BUITENLAND. naar 's-Hage ontbrak hein het vereischte geld hij vroeg dus bedoelden heer 5 a 6 gulden ter leen, wolke echter aan den onbekenden indrin ger geweigerd werden, doch hij bekwam een halveu gulden als cadeau, welke onder dank zegging aangenomen werd, waarop hij zich onder heel veel plichtplegingen en strijkages verwij derde. Onze gelukzoeker keerde nu terug naar zijn logement, verhaalde veel aan den logement houder van zijne intieme vriendschap en de rela- tiën, die hij zoo even, zoo hij voorgaf met be doelden heer had aangeknoopt. 's Anderendaags was het Zondag. Na een def tig en stevig ontbijt genuttigd te hebben, gaf bij voor bij den leeraar der christelijk afge scheidenen ter kerk te willen gaan, en ging dus heen, na te 1 uur het middagmaal besteld te hebben. De nog jeugdige avonturier, die ver moedelijk een verloopen student was, keerde echter niet terug, en was dus zonder betaling vertrokken. De logementhouder was derhalve het slachtoffer eener kleine oplichterij. Men vernam later dat dezelfde kwant deze industrie in het naburige Gorkum op nog grootero schaal had gedreven. Hij had daar vier weken bij een kleermaker als commensaal gehuisvest, had ook een nieuw pak laten maken, en vertrok met de noorder zon, zonder afscheid te nemen en zonder iets betaald te hebben. Ter terechtzittiug van gisteren stonden voor de rechtbank te Rotterdam twee per sonen terecht, welke op den eersten dag van dit jaar aan de bewoners eener bouwmanswo ning iD de gemeente Bleiswijk hunne heilwen- schen kwamen brengen. De uitslag beantwoordde met aan hunne bedoelingen men wenschtte hen evenzoo, terwijl zij geld voor een borrel ver langden. Na schorsing werden zij ieder tot eene gevangenisstraf van veertien dagen ver oordeeld wegens bedelarij. De N. R. C. deelt het volgende meer omstandige verhaal mede van het proces tegen den heer SchretlenDinsdag-ochtend hadden voor de arrondissements-rechtbank te N ij m e - gen de pleidooien plaats in de bekende zaak van den heer D. A. Schretlen tegen den uit' gever van den Nijmeegschen Nieuwsbode, den heer H. C. A. Thieme. De eisch werd toege licht door den heer Mr. G. Belinfante, advo caat te 's-Hage, en bestreden door den heer Mr. W. Francken N.Gz., advocaat te Nijmegen. Alvorens de rechtsvraag behandeld werd, had de heer Mr. C. C. E. d'Engelbronner, advocaat te ?s-Hage, namens den eischer, gedurende bijna drie uren getracht aan te toonen het onge gronde der geïncrimineerde artikelen, en hoe de Nijmegenaars aan een man, zoo buitenge woon loyaal en toegevend als de heer Schret len, veel dank verschuldigd waren, niet alleen omdat hij vele slechte betalers niet in rechten vervolgde, maar vooral om den door den Nieuwsbode afgekeurden //exhaustor", door welke uitvinding der nieuwe wetenschap men juist in staat is best gas te leveren. Mr. Belinfante betoogde, dat vele uitdruk kingen in de gewraakte artikelen zoo honend en beleedigend waren, dat aan het lasterlijk ka rakter niemand kon twijfelendat dergelijke uitdrukkingen vervolgbaar waren, om het even of de uitgever öf schrijver zich wilde verschui len achter niet laakbare, maar loffelijke bedoe lingen. Mr. Francken voerde het betoog, dat volgens de wet eene hinderlijke uitdrukking nooit als laster grond tot eene civiele actie oplevert, wanneer niet de zich beleedigd wanende partij bewees het doel om te beleedigen, wat hier niet bewezen werd; dat wijders, al mocht deze bewijslast op den gedaagde, niet op den eischer rusten, in dit geding duidelijk en onbetwistbaar bleek, dat het eenige doel der vervolgde arti kelen was niet den heer S. te beleedigen, maar alleen de hoop, dat de gemeente geen vernieuwd contract met eenigen gasleverancier zou sluiten, welk doel behoort tot de geoorloofde inzichten, die volgens art. 1412 B. W. alle burgerlijke rechtsvordering ter zake van laster, hoon of beleediging uitsluiten. In eene der volgende zittingen zal de recht bank in deze zaak uitspraak doen. Men leest in de Gemeentestem van den 4den dezer: De gemeenteraad vau Zierikzee heeft in zijne zitting van 21 Dec. jl. besloten tot oprichting van eene hoogere burgerschool met vijfjarigen cursus, waarvoor de minister een rijks-subsidie van f 7000 heeft toegezegd. Een der raadsleden, de heer De J(onge), deelde bij die gelegenheid zijne zienswijze omtrent de zaak van het onderwijs mede. Hij beschouwde die als een stortvloed, die in zijne onbeteugelde vaart op stoffelijk, verstandelijk, zielkundig en godsdienstig gebied, de hechtste grondslagen van het maatschappelijk gebouw ondermijnt en met ondergang bedreigtvan ganscher harte juicht hij toe, daar waar het geldt de bevor dering en uitbreiding van ware kennis en wetenschap op elk gebied onder alle standen en rangen der maatschappij en hij wil niet ge acht worden een vijand te zijn of onverschillig toeschouwer op het gebied van onderwijs, maar de overtuiging bestaat bij hem die door vele duizenden in den lande wordt gedeeld, dat de vruchten, aan dien boom ontwoekerd, op verre na niet van deugdelijken, blij venden en geze- genden aard zijn. Het doet ons genoegen tegenover die ongun stige beschouwingen te kunnen stellen het ge voelen, in de raadsvergadering eener andere Zeeuwsche gemeente geuit. In de zitting na melijk, die de raad te Goes op 11 Dec. jl. hield, trad de heer V(erhage) in eene uitgewerkte rede op als kampioen voor het openbaar onderwijs. Bepaaldelijk wat het middelbaar onderwijs be treft, wees hij in de eerste plaats op het voor deel voor den kleinen burgerman, om zijne zonen op de burger-avondschool voor eene niet noe menswaardige uitgaaf van f 4 'sjaars, al die theoretische bekwaamheden te doen verkrijgen, die voor hem als ambachtsman onmisbaar zijn om met zijn tijd mede te gaan, en niet door elders gevormde ambachtslieden te worden ver drongen. Dat men dit nog niet genoeg waar deert, is maar eene quaestie van tijd, maar als men eenmaal tot de overtuiging gekomen zal zijn, dat een leerling, die den cursus der avond school zal hebben doorloopen, en alzoo in de wiskunde, werktuigkunde, scheikunde, teekenen, enz. de vereischte bekwaamheid heeft opgedaan, allerwege in ons vaderland geplaatst zal kunnen worden bij een aantal fabrikanten, die jonge lieden, toegerust met zulke bekwaamheden, gaarne met een salaris van 5- 6- a ƒ700 en meer be- loonen, dan zal het voordeel dier burger-avond school van zelf meer worden gewaardeerd. Vervolgens toonde dat raadslid het groote en vroeger ongekende voordeel aan, dat er voor den burgerstand in gelegen is, dat hij voor eene uitgaaf van 40 aan schoolgeld, zijne zonen de zelfde bekwaamheden kan doen verkrijgen, als vroeger alléén was weggelegd voor de zonen van hen, die jaarlijks ƒ600 a f 700 en meer, voor ieder hunner kon opofferen om hen op eene of andere beroemde kostschool te plaatsen. "Wat vroeger dus het voorrecht was van rijk gefortuneerde jongelingen, is door de burger school het deel geworden van ieder burgermans kind. Yoor f40 'sjaars kan hij zijn zoon be kwaam doen maken voor alle betrekkingen in de maatschappij, en dit zijn voordeelen, die met geen cijfers zijn uit te drukken. Uit Maastricht schrijft men van 9 dezer: De heer J. Russell had hooger beroep ingesteld tegen het vonnis der rechtbank al hier, waarbij hij veroordeeld is wegens laster jegens den heer Pijls. Bij arrest van het hof is beslist, dat de vervolging tegen den uitgever van den //Ami du Limbourg" zal worden ge schorst gedurende den loop der instructie, in gesteld tegen den heer Terbeek, die door den heer Russell, in de zitting der rechtbank, is aangewezen als de schrijver van het artikel, dat aanleiding gegeven heeft tot de klachte van den heer Pijls. De //Ami" voegt er bij dat het hof heeft uitgemaakt, dat de drukker bui ten het geding moet worden gesteld, van het oogenblik dat de schrijver van het geïncrimi neerd artikel is aangewezen. Z. M. heeft aan E. De Wijse, Th. Derks, A. Schiks, J. De Kadt en A. Megens, allen te Druten woonachtig, vergunning verleend tot het aannemen en dragen van het kruis //Fidei et Yirtuti," hun door den paus geschonken. Z. M. heeft herbenoemd tot burg. der gem. Buiksloot, \Y. Hartwijk, secr. dier gemeente. Z. M. heeft aan den kapelmeester van het muziekkorps der d.d. schutterij te Dordrecht A. J. F. Böhme, als zoodanig verleend den per- soneelen rang van 2den luit. bij die schutterij. Z. M. heeft aan J. G. Yan Blom op zijn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als notaris te Dragten, gem. Smallingerland, en benoemd tot notaris binnen het arrondissement Heerenveen, ter standplaats Dragten, gem. Smal lingerland, W. Yan Blom, cand.-not. aldaar. Z. M. heeft aan den kapit. J. D. A. Barre, van den grooten staf, adjudant van Z. K. H. prins Frederik der Nederlanden, vergunning verleend tot het aannemen en dragen der ver sierselen van ridder van de 3de klasse der Kroon-orde, hem door Z. M. den koning van Pruisen geschonken. Uit 's-Hage wordt geschreven: Door H BI. de Koningin is ten behoeve der interna tionale tentoonstelling te Utrecht eene gift ved f 150 verstrekt; eu het is te verwachten dat ooi van de andere leden van het Koninklijk Hui- gelijke blijken van belangstelling zullen worda gegeven, waartoe Z. BI. de Koning reeds vroe ger, door eene gift van 300, het voorueoiu gal Ook eenige leden der kamer van koophandel te Amsterdam toonden hunne sympathie, door onderling eene som van f 150 bij te dragen, terwijl de kamer van koophandel te Kampen zeven zilveren medailles beschikbaar stelde. Men schrijft ons uit Hazerswoude dd. 15 Januari: De herbenoeming van den heer Mr. C. Yan der Vlies tot burgemeester der gemeente Hazerswoude, heeft alhier eene groote vreugde veroorzaakt. De burgerij heeft ten blijke van hare erkentelijkheid een dankadrea, door vele notabelen onderteekend, aan Z. BI. door tusschenkomst van den commissaris des Konings, doen aanbieden. De Thermometer van Fahrenheit teekend; alhier "Woensdag des namiddags te 5 uren 28', WindZ. O., des avonds te 8 uren 29°, t< 10 uren 29°. Donderdag 's morgens te 5 urei 30°, te S uren 29°, 's namiddags te 12 uret 31°, te 4 uren 30°, 's namiddags 5 uren 30° s avonds te 8 uren 30°, te 10 uren 29°. - Vrijdag 's morgens te 5 uren 34°, te 8 uren 36°, 's namiddags te 12 uren 38°, te 1 uren 39°. Pruisen. De //Nord-Deutsche Allgem. Zei tung" zegt, dat zij de polemiek tegen de OosteD rijksche officieele en officieuse bladen zal staken aangezien die zich ten opzichte van Noord Duitschland betamelijk gedragen. Het bla1- koestert vurige wenschen voor Oostenrijks wel zijndoch het zal even als vroeger zich kant# tegen elke poging van de Oostenrijksche o$ cieuse pers, om aan de waarde van Noord Duitschland te kort te doen. De Oostenrijksche //Abendpost" logenstraf het bericht van de //Morgenpost," volgen; hetwelk de Pruisische regeering eene vertron-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1869 | | pagina 2