N°. 2856.
Vrijdag
A0. 1
4 Juni.
BINNENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagenuitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 1-6 regels 0.75; iedere regel meerf 0.12».
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels /0.90;iedere regel meer0.15.
LEIDEN, 3 Juni.
//Een ernstig woord van een Protestantsch
kiezer aan zijne Protestantsche medekiezers"
wordt ons toegezonden. //De tegenwoordige om
standigheden zijn hoogst gewichtig. Nog nimmer
heeft er bij eene verkiezing voor Nederland
zooveel op het spel gestaan als thans. Van de
mannen, die aanstaanden "Woensdag tot de
stembus zullen komen, hangt de toekomst van
bet Vaderland af." Zoo vangt de schrijver aan,
en nadrukkelijk herinnert hij de Protestanten
aan het fèit dat nog nooit het ultramontanisme
in Nederland het hoofd zoo hoog heeft opgestoken
Hij waarschuwt hen tegen hetgeen van eene
versterking der ultramontoansche partij in de
Kamer te wachten staat, van eene partij, die
reeds nu het waagt de Protestanten te verbie
den om de helden van onzen opstand tegen
Spanje in eere te houden.
En met het oog op het ongeloofelijk feit dat
r thans Protestanten zijn, die door ultramon-
tanen worden aanbevolen, vermaant hij alle
Protestanten ten ernstigste, om zulke candidaten
niet te stemmen, willen zij geen verraad plegen
aan hun vaderland en hun godsdienst.
Voor een jaar werden de klachten tegen de
onderwijswet door de conservatieve organen
breed uitgemeten; toen werd de minister Eock
om het intrekken van het voorstel tot wijziging
der onderwijswet zeer hard gevallen, toen heette
een ieder die wijziging in de wet niet noodig
oordeelde, onbekend met den toestand van ons
land.
In dien tijd is echter overtuigend gebleken,
dat juist zij, die beweerden dat het neutrale
onderwijs niet populair is, onbekend zijn met
den toestand van het land: de grootsche be
weging voor het behoud onzer school is van
dien omvang geworden, dat het thans tastbaar
wordt, hoe overdreven de klachten waren en
oe waarlijk onze neutrale school nationaal mag
enoemd worden.
In het nauw gedreven, verkondigt than3 de
conservatieve pers, met het oog op de verkie
zingen, dat het openbaar onderwijs geen gevaar
loopt, en zij durft hen, die dat beweren, te
beschuldigen, dat zij het volk misleiden.
Zij gaat intusschen voort met het aanbevelen
van candidaten, die, niet gelijk velen, in het
neen op dubbelzinnige wijze, maar gedeci
deerd, op zeer ondubbelzinnige wijze, zich tegen
bet beginsel der onderwijswet hebben.verklaard.
Wie misleidt dan in dezen?
De regelings-commiBsie van het Xlde Neder
landsch taal- en letterkundig congres, hetwelk
zal gehouden worden te Leuven, op 5, 6, 7 en
September aanstaande, heeft in herinnering
gebracht, dat de hoofdvakken, welke tot de
werkzaamheden van het congres behooren, zijn:
Nederlandsche taal- en letterkunde; Nederland
sche geschiedenis en oudheidkunde, Nederlandsch
tooneel, Nederlandsche zang en Nederlandsch©
boekhandel. Zij verklaart voorts, de hoop te
koesteren op een groot getal deelnemers in eene
zaak, //die de broederbanden tusschen Noord
en Zuid nauwer toegehaald, en tot de ontwik
keling der Nederlandsche letteren reeds zooveel
bijgedragen heeft." Zij verzoekt, ten einde het
programma der vergaderingen tijdig te kunnen
opmaken, voor 25 Juni e. k. opgave te ontvan
gen over welk der onderwerpen door de spre
kers het woord zal worden verlangd, en die op
gave te zenden aan het adres van den heer J.
Brouwersz, lsten secretaris, Ridders-straat, 171
te Leuven.
De nieuwe organisatie van het personeel der
belastingen, waarvan wij reeds het bericht me
dedeelden, is in hoofdtrekken als volgtinstel
ling van negen inspectiën der directe belastin
gen, in- en uitgaande rechten en accijnzen, aan
welker hoofd provinciale inspecteurs zijn ge
steld, wier plaatsen van vestiging zijn: Rotter
dam, Amsterdam, Leeuwarden, G-roningen,
Zwolle, Zutfen, Middelburg, Eindhoven en
Maastricht. De provinciën Utrecht en Drenthe
blijven bij de inspectiën Noord-Holland en Gro
ningen ingedeeld. Verder bestaat het vast per
soneel uit door het rijk bezoldigde commiezen
ter inspectie, een aan ieder inspecteur toe te
voegen, uit controleurs en adjunct-controleurs.
Bij het besluit worden tevens de jaarwedden
geregeld, als voor drie provinciale inspecteurs
4500, voor drie ƒ4000, en voor drie 3000,
terwijl de beide inspecteurs te Amsterdam en
Rotterdam bovendien eene toelage genieten van
ƒ600. Voor bureelkosten ontvangen de inspec
teurs te Rotterdam en Amsterdam ƒ1500, te
Groningen, Zutfen, Eindhoven en Maastricht
ƒ1200, de beide anderen ƒ1080. De commiezen
ter inspectie genieten, drie ƒ1200, drie ƒ1020,
en drie ƒ840, behalve 300 toelage voor die te
Rotterdam en Amsterdam.
De controleurs worden in vier klassen naar
de bezoldiging verdeeld, 12 genieten 2580, 24
2220, 30 1860, en de overigen ƒ1500, als
maximum. De adjunct-controleurs genieten ƒ900
traktement. De toelagen en vergoedingen van
verschillenden aard worden door ieder kantoor
afzonderlijk vastgesteld.
Bij Kon. beal. is bepaald, dat de stembrief
jes ter verkiezing van leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, in te leveren op
Dinsdag 8 Juni a. s., zullen geopend worden:
in de hoofdkiesdistricten Dokkum, Middelburg
en Zierikzee op Donderdag 10 Juni daaraan
volgende, en in het hoofdkiesdistrict Alkmaar
op Vrijdag 11 Juni daaraanvolgende.
Wij hebben in der tijd medegedeeld, dat bij
de inwijding van het monument ter nagedach
tenis aan Dr. E. Rauwenhoff, op de burgerlijke
begraafplaats onder Crooswijk, de daarop voor
komende beeltenis van den overledene gemo
delleerd was door den heer Eugène Lacomblë,
te Delft, die haar in marmer zou uitwerken.
Wij kunnen thans melden, dat de bekende
kunstenaar dit werk dezer dagen heeft voltooid
en dat de beeltenis alsnu in het front van het
gedenkteeken op de daartoe bestemde plaats
is ingezet. (iV. R. C.)
Door de vereeniging //met God voor Neder
land en Oranje" is te Haarlem candidaat ge
steld Mr. M. Van Lennep, subst.-off. te Am
sterdam, tegenover de HH. Mirandolle te Haar
lem en A. Van Lennep te Heemstede.
De heer Cock heeft verzocht in het kies
district Haarlemmermeer niet in aanmerking
te komen.
Te Tilburg is candidaat gesteld tegenover den
heer Verheijen, de heer Charles Van Doren.
De //Utrechtsche Kieszers-vereeniging" heeft
gesteld tot candidaat voor de Tweede Kamer
in het hoofdkiesdistrict Utrecht, den heer Mr.
H. VerLoren van Themaat.
De R.-C. kiezersvereeniging //Recht voor
allen" te Zutfen, heeft tot haren candidaat
gesteld den heer Mr. W. A. A. J. baron
Schimmelpenninck van der Oije, te 's-Hage.
De kiesvereeniging //de Marne" te Wehe
(hoofdkiesdistrict Zuidhorn) beveelt de heeren
Mr. N. Olivier, aftredend lid, en H. W. Wierda
te Winsum aan, daar beide heeren evenveel
stemmen op zich hebben vereenigd bij het
verkiezen van een candidaat.
Te Amsterdam is Dinsdag de algemeene
vergadering gehouden van afgevaardigden der
Maatschappij van Weldadigheid. De voorzitter,
de heer Bieruma Oosting, heeft verslag over den
toestand der Maatschappij gedurende het jaar
1868 uitgebracht, waaruit is gebleken, dat de
toestand minder nadeelig was dan de min gun
stige resultaten van landbouw en nijverheid zou
den doen verwachten. Met dankbaarheid worden
vele stoffelijke bewijzen van belangstelling ver
meld, en tevens, dat de Maatschappij, met
de uitgebreidheid van haren werkkring en met
een schuldenlast van 137,000, nog steeds daar
aan groote behoefte heeft. De bevolking der
koloniën, met inbegrip der ambtenaars-gezinnen,
bedraagt thans 2041 zielen5 gezinnen zijn ont
slagen, 6 nieuwe geplaatst; 51 kinderen van
kolonisten verlieten de kolonie. Over het geheel
gaf het gedrag der bevolking reden tot tevre
denheid. Van de dagscholen zijn, na blijk van
voldoende bekwaamheid, ontslagen 54 kinderen.
In de vergadering is besloten, in dit jaar eene
buitengewone algemeene vergadering te Frede-
riksoord te houden, ten einde de afgevaardigden
in de gelegenheid te stellen, de zoo belangrijke
koloniën van nabij te leeren kennen.
Uit den Helder wordt van 1 Juni ge
meld Hedenmorgen is bij het schijfschieten
der mariniers in de duinen een droevig onheil
gebeurdeen der mariniers, die zich op den
observatie-post bevond, had de onvoorzichtig
heid van het hoofd buiten den wal te steken.
Op hetzelfde oogenblik valt een «chot op een
afstand van 600 passen en treft den ongelukkige
in het voorhoofd. Men heeft hem opgenomen
