N°. 2087.
Donderdag 29 November
De plaatselijke begrooting voor 1867.
LEIDSCH
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën1-6 regels 0.75,
Iedere regel meer 12J Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberichten van l-4regels/0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 36 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage, Delft, Sohiedam en Rotterdam: te 10 u. 1 m.; 12 u. 41 m.; 3 u. 37 m.; 6 n. 6 m.;
9 n. 5 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 43 m.; 11 u. 43 m.; 2 u. 42 m.; 4 u. 45 m.; 9 u.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 4 u., de overige dagen 5 u,; van Amsterdam (Beerebijt)- naar
LeidenMaandag n./m. 2 u. 30 m. de overige dagen te 3 uren. De3 Zondags buiten dienst.
Postbusliohtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 's morg. te 7 u. 50 m. en te 10 u.50 m.; 's uamidd. te 3 ti. 35 in.;
'savonds te 7 u. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u. 50 m. en 3 u. 35 m. 'snamiddags. Oost-Indisohe Landpost. Over Southampton,
l en 17over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand.West-Indische den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijks-Telegraaf, Dagelijks geopend van 7 uren 's m. tot 9 uren 's av.Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 8 u. 's m. tot 10 u. 30 m. 's av.
Zittingen van bet Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandagen Donderdagte 11 men.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uren. - BurgemeesterDinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11 uren. - President der Commissie
van Fabricage des Zaterdags vac 111 uren. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uren. - Thesauriedagelijks van 10—2
oren .'De Gemeente-Architect is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgens 12 1 uien.
Kantoor der In- en Uitgaande Rechten en Acoijnzen dagelijks van 9luren en van 36 uren; van's-Rijks Directe Belas
tingen, Maandag, Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 92 uren. van Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; van de
Hypotheken en bet Kadasttr, van 94 uren.
VIII.
Volgens de plaatselijke begrooting van 1848 waren de
kosten van het openbaar onderwijs binnen Leiden aldus
Gymnasiumƒ11000
Lager onderwysn 7000
Onderhoud schoolgebouwen1200
te zamen 19200 -
Opbrengst van het minerval Gymnasium 5000
zoodat uit stadskas werd bijbetaald 14200.
Het Gymnasium of de Latijnsche school was derhalve een
lastpost van 6000 het lager onderwijs, dat enkel voor
bedeelden en minvermogenden was ingericht, kostte 8200
maar overigens werd door het bijzonder onderwijs voorzien
in al de behoeften van voldoend onderwijs voor die het be
talen konden en het ook betaalden. Er is derhalve, tenzij
menwat we volstrekt niet kunnen toegevenhet onderwys
van dien tijd niet goed, deugdelijk of voldoende achtte,
allen grond, om in twijfel te trekken of aan de artikels 16
en 17 der wet van 185 7 uitvoering werd gegeven op eene
met het belang der gemeente en der ingezetenen strookende
wijzedat isin verhouding tot de behoefte en in verband
tot de beschikbare middelen.
Bij al den lof, dien wij toekennen aan de bestaande rege
ling, is er meer en wordt er meer waarde gehecht aan den
vorm dan aan de zaak. Gelukkig, dat de jeneverdrinkers
voor de middelen gezorgd hebbenom die kosten te kun
nen bestrijdenmaar wanneer daarvoor bezittingen der ge
meente hadden moeten worden te gelde gemaakt of geld-
leeningen aangegaanmen had letterlijk de door een vorig
bestuur met oordeel en beleid geregelde toestand van het
beheer der geldmiddelen verward en bezwaardof wel
licht met bezwaar voor de gemeente uitvoering gegeven
aan de voorschriften der wet. Wij juichen elke poging
toe, om verlichting en beschaving door onderwijs te bevor
deren maar wij wenschen ook het billijk en rechtvaardig
beginsel te huldigen, waaraan art. 25 4 der gemeentewet
zijn oorsprong verschuldigd is, omdat het is een proefhou
dend staathuishoudkundig beginsel van onzen tijd. Wij keu
ren het zeer goed, dat een som van 22000 uit de ge
meentekas jaarlijks wordt betaald, om bedeelden en minver
mogenden lager onderwijs te doen genieten- wij hopen
dat de hoogere burgerschool zoo druk zal worden bezocht
dat zy met de subsidie van het Rijk zich zelf kan onder
houden - maar wij steunen daarom ook gaarne elk doel
treffend middelom wat het meer uitgebreid lager onderwijs
kost te brengen ten laste van hemdie het genot daarvan
heeft; - want wij zijn ook van de meening des heeren
Scheltema: //vermindering van lasten door vermindering van
uitgavendoor ze te beperken tot wat onwederlegbaar nood
zakelijk of verplichtend is." Wij zien //niet gaarne dat de
begrooting zich uitbreidt," wij beschouwen dat niet //als een
blijk van wezenlijken vooruitgang." Het is goed, dat de
Overheid zorgt voor een behoorlijk onderhoud van al wat
tot den publieken dienst behoort, maar het moet ook veel aan
de bijzondere krachten overlatenopdat er geen voedsel ge-
gegeven wordt aan bemoeizucht van den Staat. Verhooging
van het cijfer der begrooting door verhooging van lasten is
geen bewijs van kapitaalvorming of vermindering.
Wij hebben voor ons liggen de openbaargemaakte begroo
ting van 1 848 en daarnaast die is vastgesteld voor 186 7, en
niettegenstaande Leiden sedert dien tijd beschikt over ƒ25000
als overwinst van de gasfabriek en 8000 minder betaalt
voor de straatverlichting en geen f 5000 moet bestemmen
tot aflossing van schuld, - is er ongeveer 40000 meer
noodig, om door belastingen het evenwicht te vinden tus-
schen de inkomsten en de uitgaven. In 1848 telde Leiden
39189 zielen, tegen 38492 in 1866 zoodat daarin toch
wel niet het bewijs ligt van wezenlijken vooruitgang, maar
wel van verhooging van lasten; die in 184 8 werden ge
raamd op 242500 en voor 1867 op 280416.53; ter
wijl het totaalcijfer der plaatselijke uitgaven van ƒ303325.915
is geklommen tot 394582.165.
Wat is daarvan oorzaak?
Wij merken opdat de uitgaven voor het armwezen van
125450 in 1848 zijn gedaald voor 1867 tot 97100;
maar daarentegen de kosten van de fabricagewerken van
38290 waaronder nog 3500 voor de militaire gebouwen
zijn geklommen tot ƒ69044 voor 1867 zoodat die gelden
thans nuttiger worden besteed en het volkomen waar is,
wat de heer De Fremery zeide//de stad geeft een goed
voorbeeld door zelve verbeteringen aan te brengeneen eige
naar die ziju huis verwaarloostberokkent zich
