Het nieuwe Ministerie.
N°. 1846. Donderdag 22 Februari. A0. 1
IJJDSGH DAGBLAD.
Deze Courant verschijnt eiken dagbe
halve Zon- en Feestdagenen kost voor
Leiden 1.95, en franco per post ƒ2.80
in de drie maanden. Afzonderlijke Nora-
mer3 Vijf Cents.
Prijs der Advertentiën, 1-6 regeU/0.75.
Iedere regel meer 12^ Cts. Geboorte-, hu
welijks- en doodberichten van 1-4regelsƒ0.90,
Tedere regel meer 15 Cts. Bekendmakingen van
genootschappen 5 Cts. Zegelrecht 35 Cts
Spoortreinen van Leiden naar 's Gravenhage, Delft, Schiedam en Rotterdam te 10 n. 1 m.; 12 u. 41 m.; 3 u. 37 m.; 6 u. 6 m.
9 u. 5 m. naar Haarlem en Amsterdam te 8 u. 43 m.; 11 u. 43 m.; 2 u. 42 m.; 4 u. 45 m.; 9 u.
Stoomboot van Leiden (Ligplaats Haven) naar Amsterdam, Maandag ochtend 4 u., de overige dagen5 u.; van Amsterdam (Beerebijt) naar
Leiden's namiddags te 2 uren. Des Zondags buiten dienst.
Postbuslichtingen aan de Lakenhal, Katoenfabriek en op de Nieuwstraat: 's morgens te 8 u. en te 10 u. 50 rn.;'a namiddags te 3 u. 35 ie,
savonds te 7 u. 55 m. en op de Zondagen alleen te 10 u. 50 ra. en 3 u. 35 m. 'snamiddags. Oost-Indische Landpost. Over Southampton,
1 en 17over Triest, 7 en 23; over Marseille, 9, 16 en 25 van elke maand.West-Indische den 14 en voorlaatsten van elke maand.
Rijlts-Telegraaf, Dagelijks geopend van 8 uren 's m. tot 9 uren's av. Spoorweg-Telegraaf dagelijks van 7 u. 's ra. tot 10 u. 30 m. av.
Zittingen van het Gemeentebestuur. Gemeenteraad op onbepaalde tijden. Burgemeester en Wethouder»Maandag en Donderdag te 11 uur.
Commissie van Fabricage, Woensdag te 12 uren. -Burgemeester, Dinsdag, Woensdag, Vrijdag en Zaterdag te 11 uren. - President der Commissie
an Fabricage des Zaterdags van 111 uren,-Bureau der Plaatselijke Secretarie is open dagelijks vau 10i uren. - Thesaurie, dagelijks van 102
uren.-Z)r Gemeente-Architect is te spreken op het Raadhuis, eiken werkdag van 'smorgens 121 uren.
Kantoor der Plaatselijke Aocijnsen, dagelijks van 82 uren en van 4—7 uren;der In- en Uitgaande Rechten en Aeoijnsen
dagelijks van 91 nren en van 36 uren; van 'sRijks Directe Belastingen, Maandag, Dinsdag, Woensdag en Donderdag van 92
uren. van Zegel, Registratie dagelijks van 84 uren; van de Hypotheken en het Kadaster, van 94 uren.
Vier jaren geleden trad weder een Ministerie op, dat naar den
heer Thorbecke werd genoemd. Na een verwisseling van per
soneel is het afgetreden en vervangen door een ander, dat
slechts is aangevuld door nieuwe ledenin plaats van de
HE. Belz, Thorbecke en Olivier. Men vraagt thans welken
naam het draagt: een Thorbeckiaansch of een anti-Thorbecki-
aansch Ministerie Zoo ver zyn we nu gekomendat het
karakter van een Ministerie niet wordt aangeduid door een
programma van beginselenmaar door een partijnaam. Ge
lukkig evenwel, dat men thans met de naamgeving ver
legen isdaar men aarzelt het nieuwe Bewind óf een
Thorbeckiaansch Ministerie óf een anti-Thorbeckiaansch Mi
nisterie te noemen. Waarlijk reeds te lang liep de stryd
op staatkundig gebied over personenheerschte maar al te
zeer een verwarring van begrippen en miste men de grens
tusschen liberaal en conservatief, terwijl alleen het anti
revolutionair beginsel zich handhaafde.
Of was het Ministerie Thorbecke altijd liberaal en nim
mer conservatief? De wet op het middelbaar onderwijs zoo
wel als het stel geneeskundige wetten gaf daarvan ondub
belzinnige blijken. De afschaffing der plaatselijke accijnzen
en van den rijksaccijns op de brandstoffen kwam tot stand
ook met medewerking van de conservatieve partij. De wet
ten op het armbestuur en op het lager onderwijsonder een
anti-Thorbeckiaansch Ministerie in het leven geroepenwer
den ouder het Ministerie gehandhaafd, want van herziening
was geen sprake. De beginselen van behoud werden toege
past op de kieswet, terwijl het óOjarig bestaan der wette
lijke regeling van het hooger onderwijs werd herdacht, zon
der dat er eenige hoop op een nieuwe wet op dat gewichtig
onderwerp gegeven werd.
Over de ministeriëele crisis en hare oorzaken spreken we
niet. Berst later zal moeten blijken of bloot tweespalt be
stond omtrent de invoering der Indische strafwetgeving by
besluit of bij een wetdan welof andere gewichtige zaken
of ook het gemis aan een goede verstandhouding tot scheu
ring aanleiding gaven. Zooveel is zekerdat het nieuwe Mi
nisterie anti-Thorbeckiaansch iswat de invoering der Indi
sche strafwetgeving betreft.
Zal het overigens Thorbeckiaansch zijn
In het belang van Koning en Vaderland is het zeer ge-
wenscht, dat die partijnaam verdwijnt en niet langer ge
schermd wordt met beginselenwaarvan verschillende par
tijen zich het monopolie toeéigenen. Op meer dan een deel
van het maatschappelijk gebied, kerkelijk en staatkundig,
hebben de namen liberaal en conservatief hunne ware betee-
kenis niet meer. Dat spelen met woordendat versieren met
kleurendie verwarring van begrippen moeten plaats maken
voor een onpartijdige beoordeeliug der daden en handelin
gen. Al wat openbaar maakt is licht, en de daden van een
Minister of van een Ministerie geschieden niet in het ver
borgen. Blind vertrouwen grenst aan wautrouweu want de
uitersten ontmoeten elkander. Ministeriëel of anti-ministerieel
het een zoowel als het ander past niet aan een Volksverte
genwoordiger die de zaken beoordeelt en alleen dan op
personen let, wanneer vertrouwen in het spel komt.
De wijze waarop het nieuwe Ministerie is tot stand ge
komen boezemt weinig vertrouweu in omdat vele bekwame
staatsmannen zich er aan onttrokken. De9 te meer is het
plicht, om zonder vooroordeel of vooringenomenheid te wach
ten op daden. Van waar het komt is bekend, wat het is
blijft nog raadselachtig, wat het wil moet blijken, waar
heen het schip van staat zal gevoerd wordendaarvoor zul
len de Staten-Generaal toezien, en de verkiezingen, in de
maand Juni aanstaande te houden, zullen de natie in de
gelegenheid stellenom haar wil te openbaren.
Voorshands zal de koloniale staatkunde van het Ministerie
bij de behandeling der cultuurwet eenig licht verspreiden
meer dan de inlichtingen, die het kabinet by zijn eerste
verschijning aan de Volksvertegenwoordigers mocht geven.
Vóór het tijdstip der verkiezingen zal de intrekking en aan-
