N» 2240.
Vrijdag
A°. 186?.
31 Mei.
Prijs dezer Courant.
Deze Courant wordt dagelijksmet uit
zondering van Zon- en Feestdagen
uitgegeven.
Prijs der Advertentiën.
Spoortreinen van Leiden naar 's-GravenhageDelft', Schiedam en Rotterdam: te 8 u. 30 m.; 10 u. 17 m.; 1 u. 55 m.; 3 u. 52 m.,
6 u. 9 m.; 8 u. 55 m.; 9 u. 42 m.; naar Haarlemen Amsterdam: te8 u. 35 m.; 10 u. 26 m.; 11 u. 55 ra.; 3 u. 1 m.; 4 u. 57 m.; 7 n. 45 m.; 9 u. 56 m.
Stoomboot Volharding van Leiden (Haven) naar Amsterdam: Maandag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u.; van Amsterdam (Binnen-
Amstel) naar Leiden: Maandag nam. te 2 n. 30 m. overige dagen nam. te 3 u. Zondags buiten dienst. Van Leiden naar Gouda Zondag 7 u.,
overige dagen 5 u. 30 m. en 1 u. 45 m. Van Gouda naar Leiden: Zondag 4 u. 45 m., overige dagen 10 u. en 5 u. 30.
Nieuwe Stoombootdienst, langs de Haarlemmermeer, van Leiden (Haven) naar Arasterdam: Maandag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u.,
'snam. te 3 u.; van Amsterdam (Overtoom) naar Leiden: Zaterdag ochtend te 4 u., overige dagen te 5 u., 's nam. te 3 u. Zondags buiten dienst.
Postbusliehtingen(Lakenhal, Katoenfabriek en Nieuwstraat) 7 u. 30 m., 10 u. 55 m.; 3 u. 35 m.; 7 u. 55 m. en op Zondag 10 u.
55 m. en 3 u. 35 m. O.-I. Landpost. 9, 16 en 25. W.-I. Mail 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijkstelegraaf van 7 uren 'sm. tot 9 uren 'sav. Spoorwegtelegraaf van 8 u. 'sm. tot 10 u. 30 m. 'sav.
Gemeentebestuur. Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uren. Commissie van Fabricage, Woensdag te 12.
BurgemeesterDinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11. Presid. der Comm. van Fabricage Zaterdags van 111. Plaatselijke Secre
tarie, van 104. Thesaurievan 92; Zaterdag van 912. Be Gemeente-architect is te spreken op het Raadhuis, van 121.
Kantoor der In- en Uitg. Rechten en Accijnzen van 9—1 en van 4—6 urenvan 's Rijks Dir. Belastingen, Maandag
Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 92; van Zegel en Registratie van 84; van de Hypoth. en het Kadaster van 9—4.
Wij hebben in een voorgaand nummer aangetoonddat
zoo het voorstel van den heer De Brauw onveranderd
wordt aangenomenhet voor gemeenten met de onze gelijk
staande (niet voor alle gemeentenzooals men ons heeft
laten zeggen) uitsluitend in het voordeel van R. C. con
gregatiën zal werken. Wij wenschen thans met onze lezers
na te gaan, welke uitkomsten het ten plattelande zal op
leveren.
Het zij ons veroorloofd met Noord-Brabant en Limburg
aan te vangen, waar, zooals bekend is, in schier elke
gemeente de overgroote meerderheid der bevolking den
R. C. godsdienst belijdt.
De heer De Brauw die zoo lang lid is geweesten wel
licht nog is, van alle genootschappen ter bevordering van
het protestantisme in die provinciën, de heer De Brauw
weet beter dan iemand, dat in elk dier gemeenten dadelijk
eene bijzondere R. C. school zal worden opgerichten dat
die school, na een jaar te hebben bestaan, van den ge
meenteraad een zeer ruim subsidie zal erlangen. Wij willen
niet bewerendat iedere school terstond aan eene geestelijke
orde zal worden overgegeven. Vooreerst zou men met het te
genwoordig personeel te kort schieten, ten tweede zijn niet alle
catholieken, zelfs onder de meest ijverige, er zoo op gesteld
dat hunne kinderen uitsluitend door geestelijken worden op
gevoed. Men kan er dus op rekenen dat er tegenstand geboden
zal worden; hij zal zelfs komen van een kant van waar
men hem wellicht het minst verwachten zou; maar of hij
op den duur baten zal is eene andere vraag. Let men op
hetgeen er elders gebeurtdan is er grond om het te betwijfe
len, en zeer waarschijnlijk is het, dat spoedig in het zuiden van
het Rijk een onderwijzer of eene onderwijzeres niet in gees
telijk gewaad gehuld eene zeldzaamheid zal worden. Doch
wat hier ook van zijn moge, stellig is het, dat voor de
openbare school in de meeste gemeenten slechts een klein
hoopje protestantsche kinderen kan overblijven. Zal men
nu van die gemeenten vorderen, dat zij voor die weinige
scholieren eene openbare school blijven bekostigen De heer
De B., die zelf het onhoudbare van zoodanige bepaling heeft in
gezien, stelt voor, dat die kinderen van de openbare school
eener aangrenzende gemeente gebruik zullen kunnen maken.
Maar zoo die school, hetgeen dikwerf het geval is, op een uur
afstands of meer van de woningen dier kinderen verwij
derd ismoeten deze dan maar vier uren daags afleggen F
Waarlijk een uitnemend middel, vooral des winters, om
het schoolverzuim tegen te gaan! En wat, zoo ook in de
aangrenzende gemeenten de openbare school is opgeheven F
Moeten dan de kinderen nog maar eene gemeente verder
gaan, en beproeven of daar de openbare school is blijven
bestaan F Men zou het moeten aannemen, want ofschoon
de heer De B. aan Ged. Staten wel de bevoegdheid geeft,
de gemeenten aan te wijzen, van wier openbare scholen
de kinderen van andere gemeenten gebruik zullen kunnen
maken, heeft hij toch niet durven voor te stellen, dat
eene gemeente door Ged. Stateu gedwongen zou kunnen
worden eene openbare school op te richten, die voorna
melijk zou dienen voor kinderen die elders te huis be-
hooren.
Wij hebben alleen over Noord-Brabant en Limburg
gesproken. Gaan wij na wat aan deze zijde van den Moer
dijk, ten plattelande, het lot der R. C. bevolking zal
zijndan vinden wij, dat het weldra weinig verschillen zal
van dathetwelk in het zuiden van het Rijk den protestan
ten boven het hoofd hangt. Terstond zal de openbare school
worden opgeheven in de plaatsen waar de anti-revolutio
nairen de meerderheid hebben. Waar leerstellige geschillen
de ingezetenen minder bezig houdenzal de openbare school
langer in stand blijven. Maar zal het gezond verstand al
daar voortdurend de overhand houden F De Aprilbeweging
heeft ons geleerd, hoe ook de gemoederen van liberale en
moderne protestanten in beweging gebracht kunnen wor
den. Moet men niet verwachten dat, wanneer men zien
zal hoe het toegaat in Noord-Brabant en Limburg aan
den eenendaar waar de anti-revoltionairen de over
hand hebben aan den anderen kant, men ook in die ge
meenten eigene protestantsche scholen zal willen hebben,
waar een leerstellig onderwijs in liberale, zelfs hier en daar
in moderne richting zal gegeven worden F
Men ziet het, ten plattelande zal de opheffing der //ge
moedsbezwaren" overal voor de minderheid, onverschillig
of zij protestantsch dan wel catholiek zijdezelfde gevol
gen hebben. Toch staat er in de grondwet geschreven
//Er wordt overal in het rijk van overheidswege voldoend
openbaar lager onderwijs gegeven". Meent men inder
daad dat die woorden in Nederland eene doodeletter zou
den kunnen worden F
Leidsche belangen.
Toen in Dec. 1866 de vereeniging Nut en Genoegen
werd opgericht, dachten velen met mijdeze zaak zal niet
opgaan. Dan, door de ernstige en vele bemoeiingen der op
richters zagen zij hunne pogingen niet ongezegend. Respec
table ingezetenen dezer stad gaven buitengewone blijken van
LEIDSCH
MGBL
Voor Leiden, per 3 maanden1.95.
Franco per post2.80.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Van 1-6 regels f 0.75iedere regel meer f 0.12',
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van
1-4 regels f 0.90; iedere regel meer f 0.15.
Ingezonden.
