hetgeen door den heer Göudsmit gezegd is, constateert de
schr. de onwettigheid van den voorgestelden maatregeldie
alleen door sophismen te verdedigen isen laat dan volgen
//Er is geen gewichtiger algemeen belang dan het onderwijs.
Goed onderwijs is het krachtige voedselwelks versterkende
levenssappen in al de aderen der maatschappij doordringen.
Het is onzin te bewerendat de scholen voor meer uitge
breid lager onderwijs en de hoogere burgerscholen alleen
het belang der hoogere klassen bevorderen. "Wie zoo spreekt,
kent den invloed niet, dien de verschillende standen der
maatschappij op elkander uitoefenen. Indien de hoogere
klassen achterlijk zijn in beschaving en ontwikkeling, dan
werkt dit op de nadeeligste wijze op de minderen terug.
Dezen missen dan voorgangers en gidsen, die hun de beste
wegen weten aan te wijzen tot bevordering zoowel van hun
materieel als moreel belang. Toont ons de maatschappij
waarin de hoogere klassen kwijnenzonder dat daardoor
tevens het welzijn der minderen schade lijdt? De over
heid moet zorgen voor goed onderwijs voor alle rangen
en standendaardoor alleen worden aller belangen bevor-
derd. Het onderwijs op de scholen voor uitgebreid lager
onderwijs en de hoogere burgerschool wordt echter niet
uitsluitend voor de hoogere standen gegeven. Ieder die wil
kan er gebruik van maken. Het is dan ook hoofdzakelijk
de middelklasse," (en wij wezen daarop met nadruk in ons
artikel van eergisteren), //die kracht der maatschappij welke
er voordeel van trekt en daar de middelen verzamelt om
zich te verheffen. Niets is verderfelijker dan de afscheiding
van rangen en standen als een blijvenden en onverander-
lijken toestand te beschouwen. De hoogere klassen moe
ten voortdux-end uit de middelklassen en dezen uit de la-
geren worden aangevuld. Daardoor ontvangen de betere
standen steeds nieuwe en frissche krachten. Yoor dat doel
is het goede onderwijs onmisbaarja bijna het eenige middel."
De N. Utr. Courant wijdt een artikel aan de onderwijs-
quaestie in Leiden, waarin o. a. dit gezegd wordt:
//Zoo het argument van den heer S.: dat men gedwon
gen is tot iets bij te dragen waarvan men geen genot
wenscht te hebben, opging, zou eene gemeente geen
ziekenhuis, geen korenbeurs, geen overdekte markt enz.
mogen oprichten.
Scholen met laag schoolgeldd. i. die voor het groot
ste gedeelte der bevolking bestemd zijnkunnen nooit
hunne kosten dekken uit de schoolgelden. Bij de openbare
scholen moet daarvan de gemeente het tekort aanvullen,
terwijl bij de bijzondere scholen dit door hare respectieve
oprichters geschiedt.
//Niemand wordt direct of indirect gedwongen de open
bare scholen te bezoeken. Zoo er scholen van verschillende
soorten bestaanhebben de ouders de vrije keuzebij welke
zoo zij verstandig zijn, het gehalte en de prijs van het
onderwijs invloed zullen oefenen.
Het argument, dat er voor het onderwijs meer gedaan
wordt dan de wet uitdrukkelijk vordertverdient dien naam
niet; de wet stelt slechts een minimum, terwijl de ge
meenten vrij moeten zijn om te beoordeelen of er meer
gedaan moet worden. Er moet voldoend openbaar onder
wijs gegeven worden, zoodat men des noods de bijzondere
scholen misseu kan; terwijl het aan ieder vrij moet staan
eene school voor eigen rekening op te richten.
//Zoo men op scholen voor middelbaar en gymnasiaal
onderwijs de kosten geheel uit de schoolgelden zou willen
dekkenzou men deze zoo hoog moeten stellendat men ze
gerust kon sluiten.
//Zeer juist is het argument van den heer Goudsmit,
dat, zoo men de schoolgelden verhoogt, men nog niet
zeker is dat de baten der gemeenten zullen vermeerderen.
//Het gezegde van den heer Eutgers, dat men zonder
onderwijs geen zedelijk mensch kan blijvenis waarmaar
het klinkt in zijn mond vreemd, nu hij een voorstel ver
dedigt, dat ten doel heeft den toegang tot het onderwijs
te bemoeilijken."
De stand der hangende quaestie is nog steeds dezelfde.
De conferentie zal zoo spoedig mogelijk plaats hebben en
beraadslagen over de neutralisatie van Luxemburg, die in
beginsel door Pruisen en Erankrijk is aangenomen. In
de ontruiming der vesting zal de regeering niet toestem
men voordat zij in de garantie der mogendheden een
soort van schadevergoeding voor haar recht heeft gekregen
Pruisen moet verlangd hebben, dat Erankrijk zich zou
ontwapenen. Uit Parijs is daarop geantwoord, dat Erank
rijk eerst moest trachten op gelijke lijn te staan met
Pruisen, dat in drie weken met zijne krijgstoerustingen
kan gereed zijn. In Italië heeft men alle hoop op het
behoud van den vrede. In Erankrijk vertrouwt men de
zaak nog niet geheel; sommigen meexxen zelfs, dat Pruisen
het voorstel der conferentie alleen heeft aangenomen om
tijd te winnen. De fmantieele markt verkeert nog steeds in
slingerenden toestand. De hoop van Von Bismarck opeen
bondgenootschap met Busland schijnt geheel in duigen te
zijn gevallen.
BINNENLAND.
LEIDEN, 2 Mei.
Onze minister van buitenlandsche zaken heeft aan de
Eerste Kamer verzekerd, dat de vreemde ingenieurs een
stemmig van oordeel zijndat het kanaal van Z.-Beveland
de Ooster-Sckelde ruimschoots vervangt, en dat Nederland
dus aan de vei'plichtingen voldaan heeft, die de tractaten
het oplegden. De Indépendance meent dat deze bewering
nog wel eene nadere bevestiging behoeft.
Aan het Handelsblad wordt uit 's-Hage gemeld, dat
Z. M. de koningspoedig na zijne terugkomst uit de hoofd
stad een langdurig onderhoud heeft gehad met den baron
De Tornaco. Het is waarschijnlijk in deze dagen niet zon
der beteekenis dat bij het diplomatiek diner, dat Maandag
door den Franschen gezantden heer Baudinis gegeven
ook tegenwoordig waren de Pruisische gezant, graaf De
Perponcher, en zijn secretaris, graaf Hatzfeld, met zijne
echtgenoote.
Men verzekert dat de Tweede Kamer der Staten-
Generaal tegen 9 Mei zal worden opgeroepenen dat het
wetsontwerp over de schutterijen 11 Mei in behandeling
zal komen.
De burgemeester van Moordrecht heeft, op last
van den districts-commissaris voor de zaken der veeziekte,
ongeveer twintig stuks vee in beslag genomen en doen af
maken, zonder dat de eigenares daarvoor schadevergoeding
erlangde. Zij had het recht op de onteigeningssom ver
beurd, door te trachten het uitbreken der heerschende
ziekte onder hare runderen geheim te houden.
Te Schiedam is de kermis voorloopig uitgesteld.
Te Groningen bestaat eene vex'eeniging van indus-
trieelen en werkbazen. Ixx eene gewone vergadering werd
onlangs de wenschelijkheid besprokendat in die stad een
bestelkantoor werd opgericht, waar zich timmerlieden, aan
nemers en timmer- en metselaarsknechts konden laten in
schrijven, ten einde geschikt werkvolk of werk te verkrij
gen. Deze zaak werd aan de leden timmerlieden opgedra
gen. Ook bracht de secretaris der commissie tot plaatsing
van leerjongens een rapport uit over de vraag: of leerjon
gens, die reeds bij leden der vereeniging werkzaam zijn,
ook kuxxnen deelen in de voordeelen aan jongens toege
kend die door de commissie geplaatst zijn. Men stelde voor
die zaak toestemmend te beantwoorden, mits die jongens
geschiktheid voor hun vak hebbenen boven de 12 en be
neden de 15 jaar oud zijn. Overeenkomstig dit rapport werd
besloten.
Op eene boerderij te "Warffum, in Groningen, heeft
zich een ooieaar genesteld, die geheel zwart is, met uit
zondering van eene kleine witte streep onder den buik. Voor
omstreeks 37 jaren had men er ook een gezien te Ulrum.
De prins-stedehouder heeft aan de groothertogelijke
regeering van Luxemburg opgedragen alle belanghebbenden
te verzekerendat de groothertog diep getroffen is geweest
over de adressen, waarin zijne onderdanen zich voor het
behoud van een zelfstandigen regeeringsvorm onder den
schepter van het huis van Oranje verklaard hebben.
O
Bij kon. besluit zijn benoemd: tot ontv. der dir. bel. en'acc. te Valken
burg c. a. (Limburg) O. T. A. Coenegracht, thans ontv. te St.-Pieter
(Limburg); tot kantonrechter te Brielle Mr. C. P. E. Hanegraaff, thans
subst.-griff. bij de arr.-rechtbank aldaar; tot commies bij het depart, van
justitie Mr. H. A. Piepers, thans adj.-commies bij gemeld depart., en tot
adj.-commies Mr. G. van Tienhuven, adv. te 's-Gravenhage.
Z. M. heeft den kapt. 2de kl. bij het korps mariniers C. J. Wilkens
op pensioen gesteld, ten bedrage van ƒ900 'sjaars.
De Thermometer van Fahrenheit teekende alhier Woensdag des na
middags te 5 uren 48°, de9 avonds te 8 uren 46°, te 10 uren 44°,
Wind: N. W. Donderdag morgen te 5 uren 42°, N. W., te 8 uren
46°, 's middags te 12 uren 50°, 's namiddags te 4 uren 52°, N. W.
