A°. 18(57.
Dinsdag
17 September.
Prijs dezer Courant.
Deze Courant wordt dagelijksmet uit
zondering Tan Zon- en Feestdagen,
uitgegeven.
Prijs der Advertentiën.
Spoortreinen vau Leidea naar 's-GravenhageDelft, Schiedam en Rotterdam: te 8 30 m; 10 u. 17 m.; I u. 55 m.; 3 u. 52 m.,
6 u. 9 m.; 8 u. 55 tn.; 9 u. 42 ra.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 35 m.; 10 u. 26 m.; 11 u. 55 m.; 3 u. 1 ra.; 4 u. 57 m.; 7 u. 45 m.; 9 u. 56 m.
Stoomboot Volharding van Leiden (Haven) naar Amsterdam: Maandag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u.; van Amsterdam (Binnen-
Am9tel) naar Leiden: Maandag nam. te 2 u. 30 m. overige dagen nam. te 3 u. Zondags buiten dienst. Van Leiden naar Gouda Zondag 7 u.»
overige dagen 5 u. 30 m. en 1 u. 45 ra. Van Gouda naar Leiden: Zondag 4 u. 45 m., overige dagen 10 u. en 5 u. 30.
Nieuwe Stoombootdieust, langs de Haarlemmermeer, van Leiden (Haven) naar Arasterdam: Maandag ochtend te 4% u., overige dagen te 6 u.,
'snam. te 2 u.; van Amsterdam (Overtoom) naar Leiden: Zaterdag ochtend te 4^ u., overige dagen te 6 u.,'s nam. te 2 u. Zondags buiten dienst.
Postbuslichtingen(Lakenhal, Katoenfabriek en Nieuwstraat) 7 u. 30 m-, 10 u. 55 m.; 3 35 ra.; 7 u. 55 m. en op Zondag 10 u.
55 m. en 3 u. 35 ra. O.-I. Laudpost. 9, 16 en 25. W.-I. Mail 14 en voorlaatstee van elke maand.
Rijkstelegraaf van 7 uren 'sm. tot 9 uren 'sav. Spoorwegtelegraaf van 8 u. 'sm. tot 10 u. 30 ra. 'sav.
Gemeeutebestuur. Burgemeester en Wetkouders, Maandag en Donderdag te 11 uren. Commissie van Fabricage, Woensdag te 12.
BurgemeesterDinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11. - Presid. der Comm. van Fabricage Zaterdags van 111. Plaatselijke Secre
tarie, van 104 Thesaurie, van 9—2; Zaterdag van 912. Dé Oemeente-architect is te spreken op het Raadhuis, van 121.
Kantoor der In- en Uitg. Rechten en Accijnzen van 9—1 en van 46 uren; van's Rijks Dir. Belastingen, Maandag
Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 9—2; van Zegel en Registratie van 84; van de Hypoth. en het Kadaster van 9—4.
Een belangrijke quaestie is dezer dagen in den gemeen
teraad van Botterdam opgeworpen, en zal daar eerstdaags
in beraadslaging komeu. Zij betreft een onderwerp van al
gemeen belang, de schoolplichtigheid der kinderen van ouders,
die door het armbestuur der gemeente bedeeld worden. Tot
nog toe wordt van deze gevorderd dat zij de openbare
school bezoeken. De wethouder De Bruyneen ijverig ka
tholiek^ heeft een voorstel ingediend, volgens 't welk het
voortaan voldoende zou zijnzoo de kinderen van bedeel
den slechts eenige goede school, een bijzondere even goed
als een openbare, bezochten. De strekking van dit voorstel
is, om te gemoet te komen aan de bezwaren van die ouders,
die hun kinderen met geen gerust geweten naar de gemeDgde
school kunnen zenden, maar die, de ondersteuning der bur
gerlijke gemeente niet kunnende missenthans verplicht
zijn, in strijd met hun overtuiging, hun kinderen te zenden
naar de openbare godsdienstlooze school.
Het voorstel is bestreden door de Nieuwe Botterdamsche
Courant, voornamelijk op grond, dat de gemeente zich niet
mag tevreden stellen met het schoolgaan der kinderen van
haar bedeeldendat zij zich moet verzekeren dat die kin
deren voldoend en goed onderwijs genieten. En nu geeft
de schoolwet haar geen recht, om op de bijzondere scholen
zoo nauw toezicht te houden, dat zij zich van de deugdelijk
heid en genoegzaamheid van het daar gegeven onderwijs
behoorlijk kan overtuigen. De gemeenteraad zou dus in
groote moeilijkheden geraken, zoo hij voortaan te beslis
sen had of het onderwijs van eenige bijzondere scholen al
dan niet goed en voldoende te achten is.
Wij erkennen volmondig het groote gewicht van dit be
zwaar. Naar ons oordeel is het evenwel nog niet het ge
wichtigste.
De staat heeft zich ongaarne, maar door den nood ge
dwongen, met tweeërlei zorg belast, omdat zonder zijn toedoen
groote maatschappelijke belangen niet voldoende verzorgd
zouden worden. Hij bedeelt armendie elders geen onder
steuning vinden kunnen; hij geeft onderwijs, zoolang bij
zondere personen en genootschappen niet ten volle in de
behoefte aan onderricht voorzien. Hij doet dit, omdat anders
armoede en onwetenheid gebrekkig bestreden zouden worden
en de maatschappij zouden benadeelen. Hij verlangt niets lie
ver dan dat de bijzondere liefdadigheid en het bijzonder
onderwijs zoozeer mogen toenemen, dat hij zich eens van
beide zorgen kan ontslaan.
Maar van dien gewenschten toestand zijn wij verre ver
wijderd. Hoezeer het onderwijs verbeterd is, sedert de staat
het zich heeft aangetrokken, weet ieder. Hoezeer het ver
vallen zou, als de staatszorg ophield, is daaruit gemakkelijk
af te leiden. En wat de armenzorg betreft, de klacht wordt
dagelijks herhaald, dat sommige diaconiën het er op toe
leggen om de zorg voor haar armenzooveel zij kunnen
af te schuiven op het burgerlijk armbestuur.
Nu bestaat er een onmiskenbaar verband tusschen de
bedeeling en het onderwijs. De burgerlijke en de kerkelijke
'gemeenten leggen aan beide geld te koste. Het onderwijs,
om niet of tegen te lagen prijs gegevenis een soort van
bedeeling. Maar het onderwijs levert vruchten de eigenlijke
bedeeling lenigt slechts gebrek. De eene uitgaaf is pro
ductief, de andere onvruchtbaar. Het is de kerk onverschil
lig, wie het geld geeft dat haar armen voor hongersnood
bewaart. Het is haar niet onverschillig, wie het onderwijs
geeft, waardoor het opkomend geslacht voor een niet ge
ring gedeelte gevormd wordt. De diaconiëndie het onder
houd van haar armen zooveel zij kunnen van zich afschui
ven willen dan ook gaarne aan de kinderen van die armen
kosteloos onderwijs verschaffen.
Ziedaar wat aan het voorstel van den heer De Bruyn
zijn eigenlijke betekenis geeft. Tot nog toe hebben de
kerkgenootschappen slechts éen enkel middel om zich het
onderwijzen van de kinderen hunner armen voor te be
houden zij moeten daartoe die armen zelf bedeelen. Schui
ven zij het bedeelen van zich af, dan geven ze te gelijker
tijd het onderwijzen over. Werd het voorstel-De Bruyn
aangenomen, dan was de band tusschen onderwijzen en
bedeelen losgemaakt. De kerk zou dan het onderwijzen aan
zich kunnen houden en het bedeelen zooveel doenlijk, onder
allerlei voorwendsels, kunnen nalaten, dat dan wel van wege
de gemeente zou moeten geschieden. Heeft de gemeente in
die verdeeling der armenzorg geen zinzij wijze het voor
stel van de hand.
Door het af te wijzen doet zij aan de vrijheid der ouders
volstrekt niet te kort. Zij voor zich is overtuigd, dat het
onderwijs op haar openbare school goed en heilzaam is, en
dat de kinderen der bedeelden daar niet slechts even goed,
maar beter dan elders gevormd zullen worden. De kerk is
van een ander gevoelen. Zij heeft hare bijzondere scholen
die zij voor de eenig goede houdt. Het zij zoo. Ma^r'Taat
zij dan aan de ouders, die met haar instemmen, te gemoet ko
men. Laat zij hen dan bedeelen, zoo kunnen zij hun kin.-'
deren bij haar ter school zenden. Met welk recht vorder,t
zij van de gemeente, dat deze de gemoedsbeitvareiidie
Voor Leiden, per 3 maanden1.95.
Franco per post2.80.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Yan 1-6 regels 0.75; iedere regel meer 0.12s.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels/0.90; iedere regel meer 0.15.
Ingezonden.
i