IVIN OflRIIl
AFSLAG.
HET KANTOOR VAN
STEENBAKKERIJ MEESTERKNECHT.
KEUKENMEID,
wen bepaald schoon. Wat het verstandelijke
betreft, doen zij in sommige opzichten geens
zins onder voor de Europeanen. In de streek - bij
voorbeeld die mijn zegsman bewoonde, was
j er geen kind boven de 10 jaar, dat niet, in zijne
eigen taal, schrijven en lezen kon, iets dat van
de Engelsclie kinderen in Nieuw-Zeeland niet
altijd gezegd kan worden
Met dit al schijnt het evenwel dat elke po
ging om de Nieuw-Zeelanders een bepaalden
trap van b es c ha ving te doen overschrijden,
vruchteloos is. Lang reeds is het geleden dat
men bij hen oorspronkelijk waren ze ver
stoken van allen godsdienst- het Christendom
heeft ingevoerd. De bekeering gelukte. Maar in
de plaats van het Christendom te zuiveren, val
len zij van lieverlede terug tot de oud-testa-
mentische godsdienst, ja, tot een soort van
';'4 cultus - h o - h o-godsdienst genaamd - die
daarin bestaat dat men elkander zoo spoedig
mogelijk //naar de andere wereld stuurt."
Het merkwaardigste is dat de Nieuw-Zeelan
ders, in weerwil van alle pogingen die men
doet om hen te ontwikkelen, zonder be
kende reden uitsterven, daardoor namelijk
dat er tegen éen meisje 1 a 5 jongens geboren
worden
Bastaarden van Nieuw-Zeelanders en Euro
peanen zijn gedepraveerd en onhandelbaar.
Een huwelijk tusschen een Europeaan en eene
inlandsche vrouw heeft dit noodlottig gevolg
dat de man zedelijk en verstandelijk achteruit
gaat. Maar nimmer heeft men in zulk een geval
gezien dat de man zijne vrouw tot het niveau
van de Europesche beschaving ophief.
De Nieuw-Zeelanders zijn betrekkelijk hoog
ontwikkeld. Aangaande de inlanders van van
Diemensland verneem ik dit. Men kanzenaau-
welijks meuschen noemen. Yan den ganschen
volkstam zijn nog drie exemplaren over, en
deze worden als curiositeiten in eene menagerie
bewaard. Ten slotte zij het my vergund de vol
gende opmerkingen te maken
1°. Men moet zich wachten het Polynesische
ras en bloc te behandelen. Wat men //Polyne-
j sisch ras" noemt, is niets anders dan eene ver-
eeniging van rassen, van welke het eene veel
hooger staat dan het andere
2°. Moge een ras in enkele opzichten blijken
van hooge intelligentie geven, hieruit blijkt nog
niet dat het voor eene Europesche beschaving
geschikt is.
3°. Men moet zich wachten de Polynesiërs
•op ééne lijn met de Negers te stellen. De
Negers, sommige vormen althans, bekleeden
onder de //Natuurvolkeren" de hoogste plaats.
4°. Het vraagstuk, in hoever de Male ij ers
voor beschaving vatbaar zijn, is niet van mijne
bevoegdheid. Overigens vind ik het goed, dat
men beproeve ze te beschaven voor zoover
men dit doen kan zonder de onbetwistbare
rechten van ons land te verkorten. Humani
teit jegens de Maleijers is in elk geval een
duro plicht. Maar wie men vooral beschaven
moest zijn m. i. de Hollanders die zich op
Java bevinden. Zooals het nu is schijnt de Oost
als 't wrare een leerschool van onzedelijkheid
Ivoor velen te zijn. Het denkbeeld van kruising
■tusschen Europeanen en andere volkstammen
heelt ik kan het niet helpen voor mij
iets dierlijks. Trouwens, het geeft aanleiding
tot eene nakomelingschap op welke de mensctn
heid weinig reden heeft trotsch te zijn.
AVat de natuur geadeld heeft mag de menscli
niet ontwijden!
Zegt het voort. F. A. HAETSEN.
Cannes, S Jan. 69.
M '1 9e N.-Z. hebben dezelfde rechten als alle Engelsche
■>°rgers en 2ijn iu het Parlement vertegenwoordigd.
Wij moeten hier geloovcn aan een schrijf- of andere
font van onzen geachten vriend. Hoe, het moederlaud zou
*ich op zijne rechten kannen beroepen, en den Javanen op
3ieu grond beschaving onthouden? Wat zoudt Gij er van
*ggen, wanneer de koning van Pruisen eens op grond van j
Tuisens rechten, de verdere ontwikkeling der Hanoveranen i
of Nassauers ging tegenwerken? Ran.
STATEN-GENERAAL.
Eerste Kamer.
Zitting van gisterenavond.
Aan de orde was de voortzetting der beraad
slaging over de afdeeling Lager Onderwijs,
Hoofdstuk Y (Departement van Binnenl. Zaken).
De heer Yan Nispen van Pannerden bleef
bij zijne meening, dat hij de openbare neutrale
school wenscht te behouden, maar onder voor
waarde dat het bijzonder onderwijs niet be
lemmerd worde.
De heer Fock (min. van binnenl. zaken) be
antwoordde vooral die sprekers, die bezwaren
tegen het lager onderwijs badden geopperd. Hij
wees op de bepaling der grondwet, dat overal
van overheidswege voldoend openbaar onderwijs
worde gegeven tegen den heer Messchert, die het
openbaar onderwijs slechts als aanvulling van
het bijzondere wilde erkend zien. De minister
herinnerde er aan dat bij de behandeling van
art. 194 der grondwet de meerderheid niet zoo
bijzonder ingenomen was met vrijheid van het
bijzonder onderwijs, maar het werd in de grond
wet opgenomen, onder de uitdrukkelijke voor
waarde van de verplichting van den staat, dat
overal voldoend lager onderwijs zou gegeven
worden. De heer Messchert verlangde dat het
openbaar onderwijs godsdienstloos zij. De min.
had dien eisch nooit zoo sterk hooren formu
leeren, want de inwilliging zou leiden tot dis-
krediteering der openbare school. Dan, zoo
zeide de min., kunnen de openbare scholen mij
nentwege gerust verdwijnen. Wat betreft de
bemoeilijking van het bijzonder onderwijs, wees
de min. er op hoe ieder oogenblik in de Staats
courant de bewijzen van het tegendeel voor
komen, door vergunning tot oprichting van
bijzondere scholen.
Over de bezwaren van het kosteloos onder
wijs sprekende verklaarde de minister, dat hoe
wei hij zelf geen voorstander van algemeen
kosteloos onderwijs was, die bezwaren moeilijk
uit den weg te ruimen en overdreven waren.
Van de 2500 openbare scholen zijn er maar
ruim 160 waar geen schoolgeld geheven wordt.
En als men den toestand der gemeenten kent,
zou men zien, dat in alle geen schoolgeld kan
geheven worden. En buitendien wordt het ge
tal waar dit niet geschiedt al kleiner en kleiner,
omdat de gemeenten al meer en meer opzien
tegen vermeerdering van uitgaven, en omdat da
regeering ze tracht te brengen tot het heffen
van schoolgeld.
Naar inzien des ministers zullen de bezwa
ren moeilijk geheel kunnen worden opgeheven.
Maar, zeide hij, laten wij éen zaak met verge
ten, n.l. dat er nog zoovelen zijn, die van het
onderwijs verstoken zijn, en laten wij ons daarom
liever vereenigen om den kanker der maat
schappij, de onkunde, weg te nemen. Ik van
mijne zijde zal trachten om zoowel voor de
openbare- als voor de bijzondere school zooveel
mogelijk vrijheid van ontwikkeling te geven,
ter bestrijding van onkunde en onwetendheid.
Nadat enkele leden gerepliceerd hadden, en
de minister nog had geantwoord werden de
beraadslagingen gesloten.
Bij de afdeeling Kunsten en Wetenschappen
verklaarde de minister van binnenl. zaken in
antwoord op eenige vragen van den heer Mes
schert van Yollenhoven dat hij van zijn aan
vankelijk plan met de Akademie van beeldende
kunsten heeft afgezien, omdat hij tegen de
groote kosten nog al bezwaar heeft. Het is zijn
voornemen evenwel om een bepaald voorstel
aan de wetgevende macht te doen, maar eenigs-
zins afwijkende van dat van zijn voorganger,
omdat hij in zijne vorige betrekking eenige be*
zwaren daartegen heeft leeren kennen.
Bij de afdeeling Armwezen werd de armen
wet door enkele leden besproken. Terwijl som
migen op herziening aandrongen, en anderen
waarschuwden tegen verplaatsing van de moei-
woordige regeling voor een aantal gewesten
bezwarend is, maar behield zich voor om zich
over eene eventueele wijziging uit te laten.
Nadat nog bij de afdeeling Telegraphie, op
de vereeniging van de telegraphie met het post
wezen was aangedrongen, werden de beraadsla
gingen gesloten en het geheele Hoofdstuk Y
(Binnenl. zaken) aangenomen met 31 tegen 2
stemmen.
Tegen de heeren Messchert van Vollenhoven
en Taets van Amerongen.
Zitting van heden.
Achtereenvolgens werden aangenomen de
Hoofdstukken YI (Marine), YIII (Oorlog),
YII A (Nationale schuld allen met algemeene
stemmen en, VII B (Financiën) met 31 tegen
1 stem. Vervolgens gaf Hoofdstuk IX (Kolo
niën) tot eenige discussiën aanleiding en werd
ten slotte ook met algemeene stemmen aange
nomen, evenals Hoofdstuk X (Onvoorziene Uit
gaven).
ADVERTENTIES.
Getrouwd
C. W. VAN OYEREEM
en
A. C. W. HERENS.
Leyden, 13 Januari 1869.
is verplaatst van den Ouden Singel, naar de
HAARLEMMERSTRAAT, Wijk 6, N°. 289.
Leyden, 14 Januari 1S69.
Op de Fabriek te Valkenburg bij Leyden
wordt, door het overlijden van den Meester
knecht, gevraagd een bekwaam persoon goed
stoken en geen misbruik van sterken drank
makende, zijn hoofdvereischten.
Brieven franco aan den eigenaar J. MULLER.
Er wordt gevraagd tegen Mei a. s. eene
eene burgerpot goed kunnende koken en verder
eenig huiswerk verrigtenloon f 70, met ver
hooging. Diegenen welke geen goede getuigen
kunnen overleggen gelieven zich niet aan te mel
den. Adres onder Lett. IS. aan het Bureau van
het Leidsch Dagblad.
SIGALREM.
Regalia's Irnper. f 120; Planteurs f 70 Ha
vanna's van f 25f60; La Ville de Utrecht
(lang kloek model) Hav. f 50; Havanna Ma
nilla's van f22f 30; Jupiters Hav. ƒ24idem
Hav. f 20, en idem Manilla f 15; Manilla's
van f 16f22; Sultane's (Regalia model)/" 17;
Trabuco's f 20; La Esmiraida's (kort fatsoen),
Hav. f 25; Blutaar Manilla f 16; zware Java
Manilla ƒ14; Java Brazil ƒ12—/"14, en Java's
ƒ10, 9 en 8,50. Monsters verkrijgbaar in
1/4 en 1/10 kistjes (hovende 30 per 25 stuks),
aan de fabriek La Consolation, Kantoor Kruiper-
steeg, n°. 79c, te Utrecht.
C. van NIDEK.
lijkheden, erkende de minister dat de tegen
Bij de op den 8sten Januarij jl. aan den Burg
te Leiden, ten overstaan van den Notaris Mr.
J. L. KLAYERWYDEN, gehoudene veiling,
zijn de perceelen in bod gebragt, als volgt:
N°. 1. Het HUIS en ERF, waarin de Stal-
