N°. 2690.
Maandag
A0. 1868.
16 November.
BINNENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leidenper 3 maandenf o.OO.
Franco per postn 3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels f 0.75; iedere regel meerf 0.124
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels 0.90iedere regel meer0.15
LEIDEN, 14 November.
Met belangstelling hebben wij kennis geno
men van een adres, dat bij den gemeenteraad
alhier ingediend is door eenige onzer ingezetenen,
die het plan hebben, om een gebouw voor
tentoonstellingen, muziekuitvoeringen en bijeen
komsten van allerlei aard op te richten. Zij
wenden zich tot den Raad met het verzoek om
over een deel der Ruïne voor dat doel te mogen
beschikken, en tevens vragen zij dat de ge
meente zich borg stelle voor de betaling der
rente van het te negotieeren kapitaal a f 125,000,
met eene jaarlijksche aflossing a f 2000, tegen het
recht van kostelooze natrekking van het gebouw,
en den daarbij behoorenden aanleg na verloop
van 62 en een half jaar.
Bij dat adres is gevoegd eene lijst van hen>
die zich bereid hebben verklaard om lid te wor
den der in het gebouw te vestigen sociëteit Har
monie. Reeds ongeveer 400 personen hebben
hunne ondersteuning toegezegd.
In het adres wordt gewezen op het groote
gebrek aan een groot locaal voor tentoonstel
lingen, aan een plaats, waar een groot deel der
burgerij nu en dan muziek, tegen matigen toe
gangsprijs, zou kunnen hooren. En voorzeker,
gaan wij na wat onze stad in dezen mist, ver-
geleben bij andere steden van ons land, wier
bevolking nog ruim zoo groot niet is; bedenken
wij hoe in de laatste jaren in die steden de
ruime localen worden gebruikt om ook dat deel
der burgerij een uitspanning te doen deelen, die
vroeger voor hen ontoegankelijk was dan
zijn wij overtuigd, dat dit plan bij alle wei-
denkenden steun zal vinden. En de Raad, die
door zijn besluit over het al of niet gelukken
van dit plan zal moeten beslissen, zal, naar wij
verwachten, het gevraagde niet weigeren, te
meer daar de geheele zaak zeer waarschijnlijk
tonder eenig geldelijk offer van de gemeente
zal tot stand gebracht worden.
Gisteren is in de Moriaansteeg alhier een
kindje van ruim een jaar in een stoel zittende,
terwijl de moeder gedurende een halfuur af
wezig was, verbrand, zoodanig (verbrand), dat het
hedennacht aan de brandwonden is overleden.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 135 tot 153
volwassen personen en van 68 tot 84 kinderen.
De totale uitslag van het najaars-examen
1868 voor de vakken van het lager en meer
uitgebreid onderwijs in het geheele rijk is
*18 volgt:
Voor de vakken van het lager onderwijs.
Hoofdonderwijzersgeëxamineerd 204, toegelaten
'8 en afgewezen 126; hoofdonderwijzeressen:
geéiam. 35, toegel. 23, afgew. 12; huisonder
wijzeressen geëxamin. 10, toegel. 9, afgew. 1
hulponderwijzers: geëxam. 396, toegel. 208, af
gew. 188; hulponderwijzeressen: geëxam. 131,
toegel. 73, afgew. 58. Meer uitgebreid on
derwijs. Fransch, onderwijzersgeëxam. 116,
toegel. 38, afgew. 78; onderwijzeressengeëxam.
102, toegel. 72, afgew. 30; Engelsch, onderwij
zers: geëxam. 30, toegel. 12, afgew. 18; onder
wijzeressen: geëxam. 54, toegel. 41, afgew. 13;
Hoogduitsch, onderwijzers: geëxam. 38, toegel.
19, afgew. 19; onderwijzeressen: geëxam. 26,
toegel. 23, afgew. 3; onderwijzers in wiskunde:
geëxam. 128, toegel. 71, afgew. 57; teekenen:
geëxam. 27, toegel. 10, afgew. 17; landbouw
kunde, geëxam. 3, toegel. 2, afgew. 1gymnas
tiek: geëxam. 19, toegel. 10, afgew. 9; onder
wijzeressen in handwerkengeëxam. 76, toegel.
66, afgew. 10.
Het vorige jaar hadden zich aangegeven voor
acten van hoofdonderwijzer 194, hoofdonderwij
zeres 28, hulponderwijzer 443, hulponderwijzeres
114, waarvan 93, 18, 215 en 82 werden toege
laten.
Terwijl dit jaar de afloop gunstiger was voor
hulponderwijzers, was die ongunstiger voorhoofd-
onderwijzers en hulponderwijzeressen, en voor
hoofdonderwijzeressen bijna volkomen gelijk.
Onder de zeedieren, die thans in het aqua
rium van den acclimatatietuin te Parijs te zien
zijn, is een der merkwaardigste de hippocampus
of het zeepaard, dat zijn naam ontleent aan
zijne gelijkenis van zijn kop met dien van een
paard. De lichaamsbouw van dit diertje is zeer
buitengewoon, vooral omdat hij in strijd is met
eene der wetten der natuur. Zoo, bij voorbeeld,
wordt een der plichten van de moeder, het
zogen, door het mannetje vervuld. Het wijfje
brengt voort en legt de eieren, maar het man
netje ontvangt ze en broeit ze uit, en geeft
aan de jongen eerst de vrijheid als zij in hun
eigen voeding voorzien kunnen. De natuur heeft
aan het mannetje, om die functie te verrichten,
een zak gegeven voor den buik, waarin de eieren
worden gelegd en uitgebroeid. Die zak, stevig, vast
en vleezig, wanneer hij de eieren ontvangt, is slap,
dun en van vet ontdaan, wanneer de jongen den
leeftijd bereikt hebben, dat zij de wereld kunnen
intreden. Die uitdrijving heeft ook op eigen
aardige wijze plaats, die bij geen ander dier
wordt aangetroffen. Het zeepaard heeft het ver
mogen om zich, wanneer bet vermoeid is van
het zwemmen, met zijn staart vast te hechten
aan eenig vast voorwerp, hetzij steen of hout.
Als nu de jongen groot genoeg zijn om in
vrijheid te kunnen leven, maakt het zich vast,
met den buik gekeerd naar den steendoor
eene groote krachtsinspanning keert het zich
dan onderst boven en zijn zak tegen den steen
drukkende, wrijft het zoolang, totdat het er
in geslaagd is zijne talrijke jongen kwijt te
raken.
Donderdag-avond omstreeks kwartier over
negenen heeft er eene gasontploffing plaats ge
had in een huis op de Pijpenmarkt te Am
sterdam, op het oogenblik dat een jufvrouw
met licht de kamer binnentrad, die daarbij
dan ook brandwonden heeft bekomen, terwijl
het plafond, de meabelen en ramen dier kamer
zijn vernield. Er was des namiddags door werk
lieden van de Amsterdamsche gasfabriek op die
kamer gewerkt. Ofschoon door den geweldigen
slag alle huizen in den omtrek dreunden, zijn
de gevolgen niet zeer beduidend geweest en
was de hulp der spoedig aangerukte brandweer
gelukkig overbodig.
Uit Schoonhoven schrijft InSTTTrarrtlq
N. Rott. Courant Als eene voor velen onver
klaarbare bijzonderheid kan gemeld worden, dat
in de vorige week bij JKroon, te Nieuwpoort,
eene koe geslacht werd, afkomstig van A. Hoo-
genboezem alhier, toen men voor de leb ont
dekte niet minder dan 7 spijkers, 1 draadnagel
2 Belgische centen, 1 duit, 1 halve cent, 1
dubbeltje, 1 knoop, 1 kop van een spijker en
1 naald. Het dier was altijd schijnbaar gezond,
maar sedert lang zocht men te vergeefs naar
de oorzaak, waardoor de groei belet werd. Nu
bleek bij nader onderzoek, dat een der nieren
ruim vijfmaal zoo groot als de anderen en bijna
geheel verteerd was.
Z. M. de Koning heeft, als bijzonder be
wijs van belangstelling in de zaak, eene bijdrage
van f 300 geschonken voor de in het volgend
jaar te Utrecht te houden internationale
tentoonstelling van voorwerpen voor de huis
houding en het bedrijf van den handwerkman,
terwijl reeds verscheidene personen van hunne
sympathie voor deze onderneming hebben doen
blijken door het schenken van medailjes en het
inteekenen op het waarborgfonds.
Gisterenochtend ontstond te Rozenburg
een felle brand in het bovengedeelte der wo
ning van den landbouwer Simon Barendregt,
welke zich spoedig aan het rieten dak, alsmede
aan het hooi en ongedorschte graan, dat ge
deeltelijk binnen geborgen was, mededeelde,
zoodat er aan blussching der woning niet ge
dacht kon wordende nieuwe spuit der ge
meente heeft bijzondere goede diensten bewezen.
Eenige kippen en de hond zijn in de vlammen
omgekomen. Naar men verneemt, was alles tegen
brandschade verzekerd.
Uit Terschelling wordt aan de Am
sterdamsche Courant geschreven, dat de nieuwe
onderneming op do //Lutine", waartoe de in
schrijving is geschied ten kantore der heeren
Ter Meulen en Boeken, te Amsterdam, met den
meesten ijver wordt voortgezet. Sedert het vo
rige jaar heeft men zich beziggehouden met het
vervaardigen van verscheidene groote werktui
gen, welke bij het bergen der gezonken lading
van het gezonken schip zullen moeten dienen,
en daartoe op de ten vorigen jare aangekochte
sleepraderstoomboot //the Antagonist" geplaatst
zijn. Onder deze werktuigen is een hydrauli
sche kettingwinder, die 20,000 kilo winden kan
en eene electrische lamp, van nieuwe vinding,
waarmede men het onderzeesche terrein bij
nacht zal kunnen verlichten en verkennen. Met
deze werktuigen zijn proeven genomen en wel
geslaagd, zooals ook geschied is met het door
middel van electriciteit doen springen van bus
kruit, waardoor men zich voorstelt, zwaar wrak-
