N°. 2838.
Donderdag
A°. 18691
13 Mei.
Opgaven betreffende de sterfte in eenige groote gemeenten, over de maand Maart 1869.
o 'Z
BINNENLAND.
LEIDSCH
t K-
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagenuitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels 0.75; iedere regel meerf 0.13.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels/0.90 iedere regel meer0.15.
GEMEENTEN.
Overleden
leeftijd
op den
van:
Overleden ten gevolge van:
a
3
a
o.
s
O
J=
O
*N C.
O
-a
a
s
O
S 'u
.2
2
O
Ui
2
Q
Levenszwakte en uitte
ring, beneden 14 jaren.
Tering, 14—65 jaren.
a 2
.rt
a°
z
ei o
a
"2
ei o
n
3
3-
a ej
i,
i> to
'S3 a
3
O
<1
Chronische ziekten der
adcmbalingswcrktnigcn.
77
66
49
83
56
1
1
8
5
13
11
4
3
3
32
7
6
14
19
10
11
11
15
9
7
15
11
7
7
6
1
4
5
8
4
7
2
10
2d
3
16
17
2
6
1
6
7
29
1
15
17
22
13
1
6
18A
28
aanmzbilw#*:*.
Amsterdam.
Arnhem
Dordrecht
'a-Gravenhage.
Groningen
Haarlem
's-Hertogenbosch.
Leeuwarden.
Leiden
Maastricht.
Rotterdam.
Utrecht
271764
31792
24878
90058
37G34
30916
25048
39294
28679
11S837
60999
831
108
97
302
130
101
77
93
147
93
407
174
742
65
61
239
103
98
59
62
109
63
316
170
6/
a. 1 verdr., 8 ver
brand, 1 zelfmoord.
b. 1 zelfmoord.
c. 1 verdronken,
1 verbrand.
d. Dit cijfer is in
deze maand zoo
laag, doordien 10
kinderen aan an
dere ziekten stier
ven en bij 6 de oor
zaak van den dood
niet is opgegeven.
e. 1 verdronken.
In de Knel
poort te Utrecht
ziju na de vorige
icdedeeling nog 2
gevallen van typhus voorgekomen, g. Een werkman van elders, iu het ziekenhuis opgenomeD, werd aldaar door pokken aangetast, en overleed,
die in Maart nog al geheerscht heeft.
Naar aanleiding van dc opgaven betreffende de sterfte in Februari, verzoekt Dr. van overbeek de meter ons te vermelden dat
inbrengen van poklijders (in het begin van December jl.) in het Ziekenhuis te Utrecht heeft gehad, door hem niet geweten worden
het Ziekenhuis, maar aan het ontbreken van eene geschikte gelegenheid in dat gebouw tot het afzonderen van lijders aan b
ber jl. zijn in het Ziekenhuis 3 personen, met doodelijk gevolg, door pokken aangetast, en dit feit is een treurig bewijs te meer, hoe
I eene hetere inrichting tot verplegen van zieken.
(Overgedrukt uit het Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde. Jaargang 1869.)
h. Waaronder eenige gevallen van griep,
de zeer ernstige gevolgen, welke het
aan zorgeloosheid en slecht beheer in
isrnettelijke ziekten. Sedert Decem-
dringend te Utrecht behoefte bestaat aan
Lelden, 12 itlef.
De liberale kiesvereeniging te Alkmaar heeft
in de plaats van den heer Van Foreest generaal
Knoop tot candidaat voor het lidmaatschap der
Tweede Kamer gesteld.
Het antwoord van dezen op de vraag van
het bestuur of hij de candidatuur wilde aanne
men is gepubliceerd. Daarin zegt de heer Knoop,
welke verklaring de kiezers met reden van hen,
die zij wenschen af te vaardigen, kunnen ver
langen. Geene uiteenzetting in bijzonderheden
over de staatkundige vraagstukken van den dag,
geene bepaalde toezeggingen wil hij geven, want
daaromtrent wil hij zijne volle vrijheid behou
den, om te handelen zooals oordeel en overtui
ging dat voorschrijven." Alleen wil hij zeggen,
//dat zijne staatkundige beginselen liberaal zijn
zonder eenige overdrijving."
Er is echter éen punt, dat hierbij eene uit
zondering maakt, waaromtrent z. i. de kiezers
recht hebben, om zijne duidelijke en bepaalde
meening te kennen. Dat is betreffende de on-
derwijs-quaestie. //Die zaak is van een zoo hoog en
dringend belang, dat het met de eerlijkheid zou
strijden, wanneer ik de kiezers daaromtrent in
het onzekere liet."
Volkomen juist. Daarop hebben de kiezers
aanspraak. Bij de aanstaande verkiezingen zal
er geen candidaat kans van slagen hebben, van
wien men niet zeker en duidelijk weet, hoe hij
over de onderwijs-quaestie denkt.
Eenen //onmogelijken" candidaat kan men bij
de aanstaande verkiezingen gerustelijk noemen
hem, die daaromtrent geene vaste, stellige
beginselen voorstaat.
Of sommige der tegenstanders het ook willen
verbloemen, de vraag is deze: wil men de neu
trale volksschool behouden, of wil men ze door
sektescholen vervangen? Zij noemen de neu
trale school een //noodzakelijk kwaad." Doch
zal men niet alle middelen aanwenden om een
noodzakelijk kwaad zoo onschadelijk mo
gelijk te maken
Kort en duidelijk geeft generaal Knoop zijne
meening omtrent deze quaestie:
Wie de gemengde openbare school omver
wil werpen, om daarvoor sektescholen in de
plaats te stellen, die moet zijne stem op mij
niet uitbrengenwant tegen zulk een omme
keer van zaken ben ik zoo sterk gekant als
het maar zijn kan. Het onderwijs moet blijven
zooals het thans is; zooals het thans is, wordt
er op de scholen kennis, verlichting en ver
draagzaamheid aangekweekt; zoo moet het blij
ven men moet die rampzalige kerkelijke twis
ten laten rusten, die ons land zouden verzwak
ken en verdeelen; men moet wat meer hart
hebben voor het algemeene vaderland, en wat
minder op den voorgrond stellen dat men ka
tholiek of protestant is. Milde verdraagzaamheid
jegen3 andersdenkenden is niet alleen christen
plicht, maar het is ook een plicht ons door het
belang van het vaderland gebodenwant alleen
door eendracht kan Nederland vrij en onaf
hankelijk blijven."
Dat is duidelijk gesproken. Wij behoeven er
niet bij te voegen, dat wij met deze beginselen
geheel instemmen.
LEIDEN, 12 Mei.
In 1868 bleef het aantal scholen voor lager
onderwijs gelijk aan dat in 1867.
Er zijD 8 openbare scholen en 30 bijzondere
het onderwijzerspersoneel aan de eerste be
staat uit 103, dat aan de tweede uit 59 per
sonen.
Het getal kinderen dat den löden October
1868 de scholen bezocht is als volgt: op de
openbare scholen 1360 jongens en 1318 meisjes,
op de bijzondere 934: jongens en 1017 meisjes
het aantal overtreft dat van het vorige jaar,
van de openb. sch. met 260 kinderen, van de
bijzondere met 46 kinderen.