jV°. 2768.
Woensdag
A°. 1869.
k
17 Februari.
BINNENLAND.
■3%
i.]
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf d-00-
q oc
Franco per post
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagenuitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels 0.75iedere regel meerf 0.12''
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels j 0.90 iedere regel meer0.15
Leiden, 16 Februari.
Het wetsontwerp betreffende de maten, ge
wichten en weegwerktuigen dat thans bij de
Tweede Kamer in behandeling is, heeft eens
deels ten doel om de verschillende besluiten,
die omtrent dit onderwerp bestaan, in éene wet
samen te vatten, en anderdeels om het metrieke
stelsel zoo zuiver mogelijk in- toepassing te
brengen, en ook om een toezicht op weegwerk
tuigen en gasmeters in te voeren.
Terwijl echter de minister van binnenlandsche
zaken bij de eerste indiening van dit wetsont
werp had voorgesteld, om aan alle maten en
gewichten louter wetenschappelijke namen als:
meter, are, stere, liter, kilogram enz. te geven,
heeft hij bij een gewijzigd ontwerp naast deze
nog de oude namen behouden. De regeering
meende eerst, dat alleen door het publiek er
aan te gewennen om niet meer van pond, el
enz. te spreken, de misbruiken zouden ophou
den en eindelijk bij ons te lande werkelijkheid
zoude worden, wat wel sinds 50 jaren is voor
geschreven, maar wat helaas! en niet het minst
door de schuld van het vrouwelijk deel on-
lor bevolking, iu den kleinhandel zeer weinig
wordt toegepast. Voor de meeste menschen toch
heeft nog een el vier v err els, acht achtsten,
en zestien zestienden, en een pond vijf
ons al is ook reeds in 1820 voorgeschreven
dat een el tien palm en honderd duim, en
een pond tien ons heeft.
De regeering w ilde nu eerst (was het als boete
doening voor de SOjarige schuld dat men
nooit meer van ellen of palmen, van ponden
of onsen, zelfs niet van een kan of een kop
zou mogen spreken, maar dat men voortaan
alleen meters, decimeters en centime
ters, kilogrammen, hectogrammen en
dekagrammen, liters, hectoliters en
deciliters zou kennen.
Velen meenden echter, en wij deelen deze
meening, dat men hier wellicht van de wal in
de sloot zou geraken. Reeds nu nog ondervindt
de invoering van het metrieke stelsel zoo groote
tegenwerking; hoe zou het gaan, wanneer men
aan het volk de verplichting oplegde om onuit
sprekelijke, onbegrepene namen te gebruiken?
De regeering begreep dit, en heeft daarom voor
gesteld, dat voorloopig nog de dubbele naam
zal gelden, en men dan van een meter of el,
van een pond of kilogram zal mogen spre
ken, maar zij heeft tevens hierbij gevoegd, dat
zij blijft meenen, dat het een groot voordeel
zou opleveren, wanneer men zich gewende om
hier de namen te gebruiken, die door geheel
beschaafd Europa verstaan worden, en dat zij
daarom eene herziening der wet over tien jaren
in de wet zelve verplichtend heeft gesteld, op
dat men zich in de tien jaren aan de nieuwe
namen gewennende na dien tijd gemakkelijker
de Hollandsche zal kunnen missen.
Voor goed is echter reeds geschrapt de last,
die niet in het metrieke stelsel thuis behoort.
Om nu het gebruik van de vereischte maten
en gewichten in de hand te werken, is ten
eerste door de regeering voorgesteld dat het ijken
kosteloos zal geschieden, en voorts, dat dagvaardin
gen en requesten, waarin andere benamingen van
maten en gewichten dan de wettelijke voorkomen,
nietig zullen zijn, dat zoo in onderhandsche acten
of koopmansboeken niet de wettelijke benamingen
worden gebruikt, boeten zullen moeten worden
betaald en evenzoo, wanneer op eenigerlei wijze
koopwaren worden te koop aangeboden, bij an
dere dan de voorgeschreven maten en gewich
ten. Hiertegen hadden echter, blijkens de dis
cussie van gisteren, verscheidene leden der Tweede
Kamer bezwaar, die dan ook door amendemen
ten, welke heden in stemming zullen komen, de
strengheid dezer bepaling willen verzachten.
Terwijl verder op het gebruik en voorhanden
hebben van andere dan wettelijke maten en
gewichten bij het wetsontwerp, evenals vroe
ger, straffen zijn gesteld, is ook nog straf
baar gesteld het hebben van bijzondere merk-
teekenen op de maten met het doel om bij an
dere dan wettelijke maten te verkoopen. Wordt
deze bepaling aangenomen, dan zullen verschei
dene winkeliers zich zeker nieuwe ellen moeten
aanschaffen.
De ijk op het vaatwerk is door de aanneming
van een amendement behouden, maar is niet
verplichtend. Evenzeer is de bij dit wetsont
werp nieuw ingevoerde ijk van gasmeters facul
tatief. Het loon hiervoor - want deze ijk geschiedt
niet kosteloos - verschilt naar den inhoud en
bedraagt van f 0.25 tot f 20.
Eindelijk zullen ook de weegwerktuigen geijkt
worden. De invoering van het wettelijk ge
wicht voor geneesmiddelen, drogerijen en
chemicaliën wordt binnen twee jaren na het in
werking treden der wet door koninklijk be
sluit geregeld.
LEIDEN, 16 Februari.
Volgens de voorgedragen verandering in de
kiesdistricten, zal ook het district Leiden ge
wijzigd worden. De gemeenten Leimuiden, Lisse,
Uithoorn, Alkemade en Rijnsaterwoude worden
gevoegd bij het district Haarlem, terwijl het
district Leiden, voor den afstand dier gemeenten,
Wassenaar van het district 's-Gravenhage, en
Alphen en Zwammerdara van het district Gouda
verkrijgt.
De bevolking des rijks bereikte den 31sten
December 1868 het cijfer van 3,628,229 zielen.
De N. R. Courant verklaart met zekerheid
te vernemen, dat de regeering, ten gevolge der
berichten omtrent het opnieuw uitbreken der
veeziekte in het buitenland, reeds eenige dagen
geleden last heeft gegeven om het benoodigd
personeel naar Zevenaar te dirigeeren en dat
het ook reeds daarheen vertrokken is, om langs
de Duitsche grenzen toezicht te houden op den
invoer van vee.
Door den heer W. Hoven te 's-Hage, lid van
de kamer van koophandel en fabrieken aldaar,
is onder dagteekening van 30 Jan. jl. aangaande
de verzending van bandelscirculaires onder kruis
band een adre3 aan den minister van financiën
gericht, waarin gezegd wordt
//Dat volgens art. 13 der wet van 12 April
1850, Staatsblad N°. 15, het port. o. a. van cir
culaires, niet vallende onder de bepalingen van
art. 12, doch behoudens de daaropvolgende be
palingen, vastgesteld op 2 centen voor ieder
geheel vel, 1 cent voor ieder half vel en een
halve cent voor ieder kwartvel druks.
//Nu zegt de 2de alinea van art. 14 dier wet
dat die stukken, derhalve ook de circulaires,
geheel gedrukt of gesteendrukt moeten zijn,
zonder eenig handschrift.
//Eene circulaire wordt meestal in den han
del gebruikt als eene kennisgeving aan ver
schillende personen van zekere handeling of van
zekere aanwijzing, bijv. der daarstelling of ont
binding eener maatschappij of vennootschap, het
verleenen van procuratie enz. en als zoodanig
verbindend voor den kennisgever.
//Dat bet derhalve noodzakelijk is de hand-
teekening van den kennisgever goed teköDnen
zal Uwe Excellentie ongetwijfeld toestemmen
zooals hierboven gezegd is, is juist de handteeke-
ning volgens onze wet niet geoorloofd, terwijl
onze naburige mogendheden dat terecht anders
begrijpen.
//De Eransche wet zegt, sprekende van ver
zending van circulaires per post//Elles ne doi-
vent contenir ni chiffres ni aucune espèse d'écri-
ture a la main, si ce n'est la date et la signature
de l'expéditeur."
//Daar nu door sommige ambtenaren de wet
in toegevenden zin wordt toegepast, zoo meent
adressant met bescheidenheid de vrijheid te mo
gen nemen Uwe Excellentie in overweging te ge
ven of het niet wenschelijk zoude zijn, om, in
het belang van den handel, hieraan eene am-
pliatie te geven, opdat de handel evenals in het
buitenland de circulaires als hierboven bedoeld
met handteekening zal kunnen voorzien."
Reeds bij beschikking van den 6den dezer,
N°. 99 Posterijen, heeft de minister van finan
ciën den adressant te kennen gegeven dat dit
onderwerp bij het eerlang aan de Staten-Gene-
raal in te dienen wetsontwerp tot herziening
van sommige bepalingen der bestaande wetge
ving op de brievenposterij, nader onderzocht
zal worden.
Te Amsterdam is overleden de heer Wil
helmus Smits, de man die meer dan 25 jaren
zich vol ijver gewijd heeft aan de verbetering
van bet zangonderwijs hier te lande.
Gisteren is de coustitueerende vergadering
voor al de lsraëlietisehe kerkgenootschappen te
's-Hage, in het departement van Hervorm
de en andere eerediensten, vergaderd geweest, on
der voorzitterschap van Mr. A. De Pinto. Er
waren zeventien leden afgevaardigden tegenwoor
dig. Afwezig waren de leden van Groningen.
Aan de beslissing der vergadering werden
de volgende vragen onderworpen
