N°. 2023.
Zaterdag
A°. 1868if!
29 Augustus.
EIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagenuitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-0 regels 0.75; iedere regel meerf 0.12
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels/0.90; iedere regel meer0.15
BINNENLAND.
LEIDEN, 28 Augustus.
Eergisterennamiddag omstreeks halfzes ver
ouden zich alhier bij eene licht bewolkte lucht
gelijke afstanden ter wederzijde van de zon
ee zoogenaamde bijzonnen, gelegen in eene
iu evonwijdig aan den horizon. Zij bevonden
ch op den omtrek van een mat verlichten
ring, die de zon tot middelpunt had, doch
au welken, wegens lager hangende wolken, slechts
n gedeelte zichtbaar was. Het licht der bij-
nnen was vrij sterk en liep aan de van de
ion afgekeerde zijde vloeiend uit in eene spits
ipende streep. De kleuren van den regen-
uog, voornamelijk oranje en geel, waren daarin
luidelijk te onderscheiden.
Gisterenavond ongeveer te 10 uren brak bo
en deze stad een hevig onweder los, gepaard
et hagel en zeer zwaren regen. Juist was
ie bui iets bedaard, toen men de brandklok
oorde luiden. De straten, waar een oogenblik
voren niemand te zien was geweest, vulden
'ich in weinige oogenblikken met menschen, en
poedig was het bekend, dat er brand uitgebar-
'.en was bij de voormalige Wittepoort. De blik-
i was geslagen in een huis in de Weddesteeg
ewoond door Van Gendt, dat tevens tot berging
an turf diende. In een oogenblik waren een
ntal spuiten op het terrein aanwezig. De spuit
T°. 3 gaf het eerst, N°. 7 het tweede water,
oor de ijverige pogingen was men te 11 uren
en brand meester, niettegenstaande het geheele
ebouw uitgebrand was. Men verneemt dat het
uis tegen brandschade was verzekerd, de inboe
del (waarvan nog een weinig gered is) en de
voorhanden zijnde turf evenwel niet.
Zondag is in al de Roomsch-Katholieke ker
sen van Nederland aangevangen de openbare
voorlezing van een mandement, door al de hoof
den der bisdommen gezamenlijk onderteekend,
gericht tot al de hun toevertrouwde geloovigen
betrekking hebbende op het vraagstuk van
bet onderwijs.
De Arnhemsche Courant zegt, dat, naar men
verneemt, het bewuste amendement
1°. Het bezoeken van scholen, waar iets onder
wezen wordt min of meer in strijd met Roomsch-
Katholieke begrippen, onbepaald verbiedt;
2°. Het onderwijs op scholen, toegankelijk voor
kinderen van alle godsdienst-gezindten, ten stel
ligste afkeurtalleen in geval van nood mag
daarvan gebruik worden gemaakt; waarom
3°. De Roomsch-Katholieken worden opgewekt
om overal, waar zulks maar eenigszins mogelijk
Roomsch-Katholieke scholen onder geestelijk
bestuur op te richten.
Voorwaar, geen beter middel bestaat er, om
onverdraagzaamheid aan te kweeken en twee
dracht te zaaien onder de natie, dan om reeds
kinderen van de verschillende godsdienstige
gezindten te scheiden!
Gisterenochtend is het stoffelijk overschot van
Mr. J. Van Lennep te Oosterbeek in plechtigen
eenvoud ter aarde besteld. Enkele vrienden en
vereerders, in den omtrek aanwezig, woonden
de begrafenis bij. De hoogbejaarde van 's-Gra-
venweert, die den ontslapene als kind, als jon
geling, als man en grijsaard heeft gekend, die
dat geheele rijke, veel bewogen, maar schoone
en belangwekkende leven had mogen overzien,
sprak een diep treffend woord aan de stille
groeve uit. (A C
In Maandblad 7 van het //Nederlandsch On
derwijzers-Genootschap" komt een verslag voor
van hetgeen door het hoofdbestuur gedurende
het laatste genootschapsjaar is verricht. Hieraan
ontleenen wij het volgende: Het getal gewone
leden des genootschaps bedroeg op 1 Januari
2099, waarvan 1337 abonnenten op het //Maand
blad," 518 contribueerende ledeu, 7 leden van
verdienste, 184 honoraire leden, 185 voorstan
ders en 113 algemeene leden 5 afdeelingen gin
gen te niet, doch 6 nieuwe werden opgericht,
waaronder twee afdeelingen van onderwijzeressen,
eene te Amsterdam met 19 leden en eene te
's-Hage met 7 leden.
Met lof wordt de toenemende ijver der ge
westelijke vereenigingen en der afdeelingen ver
meld. Zij werkten ieder naar eigenaardige be
hoeften en inzichten mede tot bevordering van
broederlijk verkeer van verlichting en beschaving;
de toenemende belangrijkheid en de praktische
waarde der jaarvergaderingen waren daarvan een
duidelijk bewijs.
Met verschillende vereenigingen en maat
schappijen, zoo binnen- als buitenslands, werden
vriendschappelijke betrekkingen onderhouden.
Met nadruk beveelt het hoofdbestuur den leden
van het genootschap aan, de pogingen der com
missie tot opsporing en bescherming van Neder-
landsche oudheden te steunen.
De uitgave van verschillende werkjes, door bet
genootschap op zich genomen, wordt geregeld
voortgezet.
Eene commissie is ijverig werkzaam, om de
grondslagen te leggen tot oprichting eener zoo
veel mogelijk volledige bibliotheek van werken
over opvoeding en onderwijs. Reeds is voor dit
doel eene belangrijke verzameling van brochu
res voor die bibliotheek ontvangen van het
honorair lid Dr. Bierens de Haan, hoogleeraar
te Leiden.
Van verschillende zijden werden kostbare
bouwstoffen ontvangen tot samenstelling van
een werk over den bouw en de inrichting van
schoolgebouwen, waarin de vereischten van school
lokalen op practisch pedagogische wijze zullen
ontwikkeld worden.
Tot stijving van het hulpfonds van het we-
duwenfonds des genootschaps is eene oproeping
aan de onderwijzers gedaan, en voorloopig kan
het hoofdbestuur zich reeds verheugen in de re
sultaten van die poging, die evenwel alleen door
algemeene medewerking dool kan treffen. Ten
opzichte van den strijd dezer dagen vermeldt
het verslag onder anderen, dat ware het voorstel-
De Brauw in behandeling gekomen, een uit
voerig adres daaromtrent door het hoofdbestuur
aan de Tweede Kamer zoude zijn opgezonden,
terwijl ook het voorstel-Heemskerk de belang
stellende opmerkzaamheid getrokken had. Het
berouwt ons niet, schrijft het hoofdbestuur, dat
wij in deze zaak, hoezeer geheel toegerust met
bedachtzaamheid, het oogenblik van den strijd
hebben afgewacht. Wij hebben alzoo niet noode-
loos medegewerkt om de schoolwet-agitatie te
verminderen, die, wordt zij niet door den natio-
nalen zin van ons volk getemperd, de toekomst
van ons onderwijs, de toekomst onzer natie met
dreigende wolken omhult.
Men verneemt dat door den heer Buis,
luitenant van het 7de regiment infanterie, aan
het Koninklijk museum op het Prins-Maurits-
huis te 's-Hage is ten geschenke gegeven.een
Abessinische bijbel, afkomstig uit Magdala.
Naar men verneemt, zal de minister
van binnenlandsche zaken, Maandag, en de
burgemeester der residentie Woensdag aanst.,
ter eere van het Xde Ned. Taal- en Letter
kundig Congres te 's-Hage, diners geven,
waartoe een deel der leden zal worden uitge-
noodigd.
De geschiedenis van Johannes Yan de
Langenberg, wiens veroordeeling tot 8 jaren
tuchthuisstraf wij gisteren mededeelden, is de
volgende
De beschuldigde logeerde sedert het begin
van Januari met zekere Anna De Bonte in het
Lamgroen te 's-Gravenhage. Den 9den Januari
begaf hij zich, een zaag en een paar beitels met
zich nemende, naar AVassenaar. Daar vervoegde
hij zich ten huize van den pastoor der R. C*
kerk, wiens huis toegang tot de kerk geeft.
Voorgevende Terheyde te heeten en van Am
sterdam te komen, verzocht hij den pastoor te
mogen spreken, om hem, daar hij voornemens
was naar Rome te vertrekken om bij de pau
selijke zouaven dienst te nemen, een reispen
ning te vragen. Daar de pastoor hem echter
toen niet kon spreken, beloofde hij in een half
uur te zullen wederkomen, doch men zag hem
niet terug.
De3 middags bemerkte men, dat er poging
was gedaan om een der geldbussen, in de kerk
aanwezig, te openen, waarom men die ledigde.
Te 4 uren woonde de besch. bet Lof in de kerk
bij en na dien tijd werd hij niet meer gezien.
Nu komt echter de diefstal.
De dienstbode van den pastoor had 's avonds
als naar gewoonte de kerkdeuren gesloten en
toen was alles nog in goede orde bevonden.
Des anderendaags vroeg in den morgen in de
kerk komende, werd echter bevonden dat de
bussen van de muren losgebroken en geledigd
en twee misboeken van de zilveren sloten en
hoekstukken ontdaan waren. Op het kerkhof,
dat aan de kerk grenst, werden twee manden,
op elkander gezet, gevonden. Dit vormde juist
eene hoogte om het venster, dat geopend was,
te bereiken en blijkens de sporen van voet
stappen onder dat raam, was daardoor iemand
binnengekomen.
