Binnenlandsch Nieuws. Z. M. heeft benoemd tot burgemeester der gemeente Buitenlandsch Nieuws. lijk onderwijs doortrokken wenschten van den geest der kerk leer, die zij hadden aangenomen. Wij bekooren tot. de eerst- bedoelden,_ omdat wij in art. 23 der wet van 185 7 een waarborg kregen, die we op kerkelijk gebied tegenover oligarchie niet konden hopentenzij men behoorde tot de Roomsch Katholieke kerk. De vrijheid van het bijzonder onderwqs heeft geleid tot de stichting van Christelijke scholenmeest zooal niet uit sluitend door henvoor wie die vrijheid hoofdzakelijk door de liberalen werd geëischt. Zij die aan hunne kerkleer trouw gehecht blijvenwillen geen vertrouwen schenken aan het openbaar onderwijs, dat onder den invloed staat der heer schappij van moderne begrippen. Maar die vrijheid moet de liberaal eerbiedigen en het is illiberaal, 't is trouweloos, 't is strijdig met alle begrippen van eerlijkheidals recht streeks of zijdelingsmiddellijk of onmiddellijkop het ge not dier vrijheid inbreuk wordt gemaakt. wij hebben binnen Leiden zien verryzen schoolgebouwen en scholendie veel geld hebben gekost en waarvoor onze Roomsch Katholieke en x»nze orthodoxe Hervormde stadge- nooten hunne beurzen hebben geopendom der wille van de vrijheid des gewetensgelijk zij dat deden voor hunne kerkgebouwen en voor al de kosten van hunnen eeredienst. Gaat het op en is het verdedigbaar, dat nu in hunne beurzen wordt getast in het belang van onsdie de voor keur geven aan de openbare lagere schoolomdat wij zelve voor de godsdienstige opvoeding onzer kinderen willen zor gen, waarvoor zij ook persoonlijk verantwoordelijk zijn? Is het niet reeds veel, dat zij door de wet zijn belast met een deel der kosten van het openbaar onderwqs voor hendie onvermogend zijn, uit het oogpunt van algemeen belang en van liefdadigheidmoeten zij behalve het schoolgeld voor hunne eigen kinderen ook nog iets bijdragen voor de onzen Dat heeft de grondwetgever en de schoolwet nooit bedoeld en dat mag ook geen waar liberaaldie recht aan allen wil doen wedervaren willen of gedoogen Voor den schijn zelfs moet men zich mijden en daarom is het een dure en heilige plicht van elk oprecht en trouwhartig liberaaldat hij protesteert tegen elke inbreuk op de constitutioneele rech ten, wanneer de uitbreiding van het kiesrecht wordt genoemd /veene begunstiging van den kleinen man" of het recht der vrqheid des gewetens wordt gekrenkt door het bijzonder onderwqs te fnuiken en te laten overheerschen onder den invloed van het openbaar onderwijs; - of den strijd uit lokt tusschen moderne en orthodoxe begrippen op maatschap pelijk gebied in de zaak van het onderwijs. Er is thans zeer gegronde vrees, dat het openbaar onderwijs wordt een par ty zaak maar gelukkig, dat de ouders in art. 23 der wet op het lager onderwijs en in art. 2 der wet op het mid delbaar onderwijs een wapen hebben om in dien strijd als een achterlaadgeweer dienst te doen. //Ingezetenen van Leidenburgers van NederlandLaat u niet op de mouw spelden dat het bijzonder onderwijs niet zou kunnen concurreeren met de openbare scholenwant gij hebt de kennis, die gij bezit, niet anders verkregen dan door de bijzondere school, en in den Haag is bijna geen openbare school voor meer uitgebreid lager onderwijs, 't zijn meest allen bijzondere scholen van f 70, f 80, f 120 en f 150 schoolgeld 'sjaars. Maar dat verhindert ons niet, om ernstig het gebruik van de openbare lagere school aan te radenwaardoor de onbillijkheid wordt weggenomendie er nog heerscht. Wij willen door overtuiging die openbare school bevolkenmaar niet door de ouders te plaatsen tusschen hun beurs en hun geweten. Wij begeeren niets meer dan dat die ouders toezien op en zorgen voor het godsdienstig onderwijs en die taak niet overlaten aan den onderwijzer. Wij wenschen zulks, omdat op het gebied der openbare school het ouderlijk gezag wordt erkend en geëerbiedigd, maar, ook nooit zullen wij dulden, dat er een smet wordt gewor pen op de byzondere school, op de bijzondere schoolonder wijzers, op de ouders, die daaraan de voorkeur geven, om dat ook wij wat we weten aan de bijzondere school te dan ken hebben en omdat het openbaar onderwijs geene oneerlijke middelen behoeft om zich aanbevelenswaardig te maken. Wonseradael L. Britzei; voorts aan B. J. van Assenop verzoek, eervol ontslag verleend als notaris te Jorwerd, ge meente Baarderadeelen benoemd tot notaris binnen het arrondissement Leeuwarden, ter standplaats Jorwerd gemeente Baarderadeel, J. C. van Assen, cand.-not. aldaar, een en ander ip te gaan met 1 Februari a. s.; terwijl de heer Mr. J. W. Gefkenproc.-gen. in Suriname, laatstelijk tevens voorzitter der bij Zr. Ms. besluit ontbonden commissie tot hervatting en voleindiging van al wat tot voorbereiding der invoering van de nieuwe wetgeving daar te lande noodig was, benoemd is tot kommandeur der orde van den Neder- landschen Leeuw. Naar wij vernemen zal door het Fransche opera-ge zelschap van 's-Gravenhage op Vrijdag den 15den Februari aanstaande in den Leidschen Schouwburg eene voorstelling worden gegeven. Op verscheidene plaatsen in het noorden des lands zijn bergen van sneeuw ter hoogte van 20 a 25 voet. Di ligences en postkarren zijn hier en daar vast blijven zitten. Te Berkel bij Delft was de sneeuw Woensdag zoo hoog, dat een rijtuig en paard er uitgegraven moesten worden. Bij Breda was een kind onder de sneeuw bedolvenmaar het werd gered door het blaffen en krabben van een honddie de plaats aanwees waar het kind lag. - Een Utrechtsch pre dikant heeft zich ernstig bezeerd bij het wegruimen van sneeuw. Er is reeds drijfijs op de rivier de Maas bij Hedel. De schipbrug aldaar is Zaterdag morgen weggenomen. Te Hengelo bij Zutfen is ook de veepest uitgebroken waarschijnlijk door het bezoeken van den stal door vreemde kooplieden in de vorige week. Een niet dikwijls voorkomend luchtverschijnsel is in den avond van den 14den dezer in den Alblasserwaard waargenomen. Bijna dien geheelen avond toch vertoonde zich om de maan een zoogenaamd wiel of rad. Tusschen 8 en 9 uren nam dit rad de kleuren aan van den regenboog aan de noordzijde gekroond met een staand kruis van mat- witte kleur; terwijl op den löden dezer, op het midden van den dag tusschen 11 en 12 uren een zeldzaam schoone bijzonten oosten van de zon staandegezien werd. Op 1°. Januari 186 7 waren er 85 candidaten tot den Heiligen dienst bij de Nederduitsche Hervormde kerk waaronder 16 als hulppredikers en 4 in andere openbare betrekkingen waren geplaatst. -Ten behoeve van de Evangelische Luthersche diaconie te Amsterdam is bij Ds. C. Kirbert ontvangen eene gift van twee bankbiljetten, ieder van f 1000. Door de Synodale Commissie van het Evangelisch Luthersch kerkgenootschap is Ds. A. J. K. Meyer, eervol ontslagen predikant bij de vereenigde Protestantsche ge meente op Curasao, op zijn verzoek, weder beroepbaar ge steld bij de Evangelisch Luthersche gemeente in ons va derland. Beroepen bij de Christelijk Afgescheiden Gerefor meerde gemeenten te Enter Ds. W. P. de Jonge te Meeu wen; - en te Hattem Ds. W. Diemer te Alphen a/d. Rijn. Aangenomen het beroep naar West-Kapelle door Ds. J, I. Crebars te Pingjum en naar Lutkewierum door den can- didaat J. H. Leemhuis. - De Thermometer van Fahrenheit leek en de alhier Zater dag des namiddags te 5 uren 26°, des avonds te 8 uren 26°, te 10 uren 24°. Zondag morgen te 5 uren 27°, te 8 uren 27°, 's middags te 12 uren 29°, 's namiddags te 4 uren 27°, te 5 uren 26°, te 8 uren 24°, te 10 uren 22°. Maandag morgen te 5 uren 23°, te 8 uren 24°, 's middags te 12 uren 2 6°, te 4 uren 23. De Pruisische Kamer van afgevaaraigden heeft het wetsontwerp betreffende het hypotheekstelsel aangenomen. De afgevaardigde Lasker heeft een voorstel ingediendstrekkende om de beperkingen van den wettelijken rentevoet voor be leeningen op vast goed op te heffenals een middel tot het gemakkelijker verkrygbaar stellen van kapitaal voor grondbezitters. De regeering vereenigde zich met dit voorstel en verklaarde pogingen bij het Heerenhuis te zullen doen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1867 | | pagina 2