2784.
I Franco per post. 3.85.
8 Maart.
EIDSCH
baandag
PRIJS DEZER COURANT.
I Voor Leiden, per 3 maandenf o.OO
I Afzonderlijke Nominersr 0.10
Leiden, 6 Maart.
I Quid sine raoribus leges? Wat ver
bogen de wetten tegen de zeden Terwijl
de Tweede Kamer naar de Eerste verzendt het
door baar goedgekeurd wetsontwerp, waarin
■trenge straffen bedreigd worden tegen het ge
bruik van andere maten en gewichten en be
namingen dan die van het metriek stelsel, be
raadslaagt en besluit de Leidsche gemeenteraad
(zitting van ll. Donderdag) over een voorstel,
//om den prijs van het gas op f 3.50 per dui
zend kubiek voet te brengen"!
Wij herinneren ons hierbij, dat ook de thans
nog geldende wet op de maten en gewichten
het gebruik van de voet maat reeds verbiedt
en dat wel eens uitgevers van dagbladen met
strafvervolging bedreigd zijn omdat zij adver-
tentiën hadden opgenomen waarbij de prijs van
het gas in kubiek voeten berekend werd, in
strijd met het Kon. besluit van 16 Aug. 1823
Stbl. n° 32.
Wel blijkt uit deze onschuldige zonde, door
onzen gemeenteraad, waarin toch niet weinig
rechtsgeleerden zitting hebben, tegen de wet
gepleegd, de waarheid van het: c'est plus
fort que moi.
Zal het ook niet in 't vervolg zoo blijven
gaan
Zeer practisch is de weg, dien de heer Van
Kuyk heeft ingeslagen ora de Armenwet te wijzi
gen. Hij heeft terecht begrepen, dat er een
ander middel is om onze wetgeving te verbete
ren, dan om bij elke begrooting lange discus-
siën te houden over elke wet die wijziging noodig
heeft. Hij formuleert het bezwaar dat. bij de
behandeling der begrooting van Binnenlandsche
zaken, door hem is ontwikkeldhij brengt zelf'
een voorstel van wet bij de Tweede Kamer in,
om voortaan de uitgaven voor geneeskundige
hulp te brengen ten laste van de gemeente
waar zij zijn gedaanen nu zal het blijken of
zijn bezwaar tegen de wet door de wetgevende
macht gedeeld wordt.
Waarom wordt ook deze weg niet ingeslagen
ten opzichte van de Onderwijswet?
Toen de heer Van Kuijk zijn bezwaar tegen de
Armenwet ontwikkelde, vond hij weinig onder
steuning bij de regeering; zij achtte de zaak
nog niet rijp voor eene beslissing. Toen velen
hunne bezwaren tegen de Onderwijswet uitspra
ken, noodigde de regeering hen bepaaldelijk
uit om een wetsvoorstel in te dienen. En toch
geschiedde dit tot nu toe niet.
Moet men dan niet betwijfelen, of al die
bezwaren wel ernstig gemeend zijn, en moet
men dan niet tot de conclusie komen, dat velen
met hunne grieven tegen de onderwijswet niet
anders beoogen, dan ze als oppositie middel
tegen de regeering te gebruiken
En dat zij hunne bezwaren niet formuleeren
om met het oog op de verkiezingen in Juni,
met vereende krachten te kunnën strijden, al
ie het eene bekende zaak, dat de verschillende
partijen, waaruit de oppositie bestaat, ook zeer
verschillen ten aanzien van de wijzigingen die
in de Onderwijswet h. i. moeten gebracht worden?
Ofize Courant wordt dagelijksmet uitzondering
van Zon- en Feestdagen uitgegeven.
BINNENLAND.
LEIDEN, 6 Maart.
De hoogleeraar M. De Vries hield gisteren
avond in de maaudelijkscbe vergadering van de
Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde,
eene zeer belangrijke voordracht over de spel
ling van den naam Leiden. Zooals men weet,
wordt de naam onzer stad nog altijd op drie
verschillende wijzen geschreveü, namelijk Le ij-
den, Leyden en Leiden. De eerste schrijf
wijze is geheel ongerijmd en in strijd met de
eerste regelen van onze taal, en werd dan ook
aanstonds door den spreker verworpen. Zij die
zoo verkiezen te schrijven zouden het woord
niet als Leiden maar als Léijden moeten uit
spreken. Van de beide overige spreekwijzen ver
klaarde de hoogl. zich onvoorwaardelijk voor
de laatste, en wel om de volgende redenen. Er
bestaan tweeërlei regels voor de spelling van
onze taal, die van Siegeubeek en die van het
W oorden boek. Algemeen volgt men een van beide.
Nu wordt de spelling Leiden niet alleen door
de bewerkers van het Woordenboek aanbevolen,
maar zij werd ook door Siegenbeek later voor
geschreven. Door onze rogeering en ook door
ons stedelijk bestuur wordt de oudere spelling
van Siegenbeek gevolgd. Vreemd is het echter, dat
de eerste nog altijd weifelt ten aanzien van de
benaming onzer stad. Het ministerie van bin-
nenl. zaken schrijft Leiden, dat van financiën
echter Leyden. En wat onze stedelijke re
geering betreft, zij blijft zich aan het oude
Leyden houden, zonder dat een raadsbesluit,
zoover wij weten, ooit bepaald heeft, dat zij in
dit opzicht van Siegenbeek mag afwijken. Be
staat er misschien een wetenschappelijke grond
voor het behoud van de //staart i" De spreker
beantwoordde deze vraag ontkennend. Derege
len der spelling voor de taal zijn ook van toe
passing op de eigennamen. Persoons- en ge
slachtsnamen maken hierop alleen eene uitzon
dering. Wil men door de oude schrijfwijze te
volgen misschien de oudheid van onze stad be
wijzen? Maar de oude gedenkteekenen, zooals
de burcht, bewijzen meer dan die eene letter,
waarvoor men wel eene Grieksche of eene Fran-
sche maar niet eens eene Hollandsche bena
ming heeft. Elders hebben de stedelijke bestu
ren de oude spelling te recht afgeschaft, zoodat
men Amsterdam voor Amstelredam, Maiden in
plaats van Muyden schrijft. Ook heeft het
meerendeel onzer ingezetenen die staart t,
waarvan de oorsprong gemakkelijk is na te
gaan, reeds lang als een antiquiteit opgeruimd.
Als men hier dan echt antiek wilde zijn,
zou men Ley then moeten schrijven. Doch
de spelling Leyden bewijst juist niets voorden
ouderdom van onze stad. Ze klimt niet booger
op dan tot de 14de eeuw. Groningen, Dord
recht en Haarlem zouden dus werkelijk ouder
zijn Maar het tegendeel is waar. Men geeft
dus werkelijk eenige eeuwen van Leidens be
staan prijs, wanneer men aan die verouderde
schrijfwijze blijft hechten. Maar bovendien is ei
de oudste en oorspronkelijkste spelling. Ze komt
J- 2
PRIJS DER ADVERTENTIEN
i Van 1-0 regels 0.75iedere regel meerf 0.42
Geboorte-, huwelijks- en iloodberichten van
1-4 regels /0.90 iedere regel meer0.15
reeds voor in eene oirkonde vau 1083. Ze stemt
geheel overeen met de naamsafleiding. Want
Leiden komt van het j?ude Leitha, dat //vaart"
beteekent. Werd dus overtuigend bewezen
dat de spelling Leiden de eenige juiste is,
wij hopen dat deze spelling voortaan, niet al
leen door onze ingezetenen, maar ook in offi-
cieele stukken gevolgd zal worden.
Gisterenavond werd in den schouwburg alhier
met uitstekend succes de //Barbier de Séville"
door het Haagsche operagezelschap opgevoerd.
Had het publiek door eene talrijke opkomst be
wezen, dat het de keus van de opera op prijs
stelde, de uitvoering stelde voorzeker de ver
wachtingen niet te leur. Zoowel de solopartijen
als de ensemble stukken werden goed gezongen
sommige zelfs uitstekend, en Mile Mezeray gaf
weder ruimschoots gelegenheid, om hare schoone
stem en hare onberispelijke methode te doen
bewonderen. Het nastukje beviel ons minder.
Is liet volstrekt noodig om bij de opvoering
van eene opera nog eene vaudeville te geven,
waarom dan niet daarmede begonnen Aan ve
len die noode een geheelen avond missen, en
thans reeds te 7 uren present moeten zijn, wan
neer zij de opera in haar geheel willen hooren,
zou eene dergelijke schikking zeker welkom zijn.
Zooals het nu geschiedt, kunnen wij met goed
vinden.
De afdeeling Letterkunde der Koninklijke
Academie van Wetenschappen zal eene verga
dering houden op Maandag 8 dezer. De onder
werpen van behandeling voor deze vergadering
zijn o. a. verslag der commissie over de ver
handeling \an den heer G. Mees Az.; verslag
der beoordelaars van de Latijusche gedichten,
ingezonden ter mededinging naar den eereprijs
van het legaat Hoeufft; bijdrage van den heer
W. C. Mees over den muntstandaara, in ver
band met de pogingen ter invoering van een-
beid van munt.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 144 tot 163
volwassen personen en van 77 tot 97 kinderen.
De Tweede Kamer heeft heden besloten om,
na afloop der discussion over de wijziging der
concessie van de Indische Spoorwegmaatschappij,
eerst het tractaat met Italië over de uaamlooze
vennootschappen en onmiddellijk daarna de af
schaffing van het dagbladzegel, en de invoering
van het plakzegel aan de orde te stellen.
Uit Groningen wordt gemeld, dat, in ant
woord op de uitnoodiging des pausen aan de
Protestanten om het aanstaande oecumenisch
concilie bij te wonen, Prof. Hofstede de Groot en
eenige predikanten, uit Groningen en Leeuwar
den vooral, naar Rome een brief gezonden heb
ben, waarin zij, met opgaaf der redenen waarom,
voor de eer dier uitnoodiging bedanken.
Bij Kon. besluit van 4 dezer, n° 4, zijn be-
