van de traditiën der oude school nog niet kan ^osmaken, ook veel van haar leeren. Wij beweren om het overige, dat Ierland niet de voorwaarden bezit voor een onaf hankelijk en krachtig volksbestaan. Het kan zijn dat die in eene verre toekomst zijn deel zullen worden; doch daarmede hebben wij thans niet te maken. Ierland heeft behoefte aan Engelandhet heeft behoefte aan zijne wereldmacht, aan zijn krach- tigen arm, aan zijne beschaving, aan zijn wel vaart, kortom aan alles wat een staat we zenlijk groot maakt. Doch dit neemt niet weg dat Ierland, in weerwil dat zijne positie in de laatste jaren veel verbeterd is, nog vele grieven heeft, en dat Engeland zich haasten moet die te doen ophouden. In de buitenland- sche betrekkingen huldigt Groot-Brittannië de leer van non-interventie, maar het laat nimmer na, de rechtmatige klachten van onderdrukte natiën zedelijk te ondersteunen. Het taste thans in eigen boezem en zorge, dat het groene Erin geen Polen of Venetië voor het vereenigd ko ninkrijk worde. Wij behoeven de grieven van Ierland niet op te sommen; dat ligt thans niet op onzen weg, maar gewezen moet er op wor den, en wij mogen zelfs niet verzwijgen, dat Engeland bij die grieven noodelooze aanstoote- lijkheden voegt. Zoo is in de vorige zitting van het parlement voorgesteld om de wetsbepaling af te schaffen, volgens welke de lord-luitenant van Ierland lid der staatskerk moet zijn. De regeering kwam hiertegen op. Haar hoofdargu ment bestond daarin, dat de souverein des lands tot de staatskerk moet behooren en dat het dus ongerijmd zou wezen, indien de vertegen woordiger van den souverein in Ierland een dissenter of Eoomsch Katholiek mocht zijn. Er waren velen die de kracht van dit betoog niet konden vatten; o. a. werd de juiste aanmerking gemaakt, dat de regeering het toch altijd in hare macht hield, een lid der staatskerk tot de hoogste waardigheid in Ierland te benoemen, en bet scheen werkelijk dat het gevoelen der laatsten zou zegevieren maar ten slotte bleef de stuitende bepaling in stand, dank zij den bekrompen orthodoxen geest, die zich zelfs niet boven zekere vormen want meer was het in het wezen der zaak niet weet te verheffen. Doch geen nood! De publieke geest is ten aanzien van het Iersche vraagstuk in Engeland opgewekt. Staatslieden en schrijvers van naam wijden er hunne onverdeelde aandacht aan. De democratische denkbeelden breken er zich met den dag meer baan, zooals in een voortreffelijk opstel in het voorlaatste nummer van d e Gids" is aangetoond, en het is van die denkbeelden dat Ierland heil te wachten heeft. Engeland heeft eene groote revolutie gehad, die het tot onberekenbaar geluk heeft gestrekt. Zoo zij haar stempel niet op a 1 de deelen van het staats organisme heeft gedrukt, is haar geest toch tot merg en been bij het Engelsche volk doorge drongen, en dit beteekent vrij wat meer, want de beste wetten vermogen niets, als de geest om ze toe te passen ontbreekt. Het is die geest welke Engeland voor de schokken eener tweede revolutie zal weten te behoeden. In de Staats-Courant van 12—13 Jan. treft men onder de rubriek Duitschland het volgende bericht: //De heer Yon Bismarck heeft zich dezer da gen te Barby, in de provincie Saksen, aan een feestmaal geruststellend over den staat der be trekkingen tusschen Frankrijk en Pruisen uit gelaten. Zijn rede wordt niet woordelijk mede gedeeld; doch naar verzekerd wordt, zou hij gezegd hebben, dat hij het gevaar van eenen oorlog met Frankrijk in de eerstvolgende jaren voor een hersenschim hield. Het ministerieele orgaan, de Norddeutschc Allgemeine Zeitung, zegt: //Met eiken dag krijgt de staat der zaken in Europa een meer Yredespellend voorkomen." "Wij vestigende aandacht onzer lezers op het onmiddellijk verband, dat hier gevonden wordt tusschen de woorden van den minister Yon Bismarck en de aanhaling uit de Norddeut- sche Zeitung. De ministerieele dagbladen bij ons hebben zich in den laatsten tijd, toen er sprake was van de mededeeling in deze Norddeutscho Zeitung die zulk een ongunstig oordeel over het diplomatiek bedrijf van den heer Yan Zuylen uitsprak, ontzaglijke moeite gegeven om aan te toonen, dat dat Berlijnsche dagblad niet als het orgaan van den heer Yon Bismarck gelden kan. Nu zien wij, dat ons officieel regeeringsblad zelf niet alleen deNorddeutsche Zeitung als het //ministerieel orgaan" erkent, maar ook zijne mededeelingen aanmerkt als strekkende ter toelichting en verklaring van de meening des eersten ministers van Pruisen. BINNENLAND. LEIDEN, 14 Januari. Wij vernemen dat de leesbeurt bij het alhier gevestigd departement der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen aanst. Donderdag, 16 Januari, vervuld zal worden door onzen met zooveel lof bekenden novellist en kunstkenner, den heer T. van Westrheene \Yz. Gisterenavond, den zoogeuaamden Kop permaandag, vierde de alhier gevestigde typo- graphische vereeniging Lourens Jansz. Coster" haar veertiende jaarfeest in de Stads-gehoorzaal. De feestviering werd te zeven uren geopend met een feestelijken optocht door de zaal on der begeleiding" van een Welkom-Marsch, ge componeerd en gearrangeerd door J. C. H. Bohrt. Daarna werd verslag gedaan van den tegenwoordigen toestand der vereeniging, waarin geene groote veranderingen gekomen waren een eerelid en een gewoon lid waren haar in het afgeloopen jaar door den dood ontvallen. Daarna werd aan heeren patroons, donateurs en eere-' leden een welkomstlied gezongen en eene kleine fantaisie van den heer Bohrt, getiteld: //Jours de Bonheur", uitgevoerd. Hierna werd het bekende blijspel van den heer A. Euvsch, De Oom uit Oost-Indië, of de drie gekroonde Ar tisjokken", met grooten bijval uitgevoerd. De uitvoering was zeer natuurlijk, meer dan men dit wel eens in onze groote schouwburgen ziet, en de toeschouwers werden dan ook van het begin tot het einde aanhoudend geboeid. Yooral verdienen de heeren H. W. Wittenaar, J. J. Holtz en J. J. de Leu, de laatste bijzonder om het origineele van zijn spel, allen lof, terwijl ook de heer J. Koet zijn moeilijke rol uitnemend heeft volgehouden. De heer D. J. Siljee was misschien hier en daar wat stijf voor een klein zoon en naamgenoot van Philibert Meyveld. De drie dames, welke bereidwillig de leden der vereeniging hebben bijgestaan, hebben recht op denzelfden lof als dezen. Zij die voor Clementine speelde, was misschien wat koel, doch heeft zich overigens niet minder goed van hare rol gekweten dan de vinnige Arabella Kollet en de allernatuurlijkste Alida. Nadat nog een feestlied was gezongen, werd de avond en een groot gedeelte van den nacht verder met dansen doorgebracht, en de vroolijke stemming bij niemand door niets gestoord. Dinsdag-middag ontstond in den schoorsteen van een huis op de Breestraat alhier brand, die door spoedig aangebrachte hulp gelukkig gebluscht is. Zooals uit de advertentiën der verschil lende kiesvereenigingen in deze stad blijkt, zijn tot candidaten gesteld voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer der Staten-Generaal door do kiesvereenigingen //Yaderland en Oranje" en //Nederland en Oranje" de heeren P. H. baron Taets van Amerongen en Otto baron van Wassenaer Catwyck; door de kiesvereenigingen //Het Algemeen Be lang" en Grondwet en Koning" de heeren Mr. J. L. de Bruyn Kops en Jhr. Mr. H. van Alphen. De liberale kiesvereeniging //de Grond wet" te Amsterdam heeft, in bare Zaterdag avond gehouden vergadering, met groote meer derheid dezelfde candidaten geproclameerd, die reeds door y/Burgerplicht" gekozen zijn. Alle liberalen te Amsterdam zijn alzoo eensgezind. Door de kiesvereeniging //Yreest God, eert deu koning" te Gouda zijn gesteld tot can didaten voor het lidmaatschap der Tweede Ka mer de heeren Mr. G. Groen van Prinsterer en A. M. F. H. Hofman. De Burgerkiesvereeniging te Assen heeft tot candidaten gesteld de heeren Mr. L. Oldenhuis Gratama en W. A. van der Feltz te Assen. De kiesvereeniging //Bijbel, Koning en Ya derland" te. S mi 1de (hoofdkiesdistrict Assen), de heeren Mr. P. van der Yeen en D. Th. Notten. Eerstgenoemde heeft echter bedankt. De heer De Laat de Kanter heeft voor de candidatuur in het kiesdistrict Goes bedankt. Door de liberale kiesvereeniging //Aan allen recht" is thans voor dat district candidaat ge steld de heer Mr. J. C. Pické. De heer Saaymans Vader is candidaat gesteld door de vereeniging //Steunende op den Bijbel, verdedigen wij de vrijheid." De vereeniging //lledding door bezuiniging" te Zutfen heeft tot candidaten geproclameerd de heeren Mrs. Jb. Dam en L. Ed. Leu ting. Door de kiesvereeniging //Eendracht maakt Macht" te Breda zijn tot candidaten voor de Tweede Kamer gesteld de heeren N. E H. Gulje en Mr. P. J. J. Hollingerus Pijpers. Door de conservatieve kiesvereeniging //Neer- lands Heil" te Groningen is tot candidaat gesteld de heer J. A. Feith, gepensioneerd ko lonel. De liberale vereeniging Vooruitgang" te Leeuwarden heeft met algemeene stemmen de heeren De Eoo van Alderwerelt en Hingst tot candidaton voor de Tweede Kamer gekozen. Eene vergadering van kiezers van tegenover gestelde richting heeft als zoodanig gekozen de heeren J. Binkes en Mr. J. Dirks. Te Sn eek zijn van conservatieve zijde aan bevolen de heeren Jhr. J. A. Lycklama a Nye- holt, te Beetsterzwaag, en W. M. Oppedijk, te IJlst, beiden leden der staten. De laatste heeft echter reeds voor de candidatuur bedankt. De kiesvereeniging //Unie" te Utrecht heeft gesteld tot candidaten de heeren Mr. N. P. J. Kien en Mr. E. du Marchie Yoorthuijseu; de //Utrechtsche kiezersvereeniging" de heeren Mr S. J. van Geuns en Mr. H. Verloren van The ma at. In het kiesdistrict Dordrecht worden van verschillende zijden voor het lidmaatschap der Tweede Kamer bij de aanstaande verkiezingen aanbevolen de heeren Mr. P. Blussé van Oud- Alblas, oud-lid der Kamer, en Mr. A. P. Weg- geman Guldemond, kantonrechter te Papendrecht. De nieuw opgerichte kiesvereeniging aldaar heeft tot candidaten gesteld de heeren Mr. P. Blussé van Oud-Alblas en Mr. P. P. van Bossede eerste met 79 stemmen van de 80; de laatste met 68 stemmen. Te Zuidhorn wordt de heer Mr. J. Leu- ringh, lid van gedeputeerde staten der provincie Groningen, tegenover den heer G. Keinders, als lid der Tweede Kamer genoemd. De verkiezing van laatstgenoemde voor dat district is zoo goed als verzekerd. Door de kiesvereeniging //de Grondwet" te Weert, zoomede door kiezers te Sittard,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1868 | | pagina 2