N°. 2458.
Vrijdag
A0. 1868J4:
14 Februari.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leiden, per 3 maandenf 3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nommers0.10.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-6 regels ƒ0.75; iedere regel meerf 0.12*
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels ƒ0.90; iedere regel meer0.15.
Leiden, 13 Februari.
De liberale partij heeft bij de jongste ver
kiezingen alleen aan al de overige partijen te
zamen het hoofd geboden, hoewel zij tijdelijk
van de medewerking van vele katholieke geest
verwanten verstoken was. Zij heeft dit boven
dien gedaan onder zeer ongunstige omstandig
heden.
Ons volk is monarchaal gezind het is innig
gehecht aan het Huis van Oranje. Wat de Ko
ning wenscht doet het volk gaarne, zoo het niet
ten stelligste overtuigd is, dat Zijne Majesteit
onjuist is ingelicht en zich bij gevolg in zijn
wenschen vergist.
Ons volk is tevens de gedurige afwisseling
van ministeries meer dan moede. Het verlangt
naar stabiliteit. Het hunkert naar een krachtige
regeering, mits zij zonder partijschap, in het al
gemeen belang en met beleid regeert.
Van die beide neigingen is bij de jongste
verkiezingen tegen de liberale partij het schroo-
melijkste misbruik gemaakt. Er is met gehui
chelde koningsgezindheid den kiezers toegeroe
pen: Gij hebt tusschen uw Koning en uw ver
tegenwoordigers te kiezenzult ge den Oranje
vorst in het ongelijk stellen? De Koning verklaart
zijne ministers te vertrouwenzult gij hun uw
vertrouwen ontzeggen De Koning ontbindt de
Kamer, omdat met haar niet te regeeren is
zult gij hem dan het regeeren onmogelijk ma
ken Dit alles was onwaar. De Koning was
in de zaak niet betrokken. De Koning staat
boven de partijen. De Koning verlangde slechts
te weten of het wantrouwen der Kamer ten op
zichte der regeering door het kiesgerechtigde
volk al dan niet gedeeld werd. Zijne Majesteit,
die in overeenstemming met de wenschen der
natie wil regeeren, kon niet gediend zijn met
een uitspraak, die uit zucht om hem te believen,
niet uit overtuiging, voortkwam. Maar hoe on
waar ook, de voorstelling der ministerieele bla
den was wel geschikt om indruk te maken. En
zij heeft bij velen ingang gevondenen menigeen
die in gewone tijden voor den liberalen candi-
daat zou gestemd hebben, heeft thans gestemd
voor den conservatief, die hem als de man naar
's konings harte werd aanbevolen. En dan nog
de wensch naar stabiliteit! Wat moet er van
het land worden (zoo jammerden de ministeriee-
len) als telken jare eene nieuwe regeering aan
het roer komt, en in een nieuwe richting gaat
besturen? Wij hebben thans eene regeering, die
zich gevoelt, die haar rechten weet te handha
ven de minister van binnenlandsche zaken wordt
zelfs door de liberalen als zeer bekwaam gepre
zen. Laten wij dan dit ministerie ondersteunen
wij weten wat wij hebben, niet wat wij krijgen
zullen. Ook die opwekking, zoo schijnschoon,
is niet zonder uitwerking gebleven. Velen heb
ben voor de ministerieele candidateu gestemd
niet omdat zij een illiberal© regeering de voor
keur geven, maar omdat zij van elke verande
ring van bestuur afkeerig zijn. Ware het een
liberaal ministerie geweest, dat door den Koning
gemachtigd was de Kamer te ontbindenhad
de lust om naar 's Konings wensch te handelen
en de bestaande regeering te handhaven in het
voordeel der liberalen, iü plaats van in hun
nadeel, gewerkt, de uitkomst der verkiezingen
zou nog veel beslissender zijn geweest.
Indien de Arnhemsche Courant meer op die
omstandigheden had gelet, waaronder deze keer
gekozen is, zij zou, naar wij meenen, minder
geklaagd hebben over de onvoldoende kracht
der liberale partij. Zoo ons voor eenigen tijd
voorspeld was, dat de liberalen alleen een coalitie
van alle andere partijen, gestijfd door de macht der
regeering en in schijn door den wensch des Konings,
met goed gevolg het hoofd zouden bieden, wij zou
den daaraan geen geloof hebben geslagen. Hoe ge
heel anders was de verhouding der partijen bij de
April-beweging! Toen stemden alle katholieken,
ultramontaansche zoowel als liberale, met ons
mede; niemand hunner bleef van de stembus
weg. En evenwel dolven wij jammerlijk het on
derspit. Thans worden in 4 districten liberale
nevens illiberal©, en van de 35 overige in 19
uitsluitend liberale vertegenwoordigers gekozen.
Onder de 72 gekozenen zijn 36 liberale, 22 con
servatieven, 9 ultramontanen, 3 anti-revolutio
nairen en 2 concilianten. Van de 36 liberalen
zijn 30 herkozen leden der vroegere Kamer, die
zich tegen den minister van buitenlandsche zaken
verklaard hadden, en daarom als vijanden der
regeering en van den Koning uitgekreten en
inzonderheid hatelijk bij de kiezers gemaakt
waren. Als hunne herkiezing, aan zooveel bezwa
ren onderhevig, nog geen genoegzaam bewijs is
dat de liberale begrippen bij het Nederlandsche
volk al dieper en dieper wortels schieten, be
grijpen wij niet welk bewijs daarvoor ooit vol
doende zal worden gekeurd.
Er is buitendien iets wat opmerking ver
dient. Het ministerie is samengesteld uit twee
hetorogene bestanddeelenuit een reactionair,
vooral door de beide graven vertegenwoordigd,
en uit een conservatief, dat weinig van libe
raal verschilt, voorgesteld door den heer
Heemskerk, die nog niet lang geleden voor
meer dan liberaal, voor radicaal doorging, en
met wien de liberalen dan ook tamelijk tevre
den zijn. Welke van die twee helften van het
Kabinet heeft nu bij de verkiezingen het meest
geleden? Men oordeele zelf. Van de 6 niet her
kozen liberalen zijn de 2 katholieke natuurlijk
verwisseld tegen 2 ultramontanenvan de 4
protestantsche is 1 vervangen door den heer
Kaliï, van wien men niet zeker weet of hij
geheel liberaal dan eenigermate conservatief zal
wezen; en zijn 2 andere verdrongen door den
heer De Bosch Kemper, die tot geene partij wil
behooren maar zelf de conciliante partij is,
die in zijn Volksblad telkens op zuivering
vau het ministerie, dat is op het aftreden der
beide graven heeft aangedrongen, en van wien
de hoofdman der antirevolutionairen in de Haar-
lemsche Courant heeft getuigd, dat //zijn can-
didatuur vijandig was aan de christelijke volks
belangen." Zijn zulke neerlagen van de libera-
ralen niet evenveel beteekenend als hun over
winningen in andere districten Geen beter
bewijs hoe afkeerig de natie is van de vrienden
der zoogenoemde christelijke volksbelangen, dan
dat ultramontanen en antirevolutionairen voor
den modernen De Bosch Kemper moeten stemmen,
omdat de eenige, die tegenover hem staat, voor
nog vijandiger jegens hun begrippen doorgaat.
B J N NENLAN D.
LEIDEN13 Februari.
Uit Katwijk en ook uit Hellevoet-
sluis wordt geschreven, dat er buitengewoon
hooge prijzen voor de visch gemaakt worden.
De rog was f 3.25 per mand, en de kabeljauw
deed f 7 per stuk.
In het 2de deel der Verslagen, Rap
porten en Mem oriëu, uitgegeven door het
ministerie van oorlog, is opgenomen het rapport
der commissie, die door den minister benoemd
was om middelen op te sporen tot verbetering
van den Nederlandschen soldaat. Uit het rapport
dezer commissie, waarvan generaal Knoop voor
zitter was, blijkt hoe veel er nog gedaan moet
worden om in dit opzicht gelijk te staan met
de naburige rijken.
Te Rotterdam heeft Dinsdag 11. de
nieuwe kiesvereeniging //Burgerplicht" een regle
ment goedgekeurd; de beginselen zijn volgens
art. 1 van dat reglement de vrijzinnig-consti-
tutioneele. Ook niet-kiezers kunnen lid zijn,
doch hebben echter evenmin als leden, die tevens
leden eener andere kiesvereeniging zijn, stem.
Te Leeuwarden bestaat een plan tot
uitbreiding der stad, door het bouwen van wo
ningen voor den ambachtsman, waaraan groote
behoefte bestaat. Het plan gaat van particulie
ren uit.
Uit Hoog-Keppel wordt aandeArnh.
Courant geschreven, dat aldaar een onderzoek
wordt ingesteld, op grond van beweerde om-
kooping bij de laatste verkiezing. Voor de waarde
van een gulden n.l. zou men stemmen gekocht
hebben.
De Burger-kiesvereeniging te Gronin
gen heeft tot candidaat gesteld voor het lid
maatschap der Tweede Kamer den heer Mr. J.
H. Geertsema Cz.
