A°. 1868.V
27 Novembei'.
BINNENLAND.
EIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagenuitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 1-6 regels 0.75; iedere regel meerf 0.124
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels 0.90iedere regel meern 0.15
LEIDEN, 26 November.
De Economist voor November geeft een ver
dijkend overzicht van eenige spoorweg-exploi-
itiën in 1866.
De gezamenlijke lengte van de spoorwegen in
ïrschillende landen, het kapitaal van aanleg,
et aantal locomotieven, rijtuigen en wagens,
2t aantal vervoerde reizigers en goederen,
Dk de ontvangsten en uitgaven worden hierin
jrgeleken. Zoo was de lengte der geëxploi-
lerde spoorwegen op Nederlandsch gebied in
366 770 kilometers tegen 489 in 1865. Terwijl
i België voor elke 2%, in Groot-Brittanje
Dor elke 3, en in Duitscbland voor elke 4
ilometers een locomotief was, was in Neder-
Bnd éen locomotief voor elke 5 kilometers. In
jlk van de drie jaren 1864, 1865 en 1866 was
jet aantal vervoerde reizigers per kilometer
eëiploiteerdo lengte het grootst op den Hol-
jndschen ijzeren spoorweg, daarna op den Luik-
.aastrichtschen, de Belgische staatsspoorwegen,
e spoorwegen in Groot-Brittanje en Ierland enz.
erwijl in Frankrijk in 1866 dit cijfer gemid-
ld 6160 bedroeg, in Duitscbland 5458, in
root-Brittanje en Ierland 12310, bedroeg het
Foor den Holl. ijzeren spoorweg gemiddeld in
lat jaar 18990. Het aantal vervoerde goederen
was daarentegen, na den Ned. centraalspoorweg,
bij den Holl. ijzeren spoorweg het geringst.
Het gemiddeld bedrag van het tarief van
bet reizigersvervoer was in 1866 in Frankrijk
per kilometer 5% centimes, in België (voor de
invoering van het verlaagde tarief) 6% centimes
en voor Nederland 7% centimes.
Gedurende het jaar 1866 zijn op geen der
ederlandsche spoorwegen reizigers omgekomen,
loch zijn een 9tal reizigers gewond, waarvan
éen ernstig; de laatste ten gevolge van eene
otsing van twee treinen op den Hollandscben
jzeren spoorweg. Op de spoorwegen behoo
rde tot het Duitsehe //Eisenbahn Yerein"
fijn 9 reizigers gedood en 47 reizigers gewond.
Op den Belgischen staatsspoorweg is éen rei-
ger gedood en zijn 15 reizigers gewond.
hi Groot-Brittanje en Ierland zijn gedood 31
i gewond 547 reizigers.
jVan het personeel van beambten en bedien-
«a werden in Nederland 13 gedood en 3 ge-
oad. In Duitscbland 252 gedood en 444 ge-
Dnd. Op den staatsspoorweg in België 42
trsonen gedood en 67 gewond. In Groot-
rittanje en Ierland bedroeg het aantal doo-
a van deze cathegorie 100 en het aantal
Konden 81.
I"an personen, geen reiziger of spoorwegbe-
fbte zijnde, werden in Nederland drie gedood
1 éen gewond. In Duitscbland 197 gedood
1 59 gewond. Op den Belgischen staats-
'oorweg 23 gedood en 19 gewond. In Groot-
rittanje en Ierland 84 gedood en 6 gewond.
Opmerking verdient, dat in de drie laatste
f^a het aantal slachtoffers in Groot-Brittanje
Ierland belangrijk is verminderd, daarente-
211 in Duitschland, doch vooral op de Belgi
sche staatsspoorwegen zeer is toegenomendie
vermeerdering betreft in beide landen echter
alleen het spoorwegpersoneel en de personen,
geen reizigers of beambte zijnde; voor de
veiligheid van het reizend publiek mag men
dus aannemen, dat steeds naar behooren wordt
gezorgd.
De afdeeling natuurkunde der Koninklijke
Academie van Wetenschappen zal Zaterdag den
28sten November e. k. eene gewone vergade
ring houden. De heer H. Schlegel zal eenige
bijdragen leveren tot de geschiedenis der Dodo's
en andere uitgestorven vogels van Mauritius.
De heer A. Heynsius zal spreken over de phy-
siologie van het bloed.
De eerste opera-voorstelling van het seizoen
had gisterenavond een zeer talrijk publiek naar
de komedie gelokt. Er zijn er wellicht, die zich
voorstelden een muzikaal kunstgenot te smaken
deze zijn teleurgesteldmaar zij die er met het
bescheidene doel heengingen, om zich te amusee
ren, hebben alles wat daartoe vereischt wordt ge
vonden. De tekst van de opera F ra Diavolo is
onderhoudend, origineel en rijk aan komische tafe-
reelenwaarbij men de muziek een zeer aange
naam accompagnement zou kunnen noemen: zij
is voor ieder gemakkelijk te bevatten, vrij alge
meen bekend en vol afwisseling. Wat anders
een opera zou bederven, hinderde bij deze op
voering dan ook minderde ensemble stukken
lieten nog al wat te wenschen over, maar het
geheel werd vlug, gemakkelijk afgespeeld spel en
zang droegen de blijken van losheid en ongedwon
genheid. Een groot voordeel, dat, waar de krach
ten van een gezelschap te kort schieten, voor meer
ernstige opera's, veel vergoedt, en ons dan ook
doet hopen, dat de bescheidene wenschen Yan
het publiek ons ook nog vele zulke bescheidene
voorstellingen, liever dan al te pompeuse, als
Favorite of Huguenots, zullen verschaften!
De heer Mélingue voldeed ons weder zeer
goed, en ook de twee bandieten verdienen eene
eervolle vermeldingzij waren hunne rollen
volmaakt meester. De stem van Mm. Lestrade
en hare gemakkelijkheid en zekerheid bij wat
zij zingt, zijn bewonderenswaardig; zij bracht dan
ook het publiek in verrukking. Ook haar spel
liet niets te wenschen over. De tenor was in
enkele hooge tonen zeer goednu en dan
scheen het echter als bevond hij zich op een
gevaarlijk terrein. Ook de heer Bach zong vrij
goed.
De jury der onlangs te Havre gehouden in
ternationale tentoonstelling heeft aan de firma
P. G. C. Hajenius te Amsterdam toegekend de
gouden medaille en de zilveren ingetrokken.
Door een ingezetene van Yelp werd eene mand
met honden op het staatsspoorweg-station aldaar
bezorgd, om per spoorweg naar Amsterdam te
worden vervoerd; de beambten der maatschappij
tot exploitatie van staatsspoorwegen namen hier
toe de mand aan en gaven daarvoor, na beta
ling der gevorderde vracht, een refu of biljet
van rechtstreeks vervoer naar Amsterdam aan
den verzender afde mand werd per staatsspoor
weg naar Arnhem en verder per Rijnspoorweg
naar Amsterdam vervoerd, doch hier werd de
afgifte, tegen overgave van het ontvangen re9u,
door de beambten van den Rijnspoorweg aan
den verzender, die de reis had medegemaakt,
geweigerd, tenzij tegen betaling van nog ƒ2.40
vracht voor eiken hond, aan welke vordering de
afzender niet voldeed.
De afzender sprak daarop de maatschappij tot
exploitatie van staatsspoorwegen in rechten aan
tot teruggave van de mand met honden in goe
den staat en tot vergoeding der schade, hem
door bovengemelde wederrechtelijke handeling
toegebracht. De arrondissements-rechtbank te
Arnhem wees deze vordering toe, en het pro
vinciaal gerechtshof in Gelderland heeft het von
nis der rechtbank bij arrest van 27 Mei jl.,
Weekblad van het recht N°. 3046, bekrachtigd,
met verwerping der bewering, vanwege de ex
ploitatie-maatschappij aangevoerd, dat de inge
stelde vordering niet zoude zijn //ex contractu",
naar aanleiding van art. 1303 van bet burgerlijk
wetboek, maar //ex quasi delicto", naar aanlei
ding van art. 1401 van dat wetboek, en mits
dien ten onrechte tegen haar zou zijn ingesteld
in plaats van tegen de Nederlandsche Rijn
spoorweg-maatschappij, door wie de onrechtmatige
daad, de weigering van afgifte der mand met
honden, zou zijn gepleegd. Stöompost
Aan het jongste verslag van den gouverneur
der kolonie Suriname over den toestand der
kolonie ontleenen wij het volgende:
Op het einde van 1867 bevonden zich in de
kolonie Suriname 978 Chineesche immigranten,
279 Barbadianen en 59 Madeirianen.
Yan Januari 1853 tot ultimo December 1S67
zijn in Suriname 2675 immigranten aangevoerd.
Het aantal huwelijken over de geheel© be
volking van Suriname bedroeg in 1867 204.
Gedurende 1867 zijn 58 personen van het
staatstoezicht ontheven geworden, en wel 34
mannen, 16 vrouwen, 5 jongens en 3 meisjes.
Yan de mannen waren 2 als hulponderwijzers
werkzaam op in de buitendistricten gevestigde
scholen der Moravische broeders.
In 1S67 beliep het bedrag der van de vrij-
gemaakten en immigranten ontvangen belasting
ƒ42,334.50.
Ondanks eenige gunstige verschijnselen, is de
toestand der kolonie in 1867 niet vooruitgegaan.
De landbouw lijdt. Handel en scheepvaart ge
voelen den druk van de mindere welvaart waarin
zij in de laatste jaren verkeert, en de kolonie
is nog steeds kwijnende, hetgeen hieraan moet
worden geweten, dat schier geene werkkrachten
worden aangevoerd ter vervulling van die
welke zich in de kolonie bevinden en geheel
onvoldoende zijn. De vooruitzichten van Suri
name zijn afhankelijk van eene krachtige, ruime
immigratie. Intusschen bestaan er redenen van
erkentelijkheid, dat de kolonie, ondanks den
hevigen schok der emancipatie en alhoewel de
