I elijkste van het tweetal zijne stem uitbrengt.
"Éene opmerking moeten wij ons intusschen
I veroorloven. Het mandaat dat wij bij de her-
temming van 22 Juni gaan uitgeven, geldt voor
jaren, en naar alle waarschijnlijkheid zal
gewichtigste arbeid van onze Staten-Gene-
aal in het eerstvolgend vierjarig tijdvak wel
ijn de voorbereiding en vaststelling van eene wet
het hooger onderwijs. Welnu, zoo ooit een
istricfc geroepen schijnt om bij de behandeling
'an eenig wetsontwerp op den voorgrond te
reden dan zal het wel zijn het district Leiden,
Öaar waar over het lot van ons hooger onder
ijs beslist moet worden. Immers Leiden schijnt
Yoor alles aangewezen om niet alleen uit erva
ring te spreken over de gebreken van het be-
itaande en de behoeften van het oogenblik,
naar ook om vopr de vergadering van de Sta-
:en-Generaal zijne wenschen voor de toekomst
bloot te leggen.
Verklaart de meerderheid zich voor den heer
Diets n Amerongen, dan zal ons district die
gewichtige taak bij uitnemendheid opdragen aan
wee oud-officieren, mannen teer bevoegd mis-
ichien om hun oordeel te zeggen over een reg-
ement van militaire tucht, maar op het terrein
Van het hooger onderwijs even volkomen vreem
deling, als een Geldersch landbouwer op het dek
van een Oostindievaarder.
De strijd over de hoofdbeginselen van de wet
op het hooger onderwijs, zal ongetwijfeld leven
dig en moeilijk ziju; deskundige leden van onze
Tweede Kamer uit alle deelen des Rijks zullen
met warmte aan den strijd deelnemen, en Lei
den dat voor moest gaan zal volgen, Leiden dat
licht moest geven zal zwijgen, omdat het afge
vaardigden koos, tot het bespreken van die quaes
tiën niet bevoegd.
Leiden zal zwijgen, althans wij zouden het
hopen en verwachten. Want verbeeld u eens,
dat onze afgevaardigden, meenende dat met het
mandaat ook de vereischte kennis ware geko
men, zich verplicht achtten ook hun gevoelen
over al die zuiver wetenschappelijke quaestiën
uit te sprekenI Wat dan? Maar wij vreezen
dit niet: de heeren Van Wassenaer en Taets,
zoo de laatste mocht herkozen worden, zouden
begrijpen, dat zij bij de behandeling eener wet
op het hooger onderwijs de Leidsche hooge-
school niet beter kunnen dienen dan door hun
stilzwijgen. Zij zouden dus zwijgende, slechts
betamelijk en plichtmatig handelen; maar wat
te zeggen van ons kiesdistrict, als het juist in
dit voor de toekomst zijner hoogeschool meest
gewichtige tijdvak, bij voorkeur een man ging
afvaardigen, die de belangen van de hoogeschool
naar het eenstemmig gevoelen van allen, zeker
den heer Taets van Amerongen niet uitgezon
derd, onmogelijk kan vertegenwoordigen
LEIDEN, 14 Juni.
Hedenmiddag omstreeks te 2 uren is een be
gin van brand ontstaan in bet hofje in de
Spilsteeg, door het inslaan van den bliksem,
doch door tijdig aangebrachte hulp spoedig
gebluscht. De bevoegde autoriteiten waren
spoedig op de plaats des onheils aanwezig.
Een merkwaardig getuigenis voor de neutrale
school, levert Amerika. De N. Rott. Courant
schrijft hieromtrent aan het slot van een barer
betoogen over onze volksscholen
//Terwijl deze denkbeelden werden neerge
schreven, stond ons telkens voor den geest het
voorbeeld van Noord-Amerika. Is er éen volk
in Europa, dat zooveel voor kerk en godsdienst
doet? Is er éen volk, dat stouter zendingen
heeft? Is er éen volk, dat zoo trouw de kerk
bezoekt, den Zondag viert?
Dat land heeft 38,000 kerken, met zitplaat
sen voor meer dan de helft der bevolking. Er
zijn 26,000 geestelijken. De staat geeft geen
penning. Volgens berekening van zekeren Dr.
Baird heeft bet volk der Unie in 1854 65
millioen gulden, geheel vrijwillig, bijgedragen
voor godsdienstige belangen. De welbekende
Dr. Schaff getuigt van dit volk, dat het door
strenge kerkelijkheid, orthodoxie, zendingsijver,
eerbied voor den bijbel, rijk geestelijk leven
en openbare zedelijkheid boven alle Europeesche
volken (behalve Schotland misschien) uitmunc.
En dat volk is opgevoed in de neutrale,
de gemengde school
Wij zien in dat alles niet de vrucht der
neutrale school. Zoo oppervlakkig wenschen wij
niet te oordeelen. Groote gevolgen hebben
zelden enkelvoudige oorzaken. Maar als men
hier te lande de neutrale school de verwoes
ting noemt van godsdienst en maatschappij
als men hier uit die neutrale school een stroom
van rampen voorspelt; als het hier heet, dat
zij den godsdienst //dood zwijgt"; en men laat
onze kinderen wandelen langs onze graven, het
hoofd schuddende over onze dogmatieke be
krompenheid: alles de noodlottige vrucht
van die vreeselijke school zie, dan trooste
zich Nederland met Amerika 1"
De minister van oorlog, vernomen hebbende
dat miliciens van de Israëlietische gezindheid,
door ouderofficieren en korporaals met voor
hun godsdienstig gevoel krenkende bijnamen
worden toegesproken, heeft deswege een ern
stige aanschrijving tot de korpskommandanten
gericht en in het algemeen bevolen, de miliciens
minzaam te behandelen.
Door de Hollandsche IJzeren-Spoorweg-
Maatschappij (lijn AmsterdamRotterdam
Helder) zijn gedurende de maand Mei 1869
183,716 reizigers vervoerd; opbrengst van rei
zigers f 163,917.97opbrengst van goederen
f32,967.93; totaal f 196,885.90; sedert primo
Januari was het aantal reizigers 657,977op
brengst van reizigers en goederen f 745,284.96'.
Uit 's-Hage wordt gemeld: Sedert ge-
ruimen tijd kwamen er klachten bij de politie
wegens het vermissen van gelden en goederen,
aan de firma Van Gend en Loos ter verzending
toevertrouwd. Alle nasporingen dienaangaande
bleven tot dusverre vruchteloos, vooral ook
omdat die goederen met vele handen kennis
maakten. Eergisterenmorgen nu, werd weder bij de
politie aangifte gedaan van het vermissen van
een gouden horloge, uit eene goed gesloten reis-
tasch, door mevr. R. alhier, aan het bestel-
kantoor v. G. en L. te Rotterdam ter verzen
ding naar 's-Hage afgegeven. Van dien diefstal
mocht het evenwel reeds eergisterenmiddag aan
de nasporingen der Haagsche politie gelukken
den vermoedelijken dader te doen aanhouden,
zijnde een besteller-bediende bij voornoemde
firma, die belast was met de overbrenging van
de goederen van en naar het station te 's-Hage.
Hij is naar het huis van burgerlijke en mili
taire verzekering overgebracht.
Bij het vertrek van een der draaimolens
had te Dokkum het volgende voorval plaats.
Een van Dokkums dochteren, bekoord door he-
kermisleven, scheen lust te hebben, verder ook
van de vreugde te profiteeren, Toen hare moe-
