N°. 2249.
Woensdag
A0. 186jk*>
12 Juni.
Prijs dezer Courant.
Deze Courant wordt dagelijksmet uit
zondering van Zon- en Feestdagen
uitgegeven.
Prijs der Advertentiën.
Spoortreinen vaa Leiden naar 's-Gravenhage Delft, Schiedam en Rotterdam: te 8 u. 30 m.; 10 u. 17 m.; 1 u. 55 m.; 3 u. 52 m.,
6 u. 9 m.; 8 u. 55 m.; 9 u. 42 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 35 m.; 10 u. 26 m.; 11 u. 55 m.; 3 u. 1 ra.; 4 u. 57 m.; 7 u. 45 m.; 9 u. 56 m.
Stoomboot Volharding van Leiden (Haven) naar Arasterdam: Maandag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u.; van Amsterdam (Binnen-
Amstel) naar Leiden: Maandag nam. te 2 u. 30 m. overige dagen nam. te 3 u. Zondags buiten dienst. Van Leiden naar Gouda Zondag 7 u.,
overige dagen 5 u. 30 m. en 1 u. 45 in. Van Gouda naar Leiden: Zondag 4 u. 45 m., overige dagen 10 u. en 5 u. 30.
Nieuwe Stoombootdieust, langs de Haarlemmermeer, van Leiden (Haven) naar Amsterdam: Maandag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u.,
'snam. te 3 u.; van Amsterdam (Overtoom) naar Leiden: Zaterdag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u., 's nam. te 3 u. Zondags buiten dienst.
Er is door ons in een voorgaand artikel betoogd, dat
op het platteland de protestant of catholiek, die voor
zijne kinderen op de school leerstellig onderwijs verlangt,
door het aannemen van het voorstel-De Brauw alleen dan
gebaat zal worden, wanneer zijne geestverwanten in de
gemeentewaar hij gevestigd isde meerderheid uitmaken.
In het tegenovergestelde geval wordt hij van veel slech
tere conditie dan vroeger. De gereformeerde, die zich ver
heugen zal, dat nu eindelijk op zijne dorpsschool het on
genoegzame der goede werken mag worden aangetoond
zal zich dienen te bedenkendat elders protestantsche
kinderentenzij zij uren ver gelegene scholen gaan bezoeken
gedwongen zullen worden aan te hooren, dat de R. C.
kerk voor de alleen zaligmakende moet worden gehouden.
De catholiek zoo gelukkig, dat dit laatste zijnen kinderen
niet meer uitsluitend in de kerk en in den huiselijken
kringmaar ook nu op de school wordt ingeprentzal dit
voorrecht even duur gekocht hebben, want hoe menig
R. C. kind, verplicht, sedert de openbare dorpsschool is
opgeheven, de bijzondere gereformeerde te bezoeken, zal
nu bij het onderwijs in den catechismus moeten vernemen,
dat de paepsche misse" niets anders is dan //eene ver
vloekte afgoderije?
Dat de zaak door vele R. C. uit hetzelfde oogpunt be
schouwd wordt, blijkt ten overvloede uit hetgeen over
dit onderwerp in de laatste dagen is in het midden gebracht
door den Nieuwen Noord-Brabander, het orgaan
zooals békend is, van het steeds klimmend aantal van
R. C. in ons vaderland, die zich, wel is waar, omtrent
leerstellige vraagstukken, aan de uitspraken hunner kerk
onderwerpen, maar op elk ander gebied hunne zelfstan
digheid weten te handhaven.
Yele zijn nog de bezwaren tegen het voorstel-De Brauw
die wij te vermelden Jiebbenniet het minst den rampzaligen
invloed, dien het subsidie-stelsel op de gemeenteverkiezin
gen moet uitoefenen en de tweedracht die daardoor in
schier elke gemeente zal ontstaan. Men zal zich niet 'meer
afvragen: wie is met de belangen der gemeente het best
bekend, aan wien kunnen zij het veiligst worden toever
trouwd, maar wie zal voor onze school het meeste geld
veil hebben. De Nieuwe Noord-Brabander zegt er van:
Door het voorstel zullen de (gemeente) verkiezingen
spoedig in bitteren religiestrijd ontaarden. De kiezers zul
len in twee partijen verdeeld wordenwaarvan eene voor
de voorstanders der openbare- of staatsschool, de andere
voor de bevorderaars der bijzondere school zullen ijveren.
Onze tot nu toe zoo rustige zittingen der gemeenteraden
zouden al spoedig ontaarden in heftig, en over theologie
en gemoedsbezwaren loopende debatten. Telkens toch dat
van protestantsche, catholieke of israëlietische zijde aan
vrage tot subsidie van eene bijzondere sekteschool zal ge
schieden, zouden de protestanschecatholieke of israëlie
tische leden van den raad zich partij moeten stellen voor
hunne geloofsgenooten en zouden de gemoedsbezwaren van
dezen hoogst waarschijnlijk met diej gewone heftigheid
hevigheid aan theologische disputen eigen onder
en
zocht, en gewikt en gewogen moeten worden."
Een van de hoofdargumentenwaarop volgens de memorie
van toelichting het geheele voorstel van den heer De Brauw
berust, is: de gemoedsbezwaren. Het is opmerkelijk, dat
de voorsteller dit argument in zijne eigene memorie heeft
weerlegd. De verdediging van het wetsvoorstel komt inder
daad hierop neer, gelijk de Arnhemsche Courant zeer
juist opmerkte. Er bestaan gemoedsbezwaren tegen het open
baar volksonderwijs volgens de wet van 1857men vreest
hier en daar, dat het //niet alleen geen goede, maar zelfs
wrange vruchten voor de zedelijke ontwikkeling der kin
deren oplevert." Nu zijn, altijd volgens den heer De Brauw
die gemoedsbezwaren en deze vrees ongegrond, of althans
//niet vrij van groote overdrijving," want velendie met het
volksonderwijs bekend zijnzullen bij onbevooroordeelde be
schouwing kunnen getuigendat op de openbare scholen
de leerlingen tot goede burgers en zedelijke menschen worden
gevormd, zonder ze tot ongodsdienstigen te vormen." "Wan
neer men nu, na deze beide deelen van het syllogisme,
de sluitrede volmaakt door de conclusie: daarom is het
noodig aan die gemoedsbezwaren te gemoet te komen,
dan komt men natuurlijk tot eene ongerijmdheid.
LEIDEN, 11 Juni.
Gisteren zijn van hier per spoor vervoerd 2021 personen.
Ter rectificatie van het bericht (Leidsch Dagblad van 4
Juni) dient, dat P. van Dijk, ten gevolge van het hem
overkomen ongeluk, door eene zware ziekte aan zijne leger
stede is gekluisterd. Het ware zeer te wenschendat er be
ter toezicht bestond op de wijze waarop de wolwagens wor
den verbonden, daar door deze achteloosheid het leven van
een oppassend huisvader in groot gevaar is geweest, daar
gelaten nog de geldelijke schade aan een ijverig werkman,
geheel buiten zijne schuld, toegebracht.
De HH. Dros en Gebrs. Tielemanzeepzieders alhier
wenschen in hunne fabriek aan de Middelstegracht, Wijk
YII N°. 680—690, eene stoommachine te plaatsen van
hooge drukking. De veehouder J. van Tongeren verlangt
op een erf achter zijn pand aan den Yliet, Wijk II Nu.
29mest te verzamelen. Zij die bezwaren hebben tegen de
inwilliging dier verzoeken, kunnen zich 13 Juni a. s. teil
uren vervoegen op het Raadhuis.
LEIDSCH
DAGBL
Voor Leiden, per 3 maanden1.95.
Franco per post2.80.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Van 1-6 regels f 0.75; iedere regel meer f 0.12^.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels f 0.90; iedere regel meer f 0.15.
BINNENLAND.
Bij kon. besluit is de heer Mr. L. A. Lightenveltbuitengew. gezaut
bij het hof van Frankrijk, eervol teruggeroepen en benoemd tot minister
van staat; benoemd tot ontv. der dir bel. en ace. te Slochteren, de heer
D. L. H. van Bassen Jongbloet, ontv. te Koudum; tot griffier bij het
kautongerecht te Heinkenszand Mr. J. Ermerins, adv. te Middelburg.
Aan A. L. Brandt, koopman te Amsterdam, is vergunning verleend tot
het aannemen en dragen der versierselen van ridder der Danebrog-orde.
Eervol ontslagen Mr. C. H. baron Van Rhemen van Rhemenshuizen als
burgemeester der gemeente Brummen.
