Vl;
N°. 2602.
Woensdag
A°. 1868.
5 Augustus.
BINNENLAND.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leidenper 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels ƒ0.75; iedere regel meerf 0.12*.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels/0.90; iedere regel meer0.15.
Lelden, 4 Augustas.
Het begint nu, wanneer [wij een bericht wil
len geven van de merkwaardigste politieke ge
beurtenissen in Europa, er veel van te hebben,
als zaten wij in eene komedie, waar het scherm
is gevallenmen kan zich bezighouden met
hetgeen er is opgevoerd, men kan zich voorstel
lingen maken omtrent dat wat komen zal,
maar op het oogenblik is er niets meer te zien.
Bij ons is, na de laatste zitting in de Eerste
Kamer, het scherm gevallenin Duitschland
valt, niettegenstaande de zoo talrijke soorten
van representatieve vergaderingen, ook reeds lang
niets meer op te merken. Nu hebben Frankrijk
en Engeland deze voorbeelden gevolgd, en de
eenige troost der dagbladen zal ten slotte de
Grieksche Kamer moeten zijn, tenzij de eene of
andere vorst Michaël zich ten behoeve van ons
wil opofferen.
Wij willen voor heden een oogenblik stil
staan bij de laatste acten, die in Frankrijk en
Engeland zijn afgespeeld.
Het Fransche Wetgevende Lichaam is na
een heeten strijd eindelijk uiteengegaan. Geen
gemakkelijke taak hadden de ministers des kei
zers om de oppositie telkens te beantwoorden
want die oppositie bestond niet meer uit en
kele weinigen, maar zelfs mannen, tot nu toe
voor streng regeeringsgezind gehouden, verhie
ven hunne stemmen tegen de wijze, waarop in
Frankrijk met het geld der burgerij wordt om
gegaan. Ontzettend waren de cijfers van uitga
ven en schulden. Eene nieuwe leening moest goed
gekeurd worden. Wel werden de voorstellen der
regeering ten slotte aangenomen, en vooral wer
den de belangrijke sommen voor het departe
ment van oorlog toegekend, toen de minister
van oorlog den maarschalk Niel op de onmoge
lijkheid gewezen had, om, tegenover Duitschland,
met minder tevreden te zijn; doch de indruk
die achtergebleven is, is alles behalve gunstig
voor de keizerlijke regeering. De verkiezingen,
die waarschijnlijk spoedig zullen plaats hebben,
kunnen wel eens minder aangename resultaten
voor de regeering opleveren.
Wij maakten reeds voor eenige dagen mei
dag van de afschaffing der bepaling uit de Code
Civil, waarbij ingeval van oneenigheid tusschen
meesters en dienstboden of werklieden, de mees
ters op hun woord geloofd worden, wat de hoe
grootheid van het loon enz. betreft. In verband
met deze afschaffing verdient wel de aandacht
eene andere wet, die, bij de begrootings-discus-
siën, aan Jules Simon en Jules Favre aanleiding
gaf tot eenige heftige uitvallen tegen de re
geering. Ook van die wet werd de afschaffing ver
langd, maar de regeering nam baar in bescher
ming en het gansche keizerlijke regime kan
men hieruit proeven. Het gold een besluit van
1852 omtrent de colportage van boeken in de
departementen.
Eene commissie te Parijs keurt alle boeken,
brochures en prenten, bestemd om te worden
gecolporteerd; weigert zij een boek, dan mag de
colporteur het niet rondventen. Daar nu de
colportage van boeken in Frankrijk eene groote
uitgebreidheid verkregen heeft, en in éen jaar
9 millioen boeken voor eene som van 6 millioen
franken op die wijze verkocht worden, is de
macht dezer commissie van geene geringe betee-
kenis. En hoe angstvallig die commissie te werk
gaat, kan men hieruit opmaken, dat zelfs de
werken van Victor Hugo verboden worden. In
het eerste jaar werden er van de 3649 aan de
commissie ingezonden boeken, 556 geweigerd
Geen wonder dat Jules Simon en Jules Favre
zulke middelen van de regeering, om haar ge
zag staande te houden, met verontwaardiging
en minachting afkeurden 1
Een niet veel beter of liever gezegd een veel
verderfelijker regeeringsbeginsel werd door Dis-
raëli verdedigd op het onlangs gehouden ban
quet bij den Lord Mayor van de City van Lon
den. Bij den afloop van de zitting des parlements
onthaalde deze, op de gewone wijze, de ministers
en alle grootheden van Londens politieke krin
gen. Het feesi was luisterrijk, zoo schrijft men,
alles blonk van zilver en goud, en aan toasten
ontbrak het er niet. Bij die gelegenheid deelde
Disraëli dan ook zijne beschouwingen mede.
Tot niet geringe verwondering van allen verze
kerde hij, dat de staat van Ierland alle reden
van voldoening en tevredenheid gaf. Wist men
niet dat de Engelsche minister gaarne zijn eigen
regeeringsdaden prijst, en daarom steeds alles
couleur de rose ziet, dan zou men denken, dat
het geheugen van den premier wat kort was,
en hij vergeten was, hoe voor weinige maan
den de Iersche bevolking, tot zelfs in het hart
van Londen, groote ontsteltenis wekte, en hoe
parlement en regeering het dan ook tot nu toe
onraadzaam geoordeeld hebben, om de habeas-
corpus-acte weder in Ierland van kracht te
verklaren. Het merkwaardigste van Disraëli's
betoog was echter dat, waar hij zijne verwach
tingen over de werking der nieuwe kieswet
uitsprakhij verblijdde er zich over, dat nu de
beslissing over 's lands zaken aan een engen
kring van overbeschaafde kiezers wordt ontno
men, en het volk meer aandeel hieraan ver
krijgt. Overbeschaving en al te goede opvoe
ding, zoo voegde hij er bij, voeren dikwijls tot
valsche theorieën en verkeerde beschouwingen.
In plaats dat de minister de nieuwe kieswet
toejuicht, waarbij aan meerderen deel aan het
stemrecht gegeven is, omdat men oordeelt
dat hunne ontwikkeling hunjhiertoe recht geeft,
keert Disraeli dit juist om, en juicht hij het
toe, dat het kiesrecht aan minder beschaafden
is gegeven, omdat deze het beter weten dan
de meer ontwikkelden. Waarlijk, Disraëli heeft
zijne oude reputatie, dat hij de meest absurde
theorieën met vuur weet te verdedigen, prachtig
gehandhaafd! Geen beter middel tegen zulke
beweeringen dan wat Lord Palmerston bezigde,
toen Disraëli zijne zoogenaamde India Bill
n°. 2 had voorgedragen: toen Palmerston in
het parlement die wet zou bestrijden, begon
hij met te vertellen hoe hij door de straten
van Londen had gewandeld, en hoe al de ken
nissen die hij tegenkwam, in lachen waren uit
gebarsten; vraagde hij hen, waarom zij zoo
lachten, dan was het antwoord bij allen: Wel
om de India Bill n°. 2.
Vertrouwt Disraëli op de nieuwe kieswet om
in het parlement die meerderheid te verkrijgen,
die hij noodig heeft, niet zoo algemeen is men
daarvan overtuigd. In het najaar zullen de ver
kiezingen doen blijken, of men in Engeland ra
dicale hervormingen in Ierland verlangt, volgens
het plan van Gladstone, of dat Disraëli goed
gezien heeft, en zijne weifelende houding meer
sympathie heeft.
LEIDEN, 4 Augustus.
De N. R. Courant verneemt, dat in het
vervolg alle rijksambtenaren, niet in actieven
krijgsdienst of buitenslands ter zee varende,
tot deelneming in het weduwenfonds voor de
geëmployeerden, tot het algemeen bestuur be-
hoorende, kunnen worden toegelaten, tegen be
taling van de daarvoor bepaalde bijdrage.
Naar men meldt, zijn de heeren L. C. E. E.
Fock, medicinae doctor, en Manuel Wolff Mzn.,
schorsmolenaar en koopman, beiden te A m e rs-
f o o r t, werkzaam tot oprichting eener maat
schappij van zijdeteelt in Nederland, te vestigen
aldaar, met een kapitaal van f 150,000 in 300
aandeelen a f 500 ieder, waarvan echter slechts
15 pCt. als eerste en eenige storting opgevor
derd wordt gedurende de eerste 3 jaren, om
als bedrijfskapitaal te strekken, opdat alsdan
de eerste resultaten der onderneming kunnen
blijken. Dr. Fock heeft reeds sedert eenigen
tijd land tot voortbrenging van het voor zijde
wormen vereischte moerbezieblad ingericht,
hetwelk hem met hetgeen de teelt voor zijde
wormen enz. vereischt, 1200 per bunder kostte
en 70 kilo zijde opleverde. Deze zijde, volgens
de overgelegde monsters, door den heer Travag-
lino te Haarlem per kilo a f 40 getaxeerd, ver
tegenwoordigt eene waarde van f 2800, en dus
eene winst van 133'/> pCt. Dit schitterend
resultaat gaf aan de bovengemelde heeren aan
leiding om, als directeuren, genoemde maat
schappij op te richten, zijnde reeds de eieren
der moerbei-zijderups van Japansch ras, alsmede
van andere rassen aanwezig, die door Dr. Fock
gratis aan de maatschappij worden afgestaan.
Zoodra het kapitaal volteekend is, wordt de
inschrijving gesloten. Tot waarborg der aan
deelhouders strekt bet aan te koopen land,
gebouwen enz. en 100 aandeelen, waarvoor de
genoemde oprichters deelnemen. Jaarlijks wordt
aan de aandeelhouders 5 pCt. rente en na het
opmaken der balans het dividend uitgekeerd.
Den 18den Juli jl. werd aan het Kater-
veer nabij Zwolle, onder voorzitterschap van
Dr. W. J. A. Huberts, directeur aan de hoogere
burgerschool te Zwolle, de 38ste vergadering
gehouden van het genootschap van leeraren
aan de Nederlandsche gymnasiën en hoogere
burgerscholen. Op die vergadering werden de
navolgende punten ter sprake gebracht:
1®. Wat heeft men te denken van de inrich
ting der progymnasia, zooals die voorgesteld
