N°. 1870. Donderdag 22 Maart.
Over den afstand van gemeentegronden, duur
of goedkoop t
LEIDSCH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagen, en kost voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nom-
mers Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën, 1-6 regels 0.75.
Iedere regel meer 12$. Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberichten van 1-4regelsƒ0.90,
Iedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 85 Cts
Spoortreinen van Leiden naar 's-Gravenhage, Delft, Schiedam en Botterdam te 10 u. 1 m.; 12 u. 41 m.; 3 u. 37 m.; 6 u. 16 m.
9 a. 5 m. naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 33 m.; 11 u. 43 m.; 2 u. 42 m.; 4 u. 45 m.; 9 u.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 4 u., de overige dagen5 u,; van Amsterdam (Beerebijt) naar
LeidenMaandag n./m. 2 u. 30 m. de overige dagen te 3 uren. Des Zondags buiten dienst.
Postbuslichtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat's morg. te 7 u. 45 m. en te 10 u. 50 m.;'s namidd. te 8 u. 35 m.
'savonds te 7 u. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u. 50 m. en 3 u. 35 m. 'snamiddags. Oost-Indisohe Laudpost. Over Southampton,
l en 17 over Triest, 7 en 23; over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand.West-Indisohe den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijlcs-Telegraaf. Dagelijks geopend van 8 uren 's m. tot 9 uren's av. Spoorvreg-Telegraaf dagelijks van 7 u. 's m. tot 10 u. 30 m. av.
Zittingen van bet Gemeentebestuur. Gemeenteraad, op on bepaalde tijden. - Burgemeester en Wethouders, Maandag en Donderdag te 11 uien
Commissie van FabricageWoensdag te 12 uren. -BurgemeesterDinsdag, Woensdag, Vrijdag enZaterdag teiluren. - President der Commissie
an Fabricage des Zaterdags van 111 urenBureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks van 104 uren. - Thesauriedagelijks van 102
aren .-Be Gemeente-Architect is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgens 121 uren.
Kantoor der Plaatselijke Accijnzen, dagelijks van 82 uren en van 4—>7 uren;der In- en Uitgaande Rechten en Aeoijnzeu
dagelijks van 9luren en van 36 uren; van'«"Rijks Directe Belastingen, Maandag, Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uren. van Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; van de Hypotheken en bet Kadaster van 94 uren.
In de zitting van den Gemeenteraad van 3 Maart II. is
een langen en soms heftigen strijd gevoerd over den afstand
van een gedeelte Vestwal, tot het stichten van een brood
fabriek. In plaats van eenvoudig zooals door het raadslid
Dr. van Kaathoven zeer juist werd opgemerkt, alleen te
spreken over de voorwaarde van het afstaan van gemeente
grond, werd het doel der stichting als van philanthropischen
aard in rekening gebracht van de somwaarvoor de grond
tot dat doel moest worden afgestaan. En nu men daarvoor
bij den een sympathie vondby den ander antipathie en
bij een derde onverschilligheid, ontaarde het geschil in een
scherpe strijdvoering voor aangenomen begrippen en heer-
schende beginselen. De een wilde den grond voor niets en
de ander voor den hoogst mogelijken prijs afstaande een
voor minder dan wat berekend werd voor een villa of tuin
de ander voor een gelijkstelling met gronden tot industrièele
ondernemingen bestemd. Men is geëindigd met tot maatstaf
te nemenkosteloozen afstand van hetgeen bebouwd en f 1
voor elke vierkante el, die niet bebouwd wordt.
Wy stellen tegenover al die uitvoerige beraadslagingen
en al dien twist de eenvoudige vraag: wat eischt het belang
der gemeente, d. i. der ingezetenen of bevolking En daarop
geven we dit antwoordhet belang der gemeente brengt
mede dat de open grondenvoor zoover zij niet als open
pleinen voor de openbare gezondheid tot den openbaren dienst
moeten bestemd blijven, worden bebouwd, 't zij met fabrie
ken't zij met woningen. Reeds daardoor worden de ge
wone inkomsten voor de gemeentekas vermeerderd, want
van de gebouwen heft de gemeente 4 0 opcenten van de
grondbelasting of ruim 6 pCt. van de huurwaarde; maar wat
den aanbouw van woningen betreftwordt ook voldaan aan
de toenemende vraag, die zonder het bouwen van nieuwe,
de huurwaarde der huizen in het algemeen zeer zou doen
stijgenwaarby de ingeietenen geende eigenaars alleen
belang hebben en waarvan sommigen nu reeds misbruik wil
den maken door de geringe verhooging der opcenten
grondbelasting. Het stichten van fabrieken het vermeerderen
van industrièele instellingen, de toenemende bloei der nij
verheid, alles strekt in het algemeen belang en daarom is
het ook in het belang der gemeente en een duren plicht
voor den Gemeenteraadom het bebouwen van open gron
den aan te moedigen en zoo gemakkelijk mogelijk te ma
ken des noods door den grond kosteloos ter bebouwing af
te staanmits gezorgd worde voor werkelijke bebouwing.
In onzen tyd hebben wij het gezien dat het Waardkerk-
plein kosteloos werd afgestaan tot het stichten van een nieuwe
tak van Leidens welvaart en de Vestwal voor een deel tot
geringe prijs voor de Koninklijke Grofsmederij het plein
van de Ruïne kosteloos voor een nieuw Academisch gebouw
en de Verwersstraat voor een aantal arbeiderswoningen. Veer
tig jaren geleden nam de Stedelyke Raad onder 's Konings
goedkeuring een maatregel, waardoor het bebouwen van een
aantal ledige erven en open pleinen werd uitgelokt. Een
halve eeuw geleden werden huizen aangekocht en gesloopt,
om met de beschikbare bolwerken ten dienste van den Aca-
demischen Kruidtuin te worden aangelegd. Aanzienlijke som
men werden besteed voor de huisvesting van militairenten
einde door een talrijke bezetting het verkeer onder de be
volking te bevorderen. Alles rust op dit beginsel//maak de
grond produktief", maar het strijdt tegen het andere: //verkoop
den grond zoo duur mogelyk en beleg de koopsom en ka
pitalen op het Grootboek der Nationale Schuld", om elk
halfjaar daarvan rente te trekken, ja die men tellen kan,
maar niet zoo aanzienlijk als de voordeelendie men ziet en
niet ziet, omdat ze niet altijd onder cijfers te brengen zijn.
Zóó dachten er onze vaderen ook over. Al lacht en spot
men met hetgeen tot de vorige eeuwen behoort, men wist
toen ook al van staathuishoudkunde, al was daarvoor geen
leerstoel aan de Academie, gelijk nugesticht. Niet slechts
bij enkelenzooals bij Pieter de la Courtmaar ook bij de
Vroedschap, by de Leidsche Regeering waren die beginse-
