N°. 2091. Dinsdag 4 December. A0. 1866.
Partijbelang of Volksbelang?
L EID 8CHMfiB L A D.
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
(n de drie maanden. Afzonderlijke Nora-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën, 1-6 regels f 0.76.
Iedere regel meer 12f Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberichten van 1-4 regels/0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 85 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage, Delft, Schiedam en Botterdam: te 7 u. 55 m.; 10 n. 1 ra.; 12 u. 41 m.; 8 n,_ 37 m.;
6 u. 6 m.; 9 n. 5 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 43 m.; 11 u. 43 m.; 2 u. 42 m.; 4 u. 45 m.; 9 n.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 4 u., de overige dagen5 n.; van Amsterdam Beerebijt) naar
Leidendagelijks n./m. 2 u. Des Zondags buiten dienst.
Poitbusliohtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 's morg. te 7 u. 50 m. en te 10 u.50 ra.; 's namidd. te 8 u. 35 m.;
'savonds te 7 n. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u, 50 m. en 3 u. 35 m. 'snamiddags. Ooat-Indisohe Landpost. Over Southampton
1 en 17over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand. West'Indisohe den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Ryks-Telegraaf. Dagelijks geopend van 7 uren 's m. tot 9 uren's av.Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 8 u. 's m. tot 10 u. 30 m. 'i ar.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandagen Donderdag te 11 uren.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uren. -Burgemeester, Dinsdag, Woensdag, Vrydag en Zaterdag te 11 uren. - President der Commissie
van Fabricage des Zaterdags van 111 uren.-Bureau der Plaatselijke Secretaries open dadelijks van 104 uren. - Thesaurie, dagelijks van 102
uren.-D« Gemeente-Arehiieet is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgens 12 1 aren.
Kantoor der In- en Uitgaande Rechten en Accijnzen dagelijks van 9laren en van 36 uren; van'«-Rijk* Direote Belas
tingen, Maandag, Diusdag, Woensdag en Donderdag van 99 uren. raa Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; van de
Hypotheken en bet Kadaster, van 9—4 uren.
I.
De nieuwe Tweede Kamer der Staten-Generaal is reeds
eenige dagen byeen en uit eenige door haar gehouden open
bare zittingen kan reeds blijkenof zich al dan niet de
oude sporen van partijschap, uit partijbelang geboren, op
nieuw vertoonen. 't Is verre van ons, dat wij het bestaan
van staatkundige partijen of richtingen zouden afkeuren-
integendeel achten wij dat onvermijdelijk, ja nuttig en nood
zakelijk. Wij begrypen zelfs, dat uit innige, gegronde en
gemoedelijke overtuiging geen strijd voor het waarachtig be
lang der Natie kan worden gevoerd zonder dat de begin
selen zich in een vorm als partijgeest openbaren. In de gren-
zenlooze verwarring evenwel, die in de laatste tyden op
staatkundig gebied ontstond is het niet mogelijk thans eene
andere splitsing of verdeeling te maken dan van ministeriëelen
en anti-ministeriëelen. Zulk eene splitsing is betreurenswaard
want juist daarin ligt het bewijs van partijbelang, dat haakt
en streeft naar bemeestering van het Bewind, waarmede nim
mer het volksbelang kan worden gebaat. En nu bepalen
wij ons alleen tot de vraagis er dan geen standpunt
op staatkundig gebied te vindenwaarop men het volksbe
lang behartigt boven partijbelang, gelijk er een Christendom
boven geloofsverdeeldheid kan bestaan
De zoogenaamde liberale partij heeft zich als een eenig
man aangesloten aan een lid der anti-revolutionaire partij
en de zegepraal verzekerd aan eene motie, die ten doel heb
ben moest het volksbelang: de handhaving der rechten van
de Natie door hare vertegenwoordigers, tot controle der re-
geeringsdaden. En toch was het in plaats van volksbelang,
enkel partijbelang. //Een zeer geprononceerd tegenstander
van het liberalisme wordt door de liberalen om hoog ge
tild. Wanneer men meer gedacht had aan den heer Keu-
chenius, den schoolwetagitateur, dan aan den heer Keuchenius
die de mystificatiën van het ministerie-Heemskerk brand
merkte, de liberalen zouden zich gewacht hebben, den heer
Keuchenius als hun heldals den candidaat der liberalen
als den man van het oogeublikof, beter gezegd, van de
toekomst, in de Kamer te helpen brengen." 't Was partij
belang dat het ministerie-Heemskerk aftrad; de motie van
den anti-revolutionair Keuchenius kon daartoe dienstig zijn
het middel moest door het doel gewettigd worden.
Maar dat behoort tot de geschiedenis der ontbonden
Tweede Kamerde nieuwe Kamer
Dit de stemming voor den derden'candidaat tot aanbe
veling voor het voorzitterschap kwam reeds dadelyk aan het
licht, dat men een beleefdheid wilde bewijzen aan den tij-
delijken voorzitter. Zou men waarlijk die geschikt hebben ge
acht, om bij ontstentenis van den voorzitter die gewichtige
betrekking voor eenigen tijd te vervullen By de benoe-
miug van voorzitters en ondervoorzitters der afdeelingen
eischt het volksbelang dat daartoe de bekwaamsten worden
gekozen en de uitslag der keuzen stemt daarmede overeen
dat geen partijbelang de drijfveer was, behalve toen er eene
beslissing noodig werd tusschen den oud-voorzitter Van
Goltstein en het jeugdig kamerlid Geertsemawaarbij par
tijbelang in het spel kwam.
De beslissingen over de bezwaren, die zich bij het onder
zoek der geloofsbrieven hadden opgedaandragen van par
tijbelang meer dan van volksbelang het kenmerk. In het
belang der politieke moraliteit was het noodig, behalve de
exceptie van niet ontvankelijkheid toch ook de wensch van
een nader gerechtelijk onderzoek ter sprake te brengen ten
aanzien der ingediende bezwaren omtrent de verkiezingen in
het kiesdistrict Almelo, evenals met zooveel grondigheid met
betrekking tot de verkiezingen in de kiesdistricten Tilburg
en Roermond de opgerezen bezwaren van verschillenden
aard werden getoetst, 't Is een diep ingrijpend volksbelang,
dat al wat de uitoefening van het kiesrecht betreft, en niet
het minst wat de verrichtingen en beslissingen der stembu-
reaux en kiesvereenigingen aangaan, - dat alles eerlyk en
met orde plaats heeft. Maar waarom dan niet meer zorg
besteed aan de overweging, of de beslissing van het Maas-
trichtsche stembureau ten aanzien der benoeming van twee
der drie die de volstrekte meerderheid van stemmen verkre
gen was in overeenstemming met de wet? Waarom geen
acht geslagen op de geheel nieuwe en zeer onpartijdige be
schouwing van dat bijzonder gewichtig en toch bij de kies
wet niet voorzien geschilzooals het door het lid Mr. D.
van Eek helder en redekunstig werd in het licht gesteld
Was het niet partijbelang, dat men er naar streefde meer dan