N°. 2403.
Maandag
A0. 1867.
9 December.
LEIDSCH
DAGBLAD
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon-en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1-C regels 0.75; iedere regel meer0.12s.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels ƒ0.90; iedere regel meer0.15.
PRIJS DEZER COURANT.
Voor Leidenper 3 maanden3.00.
Franco per post3.85.
Afzonderlijke Nominersn 0.10.
DE PLAATSELIJKE BEGROOTING
YOOR 1868.
I.
Onze gemeenteraad heeft op 22 en 23 Nov.
11. vier langdurige zittingen gewijd aan de be
raadslagingen over de gemeente-begrooting voor
bet volgende jaar, en dit met goed gevolg voor
de belastingschuldigen, want het bedrag van den
hoofdelijken omslag, aanvankelijk voor f 126.500
uitgetrokken, werd ten slotte op f 83,000 vast
gesteld. Het officieel verslag van het in deze
zittingen verhandelde ziet thans het licht en
biedt ons eene welkome gelegenheid aan om
de aandacht te vestigen op eenige hoofdpunten
van het soms niet zonder levendigheid gevoerde
debat. Wij doen dit te liever, omdat er onder
die punten vele voorkomen van blijvend belang,
punten welke zeker nog dikwijls genoeg stof
tot ernstige discussion zullen opleveren.
Éene opmerking vooraf en wel naa-r aanleiding
van de dagteekening der vergaderingen waarin
het budget behandeld is. De gemeentewet wil
dat de begrooting voor het einde van October
worde vastgesteld, en ook nu weder werd de
wettelijke termijn met ruim drie weken over
schreden, terwijl de grootste steden van het
land, Amsterdam en Rotterdam bijv., tijdig met
deze taak gereed kwamen, 't Is zoo, de voor-
gekomene vertraging had dezen keer eene bepaalde
aanleiding, namelijk het besluit door den raad
ter elfder ure genomen, om de begrooting, eerst
in de sectiën onderzocht, nog eens in handen
te stellen van de finantieele commissie, 't Kan
zijn, zooals men beweerde, dat de bestaande
verordeningen zulk eene wijze van bandelen wer
kelijk voorschrijven, maar is dit zoo, dan wordt
het, dunkt ons, toch hoog tijd die verordeningen
te herzien. Waarom te Leiden voor eene be
trekkelijk zeer eenvoudige zaak een dubbel voor
afgaand onderzoek zou gevorderd worden on
derzoek in de sectiën en daarna of daarvoor
nog eens onderzoek door eene zelfstandige com
missie terwijl de grootste wetgevende vergade
ringen ook voor de gewichtigste wetsontwerpen
aan een enkelvoudig onderzoek genoeg hebben,
is en blijft ons een raadsel, 't Is alsof men vreesde
tijdig gereed te zijn.
Maar ook aangenomen een dubbel, ja, aan
genomen een driedubbel onderzoek, dan begrijpen
wij nog niet, waarom men bier ter stede om
daarmede gereed te komen aan een termijn
van twee maanden niet genoeg zoude hebben.
Wij wenscben open en rond voor ons gevoelen
uit te komen, en willen dan ook de verklaring
niet terughouden, dat spoed en zucht om zaken
af te doen allerminst behooren tot de eigen
aardigheden, welke onze gemeente-administratie
onderscheiden. Wij kennen de eischen van de
administratie en weten zeer wel, dat deze niet
zelden eene spoedige afdoening van zaken in den
weg staan, maar toch vergeleken bij andere en
grootere gemeenten, kan het moeilijk worden
tegengesproken, dat de gang van zaken te Leiden
een zeer bedaarde, ja zeer langzame gang is.
Aan voorbeelden tot staving van deze be
schuldiging is geen gebrek. Naast de begrooting
zouden wij bijv. kunnen wijzen op het plan
van waterverversching. 't Bestaat sinds een jaar
op papier en ternauwernood kan men zeggen,
dat het voorloopig onderzoek is aangevangen.
Maar nog liever wijzen wij op bet plan tot
heffing van een hoofdelijken omslag. Negen we
ken geleden, den lsten October, brachten Burg.
en Weth. bun ontwerp ter tafel en uit niets
blijkt tot nog toe dat het ter behandeling gereed
ligt. Vanwaar die vertraging .Immers het plan
is eenvoudig genoeg; de quaestie van de inkom
sten-belasting werd in bet vorige jaar a f o n d be
handeld; zoo ergens dan is zij hier gekauwd en
herkauwd, en toch schijnt er ook nu weer aan
het voorloopig onderzoek geen einde te komen.
Wij betreuren dat uitstel te meer, omdat het
lot, dat bet nu aanhangige ontwerp wacht, hoogst
onzeker is. Wordt het verworpen en dus het voor
bereiden en onderzoeken van nieuwe plannen
noodig, dan zullen wij hetzelfde zien gebeuren
als in het tegenwoordige jaarte wetende om
slag zal eerst kunnen worden uitgeschreven als
reeds een groot gedeelte van het jaar achter
ons ligt. Dit nu achten wij een onvermengd
kwaad, omdat daardoor voor de burgerij de ge
legenheid weg valt eene gelegenheid welke
de wet haar heeft willen toekennen om in
kleine termijnen haar aandeel in de belasting te
voldoen.
Onze bedenking betreft niet alleen het college
van dagelijksch bestuur, maar ook den raad zeiven.
Onze gansche gemeentelijke atmosfeer heeft
iets dommeligs, waartegen het hoog tijd wordt
te waken. Mocht de geachte voorzitter van het
bestuur zich aangorden om daartegen strijd te
voeren en voor zooveel dit van hem afhangt de af
doening van zaken krachtig te willen bevorderen,
dan houden wij ons overtuigd, dat een aanzien
lijk deel van Leidens burgerij zijne daartoe strek
kende pogingen met groote sympathie zoude vol
gen.
Dit tot inleiding.
Voor eenige dagen verscheen bij de firma
Jac. Hazenberg Corns.zoon alhier de verwachte
brochure van prof. J. de Wal: //Misstelling en
Herstelling." Het gevoelen van den geleerden
en hooggeachten schrijver, over de wijze waarop
de misstelling van den Hoogen Raad, die J. Mooi
tot tuchthuisstraf in plaats van tot correctioneele
gevangenisstraf veroordeelde, kan worden her
steld zal, wij twijfelen daaraan geen oogenblik,
door de Regeering, de Arertegenwoordiging en
den Hoogen Raad, wier gezamenlijke medewer
king Z.-H.-G. inroept, hoog worden gewaar
deerd. De koning alleen kan door het recht
van gratie wel de straf veranderen, doch niet
de gevolgen der crimineele veroordeeling weg
nemen. Het feit dier veroordeeliug toch blijft
ten eeuwigen dage bestaan en aan dat feit is
bet verlies van verscheidene burgerlijke en bur
gerschapsrechten verbonden. Van de door
sommigen aangeraden abolitie, welke de wetge
vende macht verleent, kan in dit geval geen
sprake wezen, daar abolitie alleen dient om eene
vervolging tot straf te doen ophouden.
Evenmin zou de wetgever bevoegd zijn eenvou
dig te verklaren, dat het arrest van den Hoo
gen Raad zijne uitwerking zal missen, want de
rechterlijke macht wordt volgens de uitdrukke
lijke bepaling der grondwet alleen uitgeoefend
door de rechters, die de wet aanwijst. Buiten
amnestie en abolitie gaat de rechtstreeksche
tueschenkomst van den wetgever in de uitoefe
ning van het recht van strafvordering niet.
Doch een middel tot herstel moet er bestaan.
De hoogleeraar is van oordeel, dat, nu eenmaal
onze wetgeving het middel van revisie der ver-
oordeelende eindgewijsden in strafzaken en van
hare vernietiging door den Hoogen Raad erkent,
als is het ook dat dit middel tot drie gevallen
beperkt is, dat nu in casu ook van dit middel
moet worden gebruik gemaakt. Allereerst zal
dan eene wet tot stand moeten komen, die de
voorziening in revisie ook toelate, hetzij voor
dit speciale geval, hetzij in het algemeen tegen
ieder veroordeelend arrest van den Hoogen Raad,
waarin naar 's Raads eigene verklaring eene
misstelling is ingeslopen, die tot bezwaar van
den schuldig verklaarde strekt. In dit laatste
geval zou die wet zich dan nog eene terugwer
kende kracht moeten toekennen. De hoog
geleerde schrijver zelf zou de voorkeur geven
aan het eerstgenoemde, eene speciale wet, die
revisie toestond voor dit speciale geval.
AVij zeiden niet te twijfelen dat het gevoe
len van den geleerden Nederlandschen straf-
rechtsleeraar hoog zal worden gewaardeerd. AVij
hopen echter meer; wij hopen dat zijn advies
zal worden gevolgd en dat eene treurige mis
stelling langs een zekeren' weg zal worden
hersteld.
B INNENLAN D.
LEIDEN, 7 December.
Het bestuur der Leidsche Scherpschutters-
vereeniging bestaat thans uit de heerenYau
der Chijs, voorz.; J. C. Timmermans, vice-voorz.;
E. H. M. Schlette, secret.; J. J. Knetter, pen
ningmeester, G. ten Sande, A. de Jong en
W. Pickée.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
werkhuis alhier opgenomen van 157 tot 191
volwassen personen en van 96 tot 115 kin^^e^.
