m
N°. 1959.
Zaterdag 7 Juli.
A0.1
De nieuwe regeling van het openbaar lager
onderwijs.
Altijd blijft de regeling van het openbaar lager onder
wijs een onderwerpwaarbij ieder burger rechtstreeks belang
heeft; maar dat is het vooral in onzen tijd, bij den strijd
over de grens waar dat belang ook het bijzonder onderwijs
raakt. Herhaaldelijk was het ons een aangename taak er op
te wijzenhoe binnen Leiden de nieuwe schoolwet werd in
werking gebracht, zonder dat daaruit voor de ingezetenen
gemoedsbezwaren ontstonden of geldelijke lasten voortvloei
den. Geen enkele klacht is openbaar geworden dat het on
derwijs op de openbare lagere school in een of ander op
zicht ergernis gaf aan de godsdienstige begrippen van an
dersdenkenden. Ook zelfs dan wanneer er vermoeden bestond
van eenig kwaad, bleek daarvan bij nauwgezet en onpartij
dig onderzoek de ongegrondheid, veeleer de ijver en de ge
trouwheid van het schooltoezicht op dat punt. En wat nu
de geldelijke lasten betreft, die het stichten der scholen en
het onderhoud met al de daarmede gepaard gaande jaarlijk
se uitgaven hebben gevorderd en nog eischende over
vloedige opbrengst der jeneverbelasting heeft hier gelijk el
ders voorzien in de kosten van oprichting der scholen,
waarvoor dus geen gelden zijn opgenomen en geen renten
verschuldigd zijnzoodat alleen het jaarlijksche onderhoud
in aanmerking komen kan.
De Gemeenteraad heeft zich bezig gehouden met een
nieuwe regeling. - Wat daartoe aanleiding en aandrang gaf,
•9 niet duidelijk; want de wijzigingen, die de bestaande
schoolverordeningen, in 1860 vastgesteld, hebben onder
gaan, komen ons alleen voor het nut te hebben gesticht,
1 welk altijd voortvloeit uit een nieuweopzettelijke en
grondige herziening van hetgeen vroeger werd bepaald en,
door verloop van tijd lichtelijk met andere oogen beschouwd,
'°t verbetering leiden moet. We leven niet meer in den tijd toen
het regel was //te prijzen wat de heeren wijzen." Bovenalwaar
het een onderwerp betreft, waarbij ieder ingezeten belang heeft
en ieder ouder vooral, is het nuttig ook van dit standpunt
te beschouwen wat op nieuw werd overwogenwat voorge
steld verworpen en aangenomen werd.
Wij hebben belang bij de beslissing, die genomen is ten
aanzien van het aantal leerlingendat de sterkte van elke
school zal uit maken. Wij zijn het geheel eens met de raads
leden, die daarop sterk hebben aangedrongen, want art. 16
der wet eischt dat het getal scholen voldoende zij voor de
bevolking en de behoefte. De twee scholen voor onvermo-
genden moeten immers grooter zijn dan de twee scholen voor
meer uitgebreid lager onderwijsen daarom is het noodig
te vermelden voor hoeveel leerlingen elke school ingericht
is. Hoe kunnen Gedeputeerde Staten volgens art. 17 oor-
deelen of het getal al dan niet voldoende is? Hoe zal de
schoolopziener vooraf zijn goedkeuring kunnen hechten aan
een bepaling, die niet behelst het aantal leerlingen, dat elke
nieuw te bouwen school zal bevattenom over voldoende
of onvoldoende ruimte te kunnen beslissen Art. 3 der ver
ordening van 1861 vermeldde het maximum der leerlingen
dat voor ieder school werd gesteld; - nu kan toch over
onvoldoende ruimte worden geklaagd, als het maximum, waarop
de bestaande scholen zijn ingericht, wordt overschreden, en
voor het getal leerlingen dat het maximum overtreft of lie
ver waarvoor geen plaats isvoorziening worden geëischt.
Dat maximum is ook niet willekeurig voor iedere school be
paaldwant het is gegrond op het cijfer der schoolgaande
kinderen van de verschillende klassen in de laatste jaren.
Een vluchtige vergelijking van de cijfers doet dadelijk in
het oog springendat onze Roomsch-Catholieke en Christe
lijke-Afgescheidene ingezetenen voor de onvermogende en
minvermogende kinderen die tot hun kerkgenootschap be-
hoorenbijzondere scholen hebben gesticht en ten hunnen
laste onderhoudenterwijl de diaconieschool der Hervorm
den is opgeheven en alleen een talrijk bevolkte school in het
Gereformeerde weeshuis behouden is. Wij halen die feiten aan
tot bewijs, hoe verschillend men binnen Leiden over het hoog
belang van bijzondere scholen denktmaar ook hoe weinig
LEIDSCH DASBLAD
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën1-6 regels 0.75;
Iedere regel meer 12J. Cts. Geboorte-, hu
welijks-en doodberichten van l-4regels/0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts.
Spoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage, Delft, Sohiedamjen Rotterdams te 8 u. 38 m.; 10 u. 15 m.; 1 u. 24 m.; 3 u. 42 m.;
6 u. 16 m.; 9 u. 5 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 34 m.; 10 u. 12 m.; 11 u. 54 m.; 3 u. 1 ra.; 4 u. 45 m.; 9 u. Op
Zon- en Feestdagen van 's-Gravenhage naar Leiden: te 10 u. 25 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 3 u., de overige dagen5 u.; van Amsterdam (Beerebijt) naar
LeidenMaandag n./m. 2 u. 30 m. de overige dagen te 3 uren. De3 Zondags buiten dienst.
Postbusliohtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 's morg. te 7 u. 45 m. en te 1L u.; 'snaraidd. te 3 u. 35 m.
'avonds te 7 u. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u. 50 m. en 3 u. 35 m. 's namiddags. Oost-Indisohe Landpost. Over Southampton,
l en 17over Marseille, 916 en 25 van elke maand.West-Indisohe den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijks-Telegraaf. Dagelijks geopend van 7 uren 's m. tot 9 uren's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 7 u. 's ra. tot 10 u.45m.av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 uren.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uren. -Burgemeester, Dinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11 uren. - President der Commissie
van Fabricage des Zaterdags van II1 uren. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dadelijks van 104 uren.'- Thesaurie, dagelijks van 102
uren .-De Gemeente-Architect is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 's morgens 121 uren.
Kantoor der In- en Uitgaande Rechten en Accijnzen dagelijks van 9—1 nren en van 36 uren; van's-Rijks Directe Belas
tingen, Maandag, Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 92 uren. van Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; van de
Hypotheken en het Kadaster, van. 94 uren.
I.
