X°. 2654.
Maandag
A°. 1868i
5 October.
BINNENLAND.
LEIDSCH
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagenuitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels f 0.75; iedere regel meerf 0.12*.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels ƒ0.90; iedere regel meer0.15.
LEIDEN, 3 October.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 131 tot 138
volwassen personen en van 72 tot 78 kin
deren.
Aan de zwem- en badinrichting //Rhijn-
zigt" zijn gedurende deze week 27 baden
genomen, en gedurende de maand September
1311 baden.
Volgens een bericht uit Suriname, dd. 2 Sep
tember jl. is aldaar op 20 Augustus jl. aange
komen bet schip //Marie Thérèse", kapitein
Bonnefon, met 239 Chineesche arbeiders, aan
gevoerd uit Hongkong door bemiddeling van
de Surinaamsche immigratie-maatschappij. Ge
durende de reis van ongeveer 113 dagen waren
5 immigranten overleden, terwijl de ontscheepte
Chineezen zich allen in goeden welstand be
vonden en onmiddelijk naar de plaats hunner
bestemming waren vertrokken.
In het jaarboek der maatschappij tot Nut
van 't Algemeen, komt omtrent de //spaarban
ken" het volgende voor, dat in verband met
eeue grondige regeling van ons spaarbankwezen
wel de aandacht verdient.
Bij sommigen van de oudste spaarbanken der
maatschappij was langzamerhand het bedrag van
haar overwinst, als reservefonds belegd, tot zulk
eene hoogte, dat het bijna verlegenheid baart
en in elk geval de noodzakelijkheid doet inzien
om maatregelen te treffen, dat in het vervolg
aan hetgeen de bank met de toevertrouwde pen
ningen boven de rente, die zij vergoedt, wint,
een andere bestemming worde gegeven. Zou het
b. v. hier en daar niet mogelijk zijn door on
dersteuning der bloeiende spaarbank een hulp
bank op te richten Of kan het ook in som
mige omstandigheden raadzaam zijn geen //fixum"
van rente voor de inbrengers vast te stellen,
maar jaarlijks de geheele winst, door de bank
met haar kapitaal gemaakt, aan hare deelheb
bers uit te keeren. (De Economist
De Gids voor October bevatProf. R. Fruin,
een onuitgegeven werk van Hugo de
Groot: dit artikel behandelt het nieuw ontdekte
werk van onzen grooten landgenoot, voor 4 jaren
bij eene verkooping van handschriften in den
Haag voor de Academische bibliotheek alhier
gekocht; in een eerste gedeelte worden de om
standigheden geschetst, waaronder dit boek ge
schreven is. De 8cbr. resumeert zijne beschou
wingen aldus:
//De Oost-Indische Compagnie, in overleg
met de Staten, dacht voortaan in Indië oorlog
tegen den landvijand te voeren en zich te ver
rijken met den buit, op hem te behalen. Doch
haar recht om dit te doen werd betwist, en de
gemoedsbezwaren, die er tegen oprezen, werden
door haar vijanden als voorwendsel gebruikt
om eene gevaarlijke mededingster naast haar in
het leven te roepen. Het scheen gepast, niet
slechts voor de landgenooten, maar voor geheel
Europa, het recht der Compagnie om te handelen
zooals zfj voorhad, te betoogen, en de voor
wendsels te weerleggen, waar achter zich de
bandelsnijd verscholen hield."
Het slot van dit artikel wordt in het volgend
nummer beloofd.
De heer C. C. Huijsmans geeft naar aanlei
ding van twee werkjes over de perspectief
een belangrijk artikel over kunst en weten
schap op dit gebied de schr. toont aan, hoe
beide steeds hand aan hand zijn gegaan.
Een vervolg op de vijftig jaren der D u i t s c h e
Bondsgeschiedenis van M. L. Van De
venter, een eerste stuk over de nieuwe g e-
pantserde schepen onzer marine, Nij 1-
d r o p p e 18, eene reisbeschrijving van H. P. Van
Karnebeek, en Bibliographisch Album (waarin
een critiek van S. Gorter over de nieuwe ge
laarsde kat van Dr. Heije) maken den verderen
inhoud uit.
Tijdspiegel voor October: Dr. J. A. Wijnne
en Dr. M. Salverda geven in een eerste artikel
een uittreksel uit eene Belgische dissertatie
van den heer L. Van der Kinderen over de
rassen en den invloeu, dien zij op het ka
rakter der verschillende volken uitoefenen. M.
Levane vervolgt zijn politiek overzicht,
en W. A. Van Rees zijne schetsen uit het
leven van Vermeulen Krieger; eene
bijdrage van Mevrouw Van Westrheene en
enkele kleinere stukjes, waaronder eene aan
kondiging van de Lampongsche manus
cripten, uitgegeven door H. N. Van der
Tuuk, treft men in dit N°. aan.
Het gerucht, dat de heer Insinger voor
nemens zou zijn te bedanken voor het lidmaat
schap der Tweede Kamer, wordt van conserva
tieve zijde tegengesproken.
Eergisteren is de volle synode voor de
zaak van Ds. Zaalberg bijeengekomen.
De miliciens der lichting van dit jaar, be-
hoorende tot de regimenten huzaren, het reg.
veld.- en het reg. rijdende artillerie zijn Don
derdag bij die korpsen in werkelijken dienst ge
treden, ten einde gekleed en in den wapenhan
del geoefend te worden.
Tot en met den 30sten der vorige maand
zijn te Scheveningen aangebracht niet min
der dan 10,480,000 stuks steurharing en onge
veer 1000 ton pekelharing. De steurharing van
de beste soort gold nog [20 het duizendtal,
die van de minste soort ƒ10.
Als eene opmerkelijke en verblijdende om
standigheid kan vermeld worden, dat de kamer
van het provinciaal gerechtshof te Amsterdam,
bestemd ter behandeling van crimineele zaken,
in deze en in de voorgaande week geene zitting
heeft gehouden, omdat geene zaken te behan
delen waren. Wij voegen er bij, dat de voor
zitter, ter bespoediging der afdoening van bur
gerlijke zaken, voorshands elke week een dag
meer dan gewoonlijk voor civiele pleidooien
heeft beschikbaar gesteld.
De tentoonstelling te Arnhem is W oens
dag op feestelijke wijze gesloten met eene ma
tinee musicale en concert van de muziek van
het 77ste reg. inf. van Pruisen, met een fraai
vuurwerk en bal.
Uit Maastricht wordt dd. 29 Septem
ber geschrevenDoor het alhier gevestigde Oud
heidkundig Genootschap werd bij het gemeente
bestuur een verzoekschrift ingediend, om bij het
slechten der vestingwerken, de Akerpoort (oude
Wijkerpoort) niet af te breken, zijnde deze de
oudste poort der stad en daaraan vele geschied
kundige herinneringen verbonden. Eenige heet
hoofden, minder van archeologische gedenktee-
kens houdende dan wel van het verfraaien van
dit gedeelte der stad, hebben hedennacht, van
houweelen en breekijzers voorzien, zich aan het
afbreken van voornoemde poort begeven. Te
oordeelen naar het door hen geslechte, moeton
zij nog al talrijk geweest zijn. De justitie doet
ijverig onderzoek, ten einde de daders op te
sporen.
Bij de overdracht van het rectoraat aan de
Groningse he hoogeschool zal Prof. W. Huur
ling eene ovatie in de Nederlandsche taal houden.
Te Zutfenis een zeer brutale diefstal
gepleegd. Zekere H., een wijnkoopersknecht,
had onlangs van zijn overleden schoonvader
nagenoeg ƒ150 geërfd, en bewaarde dit geld in
eene ladetafel, staande in het eenige vertrek,
dat hij met zijne vrouw bewoonde, in een klein
huis in de Polsbroek, eene dicht bewoonde wijk
van mindere burgers en ambachtslieden. Terwijl
zij nu op een nacht dezer week rustig lagen te
slapen, drongen dieven boven door het dak op
den zolder, en van daar langs een ladder in de
kamer, braken de ladetafel open, haalden er het
geld uit, ledigden ook de knipbeurs der vrouw,
die zij op den grond achterlieten, en hadden
zelfs, naar men verhaalt, de brutaliteit, op een
papier, dat men later op de tafel vond, te schrij
ven, dat zij den man aanraadden dienst te ne
men en de vrouw om zich op te hangendan
hadden zij geen verdriet meer 1 Men spoort de
daders ijverig op.
De minister van binnenlandsche zaken heeft
bekend gemaakt, dat in de maand December
voor de tweede maal in dit jaar gelegenheid
zal worden gegeven tot het afleggen der natuur
kundige examens, bedoeld in art. 4 der wet
van 1 Juni 1865, terwijl mede in die maand
voor het eerst zullen worden gehouden de exa
mens, bedoeld in art. 9, ter verkrijging der be
voegdheid als apotheker.
Z. M. heeft benoemd tot hoogleeraar in
de faculteit der wis- en natuurkunde aan de
hoogeschool te Utrecht Dr. P. J. Van Kerck-
hoff, thans hoogleeraar in dezelfde faculteit aan
de hoogeschool te Groningen; Dr. E. Mulder
eervol ontheven van de leiding der practische
oefeningen in het scheikundig laboratorium der
hoogeschool te Utrecht, en hem benoemd tot
buitengewoon hoogl. in de wis- en natuurkun
dige faculteit aan de hoogeschool aldaar, thans
onder den titel van buitengewoon hoogl. met
de leiding der practische oefeningen hierboven