Leidsche belangen.
Blijkens eene advertentie, voorkomende in ons nommer
van Woensdag den llden dezer, zullen, te beginnen
met Maandag den léden October e. k., de zoo hoogge
waardeerde volksvoorlezingen van bet dept. tot Nut van
't Algemeen albier weder een aanvang nemen. Aangenamer
en nuttiger ontspanning kunnen onze werklieden, onze
mannen uit de volksklas en bunne familiën zeker moeilijk
in de lange winteravonden verlangen, dan die medeelin-
gen omtrent nieuwe of balfbekende, in ieder geval hoogst
belangrijke zaken. En nu de volksvoorlezingen op die wijze
zijn ingericht, dat niét alleen bet oor en bet verstand,
maar dat ook het oog en het kunstgevoel bun deel krij
gen van betgeen er op die gezellige bijeenkomsten wordt
opgedischt, nu kan bet wel niet anders of het aantal be
langstellende toehoorders zal ook dit jaar weder grooter
zijn dan het vorige en voortdurend toenemen. Gebrek aan
sprekers zal er evenmin bestaan in eene stad als de onze,
die wemelt niet alleen van geleerde en kundige mannen,
maar ook van dezulken, die bereid zijn, bunne talenten
en kundigheden dienstbaar te maken aan volksveredeling
en volksverlichtingdie groote hef boomen van den vooruit
gang der maatschappij.
Wat het bestuur der volksvoorlezingen dan ook bovenal
verlangt en waarvan het niet zulk een overvloed heeft,
dat zijn vooreerst begunstigers, stadgenootendie door
geldelijke ondersteuning de taak van het bestuur gemak
kelijk maken en dit in de gelegenheid stellen, nu en dan
voorwerpen aan te koopen, die het gewoonlijk moet ter
leen vragenof waaraan het wegens gebrek aan fondsen
zelfs zeer dikwijls in het geheel niet kan denken; en dan
worden ten andere nog allen, die de eene of andere cu
riositeit in bezit hebben, als bijv. plaatwerken betreffende
industrie en ethnographiegroote tooverlantarens of an
dere voorwerpen van dien aard, waarvan zij ook maar in
de verte vermoedendat ze binnen het bereik en in den smaak
van de bezoekers der volksvoorlezingen zouden vallen,
dringend uitgenoodigdhet bestuur hiervan kennis te ge
ven en ze voor een enkelen avond af te staan.
Mochten ook deze wenschen van het bestuur in ruime
mate vervuld worden!
BINNENLAND.
LEIDEN, 19 September.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken alhier heeft het
volgend adres gezonden aan den minister van binnenland-
sche zaken
//De Kamer van Koophandel en Fabrieken te Leiden re
kent zich verplicht zich tot Uwe Excellentie te wenden
met een verzoek welks inwilliging haar in het belang dezer
gemeente dringend noodzakelijk dunkt.
//Ons verzoek is, dat de regeering tot de weder-open-
stelling der wekelijksche veemarkt alhier gelieve te besluiten.
De langdurige schorsing dezer voor onze gemeente zoo be
langrijke markt heeft èn aan de gemeente zelve èn aan
velen hare neringdoende ingezetenen groote schade berok
kend. Ter wille van het algemeen belang der uitroeiing van
de veepest heeft men zich die schade getroost. Doch thans,
nu het kwaad bedwongen en het doel bereikt is, meenen
wij de aandacht der Begeering te mogen vestigen op den
toestand waarin wij door eene aanhoudende schorsing dier
markt zouden kunnen gebracht wordenen hare medewer
king in te roepen om ons tegen de nog grootere schade
die ons dreigt te vrijwaren. Voor Leiden is het behoud
zijner wekelijksche veemarkt eene zaak van overwegend be
lang, en wij kunnen ons niet het gevaar ontveinzen dat,
indien de schorsing der markt blijft voortdurendie markt
wel eens zou kunnen verloopen. Wij meenen dat ons ver
zoek ook daarom bij de regeering in aanmerking mag ko
men, omdat bij de weder-openstelling der veemarkt ook
het toezicht der markt-politie weder in werking treedt, en
daardoor een einde gemaakt zal worden aan vele praktijken
van ondershands verhandelen van vee, welke nu, buiten
het gebied der gemeente voorvallende, aan hare controle
ontsnappen.
//Hopende dat ons verzoek door de Eegeering voor gun
stige beschikking vatbaar zal worden geacht, meenen wij
ten slotte nog den wensch te mogen uiten, dat, indien
tot de weder-openstelling der markt besloten wordt, deze
openstelling moge plaats hebben voor den tijd waarop de
belangrijke najaars-markten beginnendat isvoor de eerste
helft der maand October."
Uit het Verslag van den staat'der sterrewacht alhier,
uitgebracht door Prof. F. Kaiserblijkt dat de verhooging
der rijkstoelage gunstig gewerkt heeft. In het voorjaar van
1867 heeft de sterrewacht eene belangrijke taak moeten
yervttüendie nl., van haar verschil in Lengte te bepalen
met de sterrewachten van Bonn en Brussel; van 2 tot 25
April en daarna van 26 April tot 1 Juni heeft men daartoe
een reeks waarnemingen gedaan, die echter nog geenszins
zijn afgeloopen. Bij de Lengte-bepaling tusschen Leiden en
Göttingen, die vooraf moest gaan, heeft Prof. Kaiser met
tegenspoeden te kampen gehad, waarvan hij bij het overige
deel zijner taak verschoond hoopt te blijven. In de eerst
volgende drie jaren zal de sterrewacht zich moeten bezig
houden met het bepalen der Declinatiën van 200 sterren.
Ook verwacht men in de eerste helft van 1868 het eerste
deel van de jaarboeken der sterrewacht.
De heer Steengracht van Duyvenvoordendoor het
overlijden zijns vaders heer van Voorschoten gewor
den, zal Vrijdag a. s. als zoodanig plechtig worden inge
haald.
De keizerlijke Japansche prins heeft Z. M. den ko
ning en den kroonprins kostbare geschenken aangeboden.
De broeder van den Taikoen heeft ook prins Frederik een
bezoek willen brengenmaar Z. K. H. niet te huis gevon
den. Wist men dan te 's-Hage niet dat de prins op het Huis
de Pauw verblijf hield Gisteren is prins Mohu Taju naar
het Nieuwediep geweest om het ramtorenschip in oogen-
schouw te nemen.
De audiëntie van den minister van binnenl. zaken
zal Zaterdag a. s. 21 dezer niet plaats hebben.
De kamerbewaarder van het ministerie van binnenl.
zaken zal Zondag a. s. zijn 45jarigen dienst herdenken. Een
kamerbewaarder van dat departement schijnt het dus langer
te kunnen uithouden dan een minister. Dat komt zegt
men omdat deze altijd zijn kamer houdt en een minister
steeds naar een Tweede Kamer gaat.
Men verneemt dat het metalen standbeeld van Van
Hogendorp reeds sedert eenigen tijd voltooid is. De feeste
lijke onthulling te Botterdam zal, zegt men, den
2*7sten October, den geboortedag van Van Hoogendorp,
plaats hebben.
Gisteren zijn te Botterdam door de cholera aan
getast 6, daaraan overleden 4 personen.
De Vereeniging //Kunstmin" te Dordrecht zal
eene tooneelvoorstelling geven ten voordeele der nagelaten
betrekkingen van bezweken cholera-lijders
Volgens een gerucht 'zal koning Leopold II bij de
onthulling van het standbeeld van Vondel, waaraan hij
voor eene aanzienlijke som heeft bijgedragen, zich door
een paar zijner ministers doen vertegenwoordigen.
Door de Utrechtsche afdeeling der Maatschappij
tot Nut der Israëlieten in Nederland is het plan ontwor
pen om een Israëlitisch weeshuis voor geheel Nederland
tot stand te brengendaar instellingen tot verpleging van
Israëlitische weezen bijna in geene gemeente bestaan. Zij
heeft een concept-reglement ontworpendat tot "grondslag
dezer inrichting dienen zal en zal eerlang tot algemeene
deelneming de gelegenheid openstellen. Het plan schijnt
te wezen om het weeshuis te Utrecht te vestigen.
De uitslag van het dezer dagen te Utrecht gehou
den natuurkundig examen voor aanstaande artsen was als
volgt14 candidaten meldden zich aan. Een daarvandie
nog het voorloopig letterkundig examen moest afleggen,
werd wegens onvoldoende kennis van talen en mathesis
niet tot het eigenlijk natuurkundig examen toegelaten.
Een trok zich gedurende het examen terug. Van de 12
overblijvenden werden 2 toegelaten.
Eergisterennacht is uit de gevangenis voor jeugdige
misdadigers te Doetinchem op de Kruisberg een gevan
gene ontsnapt, van wien men vermoedt, dat hij naar
Pruisen is gevlucht.
Orde en rust zijn sinds Dinsdag, naar men hoopt
voor goed te Enschedé teruggekeerd. Nadat Zondag
middag op last van den commissaris des konings nog een
tweede detachement huzaren per telegram uit Deventer
was ontboden, hetwelk dien, avond circa elf uren per ex
pres-trein arriveerde, is verdere machtsversterking overbo
dig geweest, zoodat het bericht omtrent het oprukken
van een derde detachement uit Deventer op Maandag
morgen, bezijden de waarheid is. Zelfs Zondag-avond
heerschte er reeds weder genoegzaam rust. De commissaris
des konings en de advocaat-generaal zijn dan ook Maan
dag weder naar Zwolle vertrokken. Intusschen houdt men
zich bezig met het onderzoek naar deze zaak en het op
sporen der belhamels. Het is voornamelijk te danken aan
de uitmuntende charges, door het eerst gezonden detache
ment huzaren uitgevoerd,, dat eene heilzame paniek de
oproerigen beving, die op gevoelige wijze met de sabel
kennis maakten en zich nog wel tweemaal bedenken zul
len, alvorens zich aan eene herhaling daarvan bloot te
stellen.
Eerste Kamer der Staten-Generaal. Zitting van heden.
Belangrijke koloniale discussie heeft er plaats gehad over het
