N°. 2707.
Zaterdag
A0. 1868.
5 December.
BINNENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
Franco per postn 3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagenuitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels 0.75iedere regel meerf 0.12"
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels ƒ0.90 iedere regel meer0.15
LEIDEN, 4 December.
De telegraaf breDgt ons het bericht dat het
Engelsche ministerie zijn "ontslag heeft verkre
gen. De uitslag der verkiezingen is van dien
aard geweest, dat Disraëli, zeker zijnde van een
aanstaande nederlaag, de opening van het
nieuwe parlement zelfs niet heeft willen afwach
ten, maar reeds vooraf zijne demissie heeft ge
vraagd. Ook dit conservatieve ministerie, op
getreden in Juni 1866, is alzoo gevallen!
Het ministerie-Disraëli, opgetreden ten gevolge
van de afstemming van Gladstones reform-bill,
heeft in de twee jaren die het bestaan beeft
een weinig zielverheffend schouwspel opgeleverd
alle beginselen waaraan het zijn ontstaan te
danken had, heeft het successievelijk over boord
geworpen, en geroepen om een reform-bill voor
te dragen, die meer gematigd zou zijn dan die
van Gladstone, heeft het èn reeds bij de voor
dracht der wet, maar vooral door zijne goed
keuring te schenken aan tallooze amendementen,
ten slotte een kieswet tot stand gebracht, zoo
radicaal, dat de meest geavanceerden niets anders
hadden kunnen wenschen.
Doch de ergste fout van het thans afgetreden
ministerie lag in de wijze waarop het de Iersche
quaestie behandelde. Ierland is voor Engeland
wat voor ons land Indië is: de toestand eischt
dringend verbeteringmaar in Ierland is daarbij
geen tijd te verliezen: afschuwelijk is de wijze
waarop zich in de laatste jaren de haat der
Iersche bevolking tegen de Engelsche heeft ge
toond; slaat niet spoedig eene krachtige regee
ring de handen aan het werk, dan dreigt de
oproerige geest, die in Ierland bestaat, tot ge-
heelen afval van Engeland over te gaan. "Wat
deed nu het ministerie-Disraëli in deze quaestie
Als de struisvogel die, bij het naderen van den
vijand, den kop onder zijn vleugels verbergt,
en op dien grond de vijanden meent te ontgaan,
sloot dit ministerie ook zijne oogen voor den
waren toestand in Ierlander bestond geene
Iersche quaestie, zoo beweerde Disraëlien nog
dezen zomer verklaarde hij, dat de rust aldaar
niets te wenschen overliet, weinige dagen voor
dat herhaalde aanslagen slechts al te duidelijk
bewezen, tot welke gruwelen de Iersche be
volking nog altijd in staat is.
Een der voorname punten, die in Ierland
om verandering vragen, is de quaestie der kerk.
De Ieren zijn voor het grootste gedeelte Ka
tholiek deProtestantsche kerk, Engelands staats
kerk, wordt echter op groote schaal onderhou
den door de tienden die de Ieren opbrengen
de Iersche bevolking moet dus haar geld beta
len voor een kerk, waartoe slechts weinigen
in Ierland behooren. Dit te veranderen is het
doel der liberale partij in Engeland, aan wier
hoofd Gladstone staat. Deze partij heeft de zege
bij de verkiezingen behaald, en Gladstone is
dan ook, gelijk de telegraaf meldt, bij de ko
ningin ontboden. Moge het hem gegeven zijn, om
door het aanbrengen van gepaste hervormingen
Ierlands grieven te herstellen, en een einde te
maken aan den treurigen toestand aldaar!
Naar wij vernemen, hebben reeds verscheidene
ingezetenen alhier een adres onderteekend, waarin
zij aan den gemeenteraad hunne adhaesie, aan
de plannen ter oprichting van een gebouw op
de Ruïne, te kennen geven.
Dit adres wordt besloten met de volgende
zinsneden //Niet om ons bijzonder genoegen te
verhoogen, maar in het publiek belang der ge
meente en barer ingezetenen verzoeken wij dus
uwe medewerking om dit doel te bereiken. "Wat
de adressanten van de gemeente vragen is, onzes
inziens, veel minder dan wat zij op zich nemen
aan de gemeente te verschaffen. De eventueele
kosten, die, trouwens, voor een groot deel we
der door deze ingezetenen zouden gedragen wor
den welke zich voor het tot stand komen dezer
onderneming interesseeren, zouden slechts tij
delijk wezen en wegen niet op tegen de blijvende
voordeelen welke er voor de burgerij uit zouden
voortvloeien. En dat deze volkomen bereid is
de risico dor gemeentelijke borgstelling te wa
gen, omdat zij zelfs aan eene tijdelijke tege
moetkoming aan deze onderneming de voorkeur
geeft boven het doen mislukken van een zoo
gewenscht plan, zal u blijken uit deze adhaesie,
welke van onze groote belangstelling getuigt,
en naar wij hopen voor u eene beweegreden
te meer zijn zal om uwe medewerking aan het
doen tot stand komen er van te verleenen."
Wij hopen dat allen, die met ons het geluk
ken van het plan wenschelijk achten, hiervan
door de onderteekening van dit adres zullen
doen blijken
(Zijn wij wel ingelicht, dan zal dit adres aan
de huizen der ingezetenen ter teekening worden
rondgezonden).
De Gids voor December bevat onder den naam
van Oostersch Atheïsme eene studie van Mr.
P. A. S. Van Limburg Brouwer over de Indi
sche Sankhya-leer eene beschrijving van de wer
ken aan den Mont-Cenis-tunnel door Dr. E.
J. Kiekleen belangrijk artikel van Prof. J. T.
Buijs, getiteld: Dubbelzinnige politiek, over de
onderwijs-quaestie en de brochure van Dr. A.
Piersoneen vervolg op de studiën over Enge
land van den heer T. Van Westrheene Wz.,
en op het artikel over de perspectief van den
heer C. C. Huijsmans. Ten slotte deelt Prof.
F. A. W. Miquel in dit nommer de zeer gun
stige resultaten mede van de kina-cultuur op
Java.
De Tijdspiegel voor December bevat een ar
tikel van Mr. H. Van Loghem getiteldVer
anderde beschouwing der wereldgeschiedenis,
een politiek overzicht van M. Levané en een
critiek van Piersons brochure door den heer
J. P. De Keyser; een vervolg op de schetsen
uit het leven van Vermeulen Krieger door W.
A. Van Rees, en eene novelle van mevr. Van
Westrheene; voorts eenige critieken.
De Wetenschappelijke bladen bevatten drie
artikelen: over de Cormenin, uit de Revue mo
derne, over de Incas uit de Westminster Re-
view, en over prins Hendrik den Zeevaarder uit
de Edinburgh Review.
Namens 2297 rijks-kommiezen is door eene
commissie uit hun midden een adres aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal gericht,
houdende verzoek, dat de Kamer bij de regee
ring er op aandring© dat onderzocht worde, in
hoeverre de bijdragen uit het burgerlijk pensi
oenfonds evenredig zijn aan de behoeften en
tevens de weduwen en weezen der ambtenaren
in het fonds kunnen deelen. Adressanten ge
ven te kennen, dat hun des noods zelfs eene
verhooging der doorloopende korting wensche
lijk voorkomt, indien daardoor aan hunne we
duwen de helft verzekerd wordt van het pen
sioen, aan den ambtenaar toegekend.
Bij het onderzoek in de afdeelingen der Tweede
Kamer van het wetsontwerp tot afschaffing van
het zegelrecht op de dagbladen enz. heeft die
afschaffing op zich zelf bij een groot aantal leden
bijval of toejuiching ondervonden. Verscheidene
anderen gaven de noodzakelijkheid dier afschaf
fing niet toe. De algeheele afschaffing van het
advertentie-zegel vond mede voldoenden bijval.
De equivalenten evenwel ondervonden bij de
groote meerderheid ernstige tegenspraak op ver
schillende gronden. Meer algemeen werd het
denkbeeld in al de afdeelingen geopperd, om
als equivalent te nemen eene rechtstreeksche
verhooging van den accijns op het gedistilleerd.
Met drie gulden verhooging per vat, dus eene
opvoering tot f53was het verlies, voor de
schatkist uit de afschaffing van het zegelrecht
voortspruitende, geheel gevonden, en bij de op
voering tot 60 zou tevens de geheele accijns
op bet geslacht kunnen vervallen. Men gaf een
en ander den minister in overweging.
De directie der maatschappij tot exploitatie van
staatsspoorwegen heeft, om te voorzien in de
bezwaren, die de dienst op de lijn in het noor
den aanbiedt, aan de regeering eene nieuwe
dienstregeling ter goedkeuring aangeboden,
waarbij door het vermeerderen der treinen op
marktdagen en het loopen van een goederentrein
en van een personentrein elke aanmerking op
ongeregelde aankomst der treinen zal ophouden.
Bij die nieuwe regeling zullen o. a. tusschen
Groningen en Leeuwarden vier treinen daags
loopen en wel twee gemengde, een goederen-
en een personentrein, ea bovendien des Vrijdags
een veetrein.
Uit 's-Hage schrijft men aan de Midd. Cou
rant
//In de laatste weken werd er eenige leven
digheid bespeurd onder de aanvoerders der re
actionaire beweging. Thans weet men waarop
hunne samenkomsten en raadplegingen uitliepen.
Er zal eene groote reactionaire kiesvereeniging
worden opgericht, die over het geheele rijk hare
vertakkingen moet verspreiden en wier taak
zal zijn, om de verkiezingen van Juni a. 8. in
den geest der reactie te doen uitvallen. Op 15
