N°. 1955.
Dinsdag 3 Juli.
A0. 1866!
Schoolwetsherziening'.
-
Binnenlandsch Nieuws.
LE1D8CH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dag be
halve Zon- en Fëestdagenen kost voor
Leiden 1.95, eh franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf-Cents.-
Prijs der Advertentiën, 1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12^ Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberichten van l-4regels/0.90.
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. -Zegelrecht 35 Cts.-
gpoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage, Delft, Schiedam.en Rotterdam: te 8 u. 38 m.; 10 u. 15 m.; 1 u. 24 m.; 3 u. 42 in.;
6 u. 16 m.; 9 n. 5 m.; naar Haarlem en Amsterdam: te 8 u. 34 m.; 10 u. 12 m.; 11 u. 54 m.; 3 u. 1 m.; 4 u. 45 m.; 9 u. Op
Zon- en Feestdagen van 's-Gravenhage naar Leiden: te 10 u. 25 m.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 3 u., de overige dagen5 u.; van Amsterdam (Beerebijt) naar
Leiden, Maandag n./m. 2 u. 30 m. de overige dagen te 3 uren. Des Zondags buiten dienst.
PoatbusÜohtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat'smorg. te 7 u. 45 m. en te 11 u.; 'snamidd. te 3 u. 35 m.
avonds te 7 n. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u. 50 m. en 3 u. 35 m. 's namiddags. Oost-Indisobe Landpost. Over Southampton
1 en 17; over Marseille, 9, 16 en 26 van elke maand.-West-Indische den 14 en voorlaatsten van elke maand.
RijUs-Telegraaf, Dagelijks geopend van 7 uren 's m. tot 9 uren 's av. Spoorweg-'fele^raaf dagelijks van 7 u. 's m. tot 10 u. 45 m. av.
Zittingen van bet Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. - Burgemeester en WethoudersMaandag en Donderdag te 11 ut en
dommisste van Fabricage, Woensdag te 12 uren -Burgemeester, Dinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11 uren. - President der Commissie
VSH Fabricage des Zaterdags vati 111 uren. - Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dadelijks van 104 uren. - Thesaurie, dagelijks van 102
aren.-Ds Gemeente-Architect is te spreken op het Raadbnis, eiken werkdag van 's morgens 121 uren.
Kantoor der lo- en Ditgaande Hechten en Aeoijnze» dagelijks van 91 uren en van 36 uren; van's-Rijks Directe Belas
tingen, Maandag, Diusdag, Woensdag en Donderdag van 92 uren van Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; van de
Hypotheken en het Kadaster, van 94 uren.
Uit de redevoering door den Minister van Binnenlandscke
Zaken den 7den Juni 1.1. in de zitting van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal gehouden, blijkt, dat er grieven en gemoeds
bezwaren bestaan tegen de schoolwet of tegen hare toepas
sing, waaraan men wil tegemoetkomen, zonder iets te kort
te doen aan de staatszorg voor de openbare school.
Waariu die grieven en gemoedsbezwaren bestaanmoet
onderzocht wordenmaar zooveel kwam reeds aan den dag
dat de openbare school Diet voldeed aan de eischen van
beu, die het onderwijs verlangen doortrokken met een gods-
dienstigen geest in een of andere richting. De vrijheid van
bet bijzonder onderwijs, door de grondwet gewaarborgd,
geeft het middel aan de hand om te verkrijgenwat het
lenbaar onderwijs niet geeft; maar die vrijheid wordt door
geldelijke bezwaren gedrukt, omdat de Staat gereede mid
delen bezit, om de kosten van het openbaar onderwijs te
bestrijdenwaardoor ook de last wordt gelegd op hen die
Tao de openbare school geen gebruik maken en toch ook
moeten betalen het schoolgeld van de bijzondere school.
Ue heer Groen van Prinsterer wil dat onrecht hersteld
sien door den Staat te verplichten om schoolgelden na
tuurlijk voldoende tot bestrijding der kosten - te heffen van
be schoolgaande kinderen en in die kosten derhalve niet an
deren te doen deelen die er geen gebruik van makenin
overeenstemming met het beginsel, dat in art. 25 4 gem.-
ffet gehuldigd isde gebruiker betaalt in de kosten van
onderhoud naar het genot. Een derde middel ziet hij in het
ontnemen aan de gemeenten van een tegemoetkoming in de
bezoldiging der hoofdonderwijzers, uit de gelijktijdige waar
neming van het kosterambt of eenige andere voordeelige
kerkelijke betrekking.
Wij achten die middelen ondoeltreffend tot bevordering
v,n het bijzonder onderwijs en zien er niets meer en niets
minder in dan een kwalijk verborgen toeleg om de zedelijke
Waarde van het openbaar onderwijs te schenden, en, wat
nog erger is, om een smet te werpen op het karakter en
het gedrag der ouders, die hunne kinderen zenden naar de
openbare school. Zij zijn tevreden met hetgeen de staatszorg
verschaft en verlangen niets meer dan het aanleeren van ge
paste en nuttige kundighedendienstbaar aan de ontwikke
ling der verstandelijke vermogens van hunne kinderen. De
opleiding tot alle christelijke en maatschappelijke deugden
achten zij te behooren tot de taak en de plicht der ouders.
Zij, die daarmede niet tevreden zijn, kunnen niets meer van
den Staat eischen dan vrijheid van bijzonder onderwijs,
waarin zij uit eigen beurs voorzienof waarin zij door de
kerk geholpen worden, wanneer zij dat niet kunnen betalen.
Gelijk de ondersteuning der armen aan de kerkelijke en bij
zondere instellingen van weldadigheid is overgelaten, zoo
ook het verleenen van kosteloos onderwijs aan bédeelden én
onvermogenden. Wanneer de Staat die zorg op zich neemt,
is het bij volstrekte onvermijdelijkheid. Diakenen kunnen sub-
sidiën uit fondsen van burgerlijke gemeenten erlangen; waar
om dan ook niet diaconiescholen? Die belemmering voorde
gem.-besturen moet uit de schoolwet van 1 85 7 vervallen,
omdat zij strijdt met de billijkheid, met het recht en met
het algemeen belang. De gemeenteraden behooren de bevoegd
heid te bezitten, om ondersteuning te verleenen aan het
t
bijzonder onderwijs op voorwaardenstrookende met het
plaatselijke belang, bijv. aan kostscholen, zonder dat het
slot van art. 3 daarvoor een hinderpaal stelt. Dat is de
eenige belemmeringdie de vrijheid in den weg staat en
vroeger niet bestond toen stadskostscholen voor jongens en
meisjes hier en daar gevestigd waren zonder zulke voorwaar
den, Of en in hoeverre zulk eene verandering in de wet van
1857 doel zal treffen en grieven oplossen, is moeilijk te
verzekeren-, nu—overal-de wettelijke regeling, van--het-open-
baar lager onderwijs is tot stand gekomen.
1. —i
Z. M. de Koning is Zaterdag avond te 7 uren van
het Loo in de residentie aangekomen,
