N°. 2092. Woensdag 5 December. A0. 1866. Partij belang of Volksbelang? II. Er is nog eene macht in den Staat, die zich ook kan doen geldenal wordt zij niet onder de grondwettige staatsmach ten geteld, 't Is de dagbladpers, die wy bedoelen, wier verschillende organen zich doen hoorenevenals de Verte genwoordigers des Volks, maar waarvan de stemmen niet worden medegeteldofschoon van gewicht ingeval van ver kiezingen. De dagbladpers is ook verdeeld, maar in verschil lende staatkundige richtingen? 't Is helaas 1 niet alzoo; partij belang overheerscht of vervangt menigmaal volksbelang. Ook op dit gebied is er splitsing van eene ministeriëele en eene anti-ministeriëele dagbladpers. Wy willen ons aan die splitsing niet wagen, maar veeleer ons zelf beproeven. Wij meenen nog altijd te behooren tot de zoogenaamde Thorbeckiaansche party in dien zindat wij de liberale beginselen van dien staats man aankleven, zonder eenige onvoorwaardelijke goedkeuring van de wijzewaarop die beginselen door hem zyn toegepast. Wij ontveinzen het nietdat wij zelfs meer radicaalgezind zouden zijn in die toepassing, zoodat wij bijv. de volstrekte schei ding van Kerk en Staat wenschen in alle betrekkingen van stoffelijken aard en de oude banden losgemaaktzooalsop heffing der theologische faculteiten, der geldelijke ondersteunin gen voor kosten van eeredienst, der bezoldiging van predi kanten enz., mits teruggave van hetgeen de Staat wederrechte- lyk zich toegeëigend had van de kerkelijke bezittingen. Wij konden ons nooit vereenigen met het stelsel van geven en nemen, dat op het gebied der belastingheffing, het nauw verband miskent van één stelsel voor het Rijk, voor de gewesten en voor de gemeentenmet aanwijzing van ieders zelfstandigen kring. Wij willen eene radicale hervorming van het kiesstelselniet tot beperking maar tot uitbreiding en oordeelkundige regeling van het kiesrecht. Wij reiken gaarne de hand aan ieder, die de Javanen wil verlichten, bescha ven en evangeliseerenmaar nooit door middelendie de individualiteit van den Javaan ter zijde stellen. Voor Indië wachten wij -evenals voor Nederland bevordering van waren godsdienst en zedelijkheid meer van een goed voorbeeld dat de christen geven kan dan van kerk en school. Met die beginselen kunnen wij van het tegenwoordig Be wind veel meer verwachten dan de laatst voorafgaande libe rale ministeriën ons beloofdende verdeeldheid onder de zoogenaamde Thorbeckianende strijd tusschen de Nieuwe Rotterdamsche Courant en het Handelsblad aan de eene en de Arnhemsche Courant aan de andere zijde heeft ons de oogen geopend voor een liberalisme,dat voor personen ijverten tot despo tisme zich ontwikkelt en waartoe ook veel heeft bijgedragen wat in onze omgeving onder eigen waarneming en ervaring plaats vond. Partijbelang en eigenbelang, partijwoede en heersch- zucht, zij zijn allen verwyderd van die edele vrijzinnigheid, die recht laat wedervaren aan iedermaar meest prijs stelt op talent en zedelijkheid. De partijdie daar tegenover staat, is beter in de practijk dan in de leer, want uitsluiting, privilegie en vooroordeel is in haar banier geschreven of schoon zij, als het met haar belang strookt, ook een demo- sratiscben en republikeinschen geest openbaart. Veroordeelen en verdoemen wisselen zich af met vleien en bewierooken zoo dra godsdienst met staatkunde wordt vermengd. Het tegenwoordig Bewind toont zich veerkrachtig, vóór, bij en na de ontbinding der Tweede Kamer; het deed nog niets, waardoor het 't vertrouwen verloor; het heeft recht van bestaan en van ondersteuning, gelijk elk ander Bewind dat door den drang der omstandigheden optrad. Het mag niet gedwee zijn tegenover de Volksvertegenwoordiging, wier rech ten bij de grondwet zijn begrensd, en die de regeerings- voor8tellen en daden, niet de regeeringspersonen moet beoor- deelen. Er is veel goeds bij dat ministerie op te merken, meer homogeniteit dan bij vorigenzelfstandige kracht by elk lid en bij het geheel. Wanneer de dagbladpers zich on partijdig boven de Kamers en boven de partijen steltzal zij in macht en kracht toenemen maar zij zal haar invloed verliezen als zij de Tweede Kamer dringt en helpt op een verkeerden weg. En dat geschiedt als men kracht zoekt in de stemmen en niet in de beginselen. Onze ervaring toch heeft geleerd, dat waar men regeeren wil met een voldoend aantal stemmen op geen duurzaamheid kan worden gerekend en al spoedig teleurstellingen zich opdoen. Door liberale bladen is aan de nieuwe Kamer den raad gegeven om protest aan te teekenen tegen de beschuldiging van ongrondwettige inmengiug en machtsoverschrijding haar door het ministerie in zijnen brief aan den koning naar het hoofd geworpen. Een ander blad beweert terg^»lfrrTrSt>deze Kamer geen aanleiding heeft zulk een inatk ij* LEIDSCH DAIiBLAB. Deze Courant verschijnt eiken dag, be halve Zon- en Feestdagenen kost voor Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80 in de drie maanden. Afzonderlijke Nom- mer8 Vijf Cents. Prijs der Advertentiën, 1-6 regels f0.75. Iedere regel meer 12j Cts. Geboorte-, hu welijks- en doodberichten van l-4regels/0.90. Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts. Spoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam: te 7 u. 55 m.; 10 u. 1 m.; 12 u. 41 m.; 8 u. 37 m 6 u. 6 m.; 9 n. 5 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 43 m.; 11 u. 43 m.; 2 u. 42 m.; 4 u. 45 m.; 9 n. Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 4 u., de overige dagen5 u,; van Amsterdam Beerebijt) naar Leidendagelijks n./m. te 2 u. Des Zondags buiten dienst. Po.tbusliohtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat's morg. te 7 u. 50 m. en te 10 u.50 nu; namidd. te 8 u. 35 in.j 'savonds te 7 u. 55 m.'ea. op de Zondagen alleen te 10 u. 50 m. en 3 u. 35 m. 'snamiddags. Oo.t-Indisohe Lemdpost. Over Southampton 1 en 17 over MarseiljA^,-,916 en 25 van elke maand. West-Indisoho den 14 en voorlaatsten van elke maaüdt' RijUs-Telegraaf. Dagelijks geopend van 7 uren 's m. tot 9 uren 's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 8 u. 's m. tot 10 u. 80 m. 's av. Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandagen Donderdagte 11 men. Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uren. - BurgemeesterDinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11 uren. - President der Committie van Fabricage des Zaterdags van 111 uren. - Bureau der Plaatselijke Secretarie ij open dagelijks van 10—4 uren. - Thesaurie, dagelijks van 102 aren.-Dr Gemeente-Architect is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgens 121 uren. Kantoor der In- en Uitgaande Rechten en Accijnzen dagelijks van 9—1 uren en van 8—6 uren; van'«-Rijks Direota Belas tingen, Maandag, Diusdag, Woensdag en Donderdag van 92 uren. van Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; van de Hypotheken en het Kadaster, vau 9 4 uren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1866 | | pagina 1