BINNENLAND. zij juist daarom de September-conventie heeft gesloten, oiii zich, met behoud van haar eer, aan de Roraeinsche aangelegenheden te onttrekken, dat zij eerst alle moeite gedaan heeft om den paus met Italië te verzoenen en eindelijk, onge duldig geworden door de onverzettelijkheid van Rome, den 15den September 1864 die beide mogendheden met elkaar alleen heeft gelaten, opdat ze samen hunne zaken zouden regelen, wat gaat die geschiedenis de regeering aan! Het woord September-conventie heeft haar weder aan eene quaestie van het oogenblik herinnerd, en gretig vat ze de gelegenheid aan, om op dat standpunt de discussie over te bren gen. AVat zij vroeger met de September-con ventie bedoeld heeft, deert haar niet. //Die conventie is door Italië geschonden," roept ze zegevierend uit, //en ziedaar mijne interventie gerechtvaardigd!" //Het is waar," herneemt de oppositie, //Italië heeft do conventie geschon den, maar Frankrijk evenzeer. De tegenwoor digheid van het legioen van Antibes te Rome, waarvoor de Fransche geestelijkheid, met toe- stemmiug der regeering, soldaten uit het Fransche leger aanwierf, was eene bedekte voortzetting van de bescherming des pausen door Fransche bajonetten." Neen, niet de heiligheid van een tractaat, maar het belang van het oogenblik heeft de Fransche regeering tot de interventie doen be sluiten. Het valt niet in haar, bijzonder veel aan tractaten te hechten, en, hoe men ook over de richting der Fransche oppositie denke, ieder man van eerlijke beginselen moet woorden toejuichen als deze van Jules Favre: //Hoe wordt de regeering op eens zoo nauwgezet en teergevoelig? Stond dan soms de haudteeke- ning des keizers niet onder het tractaat van 1852, dat de integriteit van Denemarken waar borgde? Toch is Denemarken in zijn bloedver- trapt. De Pruisische adelaar verheft zich heden tegenover de driekleurige vlag aan de overzijde van de brug van Kehl, en hoe meer tractaten men schendt, hoe meer gij u voldaan betoont. //En dan het tractaat, krachtens hetwelk gij een ongelukkigen prins uit het paleis zijner vade ren hebt gehaald om hem tot den kampvechter uwer dwaasheden te maken Dat tractaat heeft men tegen u ingeroepen. Maar op een werk der A ereenigde Staten hebt gij het verscheurd. Gij hebt Maximiliaan aan zich zelf overgelaten. Ik maak er u geen verwijt van. Ik had het u voorspeld. Maar ik vraag, dat gij evenzoo han delt met de September-conventie, tenzij gij ons mocht willen verklaren, dat gij de traktaten alleen ten uitvoer legt tegenover de zwakken, en ze niet erkent tegenover de sterken!'' Ook de vooruitzichten der toekomst kunnen geen invloed hebben op eene staatkunde, die zich alleen naar de eischen van het oogenblik regelt, en eene verklaring als die van den heer Rouher, welke de regeering ten minste voor de naaste toekomst heeft gebonden, is alleen daar om mogelijk geweest, omdat de toestand van dit oogenblik naar alle waarschijnlijkheid wel wat lang zal aanhouden. Maar overigens, of het niet tegen het belang van Frankrijk, van Italië van Europa, van de geheele moderne maat schappij strijdt, dat steeds de verwarring tus- schen geestelijk en wereldlijk gezag blijve aan houden, waarom de kerkvorst, die zijn aan spraak op wereldlijk gezag toch alleen aan zijne geestelijke waardigheid ontleent, nu juist koning van 700,000 Romeinen moet wezen, of hij in dat geval niet grooter rijk moet bezitten, of het niet in het werkelijk belang van den godsdienst zou zijn, zoo het hoofd der gansche catholiciteit in dien eerenaam zijn eenige glorie zocht, die vragen worden door de Fransche regeering niet gesteld, of liever zij worden be antwoord naar de eischen van het oogenblik. Zeker, het is niet in twee woorden uit te maken, of er zooveel rechtmatigheid is in de aanspraken van Italië op Rome, dat de paus hiervoor zou moeten wijken, of Jules Simon gelijk heeft, als hij in naam der vrijheid de scheiding van wereldlijk en geestelijk gezag eischt, dan wel Thiers, als hij, in naam dier- zelfde vrijheid, zich bepaald tegen zulk eene scheiding verklaart. De Romeinsche quaestie is eene ingewikkelde quaestie. Maar juist daarom is zij niet door eene politiek van het oogenblik op te lossen, juist daarom kan men van Frank - rijks staatkunde niets anders zeggen, dan het geen de heer De Moustier zelf van de inter ventie zeide: //elle est une nécessité, non une solution." //De laak is moeilijk!" zeide de heer Rouher //Wij willen Italies eenheid en tevens de hand having van het wereldlijk gezag, en zullen trach ten beide te verzoenen." //Die taak is onmo gelijk!" riep Jules Favre nog voor het laatst der regeering toe. De tijd zal leeren, wie in het wetgevend lichaam de beste profeet is geweest. Maar dit is ontegenzeglijk waar: dat eene regeering, die hare politiek doet opgaan in eene politiek van het oogenblik, groot gevaar loopt haar macht, haar invloed, haar bestaan zelfs in de oogen der natiën evenzeer tot quaesties van het oogenblik te maken. Dat wij hiermede volstrekt niet onze inge nomenheid hebben willen betuigen met de egoisti- sche staatkunde van den heer Thiers, die de rechten der Europeesche stateu aan Frankrijk wil opofferen, zullen onze lezers kunnen zien, wanneer wij in een volgend artikel de politiek van dien staatman tot het onderwerp onzer be schouwingen zullen kiezen. LEIDEN, 12 December. Door den kerkeraad der AVaalsche Herv. ge meente te Leeuwarden is tot predikant be roepen de heer A. G. van Hamel, hulpprediker bij de AVaalsche gemeente alhier. De audiëntie van den minister van binuen- landsche zaken zal op Zaterdag 14 dezer niet plaats hebben. Uit 's-Hage schrijft men aan de Arnh. Courant, dat er in de residentie een gerucht loopt, volgens hetwelk de regeering van de Eerste Kamer een votum van vertrouwen ten behoeve van den minister van buitenl. zaken zou trachten te vorkrijgen, om dit dan als mo tief te gebruiken voor eene ontbinding der Tweede Kamer en het uitvaardigen eener pro clamatie onnoodig te maken. Tevens zou daarna eene soort van regeerings-programma uitgevaar digd worden, waarin bepaalde concessies ten behoeve van het bijzonder onderwijs zouden worden toegezegd. De correspondent der Arnh. Courant hecht er echter weinig geloof aan, omdat het hem ondenkbaar voorkomt, dat de minister Heemskerk, met wiens loyauteit het eerste, met "wiens pertinente verklaringen om trent de onderwijs-quaestie het tweede plan niet te rijmen valt, tot een van beide zou medewerken. Eergisterenavond heeft de heer J. J. L. ten Kate in Musis Sacrum te Arnhem het eerste gedeelte van zijn gedichtDe Sterren hemel" voorgedragen. In den eersten zang be handelt de dichter de Aarde, in den tweeden Uranus, in den derden Saturnus. In de volgende zangen stelt Ten Kate zich voor ook de ove rige planeten te schetsen, gelijk de verbeelding zich haar toestand moet voorstellen op grond van de wetenschappelijke kennis, die men er van bezit. Onder de schoonste fragmenten noemt men in den tweeden zang het onnavolgbare lied van de schemering, en in den derden de beschrijving van het volk der eeuwige nomaden, die nooit eene blijvende rustplaats hebben, maar zich telkens verplaatsen om een bodem te vinden, door de zon beschenen, terwijl aan het einde van eiken zang het welluidende loflied op de aarde wederkeert; dat samenhangt met de en gelenreien waarmede de eerste zang besloten wordt. Arolgens de Arnh. Courant zegt men te Parijs, dat onderhandelingen zijn aangeknoopt voor een huwelijk tusschen den prins van Oranje en prinses Frederike, dochter van koning George van Hanover (geboren 9 Januari 1848). De prinses heeft eene huwelijksgift van 8 mil- lioen franken te wachten. Naar men zegt, wordt dit ontwerp door hooggeplaatste personen te Parijs ondersteund. De N. Utr. Courant constateert met ge noegen, ofschoon met. verbazing, dat de Oude Utrechtscbe Courant" heeft opgehouden de echo van het Dagblad" te wezen. Dit blad heeft n.l. aan de Arnh. Courant toegegeven, //dat de heer Thorbecke de eenige mau is om een nieuw ministerie te vormen". De N. Utr. Courant hoopt dat dit geen voorbijgaand verschijnsel zal zijn maar eene ernstige poging, om zich van de reactionnaire kluisters los te maken. Zij meent tevens met vrij veel zekerheid te weten, dat Prof. Yreede voortaan zijne artikelen naar de AVeesper Courant zal zenden. Te rekenen van den 15den dezer zal te Alblasserdam een rijkstelegraafkantoor met beperkten dagdienst geopend zijn. Men schrijft uit Leeuw-arden: AVij vernemen dat onze verdienstelijke stadgenoot, de heer Dr. Eelco Verwijs, proviuciaal archiva ris-bibliothecaris, lid van den gemeenteraad, schoolopziener enz., eerlang j onze stad zal ver laten, om zich te Leiden te vestigen en aldaar mede te werken aan het AVoordenboek der Nederlandsche Taal van de lieeren Dr. M. de Arries en Dr. L. A. te AVinkel. Z. M. heeft benoemd tot ontv. der reg. en dom. te AVeesp A. C. van Steenbergen; tot ontv. der in- en uitg. rechten te Veenebrugge (Overijsel) AV. baron vau Ittersumeerv. ontsl. JJ. M. Gor don, als bewaarder der hypotheken, van het ka daster en der scheepsbewijzen te Alkmaar; enJ.A. Greven, als ontv. der dir. bel. en ace. te AA'ester- geest c. a. (Friesland); benoemd tot commissaris van politie en waterschout te Enkhuizen JAAr. Kemna, thans te Brielle; te Brielle L. A. J. F. A^oltelen, thans te Enkhuizen; tot ofGc. van ge- zondh. op Bronbeek den gepens. offic. van gez. der 1ste kl. van het leger in Ned. Indië E. AAMuller aan den Oost-Indischen ambten. J. G. F. Riedel, ads.-res. van Gorontalo (residentie Menado), vergun ning verl. tot het aannemen der versierselen van ridder 2de klasse der Badensche orde van dén Zah- ringer Leeuwpens. verl. aan A. J. Brinkerink, gew. hoofdonderw. te Obdam, ten bedrage van f 400 'sjaars, en aan A. Grolle, hoofdonderw. te Am sterdam, ten bedrage van 450 'sjaars. De Thermometer van Fahrenheit teekende alhier AVoensdag des namiddags te 5 uren 44°, AYind: N. AV., des avonds te S uren 45°, te 10 uren 45°. Donderdag 'snachts te 12 uren 44°, te 3 uren 44°,'s morgens te 5 uren 45c, te 8 uren 46°, 's namiddags te 12 uren 49°, te 4 uren 46°. INGEZONDEN. Gaarne voldoen wij aan het verzoek, om het volgende in ons blad op te nemen:

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1867 | | pagina 2