2633.
Donderdag
A°. 1868.
10 September.
LEIDSCH
6
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leidenper 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels 0.75; iedere regel meerƒ0.12*.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels 0.90; iedere regel meer0.15.
BINNENLAND.
LEIDEN, 9 September.
De groote warmte van dezen zomer heeft op
de sterfte der kinderen in deze gemeente een
belangrijken invloed gehad. In de vier weken
jrau 30 Juli tot 26 Augustus zijn niet minder
dan 74 kinderen van 2 jaren en jonger gestorven.
In de maand Augustus 1867 stierven er slechts
28 van dien leeftijd. Hierdoor wordt het ge*
woon sterftecijfer aanzienlijk hoog: tegen het cijfer
van 67 in Augustus van het vorige jaar, be
droeg het in de vier weken van 30 Juli tot
26 Augustus 121.
Sedert eenige dagen, zoo meldt de G-oesche
Courant, wordt gemerkt dat de zwaluwen onze
streken beginnen te verlaten, uit welk ver
schijnsel men een vroegen winter voorspelt.
De schrijver van de Haagsche kroniek in de
Groninger Courant schrijft het volgende Een
door mij voor eenige weken gegeven bericht, dat
heer Van Bosso voornemens was een laag
uniformzegel voor te stellen, is in een ander
jblad tegengesproken. Op mijne beurt moet
jik die tegenspraak tegenspreken. Het plan om
het zegel gelijk te maken voor alle dagbladen
en tot een laag bedrag te stellen, bestond bij
den minister wel degelijk, toen ik mijn bericht
Ik had dit uit eene bron, die geen twijfel
omtrent de juistheid kon overlaten. Wel wenschte
ook de heer Van Bosse algeheele afschaffing,
maar juist omdat hij deze niet meende te kun
nen voorstellen, zonder equivalent en omdat
bij toch iets wilde doen voor de pers, was hij
op het denkbeeld gekomen van verlaging met
gelijkmaking. Een ongelukkig denkbeeld trou
wens, dat weinig kans van slagen heeft.
Men verzekert, dat de minister van justitie
aan een rechterlijk ambtenaar de taak heeft op-
i gedragen een voorstel te ontwerpen tot afschaf
fing van de doodstraf, dewijl de regeering een
dergelijk ontwerp reeds spoedig na de aanstaande
opening der Kamers wenscht in te dienen. -
De inspecteur voor het geneeskundig staats
toezicht in de provincie Zuid-Holland heeft den
18den Augustus jl. aan den commissaris des
Konings in deze provincie de volgende circu
laire doen toekomen//In een schrijven van den
13den dezer, n°. 7114, vraagt U Hoogedel-
gestr. mijne meening ten opzichte van de
maatregelen, welke wellicht kunnen worden ge
nomen, ten einde hen, die met vee aan milt
vuur lijdende omgaan, tegen de besmetting te
vrijwaren, en over die, welke kunnen strekken,
om het gebruik van het vleesch van aan die
ziekte gestorven dieren te beletten." Ter vrij
waring tegen besmetting moet door hen die
met aan miltvuur lijdende dieren of daarvan
afkomstige zelfstandigheden omgaan groote voor
zichtigheid worden in acht genomen. De smet
stof van het miltvuur kan op tweeërlei wijze
voor den mensch nadeelig zijn1°. wanneer
eenig gedeelte van een daaraan lijdend dier,
vooral de stof uit eene miltvuurpuist, het bloed
of het vleesch, in aanraking komt met het lichaam
van den mensch op eene van huid ontbloote
(b. v. verwonde) of slechts met een dun huidje
bedekte plaats; 2°. door het gebruik van melk
of vleesch van zulk een dier. Tegen het eerste
gevaar is het raadzaam, de dieren, hunne lijken
enz. niet meer aan te raken dan onvermijdelijk
noodig is, en niet dan na de handen met olie
of vet te hebben besmeerd. Daarna moeten zij
met azijn, met chloorwater, water met carbol-
zuur of iets dergelijks gewasschen worden. Wie
eenige wond aan de handen heeft, moet zich
zoo mogelijk geheel van aanraking onthouden.
Ik vertrouw, dat waar miltvuur mocht voor
komen, de veehouders door de veeartsen zullen
worden gewezen op het dreigend gevaar en de
te nemen voorzorgsmaatregelen. Tegen het ge
vaar van het gebruik van melk en vleesch van
aan miltvuur lijdende dieren ware wel het beste
middel, den verkoop daarvan te beletten. De
zelfde maatregelen, die tegen den veethyphus
zijn aangewend, zijn overigens ook bij het milt
vuur aan te bevelen. De dieren moeten worden
afgemaakt en met de huid, onder de noodige
voorzorgen tegen opgraving en gebruik van huid
en vleesch, worden begraven, of nog liever ver
brand."
De circulaire van den vorigen minister van
justitie, waarbij aan de procureurs-generaal op
gedragen was om jaarlijks eene inspectiereis in
hun ressort te maken, ten einde zich op de hoogte
te stellen der rechtslocalen, toezicht te houden
op den geregelden dienst der pakketten enz. is
door den minister van justitie ingetrokken.
Men deelt aan de Arnh. Courant uit de resi
dentie medeTegen den 15den September a. s.
is de dubbele synode opgeroepen tot behande
ling van het hooger beroep, ingesteld door den
.kerkeraad der Ned. Hervormde gemeente alhier
tegen de beslissing in de zaak van Dr. Zaal
berg genomen.
In een Engelsch tijdschrift, de St.-Pauls
Magazine, staat een opstel over de uitvinding
der boekdrukkunst, waarin op verschillende gron
den de eer ervan aan onzen Laurens Koster
wordt toegekend. Het artikel is geschreven naar
aanleiding van de verkooping der belangrijke
verzameling van den heer Enschedé te Haarlem,
waaruit door het Britisch museum ook eenige
precieuze documenten werden aangekocht. Ter
wijl de kunst van drukken met houtsneeën, ter
grootte van eene geheele bladzijde, reeds vroe
ger bekend was, en vooral door Hollanders werd
in praktijk gebracht, is het volgens den schrijver
aan geen twijfel onderhevig, dat Laurens Kos
ter het eerst met beweegbare letters heeft ge
drukt.
Verscheidene belangrijke argumenten geeft de
schrijver voor zijne opinieen hij schijnt zelf
zeer op de hoogte van de quaestie te zijn. Zoo
deelt hij o. a. mede, hoe een soort van AB-
boek, Horarium genoemd, door den lieer En
schedé op hoogen prijs gesteld werd, daar deze
hierin meende te zien een product van Koster
zelf, opgesteld voor het onderricht zijner klein
kinderen. Een nauwkeurig onderzoek had echter
den schrijver tot de overtuiging gebracht, dat
het werkje van later datum was, en dat alleen
de gelijkheid van de letters met die van de
Speculum humanae Salvationis, en de slechte
uitvoering tot deze meening hadden kunnen
leideD. Het papier van het boekje, waarvan elke
bladzijde aan beide zijden gedrukt is (van de
Speculum is slechts éene zijde van elke bladzijde
gedrukt), was een groot vel, behoorlijk in achten
gevouweneen boek op deze wijze ingericht,
moet volgens den schr. tot een lateren tijd be-
hoorenzoodat dan ook de som voor dat
boekje besteed, den schrijver veel te hoog voor
komt.
De schrijver deelt ook nog mede, dat de exem
plaren van Kosters Speculum, die in het bezit
zijn van het Britsch Museum en van de Bodleiana
te Oxford, klaarblijkelijk op twee wijzen ge
drukt zijn; gedeeltelijk op de oude manier,
elke pagina in haar geheel, gedeeltelijk met af
zonderlijke letters: men heeft hier dus duide
lijk den overgang, de schakel tusschen de vroe
gere en de nieuwe wijze van drukken.
De tentoonstelling van kunstwerken van
levende meesters in de zalen der Koninklijke
Academie van Beeldende Kunsten te Amster
dam is Maandag door den burgemeester geo
pend met eene korte toespraak, waarin hij de
inzenders en zijne medeleden der commissie
zijnen dank betuigde voor hetgeen zij ten dienste
der kunst hadden gedaan. De spreker besprak
het verlies, dat de commissie door het overlij
den van den heer Royer had geleden, en bracht
hulde aau diens verdiensten. De tentoon
stelling bevat 607 kunstwerken, door 356 kun
stenaren ingezonden.
Te Amsterdam is eene oefenschool voor
jeugdige tooneelspelers, van den ouderdom van
11 tot 14 jaren, opgericht onder de leiding van
den heer H. C. Yerwoert. Eene dergelijke school
heeft acht jaren geleden, onder dezelfde leiding,
te 's-Gravenbage bestaan.
In de zitting van den Amsterdaraschen
gemeenteraad van heden komt de zaak der mi
litair-geneeskundige kweekelingen ter sprake.
Naar aanleiding van onderhandelingen met den
minister van oorlog stellen burg. en weth. voor,
hun een krediet toe te staan van f 1500 tot
dekking van kosten voor aan de militaire kwee
kelingen te geven herhalings-onderwijs in nieuwe
talen, dat door leeraren der hoogere burger
school zou kunnen worden gegeven. Daartegen
zou overstaan eene subsidie van f 10,050 van
het rijk voor de colleges aan de geneeskundige
school, te houden door 67 kweekelingen, a f 150
ieder. Daarvan zouden intusschen 2/3 gedeelten
te goed komen aan de hoogleeraren dier school.
Men zal zich herinneren, dat de Tweede Kamer
het subsidieeren dier school heeft afgestemd, op
