N°. 2129. Maandag 21 Januari. A0.186^.
Verliooglng- van schoolgelden.
v.
Binnenlandsch Nieuws.
LEID8GH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
In de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers V(jf Cents.
Spoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam: te 7 u. 55 m.; 10 u. 1 m,; 12 |u 41 :n.; 3 u, 37 m.;
6 u. 6 m.; 9 u. 5 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 43 m.; 11 u. 43 m.; 2 u. 42 m.; 4 u. 45 m.j 9 u.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 4 u., de overige dagen, 5 us; van Amsterdam (Beerebijt) naar
Leidendagelijks n./m. te 2 u. Des Zondags buiten dienst.
Postbusliohtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuvrstraat's morg. te 7 u. 50 m. en te 10 u.50 in.; 's namidd. te 8 u. 35 m.;
's avonds te 7 u. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u. 50 m. en 3 u. 35 m. 'snamiddags. Oost-Iudiaohe Laudpost. Over Southampton
1 en 17over Marseille, 916 en 25 van elke maand.West-Iadisohe den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Ryks-Telegraaf, Dagelijks geopend van 7 uren 's m. tot 9 uren 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 8 u. Is m. tot 10 u. 30 m. 's av.
Zittingen van bet Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uren.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uren. -Burgemeester, Dinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11 uren. - President der Commissie
van Fabricage des Zaterdags van 11-1 uren. - Bureau der Plaatselijke Secretarie s open dadelijks van 10-1 uren.- Thesaurie, alle werkdagen, behalve
Zaterdag, van 9-2 uren; Zaterdag van 9-12 ureu. - De Gemeente-Architect is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 's morgens 12-1 uren,
Kantoor der In- en Uitgaande Hechten en Aooijnzen dagelijks van 9—1 oren en van 3—5 uren; van '«-Rijks Direote Belas
tingen, Maandag, Diusdag, Woensdag en Donderdag van 92 uren. van Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; van de
Hypotheken en het Kadaster, van 94 uren.
Prijs der Advertentlèn, 1-6 regelsƒ0.75.
Iedere regel meer 12^ Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberichten van 1-4 regelsƒ0.90.
Iedere regel meer 15 Cts- Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts, Zegelreoht 35 Cts.
Wat het middelbaar en het gymnasiaal of hooger onder
wijs betreft kunnen wij onze opmerking bijeentrekken in de
verwijzing naar het beginseldat reeds bij de wet op het
middelbaar onderwijs is gehuldigdhet openbaar lager on
derwijs is een gemeentelast, maar het middelbaar en het
hooger onderwijs komt ten laste van het Rijk. Het stichten
van burgerscholen is voor gemeenten van meer dan 10000
zielen een gemeentelast, dat van hoogere burgerscholen komt
voor rekening van het Rijk, behoudens de bevoegdheid der
gemeentebesturen om tegen genot van eene rijkssubsidie zich
ook daarmede te belasten. Wat de Latijnsche scholen aan
gaat, de aanstaande wet op het hooger onderwys zal voor
zeker hetzelfde beginsel toepassen. Dat Leiden zulke instel
lingen moet bezitten staat by ons vast, maar dat de gym
nasia door de stichting van hoogere burgerscholen in wel
vaart zouden afnemen was te verwachten. In 184 8 kostte
het Leidsch gymnasium 11500 en bracht het f 5000 aan
miner val op. Het aantal leerlingen was in 1866 niet meer
dan 23, in 1861 nog 63; maar de kosten zyn ook min
der geworden daar de leeraren in de levende talen en in de
wiskunde ook aan de hoogere burgerschool verbonden zijn.
Verhooging van schoolgeld zou gewis een nadeeligen invloed
uitoefenen op het aantal leerlingen, die van de gemeente
instellingen voor middelbaar en hooger onderwijs gebruik
maken. Ofschoon wij dus ons volkomen vereenigen met de
grondendie in de adressen van den Academisohen Senaat
en van den Raad van bestuur der Rijksinstelling van on
derwys in Indische taal-, land- en volkenkunde tegen eene
onverhoopte verhooging der schoolgelden zijn aangevoerd,
is het ons altijd ongepast voorgekomendat men het voor
stel van een enkel Raadslid tot aanleiding namom
tegenover de toepassing van een zuiver wetenschappelijk staat
huishoudkundig beginsel in verzet te komen. Wy zien niet in
dat de ouders van leerlingen der hoogere burgerschool of
van het gymnasium //droog brood zouden moeten eten en
koud water drinken en met gescheurde kleederen loopen,"
als het schoolgeld verdubbeld werd. Vroeger werd volgens
raadsbesluit van 14 Mei 1847 aan enkele ouders geheele
of gedeeltelijke vrijstelling van het minerval verleendmaar
die maatregel is later ingetrokkenzonder dat daarvan na-
deelige gevolgen zijn bespeurd, en hoeveel prijs wy ook stel
len óm verlichting en beschaving onder alle standen te ver
spreiden wij zyn nog niet zoo dweepende met het mid
delbaar onderwijs, zooals het thans hier en daar is ingericht,
om daarvan zulke hooge verwachtingen te koesterenals
daarvan worden voorgespiegeld. De burgeravondschool te
Leiden is in vergelijking met de ambachtsschool een bewys,
dat de hoogere burgerschool daarin geen voorbereidingsschool
of pépinière vinden zal. Het gymnasium is eene instelling van
professioneel onderwijswant daaruit komt voort het per
soneel voor de verschillende academische faculteiten waar de
hoogere burgerschool toe opleidt en eene bestemming verze
kert ligt nog in het duister.
En toch de Nederlandsche Natie is te practischom al
leen van theorieën haar heil te verwachten. Uit dat oogpunt
de taak der liberale partij beschouwendevragen wy ons
telkens af, welk nut uit de toepassing van onze vryzinnige
beginselen voortvloeit? In onzen tyd vraagt men in zyne om
geving naar het nut, dat onze partij in de laatste 20 jaren
heeft gesticht? Dat nu wil men tellen en wegen en de hoop
op de wetenschap faalt bijna op elk gebied. Binnen Leiden
waar de wetenschap zetelt en soms het hoogste woord voert
heeft men al wat men ziet in uitstekende schoolgebouwen soms
met een vorstelijk aanzienin sierlijke bruggen en fraaie
straten, te danken aan de plaatselijke accijnzen, wat het
geld betreft, en aan de kennis en smaak van een enkel man
die zich zelf heeft gevormd en zijne eerste opleiding genoot
aan een schooldie in een onaanzienlijk gebouw met ge
brekkige middelen door eenvoudige burgers werd bestuurd,
en waarvan het onderwijs was toevertrouwd aan practische
mannen.
Een eerwaardig man, die reeds lang overleden is, karak
teriseerde onzen tijd by vergelyking met vroeger op deze
wijze: //Vroeger zag men meer op de voedzame spijs en
minder op de schotelwaarop zij wordt voorgediend thans
hecht men meer aan de sierlijkheid van de schotel en min
der aan de degelijkheid der spijs en het doelwaarvoor zij
strekken moet."
Z. M. heeft benoemd tot plaatsvervangend kantonrech.
ter te Sneek, Mr. H. H. Hiddinga, procureur bij de arrond.„
