mastklimmen zijn er zilveren prijzen. Op genoem
den datum zal, zoo ik goed ben ingelicht, van
's middags 12 tot 's nachts 12 uren de kapel
van het 4de reg. inf. uit Leiden zich doen hoo-
ren eu zal des avonds het dorp geïllumineerd
worden.
Uit het verslag over het jaar 1867, ge
daan door Gedep. Staten aan de staten der pro
vincie Zuid-Holland, dat aan de leden der Staten
is toegezonden, blijkt, dat de bevolking der pro
vincie op 31 December 1867 beliep 681,321
zielen, als 329,265 van het mannelijk en 352,056
van het vrouwelijk geslacht, vermeerderd sedert
31 December 1866 met 7560, als 3812 van het
mannelijk en 3748 van het vrouwelijk geslacht.
Yan de geborenen, ten getale van 27,391, wa
ren 26,133 echt en 1258 onecht. Gestorven 20465,
als mannen 10,389 en vrouwen 10,076. Yan de
gestorvenen waren 14,223 ongehuwd en 3886
gehuwdweduwnaars 825 en weduwen 1531.
Huwelijken zijn gesloten 6003, als jongens en
jonge dochters 4486, jonkmans en weduwen
251, weduwnaars en jonge dochters 809 en we
duwnaars en weduwen 457. Scheidingen van
tafel en bed 5 en echtscheidingen 42.
Onder de overledenen behoorde 1 man boven
de honderd jaren. Onder de bevolking waren
op uit. December 1867 begrepen 5399 personen
behoorende tot de land- en zeemacht, 836 ge
vangenen (609 mannen en 227 vrouwen), 798
krankzinnigen. De bevolking is sedert de laatste
tienjarige volkstelling op 31 December 1859
vermeerderd met 61,941, als mannen 32,963 en
vrouwen 28,978. De landverhuizing is in 1867
veel minder geweest dan in 1866.
Het getal kiezers voor leden der prov. staten
beliep 17,357.
Het getal der kiezers voor de leden van den
gemeenteraad bedroeg 28,234. Nopens de ver-
eemging van gemeenten wordt in het verslag
o. a. van den minister van binnenlandsche zaken
gezegd, dat bij missive van 16 Januari 1868
gedep. staten werden verzocht, om, in verband
met de wet van 22 Dec. 1867, een nieuw plan
teontwerpen tot opheffing der gemeenten Hof
van Delft en Viaardinger-ambacht en tot ver
andering der grenzen van eenige nabij gelegen
gemeenten. Ter voorbereiding daarvan zijn door
gecomcoïteerden uit het college van gedep. sta
ten reeds eenige conferenticn gehouden met de
betrokken gemeentebesturen en andere belang
hebbenden, weshalve er uitzicht bestaat, dit al
thans voor zooveel van hen afhangt, de bedoelde
opheffing en grensverandering in 1868 zal kun
nen tot stand komen.
.Betrekkelijk de verandering van grensschei
ding tusschen de gemeenten [Rotterdam, IJsel-
monde, Charlois en Katendrecht lezen wij in
iiet verslag: Na de aanbieding, bij onze missive
van den llden December 1866, n°. 20, van het
ontwerp eener verandering van de grenzen
tusschen de genoemdo gemeenten, met dien ver
stande, dat de wet welke deze grensverandering
zou regelen eerst zal in werking tredon nadat
de nieuwe wijk van Rotterdam, door overbrug
ging, met de tegenwoordige gemeente zal zijn
verbonden, verzocht de heer minister van binnen
landsche zaken ons, bij missive van den 22sten
Februari 1867, n°. 165 (2de afd.) om eene kaart,
aantoonende zoowel de tegenwoordige grenzen
van die gemeente, als die zij, volgens bovenbe
doeld ontwerp, zouden erlangen, met aanwijzing
van de punten, welke in de nieuwe grensom-
schrijving worden genoemd.
Daartoe door den hoofdingenieur van den wa
terstaat in het 10de district in staat gesteld,
werd die kaart met de daarbij verlangde nadere
omschrijving, bij onzen briei van den 22sten
Mei 1867, n°. 8, aan den heer minister aangeboden
en tevens in overweging gegeven in den boven
bedoelden zin eene wetsvoordracht aan de wet
gevende macht in te dienen. Sedert hebben wij
van deze aangelegenheid niets naders vernomen.
De toestand der begraafplaatsen is, volgens
de gemeenteverslagen, over het algemeen gun
stig. Over het algemeen verkeerden de kerkge
bouwen in voldoenden toestand en daar, waar
dit minder het geval was, werd naar de middelen
omgezien om den toestand to verbeteren.
Het getal der lagere scholen beliep: open
bare 324, als gewoon lager onderwijs 270, meer
uitgebreid lager onderwijs 54; totaal 324; ge
subsidieerde bijzonderegewoon lager onderwijs
2, meer uitgebreid lager onderwijs 11totaal
13; niet gesubsidieerde bijzondere 192, als ge
woon lager onderwijs 74, meer uitgebreid lager
onderwijs 118; Het getal der onderwijzers en
onderwijzeressen bij alle lagere scholen beliep
448, hulponderwijzers 819, kweekelingen (man
nen) 596, hoofdonderwijzeressen 82, hulponder
wijzeressen 189 en kweekelingen (vrouwen) 102.
De kosten van het openbaar lager onderwijs
beliepen f 858,022.14®.
In het algemeen mag de toestandj van het
armwezen in 1867j niet onbevredigd worden ge
noemd.
Het afgeloopen jaar was niet vrij van ram
pen en tegenspoeden, voor den landbouwer zoo
wel als voor den veehouder.
Het geheel verlies van runderen, ten gevolge
van den veetyphus, heeft in drie jaren tijds in
deze provincie bedragen (de afgemaakten er on
der begrepen) 65,102 runderen.
De berichten nopens den toestand der vis-
scherij luiden algemeen gunstig, zelfs was die
in sommige streken buitengewoon voordeelig.
Omtrent de fabrieksnijverheid was in som
mige opzichten uitbreiding en bloei op te mer
ken, in andere opzichten was de toestand ech
ter minder gunstig.
Het verslag eindigt met de opmerking, dat
volgens de verschillende gedane mededeelingen,
het jaar 1867 in vergelijking met 1866 vrij
gunstig mag worden genoemd. Mochten'ook nog
de gevolgen van den algemeenen oorlog zich
doen gevoelen in een schralen oogstzoowel als
het nog voortduren der veeziekte velen zwaar
hebben gedrukt, toch mag men in vele opzich
ten dankbaar getuigen van ontwikkeling in de
provincie Zuid-Holland, die de toekomst met
vertrouwen doet te geinoet gaan.
Sedert eenige dagen zijn te 's - Ha g e geruch
ten in omloop nopens veranderingen die in het
personeel van de Departementen van algemeen
bestuur, waarschijnlijk met het begin van het
volgende jaar, zullen plaats hebben. Zij staan
in verband met het opmaken der staatsbegroo-
ting voor 1868, waarmede het ministerie zich
thans bezig houdt.
Prins en prinses Humbert, met hun ge
volg, hebben eergisterenavond de muziekuitvoe
ring in den Zoöl. Botanischen tuin met hunne
tegenwoordigheid vereerd.
Op Zaterdag den 25steu Juli 11. had te N ij-
megen, in het gebouw tot Nut en Genoegen,
de 23ste Algemeene Vergadering van het Ge
nootschap ter bevordering van de kennis der
Entomologie plaats.
Yele leden uit alle oorden van ons land had
den zich daar vereenigd. De vergadering werd
te 10 uren voorm. geopend en geleid door Dr.
A. W. H. van Hasselt, uit Utrecht. Uit het
verslag van den Secretaris bleek, dat de toe
stand van het Genootschap zeer gunstig mag
worden genoemd.
Het aantal der leden, zelfs dat der donatri
ces, groeit steeds aandat der donatrices ver
meerderde nog zelfs staande deze vergadering.
De gunstige toestand der kas liet wederom
toe het aankoopen van belangrijk boekwerken,
die de kostbare bibliotheek meer en meer zal
doen beantwoorden aan haar doel, namelijk op
kostelooze wijze de leden in staat te stellen om
hunne kennis te vermeerderen van de minst
geachte schepselen, doch uit wier verwonderlijk
en sierlijk maaksel de volmaakte hand des Schep
pers niet minder duidelijk blijkt,, dan in het
menschelijk lichaam zelf.
Zeer belangrijke mededeelingen op Entomo
logisch gebied werden gedaanvele werden door
de fraaie voorwerpen zelve of ook door afbeel.
dingen opgehelderd.
De vergadering duurde tot 4 uren. Te vijf
uren vereenigden de leden zich aan een maaltijd,
waaraan eene aangename, zeer vriendschappe
lijke stemming heerschte, en waarbij hartelijke
belangstelling in bet Genootschap en zijne le-
deu, zich door menige warme toespraak lucht gaf
Des anderendaags maakten al de leden eeo
uitstapje naar de bosschen van de Water- eo
Wester-Meerwijk. Ddar werden, onder begunsti
ging van het fraaiste weder, onderzoekingen ge
daan. Menig belangwekkend voorwerp werd ge
vangen en medegenomen, ter herinnering van
de nuttige en aangename dagen van 25 en 26
Juli 1868, te Nijmegen en in zijne omstreken
doorgebracht; eene herinnering, die de leden
zeker zal aausporen om in deze voor de beoefe
ning der Entomologie in ons land zoo belang
rijke streek, meermalen samen te komen.
De luits. ter zee der 2de kl. E. J. Stokhuy
zen, J. H. De Bruyn, A. A. Escher en P. I)
A. Frankamp, de officier van gez. der 1ste kl
J. G. Arend, de officier van gezondheid der 2de
kl. J. C. Yan Dooremaal, de officier van gez
3de kl. J. F. Manikus en de adjunct-administra
teurs H. Horneer, J. W. Groeneyk en E. Fa
bius, allen dienende op Zr. Ms. transportschip
met stoomvermogen //Java", worden met dee
löden dezer op non-activiteit gebracht.
Op dat transportschip worden met den 16deu
daaraanvolgende geplaatst: de luits. ter zee 2d
kl. J. W. Yisser, F. K. Engelbrecht, W.
Yan Hoogeuhuyze en E. Haitsma Muller, de
officier van gez. 3de kl. W. Schoondermark en
do scheepsklerken J. J. Yan Diemen en W. A
Le Rutte.
Tevens worden de luits. ter zee 2de kl. W.
Böhtlingk en L. Backer Overbeek met laatst
gemelden datum geplaatst, eerstgenoemde
Zr. Ms. drijvende batterij//Neptunus" en laatst
gemelde op Zr. Ms. wachtschip te Willemsoord
Z. M. heeft W. Gruyter Jr., kunstschil
der te Amsterdam, vergunning verleend tot het
aannemen en dragen der versierselen van ridder
lste kl. met goud en kroon van de Huis-
Yerdienste-orde van Hertog Peter Friedrich Lud
wig, hem door den groothertog van Oldenburg
geschonkenaan A. Yan der Horst, Q. I. Yan
Zon, A. H. Preun en A. J. Yollebregt, allen
te Delft, vergunning verleend tot het drage
van het hun als zouaven in dienst van Z.
den paus toegekende kruis van Mentana met
medaille.
Z. M. heeft Dr. G. J. Mulder, hoogl. in
wis- en natuul-k. faculteit aan de hoogeschool
te Utrecht, op verzoek eervol ontslagen, met
dankbetuiging voor de door hem bewezen dien
stenvoorts benoemdtot leeraar aan de rijks
hoogere burgerschool te Roermond Dr. M.
Roosten te Maastrichtbij den plaatselij ken
staf, tot majoor plaatselijken kommandant van
de 3de kl. te Helder, den kapit. lste kl. A. E.
J. Charlier, van het 5de reg. inf.; bij het wa
pen der inf., tot kap. 3de kl. (naar ouderdom
van rang) den lsten luit. J. A. De Graaft", van
het wapen, thans voor den tijd van vijf jareD
gedet. bij het leger in O.-I.; bij het 5de reg.,
tot kapit. 3de kl. (naar ouderdom van rang)
den lsten luitenant-adj. J. L. Mulder, van bet
2de regiment; bij het wapen der inf., bij het
4de reg., tot kapit. 3de kl. (naar ouderdom van
rang) den lsten luit. A. M. Yan der Heide,
van het reg. gren. en jag.; in zijn rang over
geplaatst bij het reg. gren. en jag. den kapit.
H. F. C. Hardenberg, van het 4de reg. inf.;
den maj. plaats, komm. 3de kl. te Helder W-
F. G. L. Driessens, op zijne aanvrage, op non-
activiteit gesteld, en zulks in afwachting dat
omtrent hem nader zal worden beschikt; aan
G. A. Oskamp, doet. in de wis- en natuurk. te
Leiden, opgedragen de tijdel. waarneming der
betrekking van leeraar in de wis- en natuurk.
bij het kon. inst. voor de marine te Willemsoord;
