ben zich heden herhaald en van lieverlede een ernstig karakter aangenomen. Eene zeer gruote volksmenigte neemt daaraan deel en heeft de verschillende politie-bureaux en ook het stad huis letterlijk belegerd -r steenen zijn opgebro ken en daarmede de ruiten dier gebouwen ver brijzeld, zoodat van het raadhuis letterlijk geen ruit meer heel is. Ook vele particuliere huizen zijn beschadigdlantaarnpalen zijn uit den grond gerukt, en op de Hoogstraat zijn de trottoirs vernield. De geheele politiemacht is op de been en maakt gebruik van wapens. Zaterdag-nacht te 2 uren duurden de wanor delijkheden nog voort. Men verwacht echter cavalerie uit den Haag." Tot dusverre de Nieuwe Rotterdamsche Courant van Zaterdag-nacht. Hedenochtend gaf zij een meer omstandig verhaal van het gebeurde, waaraan wij het vol gende ontleenen Het rumoer concentreerde zich meer bepaal delijk naar de zijde der Kaasmarkt, alwaar ten laatste, onder een oorverdoovend geschreeuw, een aanval werd gedaan op het politie-bureau en het stadhuis. Dit begon met het werpen van steenen, die hier en daar uit de straat op gebroken werden. De aldaar aanwezige politie scheen aanvankelijk daarin nog geen aanleiding te vinden om van scherp gebruik te maken, maar weerde zich slechts met het plat der sabels, waarop het volk, blijkbaar in den waan dat de politie niet met het scherp der sabels durfde werken, met alle kracht op het gebouw aan drong. De agenten maakten daarop gebruik van alie wapens, die zij ter hunner beschikking gereed hadden, en brachten het door eene ver- eenigde charge zoover, dat de geheele markt in een oogenblik als 't ware was schoongeveegd. Toen evenwel brak het rumoer eensklaps zoo veel te heviger uit. Men kon in waarheid zeg gen dat het steenen regende, zelfs zoo dat de agenten genoodzaakt waren zich naar het ge bouw terug te trekken, terwijl velen hunner door de steenen verwond werden. De menigte daarop steeds voorwaarts dringende, was weldra het gebouw binnengekomen en maakte aldaar aanstalten om het bureau in brand te steken, hetgeen ook aanvankelijk gelukte, vooral toen eenige personen eene kist met stroo aanbrach ten, om de vlam dadelijk te kunnen aanwak keren. De politie, geheel opgesloten, geen mid del meer ziende om het verder indringen te keer te gaan en het leven zoo duur mogelijk wil lende verkoopcn, nam de wijk naar het bovenste gedeelte van het gebouw, vanwaar zij de menigte, door het nederwerpen van dakpannen en andere harde voorwerpen, van het gebouw trachtte af te houden. Nog zou dit wellicht niet gelukt zijn, zoo er niet vtfn het derde kwartier (bureau Goudsche Weg) eene versterking van 48 man was komen opdagen, die onder kommando van twee inspecteurs, langs de Lombardstraat onver wachts de menigte in den rug aanviel. De in het bureau aanwezige agenten deden daarop met de aangekomenen vereenigd een uitval, waardoor men het zoo ver bracht, dat de volks massa vandaar werd verwijderd. Doch hiermede was het niet afgedaan, want nu vereenigde het volk alle krachten om den inmiddels aangevangen aanval op het raad huis voort te zetten, met het gevolg dat aldaar weldra al de glasruiten vernield en in de bene denverdieping de gordijnen afgescheurd waren, terwijl echter alle pogingen om door de deuren of ramen naar binnen te stormen, aanvankelijk mislukten. De agent, die aldaar binnen het gebouw de vaste wacht heeft, zich naar het politie-bureau willende begeven, hoopte zich door verkleeding onkenbaar te maken, doch had in den haast niet opgemerkt dat een ge deelte van zijn sabel van onder uit zijn jas zichtbaar was, ten gevolge waarvan hij dan ook als agent herkend en deerlijk mishandeld werd. Terwijl inmiddels, tot een sein voor de politie, de klok op het raadhuis werd geluid, werd door eenigen uit het volk de lantaarnpaal op den hoek der Hoogstraat uitgebroken, om daar mede op de ramen te rammeien. Daarop ge lukte het eindelijk een der aanvallers om het aldaar aanwezig kantoor binnen te klimmen en dat lokaal in brand te steken. Doch juist daar mede bezig zijnde, werd hij door een agent ge grepen. Hierbij ontstond eene worsteling, waarbij de agent wel aan de hond werd gewond, doch den dader zoo stevig vasthield, dat deze weldra, met hulp van anderen, met de nog niet ge- bluschte papieren in de vuist in arrest werd gebracht. De ontstane brand werd onderwijl, even als in het bureau aan de Kaasmarkt, nog tijdig gebluscht. Voor het overige had de poli tie nog slechts zooveel mogelijk het aanhou dend werpen van steenen te keer te gaan. Dit bleef evenwel met het nog overig tumult tot ruim drie uren aanhouden, waarna de menigte langzamerhand aftrok. Zondag-morgen te halfvijf uren arriveerde uit 's-Gravenhage een escadron huzaren, te 8 uren gevolgd door een bataillon en des namid dags nog door een tweede bataillon grenadiers en jagers. Dadelijk werden er alstoen piketten uitgezet bij de Stadhuissteeg en op andere punten militaire posten gesteld, waarbij tevens regeling werd gemaakt tot het patrouilleeren, terwijl verder alles zoodanig werd geschikt, dat ofschoon de militaire macht, ter gezamenlijke sterkte van ruim 700 man, door de stad ver spreid was, er evenwel ieder oogenblik in geval van nood naar alle kanten versterking kon worden verschaft. Tevens waren uit 's-Hage de commissaris des konings en de procureur-generaal aangekomen, die daarop met den generaal-majoor Van Wic- kevoort Cromraelin en het collegie van burge meester en wethouders ten raadhuize eene lang durige conferentie hebben gehouden. In den namiddag zag men ook overal billetten aangeplakt, uitgaande van het korps Rotter- damsche vrijwilligers, inhoudende eene uitnoo- diging aan de manscha-ppen, om te 7 uren, in uniform, tot eene buitengewone vergadering in de kazerne aan de Oostpoort bijeen te komen. Aan die oproeping werd ijverig voldaan, met het gevolg dat aldaar eene afdeeling van 90 man werd geformeerd, om gedurende den avond en nacht rondom het huis van den heer bur gemeester de wacht te houden. In den loop van den dag werden vervolgens een waarschuwing en eene bekendmaking ge publiceerd, krachtens welke laatste het bijeen zijn van vijf personen op de openbare straat als verbodene samenscholing wordt aangemerkt. Ofschoon er aanvankelijk vrees bestond voor nieuwe wanordelijkheden met den avond, is het evenwel tot 1 uur overal rustig gebleven. Zelfs was het op de straten stiller dan op andere Zondagen. Op de Kaasmarkt was de passage afgesloten en het geheele terrein bezet met ca valerie en grenadiers, gereed om op het eerste alarm bij de hand te zijn. De justitie heeft in het voorgevallene aan leiding gevonden om last te geven tot de ar restatie van Jacob de Vletter. In den loop van den nacht en voormiddag zijn nog ruim een honderdtal en ook des avonds nog eenige per sonen gearresteerd, waarvan, naar het zich laat aanzien, 32 aan de justitie zullen worden over geleverd. Een twaalftal agenten zijn gewond, waarvan éen ten gevolge van een pistoolschot, doordien er wederzijds door de policie en de aanvallers hier en daar schoten zijn gewisseld. In het ziekenhuis aan den Coolsingel zijn des nachts 8 personen en gisterenmorgen 1 gewond inge bracht, waarvan er zes gisteren huiswaarts zijn gekeerd. Geen hunner had eene belangrijke kwetsuur. Daarentegen zijn vele anderen in meerdere mate gewond geraakt. Men spreekt ook van dooden, doch hieromtrent is ons nog niets met eenige zekerheid gebleken. Aan het Handelsblad wordt uit Rotterdam geschreven dat de voorname oorzaken der on geregeldheden aldus kunnen worden aangegeven 1°. Zijn er vele ontevreden schippers, die hunne drijvende woningen door den krachtigen arm buiten de gemeente naar de Rotte zagen ver voeren, ofschoon verschillende pottenschuiten aan Duitschers toebehoorende, in de gemeente blijven, door nu hier dan daar ligplaats te kie zen. 2°. Door de vele processen-verbaal tegei fruitschippers opgemaakt, die sedert onheuglijke jaren aan de vischmarkt hunne waren mochtec uitventen. 3°. Door verschillende verplaatsingen van marktkramers, die zich daardoor zeer bena deeld achten, terwijl de kermisplaatsing velen niet naar den zin was. 4°. De inrichting der politie, die voor het meerendeel uit niet-Rot- terdammers bestaat, kostbaarder is dan voor heen en met eene vroeger ongekende gestreng heid de verordeningen handhaaft. 5°. De hooge lands- en stedelijke belastingen, die door de leening van 6 millioen nog met eene riolen-be lasting verzwaard zal worden, waartegen door velen wordt te velde getrokken. 6°. Eene bro chure van Jacob de Vletter, waarin verschillende feiten voorkomen, die niet publiek weersproken zijn, en daarom bij het gepeupel ingang vindeD, Deze persoon is de man des volks, dat ter zijner eere allerlei liedjes zingt. Na een buitengewonen rustigen nacht is de gansche stad heden in haar gewonen kalmen toestand teruggekomen en denkt men algemeen dat de gisting geëindigd is. De minister van binnenlandsche zaken was ook Zondag te Rotterdam tegenwoordig. Z. Exc, kwam van Utrecht, alwaar hij van Arnhem was gearriveerd om zich verder naar 's-Bosch te begeven. Een dépêche door den commissaris des Konings dier provincie den minister aan geboden, bracht deze wijziging in het reisplan. Op Donderdag den 5den November zal de gewone audiëntie van den minister van finan ciën en die van den minister van oorlog niet plaats hebben. De minister van koloniën heeft de com missie, belast met het in het jaar 1868 in Ne derland afnemen van het examen, bedoeld bij art. 4 van het koninklijk besluit van 10 Sep tember 1864 (Staatsblad n°. 93), houdende vast stelling der verordening op het benoemen van ambtenaren bij den burgerlijken dienst in Neder- landsch Indië ontbonden, onder dankbetuiging voor de wijze waarop zij zich van hare taak heeft gekweten. Bij beschikking van den min. van binnen! zaken van 31 Oct. 1868 zijn, na voorafgaand vergelijkend onderzoek, met ingang van 1 Dec. e. k., tot surn. bij den waterstaat benoemd de civiel-ing. H. Yerwey Azn. en C. De Bruyn. Z. M. heeft herbenoemd tot kantonr. te Soramelsdijk Mr. J. E. Yan den Broek; bevor derd tot landm. van de 1ste k! bij het kadas ter de heer C. J. Genet, thans landmeter van de 2de k!; aan J. J. H. Kervel, vice-consul van Frankrijk te Soerabaya, vergunning ver leend tot het aannemen der versierselen van ridder der kon. orde van Isabella la Catolica, hem door H. M. de koningin van Spanje ge schonken. Naar men met zekerheid verneemt, is Dr. J. C. Zaalberg voornemens zijn predikdienst weder te aanvaarden op Zondag 15 November e. k. des voormiddags te 10 uren, in de "Willems kerk. De eerste op hem vallende beurt, namelijk de namiddagdienst in de Kloosterkerk op Zondag 8 November e. k., zal worden waargenomen door zijn broeder, den heer W. Zaalberg, predikant te Bergum. Bij die gelegenheid zal hij echter zelf de doopplechtigheid bedienen. Gisteren is er bij herhaling ministerraad gehouden. Maandag-middag is van 's-Hage wederom naar Rotterdam vertrokken een detachement grenadiers. Deze maatregel is evenwel alleen ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1868 | | pagina 2